İçeriğe atla

Yunanistan'da yargı teşkilatı

Yunanistan
Şu bir parçasıdır:
Yunanistan
devlet yapısı
Anayasa
Yürütme
Yasama
Yargı
  • Yüksek Özel Mahkeme
  • Yargıtay
  • Danıştay
  • Sayıştay
İdari bölümler
Seçimler
Dış ilişkiler
  • Dış ilişkiler
Ayrıca bakınız

Yunanistan'ın yargı sistemi, ülkenin anayasal olarak kurulmuş mahkeme sistemidir.[1]

Yargı sisteminin bağımsızlığı

Yunanistan'da anayasa, yargı sisteminin bağımsızlığını kesin olarak tesis etmiştir.

Yüksek Mahkemelerin başkanlarını hükûmet atamaktadır (Adalet Bakanlığı).[2] Yargı sisteminin ve kararlarının hükûmet tarafından manipüle edilmesi, sistemin bağımsızlığını ihlal eden yaygın bir olgudur.

Profesyonel hâkimlerin seçimi ve atanması

Yunanistan Ulusal Hâkimler Okulu (ESDI), Adalet Bakanı tarafından denetlenen Selanik merkezli bir eğitim kurumudur.

İdare, hukuk ve ceza mahkemeleri, Danıştay ve Sayıştay ile kamu adli görevlileri kadrolarına atanacak kişileri seçmek, yetiştirmek ve eğitmek amacıyla 2236/1994 sayılı kanuna dayanılarak kurulmuştur. 1995 yılında faaliyete başlayan okulun eğitimi bir yıl sürmektedir. Okula kabul edilmek için hukuk fakültesi mezunlarının önce stajlarını tamamlamaları, ruhsatlarını almaları ve ardından kabul edilmek için gereken sınavları geçmeleri gerekmektedir.[3]

Yükselmeler ve yerleştirmeler yargı kurulları tarafından düzenlenirken Yüksek Mahkemelerin başkanlarını Bakanlar Kurulu atar.

Yunanistan yargı sisteminin üç kategorisi

Rodos Adliyesi
Korint Adliyesi

Anayasa'ya göre mahkemeler üç kategoriye ayrılmaktadır: hukuk mahkemeleri, ceza mahkemeleri ve idare mahkemeleri. Yunanistan yargı sisteminde yargı ayrılığı vardır. Yani İdare Hukuku'na ilişkin ayrı bir yargı örgütü bulunmaktadır. Yargıtay, hukuk ve ceza davaları ile ilgili olarak temyiz incelemesi yapar. Danıştay ise idari davalarla ilgili olarak en üst düzey yargı organıdır ve idari işlemlerin hukuka uygunluğunu denetler. Dolayısıyla, Yunan hâkimler bu iki koldan birine aittir.

Sonuç olarak bir idari hâkimin bir ceza veya hukuk davasına bakma yetkisi yoktur. Aynı şekilde adli hâkimler de hukuk ve ceza davalarıyla ilgilenirken idari bir davaya bakma yetkileri bulunmamaktadır.

Hukuk mahkemeleri

Hukuk davaları:

  • İlk derece mahkemelerinde, kanunda ihtilaflı konunun tahmini değerine göre, Bölge Mahkemeleri veya Asliye Mahkemeleri tarafından görülür.
  • İlk derece mahkemelerinin verdiği kararlar Asliye Mahkemeleri veya İstinaf Mahkemeleri tarafından denetlenir.
  • İstinafın verdiği kararlara karşı da gidilebilecek yer Yargıtay'dır. Yargıtay kararları geri alınamaz. Yargıtay, bir alt mahkemenin yasayı veya usul ilkelerini ihlal ettiği sonucuna varırsa, davanın bir alt mahkeme tarafından yeniden görülmesini emredebilir.

