İçeriğe atla

Yukagirler

Yukagirler
Yukagir şaman, 1902
Toplam nüfus
1.509[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Saha Cumhuriyeti1.097 (2002)[1]
Çukotka Özerk Okrugu185 (2002)[1]
Magadan Oblastı79 (2002)[1]
Sankt-Peterburg22 (2002)[1]
Diller
Din
Rus Ortodoks, Şamanizm, Animizm

Yukagirler, Kuzeydoğu Sibirya'nın yerli halklarından biridir. Geleneksel işleri, kullanılmasıyla balıkçılık, yaban geyiği avcılığı, kızağa koşulan köpekler yetiştirmedir.

Tarih

Eskilikte (İsa'dan 7 bin yıl önce) Yukagirler, Yenisey doğusunda ve Sayan Dağlarında, Finler, Samoyedler gibi Ural dilleri konuşan halklar ile birlikte yaşıyorlardı. 17. yüzyılda Rus sömürgeleştirmesinin başlandığı zaman Yukagirler Lena Nehri'nden Anadır Nehri ağzına kadar yerleşiyorlardı. Düşük bir etnik bilinci seviyesi özelliğiydi. 18. ve 19. yüzyıllarda Yukagirlerin nüfusu salgın ve iç savaşlardan kısaldı. Kısmı Yakutlar, Çukçiler, Ruslar ile asimile etti. 1897 yılında 754 Yukagir oldu, 1970 yılında 600 kişiye yakındı, sonra nüfusu artmaya başladı. 2002 Rusya nüfus sayımına göre nüfusu 1.509 kişidir. Çoğu Kolıma Nehri havzasında, Saha Cumhuriyeti'nde, diğerleri Çukotka Özerk Okrugu'nda ve Magadan Oblastı'nda yerleşmişlerdir.[1]

Dil

Yukagir dili, ya Ural-Yukagir dil ailesine, ya izole Yukagir dil ailesine ait olan Kuzey ve Güney Yukagirceye bölünür. 2002 Rusya nüfus sayımına göre, Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan 1.097 Yukagirden artık 310 kişisi (28%) Yukagirce konuşabiliyor, 630 kişisi (67%) Yakutça ve 1046 kişisi (95%) Rusça konuşabiliyor.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "2002 Rusya nüfus sayımı" (Rusça). 2 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2009. 
  2. ^ "2002 Rusya nüfus sayımı. Rusya yapılarındaki halkların dilleri konuşabilmesi" (Rusça). []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Mari El</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Mari El Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyettir.

Baraba Tatarları; Batı Sibirya'da, Altay ve Tuva cumhuriyetlerinin kuzeyinde, Tomsk, Abakan, Krasnoyarsk kentleri çevresinde ve bu bölgenin batısındaki Tobol Nehri'nin kenarına kurulu, Tümen, Tobolsk, Tara, Barabinsk kentleri çevresinde, ayrıca yukarıda saydığım iki bölgenin arasındaki Baraba bozkırlarında yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Yakutistan</span> Rusyada özerk bir Türk cumhuriyeti

Yakutistan ya da Saha Cumhuriyeti, Rusya'yı oluşturan federe cumhuriyetlerden biri ve yüz ölçümü açısından en büyüğüdür. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Yakutlar bir Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardino-Balkarya</span> Rusya Federasyonundaki özerk cumhuriyet

Kabardino-Balkarya Cumhuriyeti ya da Kabardino-Balkarya, Rusya'nın 8 bölgesinden (okrug), 7 bölgeyi (region) içeren Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde (okrug), "etnik adlar taşıyan" çokuluslu cumhuriyetlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Asya</span> Asyanın okyanuslardan uzak iç kesimi

Orta Asya, dar anlamıyla geçmişte Sovyetler Birliği'nin parçası olan beş ülkeyi tanımlar. Geniş anlamda ise Afganistan, Pakistan'ın kuzeyi, Çin'in batısı, Moğolistan ve Rusya'nın bir kısmı ile kuzeydoğu İran'ı içeren bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim. Asya'nın dünya okyanuslarından uzak iç kesimini belirtmek için kullanılır, bölgenin bu denizlere kapalı oluşu başlıca ana özelliğidir. Orta Asya, aynı zamanda Türk halklarının anayurdudur.

