İçeriğe atla

Yuri Levitan

Yuri Levitan
Levitan 1944 yılında.
Doğum2 Ekim 1914(1914-10-02)
Vladimir, Rus İmparatorluğu
Ölüm4 Ağustos 1983 (68 yaşında)
Belgorod Oblastı, Sovyetler Birliği
MeslekRadyo sunucusu
İşverenMoskova Radyosu

Yuri Borisoviç Levitan (Rusça: Юрий Борисович Левитан; 2 Ekim 1914 – 4 Ağustos 1983), II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında seslendirdiği haber ve duyuru açıklamalarıyla bilinen Sovyet radyo sunucusuydu.[1] Levitan Moskova Radyosu'nda çalışırken 22 Haziran 1941'de Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne saldırısı, 9 Mayıs 1945'te Nazi Almanyası'nın teslim olması, 5 Mart 1953'te Josef Stalin'in ölümü ve 12 Nisan 1961'de ilk insanlı uzay uçuşu dahil olmak üzere 1940 ve 60'lı yıllar arasında birçok önemli olayı Rus halkına duyurmuştur.[1][2]

Hayatı

Levitan 1914 yılında Moskova'nın 200 km doğusundaki Vladimir şehrinde Yahudi bir terzi ve ev hanımının çocuğu olarak dünyaya geldi. 1930'ların başında ses sanatçısı olma umuduyla Moskova'ya gitti, ancak taşralı aksanı nedeniyle kabul alamadı.[2] Ancak karakteristik kalın sesi sayesinde Moskova'daki bir radyo istasyonunda iş buldu.[2] Ocak 1934'te Levitan'ın yayınlarını dinleyen Josef Stalin Moskova Radyosu'nda bundan sonra kendi anonslarını Levitan'ın okumasını istedi. Böylece Levitan sadece Stalin'in şahsi radyo sunucusu değil, aynı zamanda önde gelen Sovyet radyocusu oldu.[1]

22 Haziran 1941'de Alman işgalinin başlamasıyla Levitan, Alman bombardımanı nedeniyle Moskova'daki radyo istasyonları kapatıldığı için aynı yılın sonbaharında Sverdlovsk'a tahliye edildi. O dönemde ülkenin en önde gelen radyocusu olmasının getirdiği önem nedeniyle gizli bir yerde yaşıyordu. Adolf Hitler, Rus halkına aşıladığı moral nedeniyle Levitan'ı "1 Numaralı Halk Düşmanı" olarak nitelendirdi ve başına 250.000 Reichsmark ödül koydu.[3] Alman propaganda broşürlerinde Hitler'in Alman askerlerine Moskova ele geçirildiğinde Levitan'ın ilk asılacaklardan biri olacağına yer verildi.[2] Ayrıca Hitler'in Levitan'ı Almanya'ya götürmek ve Moskova'nın düşüşünü Berlin'den duyurmasını istediği de daha sonraları Levitan'a aktarıldı.[2]

Levitan, Mart 1943'te gizlice Sovyet Radyo Komitesi'nin toplandığı Kuybişev'e nakledildi. Moskova'dan uzakta geçirdiği savaş yılları boyunca, radyodaki duyuruları alamet-i farikası olan "Dikkat, Moskova konuşuyor!" cümlesiyle başlıyordu. (Rusça: Внимание, говорит Москва! Romanize: Vnimanie, govorit Moskva!)[1] Levitan savaş sırasında yaklaşık 2000 radyo anonsu yaptı. 1950'lerde arşivleme amacıyla stüdyoda bu anonsların çoğunu yeniden kaydetti.[1]

Savaştan sonra sesi savaşla özdeşleştiği için iş bulmakta zorlanan Levitan, Stalin'in ölümü, Yuri Gagarin'in uzay yürüyüşü ile bazı devlet duyurularını bildirdi.[2] 1978 ve 1983 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde Zafer Günü anısına her yıl düzenlenen "Saygı Duruşu"nu duyurdu. 1980 yılında Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı unvanına layık görüldü. 1983'te kalp krizinden öldü ve Moskova'daki Novodeviçi Mezarlığı'na defnedildi.[1]

Levitan'ın 8 Mayıs 1945'te Almanya'nın teslim oluşu nedeniyle yaptığı radyo anonsu.

