İçeriğe atla

Yontar Grubu

Yontar Grubu
Yontar Grubu'nu oluşturan gökadalar haritası.
Kaynak: Richard Powell
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızYontar
Sağ açıklık (α)00sa 48d [1]
Dik açıklık (δ)-25° 17′[1]
En parlak üyeYontar gökadası[2][3][4]
Galaksi sayısı13[2][3]
Katalog belirtmeleri
NGC 253 Grubu, LGG 4, Sculptor Filament,[3] Güney Kutup Grubu, Güney Gökada Kutup Grubu[4]

Yontar Grubu, güney gökada kutubu yakınlarında[1] gevşek bir gökada grubu.[2][3] Grup, Yerel Grup'a en yakın gökada grubudur ve Samanyolu gökadasının merkezine yaklaşık olarak 3.9 Mpc uzaklıkta bulunur.[3]

Grup, dördü sarmal (NGC 247, 253, 300 ve 7793), biri düzensiz (NGC 55) olmak üzere beş gökadanın hakimiyetindedir. Çok belirgin bir gökada grubudur, çünkü gökyüzündeki en parlak gökadalardan birçoğu bu gruptadır. Grubun bize en yakın gökadası olan NGC 55, yaklaşık 5 milyon ışıkyıllık uzaklığı ile Yerel Grup'un sınırında yer alır.[2][3] NGC 7793, küçük bir sarmal gökadadır. NGC 45, grubun arkasında yer alıyor olabilen bir diğer küçük sarmal gökadadır. ESO 471-6, bu gruptaki en parlak cüce gökadalardan biridir. NGC 55 gökadası gruptaki önemli gökadalardan bize en yakını olduğundan, grubun görünür büyüklüğü en büyük gökadasıdır. NGC 55, parlak, yandan görünen, birçok yıldız oluşumuna sahne olan düzensiz bir gökadadır.

Üyeler

Aşağıdaki liste, Yontar Grubu'nun en önemli gökadalarının listesidir. Liste eksiktir, çünkü gökyüzünün bu bölgesinde yer alan cüce gökadaların büyük bir kısmı hiçbir zaman tam olarak incelenememiştir. NGC 253, şüphesiz grubun en baskın gökadasıdır.

Yontar grubunun üyeleri
Adı Tipi![5] style="background:#efefef;" | S.A. (J2000)![5] style="background:#efefef;" | D.A. (J2000)![5] style="background:#efefef;" | Kırmızıya kayma (km/s)![5] style="background:#efefef;" | Görünen parlaklık[5]
IC 1574 IM(s)m 00sa 43d 03.8s-22° 14′ 49″ 363 ± 4 15.1
NGC 59SA(rs)0 00sa 15d 25.1s21° 26′ 39.8″ 362 ± 10 13.1
NGC 247SAB(s)d 00sa 47d 08.5s-20° 45′ 37″ 156 ± 2 9.9
NGC 625SB(s)m 01sa 35d 04.6s-41° 26′ 10″ 396 ± 1 11.7
NGC 7793SA(s)d 23sa 57d 49.8s-32° 35′ 28″ 227 ± 2 10.0
PGC 2881 IABm 00sa 49d 20.9s-18° 04′ 32″ 16.5
PGC 2933 IAB(s)m pec 00sa 50d 24.3s-19° 54′ 24″ 16.6
PGC 6430 IB(s)m 01sa 45d 03.7s-43° 35′ 53″ 391 ± 2 12.7
Sculptor-dE1 dE 00sa 23d 51.7s-24° 42′ 18″ 16.9
Yontar Düzensiz Cüce Gökadası
(PGC 621) 		IBm 00sa 08d 13.4s-34° 34′ 42″ 221 ± 6 15.5
Yontar gökada
(NGC 253) 		SAB(s)c 00sa 47d 33.1s-25° 17′ 18″ 243 ± 2 8.0
UGCA 15 IB(s)m 00sa 49d 49.2s-21° 00′ 54″ 295 ± 0 15.2
UGCA 442 SB(s)m 23sa 43d 45.5s-31° 57′ 24″ 267 ± 2 13.6

