İçeriğe atla

Yoshinori Ohsumi

Yoshinori Oshumi
Doğum09 Şubat 1945 (79 yaşında)
Fukuoka, Japonya
MilliyetJapon
EğitimTokyo Üniversitesi
ÖdüllerNobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (2016)
Kariyeri
DalıOtofaji
Çalıştığı kurumlarTokyo Teknoloji Enstitüsü

Yoshinori Oshumi (Japonca: 大隅 良典 Ōsumi Yoshino, 9 Şubat 1945, Fukuoka); Japon biyolog ve bilim insanı.

2016'da İsveç Nobel Vakfı tarafından, hücrelerin kendi kendini sindirmesi olarak bilinen otofaji alanındaki çalışmaları nedeniyle 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

İlk yıllar

Yoshinori Oshumi 9 Şubat 1945 tarihinde Japonya'nın Fukuoka şehrinde dünyaya geldi.[1]

Eğitimi ve kariyeri

1974 yılında Tokyo Üniversitesi'nde doktora eğitimini tamamladı. 1974-77 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde bulunan Rockefeller Üniversitesi'nde üç yıl boyunca çalışmalar yaptı. 1977'de Japonya'ya döndü ve Tokyo Üniversitesi'nde otofaji mekanizmasıyla ilgili çalışma grubunu oluşturdu. 2004 yılında profesörlük unvanını alan Oshumi, 2009 yılında emiritus profesör oldu. Aynı yıl Tokyo Teknoloji Enstitüsü'nde bilimsel çalışmalarına başladı.[1]

Ohsumi, 1990'lı yılların başından itibaren otofajiyle ilgilendi. Ekmek mayası kullanarak geliştirdiği yöntem sayesinde otofajide rol oynayan genleri tespit etti. Daha sonra mayadaki otofaji mekanizmasından yola çıkarak insanlardaki hücrelerin bu mekanizmayı benzer şekilde kullandığını gözlemledi.[2]

Nobel Tıp Ödülü

3 Ekim 2016'da Oshumi'ye, moleküllerin hücre içine ve dışına hareketi anlamına gelen otofaji alanında yaptığı kapsamlı çalışmalardan dolayı Nobel Vakfı tarafından 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verilmesine karar verildi.[2][3]

Stockholm Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada; "hücresel bileşenleri ayrıştıran ve geri dönüştüren temel bir süreç olan otofajinin altında yatan mekanizmaları keşfedip açığa kavuşturan" Japon bilim insanı Yoshinori Oshumi'nin bu yılki Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi olduğu duyuruldu. Ayrıca, Ohsumi'nin keşifleri, hücrenin içeriğini nasıl ayrıştırdığını anlamamızı sağladı. Keşifler, otofajinin açlığa adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanıt gibi birçok fizyolojik süreçteki temel önemini anlamamıza da yardımcı oldu. Otofaji genlerindeki mutasyonlar, hastalıklara neden olurken otofajik süreçler, kanser ve nörolojik hastalıklar gibi bazı vakalarda önemli rol oynamaktadır." ifaderine yer verildi.[4]

10 Aralık 2016'da İsveç'in Stockholm şehrinde düzenlenen ödül töreninde Ohsumi'ye; 8 milyon İsveç kronu, sertifika ve altın madalya İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.[3][5]

