Yunanistan Devlet Demiryolları
Yunanistan Devlet Demiryolları ya da Sidirodromi Ellinikou Kratous (SEK) (Yunanca: Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους (ΣEK)), 1920 yılında kurulan ve 1970 yılına kadar Yunanistan sınırlarındaki demiryolu hatlarının birçoğunu işleten kamu tüzel kişiliği olan bir kamu kuruluşudur.
Tarihçe
SEK, Yunanistan'ın 1912 yılı öncesi sınırlarında yer alan standart hat açıklığındaki Pire – Papapouli ana demiryolu hattı ile bu hattın Papapouli – Plati şube hattını ve 1919'dan sonra Yunanistan sınırlarında kalan eski Osmanlı demiryolu hatlarının çoğunu devraldı. Bu hatlar arasında:
- Pire, Demerli & Sınır Demiryolları (Larisaikos olarak da bilinir),
- Eski Selanik – Manastır Demiryolu'nın bir kısmı,
- Eski Rumeli Demiryolu hattının Selanik-Idomeni kısmı (Rumeli Demiryolu hattının ardıllarından olan Evros'taki Dedeağaç – Svilengrad Demiryolu hattı, 1955 yılında SEK tarafından devralınıncaya kadar, Fransız – Yunan Demiryolu Şirketi (CFFE) tarafından işletilmiştir),
- Osmanlı Selanik – İstanbul Bağlantı Demiryolu (JSC) Şirketi tarafından inşa edilen ve işletilen Selanik – İstanbul Demiryolu'nun Yunanistan sınırlarında kalan kısmı olan Selanik – Dedeağaç Demiryolu,
- I. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen 66 km uzunluğundaki eski bir askeri dar hat (600 mm (1 ft 11 5⁄8 inç)) demiryolu olan Sarakli-Stavros hattı,
- I. Dünya Savaşı sırasında inşa edilen ve 1936 yılına kadar Makedonya Yerel Demiryolları Şirketi tarafından işletilen 50 km uzunluğundaki eski bir askeri dar hat (600 mm (1 ft 11 5⁄8 inç)) demiryolu olan Skydra Yerel Demiryolu bulunmaktadır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra SEK, Yunanistan sınırlarındaki birçok demiryolu hattını devralmıştır. Bu demiryolu hatları arasında:
- 1954 yılında Evros'taki Dedeağaç – Svilengrad Demiryolu,
- 1955 yılında Pelion Demiryolu dâhil Teselya Demiryolları,
- 1962 yılında Pire, Atina ve Mora Demiryolları (metre hat açıklığındaki diğer küçük demiryolu hatları daha önce bu hat tarafından devralınmıştı) bulunmaktadır.
Bu demiryolu hatlarının SEK tarafından devralınmasıyla birlikte, sadece (sonradan adı Atina – Pire Elektrikli Demiryolları olarak değişecek olan) Yunanistan Elektrikli Demiryolları (Ellinikoi Ilektrikoi Sidirodromoi - EIS), Pire – Kifissia Demiryolu ile Pire – Perama Hafif Demiryolu ve özel maden ve sanayi tesislerine ait demiryolu hatları bağımsız kalmıştır.
Yunanistan Devlet Demiryolları, 31 Aralık 1970 tarihine kadar bir devlet kurumu olarak var olmuş ve 1 Ocak 1971 tarihi itibarıyla bu kuruma ait olan tüm demiryolu hatları Yunanistan Demiryolları Örgütü (OSE) adlı devlet şirketine devredilerek bu şirket tarafından işletilmeye başlanmıştır.
Demiryolu hattı ve diğer altyapılar
Bu dönemde, mevcut ağda çok az bir genişleme gerçekleşti. Bu genişletmeler şunlardır;
- 1928 yılında Kalambaka'yı Kozani'ye bağlamak için bir sözleşme imzalanmış ancak projeden fon yetersizliği nedeniyle 1932 yılında vazgeçilmiştir.
- 1931 yılında Nea Zichni'den (Mirini) Amfipoli'ye kadar uzanan 25 km uzunluğunda bir hat inşa edilmiş, ancak bu hat daha sonra tek edilmiş ve 1970 yılında demiryolu hattı sökülmüştür.
