İçeriğe atla

York Hanedanı

York Hanedanı
House of York
Ülke İngiltere
Milliyetİngiliz
Ana hanedanPlantagenet Hanedanı
Kuruluş1385
KurucuLangleyli Edmund
Yıkılış1485
Son hükümdarIII. Richard
Unvan(lar)İngiltere Kralı
Alt kollarıyok

York Hanedanı, Kral III. Edward'ın oğullarından olan I. York Dükü Edmund of Langley'in (1341-1402) soyundan gelen hanedandır.

Tarihçe

Langley'in varisi olan II. York Dükü Edward of Norwich (1373-1415), 1415'teki Agincourt Savaşı'nda öldü. Çocuğu olmadığı için yerine kardeşi Conisburglu Richard'in oğlu Richard geçti. III. York Dükü Richard Plantagenet (1411-1460), Güller Savaşı'nda önemli rol oynadı ve kendisine karşı düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü. Richard Plantagenet aynı zamanda 1453-55 yılları arasında İngiliz tahtının naibi olmuştu. Onun yerine geçen en büyük oğlu Edward (1442-1483), IV. York Dükü oldu ve 1461-70 ve 1471-83 yılları arasında IV. Edward adıyla kral oldu.Onun ölümü üzerine tahta geçen oğlu V. Edward (1470-1483?), amcası Richard tarafından tahttan indirildi ve Richard, III. Richard adıyla kral oldu. III. Richard (1452-1485) 1485'te Tudor Hanedanı'ndan olan ve Lancaster Hanedanı'na akraba olan Henry Tudor'la (sonradan Kral VII. Henry) yaptığı Bosworth Çarpışması'nda yenildi ve öldü. York Hanedanından gelen son resmi üye olan IV. Edward'ın kızı Yorklu Elizabeth, Henry Tudor'la evlendi ve York hanedanı, Tudor hanedanına karıştı.

York Hanedanı'nın kralları

  • IV. Edward, iktidar süreleri 1461-1470 ve 1471-1483
  • V. Edward, tek başına iktidar 1483 (Londra Kulesi'ndeki hapsedilen iki genç prensten biriydi.)
  • III. Richard, iktidar süresi 1483-1485

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>III. Richard</i> (oyun)

Kral III. Richard'ın Trajedisi William Shakespeare'in Kral III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı oyunudur. Yazarın ilk oyunlarından biri olduğu düşünülmektedir. 1592-3 yılları arasında yazıldığı varsayılmaktadır. III. Richard Shakespeare'in bir tarihi oyunlar dörtlüsünün sonuncusudur. Pek çok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından Shakespeare'in en önemli oyunlarından biri olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth (York)</span> İngiltere Kraliçesi

Yorklu Elizabeth 1486'da İngiltere kralı olan VII. Henry ile evlendi ve İngiltere kraliçesi oldu. VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşidir. Ayrıca IV. Edward'ın kızı ve V. Edward'ın kızkardeşi olması dolasıyla da İngiltere Prensesidir. İngiltere Krallarının kardeşi, kızı, yeğeni, karısı ve annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Neville</span>

Anne Neville Galler Prensesi ve III. Richard ile evlenmesinden dolayı İngiltere Kraliçesidir. Warwick Kontu Richard Neville ile Kontes Anne Neville'in kızıdır. İlk evliliğini VI. Henry' nin tek oğlu olan 14 yaşında Galler Prensi Edward of Westminster ile yapmıştır. Edward'ın ölümü nedeniyle bir yıl evli kalmıştır ve daha sonra York Hanedanından olan prens Richard ile evlenmiştir. 11 yıl sonra ise Kral IV Edward'ın ölümü üzerine Richard kral olması üzerine o da kraliçe konumuna gelmiştir. 28 yaşında ölmüştür. Sadece bir çocuğu olmuştur: Edward.

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Güller Savaşı</span> İngiliz tarihinde 1455-1487 yılları arasında gerçekleşen iç savaş

Güller Savaşı ya da Çift Gül Savaşı, İngiliz tarihinde 1455-1485 yılları arasında gerçekleşen iç savaştır. Savaşa bu adın verilmesinin nedeni, savaşa neden olan York Hanedanı'nın armasının beyaz gül, Lancaster Hanedanı'nın armasının ise kırmızı gül olmasıdır.

