İçeriğe atla

York dükü

Kontrol Edilmiş

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

Dükalık 14. yüzyıldan bu yana sekiz kez yaratıldı. Ayrıca 18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya'nın birleşmesi ile birlikte York ve Albany Dükü unvanları birlikte kullanılmaya başlandı. Bu dükalık da üç kez yaratıldı.

1461'de ilk dükün torunun oğlu olan IV. Edward'dan sonra York Dükü olan 10 prensten hiçbiri unvanını bir sonraki nesle geçirememiş; ya erkek çocuk sahibi olmadan ölmüş ya da kral olmuştur. Bu durum York Dükü unvanının lanetli olduğu söylentisini ortaya çıkarmıştır.[1]

Şu andaki York Dükü Prens Andrew, Kraliçe II. Elizabeth'in ikinci oğludur. Şu anda erkek çocuğu yoktur ve 1996'da boşanmasının ardından hiç evlenmemiştir.

Tarihi

Orta Çağ'da York, İngiltere'nin kuzeyinde bulunan büyük bir şehirdir. Yorkshire ise İngiltere'nin bu bölgedeki en büyük ilçesidir.

Tarihte York Dükü unvanı ilk kez 1385'te Kral III. Edward'ın dördüncü oğlu olan Langleyli Edmund için verildi. Ölümü ile dük olan oğlu Edward, 1415'te Agincourt Savaşı'nda öldü. Dükalık yeğeni Richard'a geçti. Ölümü ile dükalığı olan Richard'ın oğlu IV. Edward 1461'de İngiltere Kralı oldu. Bütün unvanları krallık ile birleşti.

Unvan ikinci kez Kral IV. Edward'ın ikinci oğlu olan Richard için yaratıldı. Amcası III. Richard tarafından, abisi Galler Prensi Edward ile birlikte kuleye hapsedilen Richard, oğlu olmadan öldüğünden unvanı sona erdi.

Unvan üçüncü kez Kral VII. Henry'nin ikinci oğlu Henry Tudor için yaratıldı. Abisi Arthur, Galler Prensi, 1502'de ölünce Henry krallığın varisi oldu. 1509'da VIII. Henry olarak Kral olan York Dükünün unvanı krallığa devredildi.

Unvan dördüncü kez I. James'in ikinci oğlu olan Charles Stuart için yaratıldı. Abisi Henry Frederick, Galler Prensi 1612'de ölünce, Charles krallığın varisi oldu. 1625'te I. Charles ismiyle Kral olduğundan unvanı yine krallığa devredildi.

Unvan beşinci kez I. Charles'ın ikinci oğlu olan James Stuart için yaratıldı. ABD'de bulunan New York şehri bu dükten ismini almıştır. Ağabeyi II. Charles, varisi olmadan öldüğünden James, II. James olarak tahta geçti. York Dükalığı yine krallık ile birleşmiş oldu.

18. yüzyılda İngiltere ve İskoçya'nın birleşmesi ile birlikte York ve Albany Dükü unvanı birlikte kullanılmaya başlandı. Bu unvana sahip olan üç prens de erkek çocukları olmadan öldü.

York Dükü unvanı (Albany ile birlikte olmadan) altıncı kez VII. Edward'ın ikinci oğlu Prens George için yaratıldı. Prens, V. George olarak kral olduğunda unvanı da krallığa devredilmiş oldu.

Unvan yedinci kez Kral V. George'un ikinci oğlu Prens Albert için yaratıldı. Abisi Kral VIII. Edward tahttan çekilince, Prens Albert beklenmeyen şekilde VI. George olarak kral oldu. York Dükalığı da krallık ile birleşmiş oldu.

Unvan sekizinci kez Kraliçe II. Elizabeth'in ikinci oğlu olan Prens Andrew için yaratıldı. Şu anda erkek bir varisi yoktur.

