Yurttaşlık Derneği

Helsinki Yurttaşlar Derneği
Helsinki Yurttaşlar Meclisi'nin, derneğin de kullandığı logosu
Kısaltma	hYd
Kuruluş	Eylül 1993
Tür	STK
Yasal statü	Hak temelli
Merkez	İstanbul
Resmî site	hyd.org.tr

Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd), uluslararası bir çalışma konferansı olarak nitelenen Helsinki Yurttaşlar Meclisi'ne (hCa - Helsinki Citizens' Assembly) dayanan ve Türkiye'de temel hak ve özgürlükler, barış, demokrasi ve çoğulculuk gibi alanlarda etkinlik gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Eylül 1993'te kuruldu. Derneğin hedefi, barış, insan hakları, çevreyi tahrip etmeyen bir ekonomi, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerlerin, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde hayata geçirilmesi ve sivil tabanda yaygın hale getirilmesidir. Dernek bu hedeflere ulaşmada, sorunların karşılıklı anlayış ve diyalog yoluyla çözümünü ilke kabul eder.

Kuruluş amaçları ve kısa tarihçesi

Helsinki Yurttaşlar Derneği'nin kuruluşuna kaynaklık eden, barış, insan hakları, çevreyi tahrip etmeyen bir ekonomi, uluslararası demokrasi ve hukukun üstünlüğünü tesis etme amacına yönelik toplumlar arası bir dayanışma ve ilişki ağı olan Helsinki Yurttaşlar Meclisi'dir.

Derneğin hareket noktası, vatandaşların, yaşamlarını kökten etkileyen ve şekillendiren karar ve eylemlerde bizzat söz sahibi olması düşüncesidir. Dernek, toplumsal sorunların çözümünde tarafların tartışarak, diyalog kurarak birlikte çözüm üretebileceği ve nihayet uzlaşabileceği bir ortamın kurulması için çalışır.

Avrupa'da, barış ortamının tesisi yönünde önemli bir adım olan Helsinki Nihai Senedi de, Doğu-Batı bloklarına ayrılmış bir dünyada insan haklarını, bütün toplumların saygı göstermesi gereken ortak bir değere dönüştürdü. Meclisin ve derneğin adında yer alan Helsinki sözcüğü, bu sözleşmenin tarihsel anlamına bir gönderme niteliğindedir.

Kurucu üyeleri

Derneğin kurucu üyeleri arasında, Adalet Ağaoğlu, Ahmet İnsel, Bülent Tanör, Emil Galip Sandalcı, Ercan Karakaş, Halil Berktay, Haluk Şahin, Mehmet Ali Birand, Mete Tunçay, Murat Belge, Murat Karayalçın, Orhan Pamuk, Süleyman Çelebi, Tarık Ziya Ekinci, Turgut Tarhanlı, Ümit Fırat ve Ümit Kıvanç gibi farklı alanlardan isimler vardır.

Çalışma alanları ve etkinlikleri

Helsinki Yurttaşlar Derneği çalışmalarını, belli konulara odaklanarak, proje temelli olarak yürütür. Amaçlarını gerçekleştirmek için, ulusal ya da uluslararası düzeyde konferans, toplantı, seminer, panel, sempozyum ve sergiler düzenler, görsel, işitsel ve yazılı yayınlar yapar, benzer alanlarda etkin olan sivil toplum kuruluşları ve kurumlarla işbirliği çalışmaları yürütür.

Derneğin çalışma alanları şunlardır:

Avrupa Birliği bütünleşme süreci.
Azınlık hakları ve çokkültürlülük
Çatışmalara karşı sivil yaklaşımlar
Hukukun üstünlüğü
İnsan hakları ve yurttaş katılımı
Yerel demokrasi ve sivil toplumun güçlendirilmesi

Dernek bünyesinde ayrıca, Mültecilere Destek Programı da bulunur. 2004 yılında kurulan "Mültecilere Hukuki Destek Projesi"ne dayanan programla, Türkiye'de bulunan mültecilere, özellikle hukuki destek sağlanması amaçlanır.

Dernek, İnsan Hakları Derneği, MAZLUMDER ve Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi ile birlikte İnsan Hakları Ortak Platformu'nun üyesidir.