- 1955 yılında Amyntaio – Kozani Şube Demiryolu hattı inşa edilmiştir.
- 1966 yılında Strymonas'dan Kulata'ya inşa edilen 15 km uzunluğundaki hat ile Yunanistan ile Bulgaristan arasında demiryolu bağlantısı sağlanmıştır.
- Atina ile Oinoi arasındaki demiryolu hattı çift hatta çıkarılmıştır.
Yunanistan'daki demiryolu sistemi (hem altyapısı hem de demiryolu araçları), II. Dünya Savaşı sırasında (özellikle 1943 ve 1944'te) ciddi hasar görmüş ve 1950'ye kadar tekrar tam olarak faaliyete geçememiştir. Ayrıca 1944 yılında tahrip edilmiş olan Mora Yarımadası’ndaki Achladokampos viyadükleri de ancak 1974 yılında yeniden inşa edilebilmiştir.
1960 yılında, eski Teselya Demiryolları'nın Larisa'dan Volos'a kadar olan kısmı standart hat açıklığında yeniden inşa edilmiş ve Atina – Selanik arasında demiryolu bağlantısı sağlanmıştır.
1950 yılında Lianokladi'de, 1952 yılında Selanik'te, 1962 yılında Larisa'da ve daha sonraki yıllarda Sindos, Aiginio, Platamon, Florina, Edessa, Agras, Arnissa, Polykastron, Ptolemais ve Kozani'de yeni istasyon binaları inşa edilmiştir.
Demiryolu araçları
1962 yılına kadar Yunanistan Devlet Demiryolları, çeşitli kaynaklardan çeşitli buharlı lokomotifler kullanmıştır. Bunların bir kısmı 1920 öncesi demiryolu ağlarına aittir, savaştan sonra dış yardım programlarının bir parçası olarak bir miktar daha satın alınmış ve çok az sayıda da tedarik edilmiştir.
Buharlı lokomotiften dizel lokomotife geçiş 1960'lı yıllarda başlanıştır. İlk dizel lokomotifler 1962 yılında teslim edilen 30 adet Krupp Y60 Shunter (A-101 sınıfı), 10 adet ALCo DL532B (A-201 sınıfı) ve 10 adet ALCo DL500C (A-301 sınıfı) lokomotifleriydi. Onları standart hat açıklığına (1435 mm) uygun olan A-221, A-321, A-351, A-401 ve A-411 sınıfı lokomotifler ile metre hat açıklığına (1000 mm) uygun olan A-9101, A-9201 ve A-9401 sınıfı lokomotifler takip etmiştir.
Dizel çoklu üniteler (DMU) ilk kez 1936 yılında tanıtıldı ve 1950 ile 1960'larda daha yaygın hale geldi. Buharlı lokomotifler yavaş yavaş kullanım dışı kaldı ancak Aralık 1970’te bile hala sınırlı olarak kullanımdaydı.
Buharlı lokomotifler
Aşağıdaki tablo, 1920-1969 yılları arasında Yunanistan Devlet Demiryolları tarafından satın alınan buharlı lokomotifleri göstermektedir. Ayrıca, eski Yunan ve Osmanlı demiryolu şirketlerinden miras kalan eski tip lokomotif çeşitleri de kullanılmaya devam edilmiştir.[1]
| Photo | Class | Numbers | Type | Quantity | Manufacturer | Serial Nos. | Year | Power | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αα | 1–4 | 0-4-0T | 4 | Ex CO 403–408 | |||||
| Βα | 11–? | 2-4-0T | Ex CO 321–328 series | ||||||
| Γα | 21–22 | 4-4-0T | 2 | Neilson & Co. | 1892 | Ex SEK 301–302, originally SAP | |||
| Γβ | 31–34 | 4-4-0 | 4 | Ex CO | |||||
| Δα (1st) | 51 | 0-6-0ST | 1 | Manning Wardle | 1892 | Ex SAP | |||
