İçeriğe atla

Yuhanna'nın Gizli Kitabı

Sol taraftaki papirüs, Yuhanna'nın Gizli Kitabı'nın başlığını gösteriyor, devam eden kısımda Tomas İncili başlıyor. Nag Hammadi metinleri Kodeks II

Yuhanna'nın Gizli Kitabı ya da Yuhanna Apokrifi, Nag Hammadi kütüphanesinde 3 farklı versiyonu ele geçen, içerisinde yaratılış mitinin yanı sıra kötülüğün kaynağı ve kötü alemden semavi aleme nasıl yükselinebileceği sorununa cevap arayan gnostik bir metindir. Nag Hammadi'de keşfedilmesinden önce 19. yüzyılda ele geçen, milattan sonra 5. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen ve Berlin'e getirilen ve bu nedenle Berlin Kodeksi olarak da bilinen kodekste de aynı metnin kısa bir versiyonu bulunmaktadır. Ancak MS 180'li yıllarda İreneyus'un heretiklere karşı yazdığı metinlerde bu metne atıfta bulunması nedeniyle, daha erken bir tarihte kaleme alındığı, ancak zamanla geliştirildiği düşünülmektedir.[1]

Kaynakça

  1. ^ Christoph Markschies, Gnosis 2006, S.48.

İlgili Araştırma Makaleleri

Gnostisizm Antik Mısır hermetizmini, Antik Yunan ezoterizmini, İbrani geleneklerini, Zerdüştçülüğü, bazı Doğu geleneklerini ve dinlerini, Hristiyanlığı eklektik bir tutumla sentezleyen, birçok tarikâtın benimsediği mistik felsefeye verilen genel addır. Daha açık bir ifade ile Gnostisizm, hakikatin bilgisine ilham keşf ve sezgi ile ulaşılacağını savunan mistik bir felsefi düşüncedir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'daki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mısır'daki şehirler:

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna İncili</span> Yeni Ahitin dördüncü bölümü

Yuhanna İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin dört kanonik incillerden sonuncusudur. Bu incilin Yuhanna adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

Muhammed Abdülvahab defans pozisyonunda görev yapmış Mısırlı eski millî futbolcudur.

Eugnostos mektubu Nag Hammadi metinleri arasında bulunan gnostik bir metindir. Eugnostos'un kim olduğu bilinmemekle beraber, onun muhtemelen gnostik çevrelerde önemli bir din görevlisi olduğu düşünülmektedir. Eugnostos isminin köküne inildiğinde bunun onun orijinal ismi olmaktan ziyade bir unvanı olduğu şüphesi uyanmaktadır. Metnin, Gnostisizm'in erken bir seviyesini yansıttığı düşünülmektedir ve bu haliyle Hristiyanlıkla henüz karışmamıştır. Nag Hammadi'de keşfedilen bir diğer metin olan Sophia Jesus Christi, bu metnin Hristiyanlaşmış farklı bir versiyonunu sunmaktadır.

Sethianizm, milattan önce 2. ve 3. yüzyıllar arasında Gnostisizm akımından gelişerek ortaya çıkan, içerisinde Hellenist Yahudilik felsefesi, Hristiyanlık ve Platonizm unsurları barındıran bir akımdır.

Norea, gnostik içerikli Nag Hammadi metinlerinde Nuh'un karısı olarak tanımlanan bir karakterdir.

Sofya, Gnostisizm'de tanrının yüksek kademelerinden alt kademelere düşen dişi bir tanrıdır. Onun yüksek kademelerden düşüşü, materyal dünyanın yaratılmasına sebep olacaktır.

Arkonların Tabiatı ya da Arkonların Hakikati, 1945 yılından bulunan Nag Hammadi metinleri arasında yer alan ve içeriğiyle bilim dünyasının büyük ilgisini çeken bir metindir. Gnostik bir metin olarak kabul gören Arkonların Tabiatı, içerik itibarıyla tanrısal alem, düşüş, maddi alem, maddi alemin yöneticileri, insanın oluşumu gibi konuları tematize eder.

Kurtarıcının Diyaloğu, Nag Hammadi'de bulunan gnostik metinler arasında keşfedilen Kıptîce yazılmış apokrif bir metindir. Kodeksler arasında 120-147 sayfaları arasında bulunan bu metin, kurtarıcı olarak tanımlanan İsa'nın öğrencileri Yahuda İşkariyot, Meryem ve Matta ile karşılıklı soru cevap şeklinde geliştirdiği bir konuşmayı içerir.

