İçeriğe atla

Yorgo Andreadis

Yorgo Andreadis
Doğum1936
Selanik, Yunanistan
Ölüm30 Aralık 2015 (78-79 yaşlarında)
Selanik, Yunanistan
MeslekYazar
MilliyetYunan
Konu1916-1924 tarihleri arasında Karadeniz bölgesinde yaşananlar, nüfus mübadelesi
Önemli ödülleriAbdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü

Yorgo Andreadis (1936, Selanik - 30 Aralık 2015, Selanik), Yunan yazardır.

Karadeniz Bölgesi'nde 1916-1924 tarihleri arasında yaşananları konu edinen 22 adet kitap kaleme almıştır.

Yazar, “Tamama, Pontus’un Yitik Kızı” adlı kitabı ile Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü’ne layık görüldü. Kitabı, Yeşim Ustaoğlu tarafından “Bulutları Beklerken” adıyla sinema filmi de yapıldı.

Yaşamı

1936 yılında Selanik’te bulunan Kalamaria mülteci kampında dünyaya geldi.[1] Ailesi önce Batum’a, daha sonra 1930 yılında Yunanistan’a göç etti.[1] Babası Kyriako Andreadis 1880'li yıllarda Batum'da kurulmuş bulunan Pontos Ulusal Meclisi üyesi idi. Selanik Anadolu Koleji’nde burslu okudu ve daha sonra 1955 yılında Almanya’da Freiburg Üniversitesi’nde ekonomi politik okudu bir yandan da Türkçe dersleri aldı.[2]

Üniversiteyi bitirdikten sonra anneanne ve babasının yurdu Trabzon'u görmek üzere Türkiye’ye gitti ve 1960 yılından itibaren 52 defa Karadeniz yöresini ziyaret etti. Mübadele üzerine bir dizi kitap yayınlayan Andreadis’in kitapları, Türkiye’de büyük ilgi gördü.[2] "Tamama, Pontus'un Yitik Kızı" adlı kitabı nedeniyle Abdi İpekçi ödülüne layık görüldü. Ödül töreni 1993 yılında İstanbul’da yapıldı. Tamama, Pontus'un Yitik Kızı adlı kitabı Yeşim Ustaoğlu tarafından "Bulutları Beklerken" adıyla sinema filmi de yapıldı. Kitabın telifini Trabzon’daki Sümela Manastırı'nın restorasyon kuruluna devretti. Gizli Din Taşıyanlar adlı kitabıyla, Karadeniz’de yaşanan gizli Hristiyanlığı anlattı. Bu kitabın telif haklarını da Folklor Müzesi’nin kuruluşuna katkı sağlamak üzer Foça Belediye’sine armağan etti.[1] Trabzon'da tanıştığı arkadaşının kızı ile oğlunu evlendiren Andreadis, dünürünün ölümü üzerine kaleme aldığı "Neden Kardeşim Hüsnü" adlı kitabın telifini onun anısına doğum yeri Tonya'da bir lise yapılması için Trabzon valiliğine armağan etti.[2] Türkiye’de edebiyat çevrelerinin birçok etkinliğe davet edilerek bu etkinliklerde konuşmalar yaptı.

Yunanistan ve Türkiye’de yaşayan milliyetçiler, Yorgo Andreadis’in çalışmalarından rahatsızlık duydular ve Türk - Yunan dostluğu amacıyla gerçekleştirildiğine şüpheyle yaklaştılar.[1][3] Yunanistan’da “Ankara’nın ajanı” olmakla, Türkiye’de “pontusçu” olmakla suçlandı. 4 Aralık 1998’de yeniden İstanbul’a geldiğinde havalimanında sınırdışı edildi, bir daha Türkiye’ye giremedi. Türkiye’ye giriş yasağının kalkması için 2004 yılında aralarında Yaşar Kemal, Vedat Türkali, Gülten Akın, Adalet Ağaoğlu, Murat Belge, Celal Başlangıç, Baskın Oran gibi isimlerin yer aldığı yazar ve yayıncılar arasında bir imza kampanyası başlatıldı;[4] ancak yasak kaldırılamadı.