 | Δα (2nd) | 51–70 | 0-6-0T | 20 | Davenport Locomotive Works, Vulcan Iron Works, H.K. Porter, Inc. | 1945–1946 | 730 beygir gücü (544 kW) | USATC S100; several rebuilt as 0-6-0 | |
| Δβ | 61-? | 0-6-0 | Ex Railway Operating Division | ||||||
| Δγ | 71-75 | 0-6-0 | 5 | Ex JSC 50–54 | |||||
 | Δγ | 76 | 4-4-0 | 1 | StEG | 1888 | Ex CFFH 102, previously CO | ||
| Δδ | 81–87 | 0-6-0 | 7 | Ex CO 4–10 | |||||
| Δε | 88–103 | 0-6-0 | Ex CO 11–54 series | ||||||
| Δζ | 111–114 | 0-6-0 | 4 | Ex CO 502–506 | |||||
| Εα | 201–223 | 2-6-0T | 23 | Batignolles (13) St. Léonard (10) | 1903–1907 | Ex SEK 101–123 | |||
| Εβ | 231–232 | 2-6-0 | 2 | Ex CO 509–510 | |||||
| Εγ | 241–243 | 2-6-0 | 3 | Ex CO 521–523 | |||||
| Ζα | 301–307 | 4-6-0 | 7 | Batignolles | 1906 | Ex SEK 201–207; four-cylinder de Glenn compounds, based on Midi 1400 class | |||
| Ζβ | 311 | 4-6-0 | 1 | Ex SEK 221 | |||||
| Ζγ | 321–330 | 4-6-0 | 10 | Ex JSC 101–110 | |||||
| Ζδ | 341–350 | 4-6-0 | 10 | Ex Prussian P 8 | |||||
| Ζε | 331–333 | 2-6-2 | 3 | Ex CFFH | |||||
| Ηα | 401 | 0-8-0 | 1 | Ex JSC, originally Prussian G 7 | |||||
| Ηβ | 411–423 | 0-8-0 | 13 | Ex JSC 1–16 | |||||
| Ηγ | 431–432 | 0-8-0 | 2 | Ex SBB 4105, 4112 | |||||
| Ηδ | 441–443 | 0-8-0 | 3 | Ex SBB 4130, 4134, 4135 | |||||
| Ηε | 444–446 | 2-8-0 | 3 | Batignolles | 1924 | 903 beygir gücü (673 kW) | Ex CFFH, previously CO 260–262 | ||
| Θα | 501 | 2-8-0 | 1 | ex SEK 601 | |||||
| Θβ | 511–512 | 2-8-0 | 2 | Ex SEK 621–622 | |||||
| Θγ | 521–537 551–560 571–595 | 2-8-0 | 27+25 | Baldwin Locomotive Works, American Locomotive Works, Lima Locomotive Works | 1947 | 1.200 beygir gücü (895 kW) | USATC S160 521–537 coal-fired, 551–560 oil-fired, 571–595 from Italy in 1959 (FS Class 736) | ||
| Ια | 701–720 | 2-8-2 | 20 | American Locomotive Company | 1915 | ex SEK 401–420 | |||
| Κα | 801–802 | 0-10-0 | 2 | ex SEK 521–522 | |||||
| Κβ | 811–860 | 0-10-0 | 60 | StEG | 1922–1926 | 895 kilowatt (1.200 hp) | kkStB / BBÖ class 80.900 (ÖBB class 57) | ||
| Κβ | 809 | 0-10-0 | 1 | 895 kilowatt (1.200 hp) | kkStB / BBÖ class 80.900 (ÖBB class 57); Ex CFFH | ||||
 | Κγ | 861–880 | 0-10-0 | 20 | Ateliers de Tubize, Haine St Pierre, St. Léonard La Meuse | 1929 | 895 kilowatt (1.200 hp) | ||
| Κδ | 881–891 | 0-10-0 | 11 | Henschel | Ex Deutsche Reichsbahn 57.10-35 (Prussian G 10), used by the German occupation forces and left behind when they retreated in 1944 | ||||
| Λα | 901–940 | 2-10-0 | 40 | StEG (10), Škoda Works (30) | 1925–1927 | 1.156 kilowatt (1.550 hp) | Südbahn class 580 | ||
| Λβ | 951–966 | 2-10-0 | 16 | North British Locomotive Company | 1946 | 1.141 kilowatt (1.530 hp) | WD Austerity 2-10-0 | ||
| Λγ | 991–998 | 2-10-0 | 8 | Baldwin Locomotive Works | 1947 | 1.270 kilowatt (1.703 hp) | |||
 | Μα | 1001–1020 | 2-10-2 | 20 | Ansaldo (10) Breda (10) | 1953–1954 | 2.180 kilowatt (2.920 hp) |
Dizel lokomotifler (Standart hat açıklığı)