Dükler

York Dükleri

Birinci veriliş, 1385-1415, 1415-1461

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Langleyli Edmund
York Hanedanlığı (kurucu)
1385–1402
5 Haziran 1341
Kings Langley
İngiliz III. Edward ve Hainaultlu Philippa'nın oğlu
Kastilyalı Isabella
1372
3 çocuk; Joan de Holland
çocuk yok

1 Ağustos 1402
Kings Langley
yaş 61

Norwichli Edward
York Hanedanlığı
1402–1415
1373
Norwich
Langleyli Edmund ve Kastilyalı Isabella'nın oğlu
hiç evlenmedi25 Ekim 1415
Agincourt
yaş 42
Richard Plantagenet
York Hanedanlığı
1415–1460
21 September 1411
Richard of Conisburgh, 3. Cambridge Kontu ve Anne de Mortimer'ın oğlu
Cecily Neville
1437
13 çocuk
30 Aralık 1460
Wakefield
yaş 42
Edward Plantagenet
York Hanedanlığı
1460–1461
Edward Plantagenet28 Nisan 1442
Rouen
Richard Plantagenet ve Cecily Neville'in oğlu
Elizabeth Woodville
1 Mayıs 1464
10 çocuk
9 Nisan 1483
Westminster
ayaş 40

Edward Plantagenet 1461'de kral oldu, York Dükü unvanı krallık ile birleşti.

İkinci veriliş, 1474-1483

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Richard of Shrewsbury
York Hanedanlığı
1474–1483
17 Ağustos 1473
Shrewsbury
IV. Edward ve Elizabeth Woodville'in oğlu
Anne de Mowbray, 8. Norfolk Kontesi
15 Ocak 1478
çocuğu yok
bilinmiyor

Richard (Shrewsbury)'nin ölümüne ilişkin bilgiler tartışmalıdır, nerede ne zaman öldüğüne dair kesin kanıt bulunmamaktadır. Kardeşi ile birlikte Londra Kulesi'ne hapsedildikleri için "Kuledeki Prensler" olarak da bilinmişlerdir.

Üçünçü veriliş, 1494-1509

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Henry Tudor
Tudor Hanedanlığı
1494–1509
Henry Tudor28 Haziran 1491
Greenwich Palace
VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in oğlu
Catherine of Aragon
11 Haziran 1509
1 çocuk

Anne Boleyn
25 Ocak 1533
1 çocuk Jane Seymour
30 Mayıs 1536
1 çocuk Anne of Cleves
6 Ocak 1540
çocuk yok Catherine Howard
28 Temmuz 1540
çocuk yok Catherine Parr
12 Temmuz 1543
çocuk yok

1547
Whitehall Palace
yaş 55

Henry Tudor, 1509 yılında VIII. Henry olarak kral olmuştur ve York Dükalığı krallık ile birleşmiştir.

Dörtüncü veriliş, 1605-1625

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Charles Stuart
("Saint Charles the Martyr")
Stuart Hanedanı
1605–1625
Charles Stuart19 Kasım 1600
Dunfermline Palace
I. James ve Danimarkalı Anne’in oğlu
Henrietta Maria (Fransa)
13 Haziran 1625
9 çocuk
30 Ocak 1649
Whitehall Palace
48 yaşında

Charles Stuart 1625 yılında I. Charles olarak kral olmuştur ve York Dükalığı krallık ile birleşmiştir.

Beşinci veriliş, (1633) 1644-1685

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
James Stuart
Stuart Hanedanı
1633/1644–1685
James Stuart14 October 1633
St. James's Palace
I. Charles ve Henrietta Maria (Fransa)’nın oğlu
Anne Hyde
3 Eylül 1660
8 children

Mary of Modena
21 Kasım 1673
7 çocuk|| 16 Eylül 1701
Château de Saint-Germain-en-Laye
67 yaşında

Doğumundan itibaren York dükü olarak anılan James Stuart 1685’te II. James olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

York ve Albany dükü

İlk veriliş, 1716-1728

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prens Ernest Augustus
Hanover Hanedanı
1716–1728
Prens Ernest Augustus7 Eylül 1674
Osnabrück
Ernest Augustus, Brunswick-Lüneburg Elektörü ve Sophia (Hanover)’ın oğlu
evlenmedi14 Ağustos 1728
Osnabrück
53 yaşında

Prens Ernest aynı zamanda Osnabrück Piskoposudur.

İkinci veriliş, 1760-1767

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prens Edward
Honover Hanedanı
1760–1767
25 Mart 1739
Norfolk evi
oğlu Frederick, Galler Prensi ve Prenses Augusta (Saxe-Gotha’nın oğlu
hiç evlenmedi17 Eylül 1767
Monoko Prensi'nin sarayı
yaş 28

Prens Edward III. George’un küçük kardeşidir ve 20'li yaşlarında hastalık nedeniyle ölmüştür.