30 Aralık 2015'te Selanik’te hayatını kaybetti.

Bazı kitapları

  • Neden Kardeşim Hüsnü
  • Pontus'un Yitik Kızı Tamama
  • Gizli Din Taşıyanlar
  • Tolika Bacikam Al Beni
  • Temel Garip Todoron

Kaynakça

  1. ^ a b c d Yaylalı, Yannis Vasilis. "Türk Yunan dostluğuna adanan bir yaşam Yorgo Andreadis yaşamını yitirdi". Demokrathaber.net sitesi 31 Aralık 2015. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. []
  2. ^ a b c Çilingir, Tamer. "Yorgo Andreadis'i kaybettik". Ortakhaber.com sitesi 31 Aralık 2015. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2015. 
  3. ^ Kardaş, Yeliz. ""İstenmeyen Adam" Andreadis". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. 
  4. ^ Savaş, Neslihan. "Yorgo Andreadise Türkiye Ambargosu". 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeşim Ustaoğlu</span> Türk yönetmen

Yeşim Ustaoğlu Türk sinemacı, film yönetmeni, senarist, yapımcı.

<span class="mw-page-title-main">Pontus</span> Karadenizin güney kıyısında, günümüz Türkiyesinin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan bir bölge

Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Cem</span> Türk politikacı ve gazeteci

İsmail Cem, Türk siyasetçi ve gazeteci. 1997 ile 2002 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Suikast sonucu hayatını kaybeden gazeteci-yazar Abdi İpekçi ile kuzenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sümela Manastırı</span> Trabzonda bulunan eski Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksi

Sümela Manastırı, Trabzon'un Maçka ilçesindeki Altındere Vadisi Millî Parkı sınırları içerisinde yer alan Meryem Ana Deresi'nin batı yamaçlarında yer alan, Kara tepesinin üzerinde ve deniz seviyesinden 1.150 m yükseklikte konumlanmış Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksidir. 1923 yılında Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı terk edilmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Feride Çiçekoğlu</span> Türk yazar, senarist ve mimar

Feride Çiçekoğlu Türk senarist, yazar, mimar, akademisyen.

Herkül Millas, Türk yazar.

Yaşar Miraç, Türk şair, yazar, çevirmen, yayıncı, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Asan</span>

Ömer Şükrü Asan, Türk yazar, yapımcı ve yayıncıdır. İlk çalışması Trabzon ili Of ilçesi Çoruk mahallesinin monografisi içeren Pontos Kültürü ile adını duyurmuş, Hasan İzzettin Dinamo'nun biyografisi ve kısa öykülerini içeren Niko’nun Kemençesi adlı eserlerini yayınladıktan sonra yayıncılığa yönelerek kurucusu olduğu Heyamola Yayınları'ndan 200'ü aşkın kitabın yanı sıra bizzat yayın yönetmeni olduğu Roman Kahramanları adlı dergiyi de yayınlamıştır. Ayrıca yapımcısı olduğu “Gündelikçi Kadınlar” adlı belgeseli 43. Altın Portakal Film Festivali’nde “En iyi Belgesel” seçilmiş ve 9. Seul Uluslararası Kadın Filmleri Festivali’nde “Birincilik Ödülü”nü kazanmıştır.

Leyla İpekçi, Türk gazeteci, senarist ve yazar.

Mehmet İhsan İpekçi, Türk sinemacı, romancı, senarist. Gazeteci ve siyasetçi İsmail Cem'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rum Kırımı</span> Pontus Rumlarının tarihsel anayurtlarından sistematik olarak sürgün edilmesi

Rum Kırımı, Rum Soykırımı veya Pontus Soykırımı, I. Dünya Savaşı esnası ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşanan, hükûmetin ülkedeki Rum nüfusa karşı uyguladığı politikayla başlayan etnik temizliktir. Bu politika çerçevesinde çeşitli katliamlar, sürgünler ve hak ihlalleri gerçekleştirildi. Pontus olarak bilinen Karadeniz bölgesindeki Rumların bir kısmı kırım sonucunda Rusya'ya kaçtı. 1923 yılında, kırım sonrasında Türk Kurtuluş Savaşı sonucu Türkiye ve Yunanistan arasında yapılan mübadeleyle Anadolu Rumları Yunanistan'a gönderildi. Kırımın soykırım niteliği taşıyıp taşımadığı konusunda uluslararası akademik camiada fikir birliği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Ünal Cimit</span>