<i>VI. Henry, Bölüm 3</i>

VI. Henry Bölüm 3 1591'de yazıldığı kabul edilen ve konusunun zamanının İngiltere Kralı VI. Henry'nin hayat dönemini olan bir Shakespeare tarihsel oyunudur. Bu oyun üç bölüm olan VI. Henry oyunları ile birlikte III. Richard oyunlarından oluşan Shakespeare'in bir tarih oyunlar dörtlemesinin üçüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Beaufort</span>

Lady Margaret Beaufort, Kral Henry VII annesi ve İngiltere Kralı Henry VIII'nin babaannesi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henry</span> 1377 - 1399 yılları arasında İngiltere ve İrlanda kralı.

IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399 - 1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 9. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup ilk hükümdardır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Norman Fethi'nden bu yana ana dili Fransızca yerine İngilizce olan ilk İngiltere kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Henry</span> 15. yüzyıl İngiltere kralı

VI. Henry, 1422-1461 döneminde birinci kez ve 1470-1471 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Edward</span> İngiltere kralı

IV. Edward 1461–1470 döneminde birinci kez ve 1471–1483 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">III. Richard</span>

III. Richard, 1483 – 1485 döneminde Plantagenet Hanedanı'nin bir altkolu olan York Hanedanı'ndan son olarak krallık yapan İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">V. Edward</span> İngiltere kralı

V. Edward 9 Nisan 1483 – 25 Haziran 1483 döneminde 2 ay 16 gün Plantagenet Hanedanı'nın bir altkolu olan York Hanedanı'ndan krallık yapan İngiltere kralı. 25 Haziran 1483'te amcası olan "İngiltere Savunucusu Lord" unvanlı kral naibi olan III. Richard tarafından tahttan indirilmiş; Londra Kulesi'nde küçük kardeşi York Dükü Richard Shrewsburyli ile birlikte hapis edilmiştir. Büyük olasılıkla Ağustos 1483'te amcası yeni kral olan III. Richard'ın emirleri ile kardeşi ile birlikte katledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lancaster Hanedanı</span> soylu aile

Lancaster Hanedanı, Plantagenet Hanedanı'nın alt kolu. İngiltere Kralı III. Henry'nin oğlu Gauntlu John tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">George Plantagenet (1. Clarence dükü)</span>

George Plantagenet, Clarence Dükü, Richard Plantagenet, 3. York Dükü ve Cecily Neville'in oğlu ve İngiliz kralları IV. Edward ve III. Richard'ın kardeşiydi. Günümüzde Güllerin Savaşı olarak bilinen Plantagenet Ailesi'nin rakip grupları arasındaki hanedan mücadelesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Margaret (Anjou)</span>

Anjou'dan Margaret Kral VI. Henry'nin eşi olarak İngiltere Kraliçesi. Lorraine Dükalığı'nda Valois-Anjou Hanedanında doğan Margaret, Napoli Kralı René ve Lorraine Düşesi Isabella'nın ikinci büyük kızıydı.

<span class="mw-page-title-main">Cecily Neville, York Düşesi</span>

Cecily Neville İngiliz soylusu bir kadın, York Dükü Richard'ın (1411-1460) eşi ve İngiltere'nin iki kralının annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Jasper Tudor</span>

Jasper Tudor,, İngiltere kralı VII Henry’nin amcasıydı. Yeğeninin 1485’de başarılı bir şekilde tahta çıkışın baş mimarıydı. Penmynydd'in asil Tudor ailesindendi.

Anne de Mortimer, on beşinci yüzyılda hanedan çatışması olan Güller Savaşı'ndaki taraflardan biri olan York Hanedanı'nın atası olan bir Orta Çağ İngiliz soylu kadınıydı. York ailesinin taht iddiası onun soyundan geliyordu. Anne, York Dükü Richard'ın annesiydi ve bu nedenle York Kralları IV. Edward ve III. Richard'ın büyükannesi, V. Edward'ın da büyük büyükannesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Richard (3. York dükü)</span> 3.York Dükü

Yorklu Richard, Richard Plantaget olarak da bilinir. Güller Savaşı sırasında İngiliz tahtında hak iddia eden bir soyluydu. 3. Cambridge kontu Richard ve Anne de Mortimer'in oğluydu. Babasının ölümü üzerine Cambridge kontu, 2 ay sonrada amcası Edward'ın Agincourt Muharebesi'nde ölümüyle birlikte York dükü oldu. Northampton Muharebesi'nde kraliyet ordusunu yendi ve VI. Henry'yi esir aldı. Daha sonrasında Anlaşma Yasası'nı oluşturdu. Yasa Henry'nin oğlu Edward'ı taht sırasından çıkarıyor ve yerine Richard ile oğullarını geçiriyordu. Bu yasaya muhalif olanlara yapılan Wakefield Muharebesi'nde öldürüldü. IV. Edward ve III. Richard'ın babasıdır.