Ceza mahkemeleri

Ceza davaları:

  • Ağır suçlar, ilk derecede "karma" İlk Derece Mahkemesi tarafından görülür ve bu kararların denetimini "karma" İstinaf Mahkemesi yapar. "Karma" terimi, hâkimlerin ve jüri üyelerinin katılımını ifade eder. Bu "karma" mahkemelerde, ilk derece ve temyizden olmak üzere üç profesyonel hâkim ile birlikte dört jüri üyesi yer alır. Bir anayasal hüküm, belirli suçların "karma" mahkemelerin yargı yetkisinden muaf tutulmasına izin vermektedir. Bu suçlar, ilk aşamada üç üyeli Yargıtay tarafından, ikinci aşamada ise beş üyeli Yargıtay tarafından herhangi bir jüri üyesinin katılımı olmaksızın yargılanmaktadır. Örneğin, 17 Kasım Devrimci Örgütü üyeleri bu usule göre yargılanmıştır. Çünkü terör veya organize suçlar "karma" mahkemelerin değil, Yargıtayın yetkisine aittir.

Yargıtay, karma olup olmadığına bakmaksızın mahkemenin kararına karşı yazılan temyiz dilekçesini inceler ve alt mahkemenin yasayı veya usul ilkelerini ihlal ettiği sonucuna varırsa davanın ilgili mahkeme tarafından yeniden görülmesini emredebilir.

  • Kabahat suçları ilk aşamada Kabahatler Mahkemesinde, ikinci aşamada ise Yargıtay'da görülür. Yargıtayın nihai kararına karşı temyiz yetkisi mümkündür.
  • İhlal suçları Sulh Ceza Mahkemesinde görülür

İdari yargı

Bir idari işlem ya esasa göre gerçekleşir ya da esasa uygun olmadan gerçekleşir. Birinci durumdaki idari işlemlere karşı yapılan itirazlar İdare Mahkemelerinin görev alanına girer. Diğer tüm idari işlemler için iptal ilamına ilişkin kanun yoluna başvurulmakta olup yargı yetkisi Danıştay'a veya İdari İstinaf Mahkemesi'ne aittir.

İdari makamların idare hukuku alanındaki faaliyetlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözümlenir. Ara ve üst derece mahkemelerinde Danıştay bu fiilleri yargılama ile yetkilidir. Tüm idare mahkemelerinin kararlarına karşı temyiz mercii Danıştay'dır.

Sayıştay da aynı zamanda bir yüksek idare mahkemesidir ve yargı yetkisi belirli belirli alanlarda (örneğin, devlet ile memurlar arasındaki emekli maaşlarına ilişkin anlaşmazlıklar) sınırlıdır. Kararları geri alınamaz ve Danıştay'ın denetimi dışındadır.

Yasaların anayasal denetimi

Yunanistan yargı sistemine göre, her mahkeme bir yasal hükmün Anayasa'ya uygun olup olmadığına karar verme yetkisine sahiptir. Bu yargısal hak, "yoğunlaştırılmış" denetime karşıt olan sözde "yaygın" anayasallık denetimini oluşturur. Bu denetim sistemi İtalya, Almanya ve hatta bir Anayasa Konseyi olan Fransa gibi Yüksek Anayasa Mahkemesi bulunan çoğu Avrupa ülkesinde mevcuttur. Yunanistan'da böyle bir mahkeme bulunmadığından, bir kanun hükmünün anayasaya uygunluğu konusunda karar vermede tüm mahkemeler yetkili kabul edilmektedir.

