İçeriğe atla

Yucatán

Koordinatlar: 20°50′0″K 89°0′0″B / 20.83333°K 89.00000°B / 20.83333; -89.00000
Yucatán
Harita
Bilgiler
Başkent Mérida
Yüzölçümü 38.402 km²
20.
Nüfus
(2005)
1.818.948
21.
Yönetimde sandalye sayısı PAN: 4
PRI: 1
Senatörleri PAN: 2
PRI: 1
ISO 3166-2
Posta kısaltması
MX-YUC
Yuc

Yucatán (ok. yukatan), Meksika'nın doğusunda yer alan bir eyalet. Yucatán Yarımadasının kuzeyinde yer alır. Yucatan yarımadası üç eyalet içerir. Komşuları Quintana Roo ve Campeche'dir. Meksika Körfezi'ne kıyısı vardır. Meksika'nın 31. eyaletidir. Yucatan eyaletinin başkenti Mérida dır.

Bu bölgede hâlâ Kızılderililer yaşamakta ve Maya dillerini konuşmaya devam etmektedirler.

İsmin kökeni

Yucatán isminin kökeni bölgeye 1517 yılında gelen İspanyol konkistadorlarla Mayalar arasındaki iletişim sorunundan ortaya çıkmıştır.[1]

Hükümet ve siyaset

Yucatán Devlet Anayasası, Yucatán Hükûmetine Meksika'daki her bir eyalete sağlanan üç temel gücü verir: Yürütme, yasama ve yargı.

Yürütme gücü, doğrudan doğruya halk tarafından altı yılda bir defa gizli oyla seçilen ve bir daha seçilmesi mümkün olmayan Yucatán Valisi'ne dayanır. Yasama gücü, tek meclisli 25 kişiden oluşan Yucatán Kongresi'nde toplanır. Yargı gücü, Yucatán Adalet Üst Mahkemesi'nde donatılır.

Yucatán'daki yerel seçim en yakın zaman olan 20 Mayıs 2007 tarihinde yapıldı.

Yucatán

Belediyeler

Yucatán Devleti 106 belediyeye bölünmüştür. Her bir belediye, belediye başkanı tarafından yönetilir. Her bir belediye genellikle hizmet verdiği bölgeye göre isimlendirilirler.

Kaynakça

  1. ^ Çeşitli rivayetlere göre kendilerine bulundukları bölgenin adını soran İspanyollara Mayalar Uh yu ka t'ann (Bak nasıl konuşuyorlar) veya Ci-u-tan (Anlamıyorum) diye cevap vermelerinden kaynaklanmıştır. Bakınız Terry Deary, Angry Aztecs, Sclolastic Ltd, 1997 s.34


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meksika</span> Kuzey Amerika yer alan bir ülke

Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Maya uygarlığı</span> Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biri (y. 250–1700)

Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Körfezi</span> Kuzey Amerikada bir körfez

Meksika Körfezi, Atlas Okyanusu'nun batısında, Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida eyaletinden başlayıp Meksika'nın Yucatán eyaletinde son bulan bir körfez. Yüzölçümü 1,6 milyon km²dir. Körfezin doğu, kuzey ve kuzeybatı kıyılarında Amerika Birleşik Devletleri; güneybatı ve güney kıyılarında ise Meksika vardır. Meksika Körfezi, Atlas Okyanusu'na Amerika ve Küba arasındaki Florida boğazlarıyla; Karayip Denizi'ne de Meksika ve Küba arasındaki Yucatan Kanalıyla bağlanır. Amerika Birleşik Devletleri'nin Florida, Alabama, Mississippi, Louisiana ve Teksas; Meksika'nın ise Tamaulipas, Veracruz, Tabasco, Campeche ve Yucatán eyaletlerinin kıyılarının bulunduğu Meksika Körfezi, dünyanın en büyük körfezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Chichén Itzá</span>

Chichen Itza, Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nda, Valladolid ve Mérida arasında yer alan, Kristof Kolomb öncesi dönemde kurulmuş bir İtza Maya kentidir. Muhtemelen bir dönem Yucatan'ın dini merkezi olmuştur. Günümüzde Meksika'nın en çok ziyaret edilen ikinci arkeolojik sit alanıdır. Chichen-Itza'daki El Castillo (kale) adıyla tanınan Kukulkan piramidinin yüksekliği üst platforma nazaran 24 m'dir. 7 Temmuz 2007'de seçilen dünyanın yeni yedi harikasından biridir. Efsaneye göre kent 10. yüzyılda Quetzalcoatl önderliğindeki Toltekler'ce alınmıştır. Kentteki önemli yapılar şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Yürütme erki</span>

Yürütme erki, yasaların uygulanmasından sorumlu olan ve bir devletin yönetiminden genel olarak sorumlu olan hükûmetin bir parçasını tanımlamak için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.

Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Yucatán Yarımadası</span> Kuzey Amerikada bir yarımada

Yucatán Yarımadası, Meksika'nın güneydoğusunda, Karayip Denizi'ni Meksika Körfezi'nden ayıran yarımadadır.