Hatıratı

Levitan'ın doğduğu şehir olan Vladimir'de günümüzde onun adını taşıyan bir cadde ve Levitan'ın bir anıtı bulunmaktadır. Moskova'daki mezarında ve Volgograd'da da Levitan için anıtlar dikildi.[4] Ayrıca Almatı, Dnipro, Odesa, Orsk, Tver ve Ufa şehirlerinde sokaklara Levitan'ın adı verildi.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Belenitskaya, Olga (16 Nisan 2015). "Moscow is speaking: The voice that brought hope to a nation". rbth.com. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  2. ^ a b c d e f Whitney, Craig R. (31 Ekim 1977). "Soviet Star Radio Announcer Recalls Great Moments in History". nytimes.com. 21 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  3. ^ Champion, Everett (22 Ekim 2013). "Yuri Levitan, The Voice of the War which Hitler hated above all others". warhistoryonline.com. 22 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023. 
  4. ^ Голос истории: диктору Левитану хотят поставить народный памятник 9 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. vesti.ru, 9 Temmuz 2014
  5. ^ Голос Левитана 2 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Uralskii Rabochii, 9 Ekim 2014
Wikimedia Commons'ta Yuri Levitan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir federasyon (1922–1991)

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Moskova Metrosu</span> Moskovada bulunan metro durağı

Moskova Metrosu, Rusya'nın başkenti Moskova'da bulunan dünyanın en eski ve büyük metrolarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Barbarossa Harekâtı</span> Nazi Almanyasının 1941de Sovyetler Birliğini işgal harekâtı

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Soljenitsin</span> Aleksandr İsayeviç, 20. yüzyılın en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Rus yazarlardan biridir. Edebiyat dünyasında büyük bir etki yaratmış olan İsayeviç, eserleriyle insanlık durumunu, savaş ve totalitarizmin etkilerini işlem

Aleksandr İsayeviç Soljenitsin, 1970 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Rus yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Gromıko</span> Sovyet diplomat

Andrey Andreyeviç Gromıko, Sovyet diplomat, 1957-1985 yılları arası Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Andropov</span> Sovyetler Birliği lideri (1982–1984)

Yuri Vladimiroviç Andropov, Rus devlet adamı. 1967 ile 1982 yılları arasında Sovyetler Birliği'nin istihbarat servisi olan Devlet Güvenlik Komitesi (KGB)'nin başkanı olarak görev yaptı. Brejnev'in ölümünden sonra ise 12 Kasım 1982'den ölümüne değin 15 ay süreyle Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi genel sekreterliği görevinde bulunarak SSCB'yi yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı</span> 1939 yılında Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan tarafsızlık paktı

Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı veya Molotov - Ribbentrop Paktı, Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Doğu Avrupa'yı aralarında paylaşan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt 23 Ağustos 1939'da Moskova'da Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ve Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov tarafından imzalandı ve resmi olarak Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Arasında Saldırmazlık Antlaşması olarak biliniyordu. Gayri resmi olarak; Hitler-Stalin Paktı, Nazi-Sovyet Paktı veya Nazi-Sovyet İttifakı olarak da anıldı.

<span class="mw-page-title-main">Vyaçeslav Molotov</span> Sovyet siyasetçi

Vyaçeslav Mihayloviç Molotov (Rusça: Вячеслав Михайлович Молотов, II. Dünya Savaşı sırasında Stalin ile birlikte görev yapmış Sovyetler Birliği dışişleri bakanı. Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop ile Molotov Ribbentrop Paktı'nı imzaladı. 1920'lerde Stalin ile beraber hızla yükseldi ve 1950'lerde Nikita Kruşçev'in yükselişiyle siyasetten çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Malenkov</span> Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi

Georgi Malenkov, Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi. Stalin'in ölümünden hemen sonra SBKP Genel Sekreterliği (1953) ve Başbakanlık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bella Ahmadulina</span>