Üçüncü veriliş, 1784-1827

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prince Frederick
Hanover Hanedanı
1784–1827
16 Ağustos 1763
St. James's Palace
Frederick, Galler Prensi ve Prenses Augusta (Saxe-Gotha)’nın oğlu
Frederica Charlotte (Prusya)
29 Eylül 1791
Çocukları
5 Ocak 1827
Rutland House
63 yaşında

Prince Frederick tek eşi Frederica Charlotte’dan ayrı yaşıyordu ve çocukları olmadı.

York dükleri

Altıncı veriliş, 1892-1910

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prens George
Windsor Hanedanı
1892–1910
Prens George3 Haziran 1865
Marlborough House
son of VII. Edward ve Danimarkalı Alexandra’nın oğlu
Teckli Mary
6 Temmuz 1893
6 çocuk
20 Ocak 1936
Sandringham House
70 yaşında

Prens George daha sonra V. George olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

Yedinci veriliş, 1920-1936

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prens Albert
Windsor Hanedanı
1920–1936
14 Aralık 1895
Sandringham House
V. George ve Teckli Mary’nin oğlu
Elizabeth Bowes-Lyon
26 Nisan 1923
2 çocuk
6 Şubat 1952
Sandringham House
56 yaşında

Prens Albert daha sonra VI. George olarak tahta çıktı ve unvan krallık ile birleşti.

Sekizinci veriliş, 1980-günümüz

DükPortreDoğumEvliliklerÖlüm
Prens Andrew
Windsor Hanedanı
1980–bugün
Prince Andrew13 Aralık 1980
Buckingham Sarayı
Edinburgh Dükü Prens Philip ve 2. Elizabeth'in oğlu
Sarah Margareth Ferguson, boşandı
23 Temmuz 1986 - 30 Mayıs 1996
2 çocuk
halihazırdaki unvan sahibi

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>III. Richard</i> (oyun)

Kral III. Richard'ın Trajedisi William Shakespeare'in Kral III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı oyunudur. Yazarın ilk oyunlarından biri olduğu düşünülmektedir. 1592-3 yılları arasında yazıldığı varsayılmaktadır. III. Richard Shakespeare'in bir tarihi oyunlar dörtlüsünün sonuncusudur. Pek çok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından Shakespeare'in en önemli oyunlarından biri olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">VI. George</span> 1936dan 1952ye kadar Birleşik Krallık Kralı, 1936dan 1948e kadar Hindistan İmparatoru

VI. George, 1936-1952 yılları arasında Birleşik Krallık kralı ve 15 Ağustos 1947'ye kadar da Hindistan İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">V. George</span> 1910dan 1936ya kadar Birleşik Krallık Kralı ve Britanya Dominyonları ve Hindistan İmparatoru

V. George, 6 Mayıs 1910'dan 1936'daki ölümüne kadar Birleşik Krallık kralı, İngiliz İmparatorluğu dominyonlarının ve Britanya Hindistanı'nın imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth (York)</span> İngiltere Kraliçesi

Yorklu Elizabeth 1486'da İngiltere kralı olan VII. Henry ile evlendi ve İngiltere kraliçesi oldu. VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşidir. Ayrıca IV. Edward'ın kızı ve V. Edward'ın kızkardeşi olması dolasıyla da İngiltere Prensesidir. İngiltere Krallarının kardeşi, kızı, yeğeni, karısı ve annesidir.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Güller Savaşı</span> İngiliz tarihinde 1455-1487 yılları arasında gerçekleşen iç savaş

Güller Savaşı ya da Çift Gül Savaşı, İngiliz tarihinde 1455-1485 yılları arasında gerçekleşen iç savaştır. Savaşa bu adın verilmesinin nedeni, savaşa neden olan York Hanedanı'nın armasının beyaz gül, Lancaster Hanedanı'nın armasının ise kırmızı gül olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">York Hanedanı</span> Plantagenet Hanedanının yan kolu olan İngiliz kraliyet ailesi

York Hanedanı, Kral III. Edward'ın oğullarından olan I. York Dükü Edmund of Langley'in (1341-1402) soyundan gelen hanedandır.