<span class="mw-page-title-main">Abhazlar</span> Güney Kafkas halkı

Abhazlar Abhazya’da yaşayan Kuzeybatı Kafkasya halkı. Abhazya dışında en büyük Abhaz nüfusu Türkiye’dedir. Türkiye’deki Abhazların ataları 19. yüzyılda diğer Kafkas halklarıyla birlikte Ruslar tarafından sürgün edilmiştir. Ayrıca Rusya, Kazakistan ve Ukrayna’da da Abhaz nüfusu vardır. Kuzey Kafkasya’da yaşayan Abazalar ile Abhazların aynı kökenli olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yakutlar</span>

Yakutlar ya da Sahalar, Rusya içindeki Saha Cumhuriyeti'nde yaşayan Türk halkı.

<span class="mw-page-title-main">Enetsler</span> Rusyadaki etnik grup

Enetsler veya Yenetsler, Entsiler, Yeniseyler, Yenisey-Samoyedler, Yenisey Samoyedleri veya Yeniseyliler. Rusya'da, Yenisey Nehri ağzında, geleneksel olarak göçebe bir yaşam süren halk.

<span class="mw-page-title-main">Fin-Ugor kavimleri</span>

Fin-Ugor halkları, bugün Kuzeydoğu Avrupa'da yaşayan ve aynı dil ailesini oluşturan halklar topluluğu. Fin-Ugor halklarının konuştuğu diller ve lehçeler Samoyed dilleri dışındaki tüm Ural dilleri değişkelerini kapsayan Fin-Ugor dilleri grubuna girmektedir. Bu kavimlerin toplam nüfusu 30 milyon civarındadır. Fin-Ugor halklarının en bilinenleri Macarlar, Finler ve Estonlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardeyler</span> Çerkes boyu

Kabardeyler veya Kabartaylar, Kuzey Kafkasya'nın yerlisi olan Çerkesleri oluşturan 12 boydan biridir. Rusya içindeki özerk Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'ne adını veren halklardan biridir. Nüfuslarının bir kısmı başta Kabartay-Balkar Cumhuriyeti olmak üzere Kuzey Kafkasya ve Rusya Federasyonu içinde olmakla birlikte, büyük bir kısmı 19. yüzyıl sonunda yaşanan soykırım ve sonrasındaki Büyük Çerkes Sürgünü ile birlikte diyasporada yaşamaktadır. Türkiye, Mısır, Suriye ve Ürdün gibi Orta Doğu ülkeleri diyaspora Kabardeylerinin yoğunluk kazandığı yerler olmakla birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika'da da önemli sayıda Kabardey nüfusu bulunmaktadır.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Komi Cumhuriyeti</span>

Komi Cumhuriyeti, Rusya içinde yer alan Ural Dağları'nın batısında ve Doğu Avrupa Ovaları'nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bir cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Yakutsk</span>

Yakutsk, Rusya'nın uzak doğusundaki Yakutistan'ın başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dolganlar</span> etnik grup

Dolganlar, — Rusya'nın kuzeyindeki Taymır yarımadası çevresinde yaşayan etnik grup. Soyları Evenkiler başta olmak üzere birkaç farklı Sibirya halkına dayanan Dolgalar, 18. yüzyıldan sonra Türk dillerini kabul etmiştir. Taymir yarımadası, idari olarak Krasnoyarsk Kray'a bağlıdır. Dolganlar'ın özerk illeri vardır. Bu özerk ilin adı, Taymir Özerk Okruğu'udur.

<span class="mw-page-title-main">Yukagir dilleri</span>

Yukagir dilleri, Sibirya'daki Kolıma nehri havzasının yakında yaşayan Yukagir halkları tarafından konuşulan iki dilden oluşan dil ailesidir. 2002 Rusya genel nüfus sayımına göre konuşan kişi sayısı 604.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Tatarları</span> Tatar topluluklarının bir kolu

Sibirya Tatarları Batı Sibirya'da tatarların etnik grubu, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya içindeki Batı Sibirya’da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Perm</span>

Perm Kama Nehri'nin ve yanında ve Rusya'nın Avrupa bölümünde olan, Ural Dağları'nın yanındaki bir şehirdir. Perm Krayı'nın idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Volga Finleri</span>

Volga Finleri, Rusya'nın Volga Nehri yakınlarında yaşayan ve Ural dilleri konuşan yerli halklardan oluşan tarihi bir gruptur. Modern temsilcileri Çirmişler, Erzyanlar ve Mokşa Mordvinleridir. Günümüzde konuşulmayan Merya, Muroya ve Meşçerya dillerini konuşan halklar da bu gruba mensuptur. Permililer de bazen Volga Finleri olarak gruplandırılır.