Tartışmalar

2000'lerin sonlarında avukatlar, hâkimler ve Yunanistan Kilisesi temsilcilerinden oluşan Paradikastiko örgütü skandalı gibi çeşitli yolsuzluk vakaları sıklıkla ortaya çıkmıştır.[4][5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ioannidis, Michael (2020). "The Judiciary". The Oxford Handbook of Modern Greek Politics. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  2. ^ "Υπουργείο Δικαιοσύνης: Με συναίνεση η επιλογή της ηγεσίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων". Lawspot (Yunanca). 30 Mayıs 2019. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  3. ^ "Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών - Mission". www.esdi.gr. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  4. ^ "Αρειος Πάγος: Αμετάκλητες οι καταδικαστικές αποφάσεις των Μπουρμπούλια - Καλούση για το παραδικαστικό κύκλωμα". iefimerida.gr (Yunanca). 28 Haziran 2013. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 
  5. ^ ""Πρεμιέρα" της δίκης του παραδικαστικού κυκλώματος με φόντο απειλητικά σημειώματα και σφαίρες | Το Κουτί της Πανδώρας". www.koutipandoras.gr (Yunanca). 5 Aralık 2016. 7 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yargıtay (Türkiye)</span> Türkiyenin adli yargı organı

Yargıtay ya da Temyiz Mahkemesi, Türkiye'nin dört yüksek yargı organından birisidir. Adli yargı ilk derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir.

Temyiz, ayırt etme, seçme, ayırma; hukukta, doğruyu yanlıştan ayıran kuruldur.

<span class="mw-page-title-main">Mahkeme</span>

Mahkeme, taraflar arasındaki hukukî anlaşmazlıkları (davaları) hukukun üstünlüğüne uygun olarak sivil ya da askerî, adlî veya idarî konularda adaleti sağlamak üzere yetkilendirilmiş, toplum yapısına ve kültüre göre değişiklikler gösterebilen bir yargılama formudur. Mahkemeler genellikle bir devlet kurumu şeklinde teşkilatlanır. Hem ortak hukuk, hem de medeni hukuk sistemlerinde mahkemeler, uyuşmazlıkların çözümü için merkezi araçlardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi</span> Türkiyedeki en yüksek yargısal devlet organı

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye'de anayasal denetimi yürüten en yüksek yargı organıdır. Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Görevleri, Türkiye Anayasası'nın 148. ve 153. maddeleri arasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Savcı</span> İddia makamı olarak adalete hizmet eden kişi

Savcı, ceza yargılamasında iddia makamı olarak adalete hizmet eden kişidir. Savcılık ceza muhakemesinde iddia görevini yaparak devlet adına ceza davası açan makamdır. Bu makamdaki yetkiliye savcı adı verilmiştir. Özetle savcı, suç haberinin kendisine ulaşmasıyla birlikte devlet adına araştırma ve soruşturma faaliyetinde bulunmak, kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açmak ve yürütmek, mahkemelerin verdiği kararları yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak durumunda olan ve yargı organı içinde yer alan kamu görevlisi olarak tanımlanabilir.

Bir davanın taraflarının, dava sonucunda verilen ve yanlış olduğunu düşündükleri kararın değiştirilmesi veya düzeltilmesi için, bir üst mahkemeye başvurmalarıdır.
Çoğunlukla kanun yolları temyiz ve istinaf olarak iki tanedir.
Türk hukuk sisteminde, adli yargı alanındaki mahkemelerin verdiği kararlara karşı başvurulan kanun yolu temyizdir. Temyiz edilen kararlar Yargıtay tarafından incelenir ve karara bağlanır.
İdari yargıda idare mahkemelerinin verdiği kararlara karşı da temyiz mümkündür. Bu durumda temyiz mercii Danıştay'dır. Ayrıca bazı durumlarda bir idare mahkemesinin verdiği karara karşı bölge idare mahkemesinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

Devlet güvenlik mahkemesi, Türkiye'de "cumhuriyeti ve devletin iç ya da dış güvenliğini ilgilendiren" davalara bakan bir tür mahkemeydi. Türk hukuk sistemine 1961 Anayasası'na 1973 yılında eklenen bir maddeyle girmiş, 1982 Anayasası'nda yeniden getirilmişti. Yapılan değişiklikle bu türden davalar, belirli ağır ceza mahkemelerinin görev alanına girdi.