<i>VI. Henry, Bölüm 3</i>

VI. Henry Bölüm 3 1591'de yazıldığı kabul edilen ve konusunun zamanının İngiltere Kralı VI. Henry'nin hayat dönemini olan bir Shakespeare tarihsel oyunudur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in bir tarih oyunlar dörtlemesinin üçüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mary (Teck)</span> 1910dan 1936ya kadar Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Kraliçesi

Teckli Mary 6 Mayıs 1910 – 20 Ocak 1936 tarihleri arasında; Birleşik Krallık ve İngiliz Dominyonları kraliçeliği, 1947 yılına kadar Hindistan imparatoriçeliği yapmıştır. Birleşik Krallık kralı, Hindistan İmparatoru ve Britanya Denizaşırı Toprakları Kralı V. George'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">St. James Sarayı</span>

Saint James Sarayı, İngiltere Krallığı, İrlanda Krallığı ve Fransa Krallığı Kralı olan VIII. Henry tarafından yaptırılan, Londra Şehri'ndeki Westminster İlçesi'nde bulunan bir kraliyet saraydır. Saray İsa'nın On İki Havârisi'nden biri olan Küçük Yakup'a adanmıştır. 1531 ve1536 yılları arasında kırmızı taş tuğla ağırlıklı malzemeler kullanılarak inşâ edilmiştir, büyük çoğunluk ile inşâ edildiği dönemin o bölgedeki baskın mimarî akımı olan Tudor Mimarîsi ile inşa edilmiştir. Saray kraliyet vârisinin ikâmetgahı olarak da hizmet vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">VI. Henry</span> 15. yüzyıl İngiltere kralı

VI. Henry, 1422-1461 döneminde birinci kez ve 1470-1471 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Edward</span> İngiltere kralı

IV. Edward 1461–1470 döneminde birinci kez ve 1471–1483 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">III. Richard</span>

III. Richard, 1483 – 1485 döneminde Plantagenet Hanedanı'nin bir altkolu olan York Hanedanı'ndan son olarak krallık yapan İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">George Plantagenet (1. Clarence dükü)</span>

George Plantagenet, Clarence Dükü, Richard Plantagenet, 3. York Dükü ve Cecily Neville'in oğlu ve İngiliz kralları IV. Edward ve III. Richard'ın kardeşiydi. Günümüzde Güllerin Savaşı olarak bilinen Plantagenet Ailesi'nin rakip grupları arasındaki hanedan mücadelesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred (Birleşik Krallık prensi)</span> Saxe-Coburg ve Gotha Dükü

Alfred 1893 - 1900 yılı arasında Saxe-Coburg ve Gotha Dükü. Kraliçe Victoria ve Prens Albert'in ikinci oğlu dördüncü çocuğudur.

<span class="mw-page-title-main">Gloucester dükü</span>

Gloucester Dükü genelde Birleşik Krallık hükümdarlarının oğullarına verilen bir soyluluk unvanıdır.. İlk dört verilişi İngiltere asilleri, son verilişi Birleşik Krallık asilleri içindir.

Cambridge Dükü, Birleşik Krallık'ta şu anda mevcut sekiz kraliyet dükünden biri, Britanya kraliyet ailesindeki belirli bir soyluluk rütbesi ünvanıdır. Ünvan adını Cambridge, İngiltere'den alır. Britanya kraliyet ailesinde birkaç kez verilmiştir. Primogenitür yoluyla ünvan sahibinin erkek vârislerine geçer ve ünvan sahibinin eşi Cambridge Düşesi ünvanını taşır.

Cornwall Dükü, geleneksel olarak Birleşik Krallık hükümdarının en büyük oğlu tarafından kullanılan İngiliz asil sınıfına ait bir unvandır. Cornwall Dükalığı, İngiltere'de oluşturulan ilk dükalıktır ve 1337'de bir kraliyet imtiyaznamesi ile kurulmuştur. Mevcut dük Prens William'dır. Karısı Catherine, şu anki Cornwall Düşesi’dir.

<span class="mw-page-title-main">Welf Hanedanı</span>

Welf Hanedanı, 11. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar birçok Alman ve İngiliz hükümdarını ve 18. yüzyılda Rusya çarı VI. İvan'ı içeren bir Avrupa hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Konsort prens</span>

Konsort prens, kraliçe'nin kocasıdır ancak kral değildir. Çoğu monarşi, kraliçenin kocasının kral ünvanını almasına izin vermez, çünkü bu kraliçeden daha üstün bir ünvan olarak algılanır. Ancak bazı monarşiler bu rol için konsort kral ünvanını kullanır.