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Yoshinori Ōsumi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b "2016 Nobel Tıp Ödülü Yoshinori Ohsumi'ye verildi". Cumhuriyet. 3 Ekim 2016. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  2. ^ a b "Nobel Tıp Ödülü, Japon hücre biyoloğu Yoshinori Ohsumi'ye verildi". BBC Türkçe. 3 Ekim 2016. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  3. ^ a b Ariana Eunjung Cha, Anna Fifield (3 Ekim 2016). "Nobel Prize in medicine awarded to Japan's Yoshinori Ohsumi for work on 'cell recycling'". The Washington Post. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  4. ^ "About the Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016". Nobelprize.org. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 
  5. ^ Alastair, Wanklyn (3 Ekim 2016). "Japanese microbiologist Yoshinori Ohsumi wins Nobel in medicine for autophagy research". The Japan Times. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Oruç, belli bir zaman dilimi içerisinde; yiyecek, içecek veya her ikisinden de kaçınma eylemidir. Mutlak oruç ise, tüm yiyecek ve sıvılardan; genellikle önceden belirlenmiş bir veya birkaç gün kaçınma olarak tanımlanır. Diğer oruçlar, belli yiyecekler veya maddeleri sınırlayarak kısmen kısıtlayıcı olabilir. Oruç eylemi, yiyeceğin dışında cinsel ilişki ve diğer aktiviteleri de engelleyicidir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü</span> İnsanlığa hizmet ödülü

Nobel Ödülü, 27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 tarihinde Stockholm'de açıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan derneğin verdiği, insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacını taşıyan prestijli bir ödüldür. İlk Nobel Ödülleri 1901 yılında verilmeye başlanmıştır. Nobel Ödülleri her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta verilir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Axel</span>

Richard Axel, 2004 Nobel Tıp Ödülü sahibi Amerikalı bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından kişiler veya kuruluşlara fizik, kimya, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarındaki olağanüstü başarılarına verilmektedir. 1895 yılındaki Alfred Nobel'in vasiyeti doğrultusunda, 1896 yılından bu yana Nobel Vakfı tarafından idare edilmekte ve yürütülmektedir. Ekonomi dalında verilen bir başka ödül ise 1968 yılında Sveriges Riksbank ile merkez bankasının İsveç ekonomisine yapmış olduğu katkılar nedeniyle verilmeye başlanmıştır.

30 Ekim 1939 Los Angeles, Kaliforniya doğumlu bilim insanı. Hâlen Seattle´daki Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi´nin başkanı. Maya hücreleri üzerinde yaptığı hücre döngüsü çalışmalarından dolayı 2001 Fizyoloji veya Tıp Nobel Ödülü´nü Sir Paul M. Nurse ve R. Timothy Hunt ile beraber kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir. Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir. Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir. İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman bilim insanı Emil Adolf von Behring'e verildi. Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir. 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü paylaştılar. Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tokyo Teknoloji Enstitüsü</span>

Tokyo Teknoloji Enstitüsü Japonya'nın Büyük Tokyo Metropolü'nde bulunan ulusal bir araştırma üniversitesidir. Tokyo Tech, bilim ve teknolojiye adanmış Japonya'daki en büyük yükseköğretim kurumudur ve genellikle Japonya'daki en prestijli üniversitelerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Santiago Ramón y Cajal</span> İspanyol nörobilimci (1852-1934)

Santiago Ramón y Cajal İspanyol patolog, histolog, sinirbilimci ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Cajal, beynin mikroskopik yapısıyla ilgili orijinal ve öncü niteliğindeki araştırmaları nedeniyle modern sinirbilimin babası olarak birçok kişi tarafından kabul edilmektedir. Çizim konusundaki yeteneği sayesinde beyin hücreleri ile ilgili yaptığı yüzlerce çizim bugün hâlâ eğitim amaçlı kullanılmaktadır. Sinir sisteminin yapısıyla ilgili yaptığı çalışmalardan dolayı 1906 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Allvar Gullstrand</span>

Allvar Gullstrand, İsveçli göz doktorudur.

