İçeriğe atla

Yusuf bin Karaman

Yusuf bin Karaman, Alâiye Beyliği hükümdarıdır. İbn Battuta 1333/34 yılında Alaiye Beyliği'ni ziyaret ettiğinde Yusuf Bey ile tanışmıştır. Bazı tarihçilere göre beyliğin kurucusudur.

Hayatı

Selçukname'ye göre, 1292[1]/93[2]'te Karaman Bey'in oğlu Bedreddin Mahmud Bey Alanya'yı Haçlılardan geri almıştır.[1][3] Mahmud Bey'in 1308'deki ölümüne kadar şehir muhtemelen Karamanoğullarına bağlı kalmıştır.[1][2] Ayrıca basılan sikkelerden özellikle Gazan Han döneminde İlhanlıların Alaya'da nüfuz sahibi olduklarını göstermektedir.[1]

Karaman Bey'in ölümünden sonra Alanya'nın Mahmud Bey'e tabii olan Yusuf Bey'in yönetiminde olduğu kaynaklarda yazmaktadır. Mahmud Bey ve Yusuf Bey arasındaki bağlantı tam olarak kurulamamıştır, ancak kardeş oldukları düşünülmektedir. Venedikli Doria'dan aktaran El-Umari, Alanya'nın Karamanoğullarına ait olduğunu ve Karamanoğulları tarafından atanan Yusuf adlı bir bey tarafından yönetildiğini yazmıştır. İbn Battuta ise bu kişinin adının Yusuf bin Karaman olduğunu belirtmiştir.[2][4] Yusuf Bey'in şehre ne zaman ve nasıl geldiği konusunda kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. İbn Battuta'nın Alanya'yı ziyaret ettiği 1333/34 yılında şehir Yusuf'un yönetimindeydi. Seyyaha göre Yusuf artık yaşlanmıştı ve bağımsız bir beydi.

Alanya'yı zenginleştiren kereste, reçine, ipek ve köle ticaretine dair kaynak anlatıları 1300-1334 yılları arasında yoğunlaşmaktadır. Bölgenin refahı ve zenginliği Yusuf Bey'in hükümdarlığı dönemine atfedilir. İbn Battuta'ya göre ticaret Alaiye için en önemli faaliyetti. Bunu güvence altına almak için Kıbrıs ile iyi ilişkilere sahip olmak ve ürünlerini sattıkları Memlüklerle iyi geçinmek gerekiyordu.[1]

Kaynak sayısının az olması nedeniyle Yusuf'un saltanatının başlangıcı ve bitiş tarihi bilinmemektedir. Uzunçarşılı Yusuf'tan bahsetmez.[3] Tarihçi M. Akkuş, Yusuf'un saltanatının başlangıcını 1308, Yusuf'un oğlu Alaeddin'in saltanatının başlangıcını ise 1350'ler olarak tarihlendirir.[1] Tarihçi İ. Sarı, Yusuf'un hükümdarlık dönemi olarak 1300-1337 yıllarını vermektedir.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Kayapınar, Prof Dr Ayşe; Emecen, Prof Dr Feridun M.; Gökhan, Prof Dr İlyas; Göde, Prof Dr Kemal; Kayapınar, Prof Dr Levent; Ersan, Prof Dr Mehmet; Şeker, Prof Dr Mehmet; Koca, Prof Dr Salim; Baykara, Prof Dr Tuncer (30 Ekim 2018). İslam Tarihi ve Medeniyeti - 11: Anadolu Beylikleri. ISBN 978-605-7558-41-1. 
  2. ^ a b c "ALÂİYE BEYLİĞİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024. 
  3. ^ a b Uzuncarsili (1969). İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Anadolu Beylikleri Ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri ( 1969). 
  4. ^ "Ibn Battuta. Travels in Asia and Africa: 1325-1354 / H.a.r. Gibb. — London: Broadway House, 1929." (PDF). 
  5. ^ Sarı, İbrahim (15 Mart 2018). Türk Tarihi (1297 Sayfa): Türk Milletini sevmek ve Türk Milletinin kuvvetine, büyüklüğüne inanmak demektir. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karesi Beyliği</span> Türk beyliği