<span class="mw-page-title-main">Uyuşmazlık Mahkemesi</span> Türkiyedeki yargı yolu uyuşmazlıklarını çözmekle görevli yüksek mahkeme

Uyuşmazlık Mahkemesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen bir yüksek mahkemedir. 1945'te kurulan mahkemenin temel görevi, adli ve idari yargı organları arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmektir.

Yargıtay ya da nihai temyiz mahkemesi olarak da bilinen yüksek mahkeme, mahkemeler hiyerarşisi içindeki en yüksek mahkemedir. Genel olarak, bir yüksek mahkemenin kararları bir ülkedeki diğer tüm mahkemeler için bağlayıcıdır ve başka herhangi bir mahkeme tarafından daha fazla incelemeye tabi değildir. Yüksek mahkemeler tipik olarak öncelikle temyiz mahkemeleri olarak görev yapar, alt derece mahkemelerinin veya orta düzey temyiz mahkemelerinin kararlarına ilişkin temyiz başvurularını görüşür. Yüksek Mahkeme, belirli durumlarda ilk derece mahkemesi olarak da görev yapabilir, ancak bu genellikle anayasa hukuku ile sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Federal Anayasa Mahkemesi</span>

Federal Anayasa Mahkemesi Karlsruhe'de, Grundgesetz'e göre 7 Eylül 1951'de kurulmuş en yüksek dereceli Almanya Federal Mahkemesi'dir. Mahkeme, kasten başkent Berlin, eski başkent Bonn ve Almanya Federal Haber Alma Servisi'nin (Bundesnachrichtendienst) bulunduğu Münih'ten ayrı bir yere Federal Adalet Mahkemesi'nin de bulunduğu Karlsruhe'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

Rusya Federasyonu Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, 14 Kasım 2002 tarihinde kabul edilen ve 1 Şubat 2003 tarihinde yürürlüğe giren. 138-ФЗ sayılı ceza kanunudur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Yüksek Mahkemesi</span>

Londra'da bulunan Adalet Yüksek Mahkemesi, Temyiz Mahkemesi ve Kraliyet Mahkemesi ile birlikte İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemeleri'ni oluşturur. Adı hukukî atıf amacıyla EWHC olarak kısaltılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye yargı sistemi</span> Suriyenin yargı sistemi

Suriye'nin yargı sistemi Osmanlı, Fransız ve İslam hukukunun bir sentezidir. Medeni, ticari ve ceza kanunları öncelikle Fransız hukuk uygulamalarına dayanmaktadır. 1949'da ilan edilen bu kanunlar, bedeviler ve dini azınlıklar arasında örf ve adet hukukunun uygulanmasını sınırlamak için onaylanmış özel hükümlere sahiptir. İslam dini mahkemeleri ülkenin bazı bölgelerinde işlemeye devam ediyor, ancak yargı yetkisi evlilik, boşanma, babalık, çocukların velayeti ve miras gibi kişisel statü meseleleriyle sınırlı. Bununla birlikte, 1955'te kişisel statünün birçok yönüne ilişkin bir kişisel kod geliştirildi. Bu kanun, kadının statüsünü iyileştirerek ve miras kanunlarını netleştirerek şeriatı değiştirdi ve modernize etti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Yüksek Mahkemesi</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi Azerbaycan'ın üç kademeli yargı sisteminin en yüksek yargı mercii ve son temyiz merciidir. Azerbaycan Anayasasının 131. maddesi ve Mahkemeler ve Hakimler Kanununun 77. maddesi uyarınca kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2023-2024 Türkiye anayasa krizi</span> 2023-2024te Türk hukuk sistemi içinde tartışma

2023-2024 Türkiye anayasa krizi, 8 Kasım 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesinin TBMM üyesi Can Atalay'ın tahliye edilmesine dair Anayasa Mahkemesinin kararını bozmak için müdahalede bulunması ile başlayan bir yargı krizi sürecidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.