Dış bağlantılar

Resmî site

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Greenpeace</span> çevreci sivil toplum kuruluşu

Greenpeace, kırktan fazla ülkede şubesi ve Hollanda, Amsterdam'da uluslararası bir merkezi olan çevreci sivil toplum kuruluşu. Greenpeace amacının "Dünya'nın tüm çeşitliliği ile yaşamı besleme gücünü garantiye almak" olduğunu belirtir ve küresel ısınma, ormanların yok olması, aşırı avlanma, ticari balina avcılığı, genetik mühendisliği ve nükleer gibi dünya çapındaki sorunlardaki kampanyasına odaklanır. Greenpeace amaçlarına ulaşmak için doğrudan eylem, lobicilik ve araştırmadan yararlanır. Küresel örgüt 2,9 milyon bireysel destekçisine ve vakıf yardımlarına güvenerek hükûmetlerden, şirketlerden ve siyasi partilerden bağış kabul etmez.

İnsan hakları, tüm insanların sadece insan olmakla sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları; ırk, ulus, etnik köken, dış görünüş, din, dil,ense ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir. Diğer yandan insan hakları terimi bir ideali içerir. Bu terimi kullananlar, bu alanda olanı değil, olması gerekeni dile getirirler.

Uluslararası ilişkiler, siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükûmetler arası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaşlık</span> bir kişi ile bir devlet ya da bir devlet birliği arasındaki bağlantıyı belirtir

Vatandaşlık ya da yurttaşlık, genellikle bir ülke olan politik kurumların bir parçası olmak demektir. Anayasal ülkelerde, o ülkede yaşayanların devlet tarafından anayasada vadedilen haklardan yararlanmaları için o ülkeye vatandaşlık bağı ile bağlı olmaları gereklidir. Bu kişilere vatandaş denir. Vatandaşın politik katılım hakkı vardır.

Mahkeme, taraflar arasındaki hukukî anlaşmazlıkları (davaları) hukukun üstünlüğüne uygun olarak sivil ya da askerî, adlî veya idarî konularda adaleti sağlamak üzere yetkilendirilmiş, toplum yapısına ve kültüre göre değişiklikler gösterebilen bir yargılama formudur. Mahkemeler genellikle bir devlet kurumu şeklinde teşkilatlanır. Hem ortak hukuk, hem de medeni hukuk sistemlerinde mahkemeler, uyuşmazlıkların çözümü için merkezi araçlardır.

Açık Toplum Vakıfları veya eski ismi ile Açık Toplum Enstitüsü, milyarder yatırımcı George Soros tarafından kurulan uluslararası bir bağış ağı. Açık Toplum Vakıfları adaleti, eğitimi, halk sağlığını ve bağımsız medyayı iyileştirme amacıyla dünyanın dört bir yanındaki sivil toplum kuruluşlarını finansal olarak desteklemektedir. Grubun adı, Karl Popper'ın 1945 tarihli The Open Society and Its Enemies adlı kitabından esinlenmiştir.

İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP), Helsinki Yurttaşlar Derneği (HYD), İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsan Hakları ve Mazlumlarla Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) ve Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi tarafından kurulmuş bağımsız bir Platformdur. Platform, belirli konular üzerinde geliştirilen ortak tutumları yaygınlaştırmaya çalışır ve kampanyalar, eğitim programları, düzenli toplantılar, konferans ve seminerler yoluyla hem demokratik kamuoyunun hem de kanun yapıcı ve uygulayıcılarının gündemine getirmeye çalışır.

Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER), İstanbul merkezli bir sivil toplum kuruluşu'dur.

Mustafa Erdoğan, Ankara Hukuk Fakültesi mezunu. Aynı fakültede yüksek lisans ve doktorasını yaptı (1981-88). İdari yargıda hâkim olarak çalışırken 1985 yılında, Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde akademik mesleğe intisap etti. Erdoğan, 1991 yılında Anayasa Doçenti oldu, 1997 yılında Profesörlüğe yükseldi. 1997-98 akademik yılında Amerika'nın Virginia eyaletindeki George Mason Üniversitesinde Fulbright bursiyeri olarak araştırmalar yaptı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde bir dönem dekanlık yaptı.

Sivil toplum kuruluşları ya da sivil toplum örgütleri, resmî kurumların dışında kalan ve bunlardan bağımsız olarak çalışan, politik, sosyal, kültürel, hukukî ve [çevre]sel amaçları doğrultusunda lobi çalışmaları, ikna ve eylemlerle çalışan, üyelerini ve çalışanlarını gönüllülük usulüyle alan, kâr amacı gütmeyen ve gelirlerini bağışlayan veya üyelik ödemeleri ile sağlayan kuruluşlardır. Sivil toplum örgütleri oda, sendika, vakıf ve dernek adı altında faaliyet gösterir. Vakıf ve dernekler topluma yararlı bir hizmet geliştirmek için kurulmuş yasal topluluklardır ve herkese yardım etmek için kurulmuşlardır.