Karesi Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Karamanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmadan önce Nureddin Bey tarafından temelleri atılan ve Kerimüddin Karaman Bey tarafından kurulan Larende merkezli beyliktir. Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi beylik sınırları içerisinde konuşulacak dil ilan etmişti ancak zamanla beylikte Farsça resmî dil olmuştur. 13. yüzyılda Anadolu'daki en güçlü Türk beyliği kabul ediliyordu. Beylerinin Afşar boyuna veya Salur boyunun, Karamanlı oymağının, Begbölük uruğunun, Kallaklar tiresine bağlı olduğu belirtilmiştir. Beyliğin halk kitlesi ise çoğunlukla Salur ve Afşar boyuna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed (Karamanoğulları beyi)</span> Karamanoğullarının 2. Hükümdarı

Karamanoğlu Mehmed, Şemseddin Mehmed Bey ya da Karamanoğlu Mehmed Bey,, Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusu Kamerüddin-ili'nin subaşısı Kerimüddin Karaman Bey'in en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Kaygusuz Abdal</span>

Kaygusuz Abdal asıl adı "Gaybi" olan Alevî-Bektaşî halk ozanı ve Türkmen şairi.

<span class="mw-page-title-main">Alâiye Beyliği</span>

Alâiye Beyliği bugünkü Alanya taraflarında kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Kökleri Afşar boyundan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gülşah Hatun</span> Fatih Sultan Mehmedin eşlerinden biri

Gülşah Hatun, Osmanlı padişahı II. Mehmed'in ikinci eşidir.

Şücaeddin I. Süleyman Bey ya da yaygın kullanılan ismiyle I. Süleyman Paşa, tahmini olarak 1309-1340 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Oğlu İbrahim'in tertip ettiği bir zaviyenin vakfiyesine göre Padişah unvanını kullandığı bilinmektedir.

Güneri Bey, Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey</span> Karamanoğullarının 15. Hükümdarı

II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey ya da II. Mehmed Nâsıreddin Gıyaseddin Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Annesi Nefise Melek Hatun, Osmanlı padişahı I. Murad'ın kızıdır.

Hacı Sûfi Burhâneddin Musa Bey, Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır.

I. Bedreddin İbrahim Bey, Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır.

Bedreddin Mahmud Bey, Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır.

Kerimüddin Karaman Bey, Türkmen boyu Afşarların lideri ve 13. yüzyılda Anadolu'da bir Türk beyliği olan Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusudur.

Menteşeoğlu Şücaüddin Orhan Bey, Menteşe Beyliği'nin üçüncü hükümdarı.

Turgutoğlu Mahmud Bey, 1483-1487 yıllarında Karamanoğulları beyiydi. Turgut Bey'in oğlu, II. İbrahim'in torunudur. Karamanoğlu beyi Kasım'ın ardılıydı.

Alâeddin bin Yusuf, 1350'li yıllardan 1364'e kadar hüküm süren Alâiye Beyliği hükümdarıdır.

Hüsameddin Mahmud bin Alâeddin, 1364'ten en az 1374'e kadar hüküm süren Türk Alâiye Beyidir. Hüsameddin Mahmud'un beyliği, Alaiye'ye defalarca saldıran Kıbrıs Kralı I. Peter'a karşı yoğun bir mücadeleyle geçmiştir.

Kılıç Arslan Bey, 1453-1471 yılları arasında hüküm süren son Alaiye Beyliği hükümdarıdır. Lütfi Bey'in ölümünün ardından başa geçti. Alanya, 1471'de Osmanlılar tarafından ele geçirildi ve Alaiye Beyliği'ne son verildi.

Savcı bin Şemseddin Mehmed, 1403-1424 yılları arasında hüküm süren Alâiye Beyliği hükümdarı.

Karaman bin Savcı, 1424-1446 yılları arasında hüküm süren Alâiye Beyliği hükümdarı. Savcı bin Şemseddin Mehmed'in oğludur ve onun ardından 1424 yılında bey olmuştur.