Chihuahua resmî olarak Estado Libre y Soberano de Chihuahua Meksika'nın 31 eyaletinden biridir. Kuzeybatı Meksika'da 247455 km² yüzölçümü ile yer almaktadır, Birleşik Krallık'tan biraz büyüktür. Sınırları batıda Sonora, güneybatıda Sinaloa, güneyde Durango ve doğuda Coahuila eyaletleri ile çevriliyken, kuzey doğuda Teksas ve kuzeyde New Mexico adlı ABD eyaletleri ile çevrilidir. Chihuahua Meksika'nın en geniş arazisine sahip eyaletidir, dolayısıyla El Estado Grande lakabıyla da anılır. Although Chihuahua esasen adaş olduğu Chihuahuan Çölü ile tanınmasına karşın, Meksika'nın diğer eyaletlerinden daha fazla ormanlık alana sahiptir. Farklı iklimi sayesinde bu eyalet geniş türde fauna ve floraya sahiptir. Bu eyalet genellikle geniş ırmak vadili ve engebeli dağlık arazili olarak nitendirilmektedir. Kayalık Dağları'nın bir uzantısı olan Sierra Madre Occidental dağ zinciri, eyaletin arazisine egemen olmakta ve Büyük Kanyon'dan daha geniş ve derin çok büyük bir kanyon sistemi olarak eyaletin en büyük cazibe yeri olan La Barranca del Cobre 'na ev sahipliği yapmaktadır. Sierra Madre Occidental dağlarının yokuşunda eyaletin tarımsal üretiminin yapıldığı kaynaklar olan kısa sarı çimenli engin ovalar bulunmaktadır. 3,2 milyon kişi (2005) Rio Grande Vadisi ve Conchos Nehri Vadisi boyunca yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek Mayacası</span>

Yukatek Mayacası ya da Yukatekçe veya kısaca Mayaca, Mezoamerika'nın Atlantik tarafında Yukatan Yarımadası'nda daha çok Meksika'da, daha az olarak da Belize ve çok az olarak Guatemala'da (Petén) Yukatek Mayaları tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Yukatek-Lakandon dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Lakandoncadır (Jach-t’aan). Meksika'da resmi dillerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Mayalar</span> Orta Amerikada bulunan yerli halk.

Mayalar ya da Maya halkları, Mezoamerika'da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras'ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika'nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Konuştukları anadil Maya dillerine giren dil ve lehçeler olsa da İspanyolca ve İngilizce (Belize) gibi sömürge dilleri de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mérida, Meksika</span>

Mérida Meksika eyaleti Yucatán'ın başkenti ve Yucatán Yarımadası'nın en büyük şehridir. Eyaletin kuzeybatısında yer alan şehir Meksika Körfezi kıyılarına yaklaşık 35 km uzaklıktadır. Şehir ve çevresindeki yerleşim yerlerini kapsayan belediye yine bu şehirdedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

<i>Amazona xantholora</i>

Sarı çizgili amazon, Yucatan papağanı veya sarı çizgili papağan olarak da bilinen Yucatan amazonu, Psittacidae ailesindeki bir amazon papağanı türüdür. Belize, Honduras ve Meksika'da bulunur. Doğal yaşam alanları subtropikal veya tropikal kuru ormanlar, kıyıdaki mangrovlar ve büyük ölçüde bozulmuş eski ormandır. Örnek bir görülme alanı, Yucatán'ın Petenes mangrovları ekolojik bölgesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Yucatán Cumhuriyeti</span>

Yucatán Cumhuriyeti, on dokuzuncu yüzyılın iki döneminde egemen bir devletti. 29 Mayıs 1823'te kurulan ilk Yucatán Cumhuriyeti, yedi aydan kısa bir süre sonra 23 Aralık 1823'te Meksika Federasyonuna Yucatán Federal Cumhuriyeti olarak isteyerek katıldı. İkinci Yucatán Cumhuriyeti, 1841'de Meksika Merkezî Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etti. Yedi yıl bağımsız kaldı ve ardından Birleşik Meksika Devletleri'ne yeniden katıldı. Eski cumhuriyetin alanı, modern Meksika eyaletleri Yucatán, Campeche ve Quintana Roo'yu içeriyordu. Yucatán Cumhuriyeti genellikle İkinci Cumhuriyet'e (1841–1848) atıfta bulunur.

Izamal (İspanyolca: [isaˈmal]), Meksika'nın Yucatán eyaletinin 72 km doğusunda küçük bir şehirdir. Eyalet başkenti Mérida'nın güneyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Maní, Yucatán</span>

Maní, Meksika'nın Yucatán eyaletindeki Yucatán Yarımadası'nın orta bölgesindeki Maní Belediyesi'ne bağlı küçük bir şehirdir. Mérida, Yucatán'ın yaklaşık 100 güney-güneydoğusunda, Ticul'un yaklaşık 16 km doğusunda. Tipikal Köyü 6 kilometre doğusunda yer alır.