Tam adı İzabella Ahatovna Ahmadulina, Stalin sonrası Sovyet edebiyatında özgün bir ses olarak dikkat çeken Tatar ve İtalyan kökenli şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Sesi</span> radyo

Rusya'nın Sesi radyosu, Rusya'nın resmi yayın kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Kremlin Duvarı Mezarlığı</span>

Kremlin Duvarı Mezarlığı, Moskova'daki Kızıl Meydan'da Kremlin Duvarının yanında bulunan Sovyetler Birliği'nin eski ulusal mezarlığıdır. Buradaki mezarlar, Ekim Devrimi sırasında ölen 240 Bolşevik yanlısının toplu mezarlara gömüldüğü Kasım 1917'de başladı. Doğaçlama mezar yeri, İkinci Dünya Savaşı sırasında kademeli olarak askeri ve sivil onurun merkezine dönüştü. İlk olarak 1924'te ahşaptan inşa edilen ve 1929-30'da granitten yeniden inşa edilen Lenin'in Mozolesi'nin merkezinde yer almaktadır. 1921'de Kızıl Meydan'daki son toplu cenaze töreninden sonra, oradaki cenazeler genellikle devlet törenleri olarak yapıldı ve çok saygı duyulan politikacılar, askeri liderler, kozmonotlar ve bilim adamları için son onur olarak ayrıldı. 1925-1927'de toprağa gömüler durduruldu. Cenazeler artık yakılmış kül mezarları olarak yapılıyordu. Mikhail Kalinin'in 1946'daki cenazesi ile toprağa gömülmeler yeniden başladı.

<span class="mw-page-title-main">Helmuth Weidling</span> Nazi Almanyası Wehrmacht Generali

Helmuth Otto Ludwig Weidling, II. Dünya Savaşı'nda Alman general.

<span class="mw-page-title-main">Hans Krebs</span> Nazi Almanyası Heer Genelkurmay Başkanı

Hans Krebs, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası Piyade Generali ve OKH başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Heinz Linge</span>

Heinz Linge, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler'in yaveri olarak görev yapmış SS Subayıdır. Hitler'in ve Eva Braun'un intiharından sonra cesetlerinin sığınağının dışarısına çıkarılıp yakılmasını Otto Günsche ile organize etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1945 Moskova Zafer Geçit Töreni</span>

1945 Moskova Zafer Geçit Töreni, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde 24 Haziran 1945 günü düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri'nin ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Mikhoels</span>

Solomon (Shloyme) Mikhoels Sovyet Yahudi aktör ve Moskova Devlet Yahudi Tiyatrosu'nun sanat yönetmeniydi. Mikhoels, II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi Anti-Faşist Komite'nin başkanlığını yaptı. Ancak, Josef Stalin Savaştan sonra giderek artan bir Yahudi aleyhtarı çizgiyi takip ederken, Mikhoels'in Yahudi cemaatinin lideri olarak pozisyonu Sovyet devletinden gördüğü baskıların artmasına neden oldu. 1948'de Stalin emriyle Minsk'te öldürüldü.

<i>Berlinin Düşüşü</i> (film)

Berlin'in Düşüşü, 1950 yapımı Sovyet savaş ve propaganda filmidir. Film, dizi şeklinde ayrılmış iki bölümdür. Yapımcılığını Mosfilm Studio, yönetmenliğini Mihail Çiaureli'nin üstlendiği filmin senaryosunu Pyotr Pavlenko ve bestesini Dmitri Şostakoviç yaptı. İkinci Dünya Savaşı tarihini, olaylarda Sovyet diktatörü Josef Stalin'in oynadığı rolün son derece olumlu bir tasvirine odaklanarak betimleyen film, Stalin'in kişilik kültünün en önemli tezahürlerinden biri olarak kabul edilir ve Sovyet gerçekçiliğinin tanınmış bir örneğidir. De-Stalinization'dan sonra film Doğu Bloku'nda onlarca yıl yasaklanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.