| Fotoğraf | Sınıf | sayılar | tip | miktar | Üretici firma | Yıl | model | Güç | notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | A-101 | 0-6-0 dh | 30 | Krupp | 1962-1967 | Y60 | 478 kilowatt (641 hp) | ||
 | A-201 | Bo-Bo de | 10 | APKO | 1962 | DL532B | 772 kilowatt (1.035 hp) | ||
| A-301 | Co-Co de | 10 | APKO | 1962 | DL500C | 1.470 kilowatt (1.971 hp) | |||
 | A-321 | Co-Co de | 7 | APKO | 1967 | DL543 | 1.470 kilowatt (1.971 hp) | ||
 | A-351 | Co-Co de | 26 | Alsthom | 1967 | CC AD 2100C1 | 1.544 kilowatt (2.071 hp) | ||
| A-401 | Co-Co de | 10 | Siemens - Jung | 1966 | 1.470 kilowatt (1.971 hp) | ||||
 | A-411 | BB dh | 20 | Krauss-Maffei | 1963 | V200 | 1.618 kilowatt (2.170 hp) |
Dizel lokomotifler (Metre hat açıklığı)
| Fotoğraf | Sınıf | sayılar | tip | miktar | Üretici firma | Yıl | model | Güç | notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | A-9101 | Co-Co de | 12 | APKO | 1965 | DL537 | 993 kilowatt (1.332 hp) | ||
 | A-9201 | Co-Co de | 10 | Alsthom | 1967 | CC AD 1600A1 | 1.175 kilowatt (1.576 hp) | ||
 | A-9401 | BB dh | 20 | Mitsubishi | 1967 | 48-BB-HI | 478 kilowatt (641 hp) |
Dizel çoklu üniteler
Yunanistan Devlet Demiryolları ilk DMU'larını 1936 yılında satın aldı. 1950'lerde daha da fazla sayıda DMU alarak envanterini genişletti. Ek olarak, metre hat açıklığına (1000 mm) uygun olan demiryolu araçları ise SEK'in devraldığı eski demiryolu hatlarından miras kalmıştır.
| Fotoğraf | Sınıf | sayılar | tip | miktar | Üretici firma | Yıl | model | Güç | notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| (Aa11) | 2-Bo de | 2 | Floridsdorf | 1936 | |||||
| Aa11-AA26 A111-A118 | A1-1A + 2-2 | 16 | FIAT | 1950 | |||||
 | Aa27-AA36 A119-A128 | A1-1A + 2-2 | 10 | FIAT | 1958 | ||||
| AA41 | 2-B | 9 | Renault | 1950 | |||||
| AA61 | BB | 3 | ADAM | 1955 | |||||
 | AA71 | 2-B | 20 | Ferrostaal- Esslingen | 1962 |
Ayrıca bakınız
- Yunanistan'da demiryolu ulaşımı
- Yunanistan Demiryolları Örgütü (OSE)
Kaynakça
- ^ J.D.H. Smith (2005–2007). "HSR steam locomotives". 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
Konuyla ilgili yayınlar
- W. F., Simms (1997). The railways of Greece. Wilfried F. Sims. ISBN 0-9528881-1-4. - Kısa bir geçmiş, basit demiryolu hattı haritaları ve 1997 yılına kadarki geniş bir demiryolu araçları listesini içerir.
- Organ, J. (2006). Greece Narrow Gauge. Middleton Press. ISBN 1-904474-72-1.
- Voyageur (Şubat 1941). "The Railways of Greece". The Railway Magazine. 87 (524). Londra, Birleşik Krallık: Railway Publications. s. 64.
- D. W., Winkworth (Mayıs 1967). "Peloponnese Narrow Gauge". The Railway Magazine. 113 (793). Londra, Birleşik Krallık: Transport & Technical Publications Ltd. ss. 249-254.
- "Railway systems in Greece". Cheltenham, Birleşik Krallık: The Restoration & Archiving Trust. 2007. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2008.