Heinrich Böll Stiftung Derneği, İstanbul'da yerleşik olan bir sivil toplum kuruluşudur.

Sığınma hakkı ya da iltica hakkı, kimi ülkelerin önceden belirlenmiş koşullara uygun başvurularda bulunan kimselere verdiği hukuki ve politik bir haktır. Yaşadıkları ülkede cinsel, ırksal, dinsel, politik, kültürel vb ayrımcılıklara uğradığını gösteren belgelerle hakveren ülkelerin adlî makamlarına başvuran kimselerin başvuruları ülkenin ilgili komisyonlarınca incelenir ve eğer kabul görürse kişiye sığınma hakkı verilir. Böylece kişi söz konusu devletin koruması altına girer. Bunun yanı sıra kendi ülkelerinde yaşam koşullarının elverişli olmaması ya da can güvenliğinin tehlikede olması durumunda da iltica talebinde bulunulabilir. Bir ülkede yaşanan içsavaş, savaş, çatışma, katliam ya da soykırım gibi durumlarda kitlesel sığınma istemleri yapılabilir.

GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü; Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova gibi ülkelerin bulunduğu örgüttür. 10 Ekim 1997 yılında kurulmuştur. 1999-2005 yıllarında Özbekistan da örgüte katılmıştır. Örgütün adı, üye ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Özbekistan'ın üye olduğu dönemde örgüt GUUAM adını taşıyordu. Örgüte üye ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldovadır, örgüte sonradan Özbekistan'da katılmıştır. Türkiye ve Letonya ise gözlemci ülkeler arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">HAYTAP</span> Hayvan Hakları Federasyonu

Hayvan Hakları Federasyonu veya kısaca HAYTAP, doğanın korunması ve hayvan hakları konusunda faaliyet gösteren çeşitli derneklerin bir araya gelerek oluşturduğu bir sivil toplum örgütü. Kuruluş, adını aldığı Hayvan Hakları Türkiye Aktif Güç Birliği Platformunun devamı niteliğindedir ve tüzel bir kişilik olan federasyonun kurulmasından sonra da eski adı olan HAYTAP'ı kullanmaya devam etmiştir. Halihazırdaki üye derneklerin 19'u Türkiye, biri Azerbaycan merkezlidir.

Emine Büşra Ersanlı, Türk siyaset bilimci ve akademisyen.

Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu veya kısaltılmış adıyla ABTTF, Almanya'dan Batı Trakya'ya göç eden Batı Trakya Türkleri'nin Yunanistan'daki Batı Trakya Türk toplumunun azınlık sorunları ile ilgilenmek ve çözümüne katkı sağlamak amacıyla 28 Şubat 1988'de kurulmuş bir çatı kuruluşudur.

Kozmopolitanizm, bireyin insanlık adı verilen büyük komüniteye aitliğini savunan, yerel nitelikteki bağlılığın yerini evrensel bağlılığın aldığı, evrensel düşüncelerin benimsendiği, tüm dünyanın ülke ya da vatan olarak görüldüğü; genellikle bu görüşlerle ilgili etiksel, sosyolojik ve siyasi felsefelerin tanımlanmasında kullanılan bir kavramdır. Bu fikirleri benimseyen kişi kozmopolit veya kozmopolitan diye adlandırılır.

Alternatif Bilişim Derneği dijital haklar, internet sansürü ve kitlesel gözetim gibi sorunlar üzerine çalışan İstanbul merkezli bir sivil toplum kuruluşudur.

Turgut Tarhanlı, Türk hukukçu, akademisyen.

Demokrasiler Topluluğu (C.O.D), devletler arası bir koalisyon olup amacı, dünyanın dört bir yanında demokratik kuralları desteklemek, siyasi katılımı genişletmek, demokratik özgürlükleri ilerletmek ve korumak, demokratik normları ve kurumları güçlendirmek için hükûmetleri, sivil toplumu ve özel sektörü bir araya getirmektir. Varşova Bildirgesi, demokrasinin teşvik edilmesi görevini açıklamıştır. Koalisyonun, hukuki anlamda bir Uluslararası kuruluş olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği tartışmalıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.