Filip İncili, Nag Hammadi'de bulunan kodekslerden ikincisinin 56. ve 86. sayfaları arasında bulunan muhtemelen valentinian gnostisizmi etkisi altında yazılmış içinde farklı özdeyişlerin toplandığı bir metindir. Literatürde incil adı altında tanınan bu metnin daha ziyade bir vaaz olduğu düşünülmektedir. Ölümden sonraki hayat gibi önemli konular hakkında didaktik bilgiler veren metin, ilk olarak yazıldığı dil olan Yunancadan Kıptîceye çevrilmiştir. Yunanca temel metnin 2. yüzyılın sonları yahut 3. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilmektedir.

Mısırlılar İncili ya da Yüce Görünmez Ruhun Kutsal Kitabı, Nag Hammadi kütüphanesinde bulunan kıptîce yazılmış apokrif bir incildir. Nag Hammadi metinleri arasında iki farklı versiyonu bulunan incil, orijinali yunanca olan bir başka metinden çevrilmiştir. Metin içerik itibarıyla Şitçi gnostisizm akımına aittir. Adem'in oğullarından birisi olan Şit, ışık güçlerinden birisidir. Mısırlılar İncili, Kilise babaları Klement ve Origenes'in metinlerinde bahsi geçen Yunanca yazılmış Mısırlılar incilinden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hakikat İncili</span>

Hakikat İncili Kıptîce yazılmış, Nag Hammadi kütüphanesi kapsamında bulunan gnostik bir metindir. 2. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen metin, Nag Hammadi metinlerinin ilki olan ve Jung Kodeks olarak da bilinen kodeksin bir parçasıdır. Hakikat İncili'nin bir kısmı Kodeks XII'te de yer almaktadır. Kilise babası İreneyus metinlerinde bir Hakikat İncili'nden bahsetse de, onun bahsettiği incilin Nag Hammadi'de bulunan incil olup olmadığı belli değildir. Hakikat İncili, metinin başında yer alan iki kelimedir, metin yapısı itibarı ile bir incil olmaktan ziyade, didaktik ve uyarıcı bir vaaz niteliği taşımaktadır.

Havari Pavlus'un Duası Codex Jung olarak da bilinen Nag Hammadi'nin baş kodeksinin ilk bölümüdür. Bütün metin Kıptîce yazılmış olsa da, Yunanca bir başlık taşımaktadır. Nispeten iyi durumda günümüze ulaşan metnin yalnızca ilk 2 satırı kayıptır. Pavlus'un adı metnin başlığında olsa da, metnin büyük bir ihtimalle Pavlus tarafından yazılmadığı düşünülmektedir. Bu durum Yeni Ahit'teki Pavlus'un mektuplarının gnostik metinlerin içerikleri ile karşılaştırılması sonrası daha net bir biçimde ortaya çıkmaktadır.

Zostrianos, Nag Hammadi metinleri arasında bulunan 3. yüzyılda yazılmış Şitçi gnostik bir metindir. Nag Hammadi'den ele geçen metin büyük ölçüde zarar görmüştür.

<i>Daughters of the Dust</i>

Daughters of the Dust, yönetmenliğini, yapımcılığını ve senaristliğini Julie Dash'ın üstlendiği 1991 yapımı bağımsız bir film. Film, ABD'de dağıtılan Afrika kökenli bir Amerikalı kadının yönettiği ilk uzun metrajlı filmdir. 1902 yılında geçen film, Gullah kadınlarının 3 jenerasyonunun tarihini konu edinir. Saint Helena Island adasında yaşayan bu insanlar, kuzeye, Amerika ana kıtasına göç etmeyi planlamaktadırlar.

Gökgürültüsü, Mükemmel Akıl, 1945 yılında keşfedilen Nag Hammadi metinleri arasında bulunan gnostik bir şiirdir. Şiir, "Ben" tarzında yazılmış bir ilahidir.

Nag Hammadi Kütüphanesi 1945'te Yukarı Mısır'da Nag Hammadi kasabası yakınlarında keşfedilen erken Hristiyan ve Gnostik metinlerin bir koleksiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Bodmer Papirüsleri</span> el yazması

Bodmer Papirüsleri, 1952'de Mısır'da keşfedilen Kıptîce ve Yunanca dillerinde 58 papirüse bilim camiasında verilen isimdir. Bu isim papirüsleri satın alan Martin Bodmer'den gelmektedir. Papirüsler Eski ve Yeni Ahit'in dışında, Erken Hristiyanlık metinleri, Homeros ve Menandros'a ait ve başka metinleri barındırmaktadır. En eski metin papirüs MS 200'e tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Silas</span> Pavlus ve Petrusun yardımcısı

Silas ya da Silvanus MS 1. yüzyılda yaşamış, Pavlus ve Petrus ile birlikte misyon faaliyetlerine katılmış bir Hristiyan Yahudisi.