Ünal Cimit Türk heykel ve seramik sanatçısı

<i>Bulutları Beklerken</i>

Bulutları Beklerken, Yeşim Ustaoğlu'nun senaryosunu yazdığı ve yönettiği 2004 yapımı Türk dram filmi.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon</span> Trabzon ilinin merkezi olan şehir

Trabzon, Trabzon ilinin merkezi olan şehridir. Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz Bölümü'nde yer alan ilin Karadeniz'e kıyısı bulunur. Günümüzde Karadeniz Bölgesi'nin Samsun'dan sonra ikinci büyük kentidir. 12 Kasım 2012 tarihinde kabul edilen büyükşehir yasa tasarısı ile büyükşehir belediyesi olmuş ve merkez ilçe kaldırılarak Ortahisar ilçesi kurulmuştur. Trabzon iki il ile birlikte de "şehzadeler şehri" olarak anılır. Evliya Çelebi Trabzon için şöyle demiş: "Bu şehre küçük İstanbul denilse yeridir. İrem bağları gibi süslü bir şehirdir burası.'' Fatih Sultan Mehmed ise Trabzon'u kuşattığı vakit şöyle söylemiştir: ''Trabzon fethedilmeden İstanbul fethedilmiş sayılmaz.''

İbrahim Yıldırım, Türk romancı ve öykücü.

<span class="mw-page-title-main">Karacaova</span> Yunanistanın Orta Makedonya Bölgesine bulunan bir belediye

Karacaova, Yunanistan'ın Orta Makedonya Bölgesi'nde bulunan bir belediyedir. Yüzölçümü 980.9 km² olan şehrin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 27,556'dır. Belediyenin merkezi Aridaia kasabasıdır.

Tamama Pontus'un Yitik Kızı, Yorgo Andreadis'in 2012'de yayımlanan kitabı.

Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü, Türkiye ve Yunanistan'da iki halk arasında dostluğu geliştirmek üzere çaba gösterenlere 1979-2001 arasında Abdi İpekçi anısına iki yılda bir verilmiş ödül.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Rumları</span> Geleneksel olarak Pontus bölgesinde, Karadeniz kıyılarında ve Kuzeydoğu Anadolunun Pontus dağlarında yaşayan etnik Yunan grubu

Pontus Rumları veya Karadeniz Rumları, geleneksel olarak Pontus bölgesinde, Karadeniz'in kıyısında Pontus Alpleri'nde yaşayan etnik Rum grubudur. Daha sonraları 1461'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Trabzon İmparatorluğu'nu fethetmesi ve 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sonucu pek çok Pontuslu Rum Güney Kafkasya'daki Gürcistan'a ve Rus İmparatorluğu'nun Kars Oblastı'na göç etti. Güney Rusya, Ukrayna ve Kırım'dakiler Kuzey Pontus Rumu olarak adlandırılır. Gürcistan, kuzeydoğu Anadolu ve eski Rus bölgesi Güney Kafkasya'dakiler, çağdaş Yunan akademik çevrelerinde sıklıkla Doğu Pontus Rumu ya da Kafkasyalı Rumlar olarak anılır, ama aynı zamanda bu tabirler Rum asıllı olup Türkçe konuşan Urumları da içerir. Pontus Rumları, Çağdaş Yunancadan farklı bir evrim geçirmiş Pontus Rumcasını konuşurlar. Pontus Rumları, Pontus, Gürcistan ve Doğu Anadolu bölgelerinde en az MÖ 700'den 1922'ye kadar sürekli bir mevcudiyete sahiptiler. 1915'ten 1922'ye kadar Pontus Rumlarının bir kısmı Rum Kırımı'nda öldürülmüşlerdir, geri kalanların da büyük bir kısmı ise 1923'te, Yunanistan ile Türkiye arasında Lozan Antlaşması tarafından tanımlanan nüfus değişimi kapsamında Türkiye'den Yunanistan'a gönderilmişlerdir. Daha sonra Pontus Rumları, Yunanistan'da Nea Trapezounda gibi kasabalar kurmuşlardır. Günümüzde Trabzon'un doğusunda Pontus Rumcasını konuşmaya devam eden Müslüman Rumlar bulunmaktadır.

Seçkin Yasar, film yönetmeni, yapımcı, senarist ve yazar.