<span class="mw-page-title-main">Edward Lawrie Tatum</span>

Edward Lawrie Tatum, Amerikan genetikçi. 1958 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü George Wells Beadle ile metabolizmada genlerin kontrol mekanizmasıyla ilgili keşifleri nedeniyle kazandılar. Bu yıl ayrıca Joshua Lederberg'e de ödül verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Julius Axelrod</span> Amerikalı biyokimyager (1912 – 2004)

Julius Axelrod Amerikalı biyokimyacı. 1970 yılında Bernard Katz ve Ulf von Euler ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmıştır. Nobel Komitesi o'na ve arkadaşlarına, epinefrin, norepinefrin gibi katekolamin nörotransmitterlerinin salınım ve geri alınım mekanizmaları ile ilgili çalışmalarından dolayı ödülü layık görmüştür. Axelrod, ayrıca epifiz bezi ve uyku-uyanıklık döngüsünü nasıl düzenlendiği ile ilgili önemli katkılarda da bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ulf von Euler</span> araştırmacı

Ulf Svante von Euler İsveçli farmakolog ve fizyolog. 1970 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü nörotransmitterlerle ilgili çalışmalarından dolayı kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karolinska Enstitüsü</span>

Karolinska Enstitüsü,, İsveç'te 1810'da kurulan eğitim kurumu, Avrupa'nın en büyük ve en prestijli tıp üniversitelerinden biridir. Ana kampüsü Stockholm kentinin Solna ilçesinde bulunuyor, ikinci bir kampüsü ise Stockholm'ün güneyindeki Huddinge ilçesinde, Flemingsberg'in içindedir. Bu kurum fizyoloji ve tıp alanındaki olağanüstü başarılarına göre kişiler veya kuruluşlara Nobel Ödülü'nü vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sune Bergström</span>

Sune Bergström, İsveçli bir biyokimyacı. "Prostoglandinler ve ilişkili biyolojik olarak aktif maddeleri keşiflerinden dolayı" 1982 yılında İsveçli Bengt I. Samuelsson ve Birleşik Krallık vatandaşı Sir John Robert Vane ile birlikte Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Shinya Yamanaka</span> Nobel Ödüllü Japon kök hücre araştırmacısı

Shinya Yamanaka, Nobel Ödüllü Japon kök hücre araştırmacısı. Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği (ISSCR) Başkanı ve Kyoto Üniversitesi Frontier Tıp Bilimleri Enstitüsü'nde profesördür. Shinya Yamanaka, Rudolf Jaenisch ile 2011 yılında İç Hastalıkları Wolf Ödülünü aldı. 2012 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülünü bir diğer bilim insanı John B. Gurdon ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bengt I. Samuelsson</span>

Bengt Ingemar Samuelsson İsveçli biyokimyagerdir.

<span class="mw-page-title-main">Peter J. Ratcliffe</span>

Sir Peter John Ratcliffe, FRS, FMedSci ,İngiliz nefrolog ve Nobel ödüllü bilim insanıdır. Oxford'daki John Radcliffe Hastanesi'nde klinisyen ve 2004'ten 2016'ya kadar Oxford Üniversitesi'nde Nuffield Klinik Tıp Bölümü Profesörü ve Klinik Tıp Bölümü başkanı olarak çalıştı. 2004'ten beri Oxford Magdalen College'ın bir üyesidir. 2016 yılında Francis Crick Enstitüsü'nde Klinik Araştırma Direktörü oldu. Oxford'da Ludwig Kanser Araştırmaları Enstitüsü üyesi ve Oxford Üniversitesi Hedef Keşif Enstitüsü Direktörü olarak görevini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Tasuku Honjo</span>

Tasuku Honjo Japon hekim-bilim insanı ve immünologdur. 2018 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nün kazananlarından birisidir. En çok programlanmış hücre ölüm proteini 1'i (PD-1) tanımlamasıyla tanınır. Aynı zamanda IL-4 ve IL-5 sitokinlerinin ve sınıf anahtarı rekombinasyonu ve somatik hipermutasyon için gerekli olan aktivasyonla indüklenen sitidin deaminazın (AID) moleküler keşfi ile de bilinir

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ardem Patapoutian</span> Amerikalı moleküler biyolog ve araştırmacı

Ardem Patapoutian, Lübnan Ermenisi asıllı Amerikalı moleküler biyolog, nörobiyolog ve bilim insanı. Patapoutian, David Julius ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.