Ön-plan gökadaları

Düzensiz gökada NGC 55, sarmal gökada NGC 300 ve bunlara eşlik eden gökadalar pek çok araştırmacı tarafından bu grubun bir parçası olarak kabul edilmiştir. Ancak son mesafe ölçümleri gösteriyor ki; NGC 55, NGC 300 ve eşlik eden diğer gökadalar, bu grupla ilişkili olmayıp sadece ön-plan gökadaları olabilirler.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c "NASA/IPAC Extragalactic Database". Yontar grubunun merkez gökadası NGC 253 için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006. 
  2. ^ a b c d e I. D. Karachentsev, E. K. Grebel, M. E. Sharina, A. E. Dolphin, D. Geisler, P. Guhathakrta, P. W. Hodge, V. E. Karachentseva, A. Sarajedini, P. Seitzer (2003). "Distances to nearby galaxies in Sculptor". Astronomy and Astrophysics. Cilt 404. ss. 93-111. doi:10.1051/0004-6361:20030170. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  3. ^ a b c d e f I. D. Karachentsev (2005). "The Local Group and Other Neighboring Galaxy Groups". Astronomical Journal. Cilt 129. ss. 178-188. doi:10.1086/426368. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2009. 
  4. ^ a b Burnham, Robert (1978). Burnham's Celestial Handbook; An Observers Guide to the Universe Beyond the Solar System; Volume Three, Pavo Through Vulpecula. Dover Publications, Inc. s. 1736. ISBN 0-486-24065-7. 
  5. ^ a b c d e "NASA/IPAC Extragalactic Database". Çeşitli gökadlar için sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yontar (takımyıldız)</span>

Yontar ya da Heykeltıraş takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. 18. yüzyılda Nicolas Louis de Lacaille tarafından oluşturulmuştur. Lacaille aslında takımyıldıza Apparatus Sculptoris adını vermiştir fakat bu isim daha sonradan kısaltılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 55</span> galaksi

NGC 55, Heykeltıraş takımyıldızı bölgesinde bulunan macellansı bir çubuklu sarmal galaksidir. Dünya'dan yaklaşık olarak 6,52 MIy (2 Mpc)uzaklıkta yer alır ve 7,8 kadir parlaklığı ile gökteki en parlak on ikinci galaksidir. 4 Ağustos 1826 tarihinde James Dunlop tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz galaksi</span> Galaksi çeşidi

Düzensiz gökada, sarmal veya eliptik gökadaların aksine belirgin bir düzgün şekle sahip olmayan gökadalardır. Düzensiz gökadalar, Hubble düzeninin hiçbir düzenli sınıfına girmezler ve genellikle ne bir çekirdek şişkinliği, ne de herhangi bir sarmal kol yapısı izi olmaksızın kaotik bir görünüme sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Girdap gökadası</span>

Girdap Gökadası, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim hâlindeki büyük tasarım çubuksuz sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">Üçgen Galaksisi</span> galaksi

Üçgen Gökadası, yaklaşık 3 milyon ışık yılı uzaklıkta, Üçgen takımyıldızı'nda bulunan sarmal gökadadır. Bazı gökbilim kaynaklarında, bazı bilgisayarlı teleskop yazılımlarında ve bazı halka açık sosyal web sitelerinde gayri resmi olarak Fırıldak Gökadası olarak gösterilir. Ancak, gökbilim cisimleri için resmi tanımları toplayan profesyonel gökbilim veritabanı SIMBAD Astronomical Database Fırıldak Gökadası'nı, halka açık erişim web siteleri de dahil olmak üzere birçok amatör gökbilim kaynağının bu adla tanımladığını ve Büyükayı'nın sınırları içinde olan Messier 101'e atıfta bulunduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 5474</span> galaksi

NGC 5474 Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde bulunan tuhaf cüce gökada. Frederick William Herschel tarafından 1 Mayıs 1788 yılında keşfedilmiştir. Fırıldak Gökadası (M101)'e eşlik eden gökadalardan birisidir ve M101 Grubu'nun bir üyesidir. Fırıldak Gökadası'na eşlik eden gökadlar arasında en yakın olan gökadadır. Fırıldak Gökadası ile olan güçlü etkileşi, gökadada bozulmalara yol açmıştır. Sonuç olarak disk, görece olarak çekirdekle denkleşmiştir. Gökada içindeki yıldız oluşumları da çekirdek ile denklik oluşturur. NGC 5474, sarmal yapının bazı özelliklerini gösterir. Sonuçta bu gökada, cüce sarmal gökada olarak sınıflandırılmıştır ve bu sınıfın en nadir örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">M94 Grubu</span> Av Köpekleri ve Berenisin Saçı takımyıldızları bölgesinde gökada grubu

M94 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızları bölgesinde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan gevşek ve geniş bir gökada grubudur. Grup, Başak Süperkümesi içerisinde bulunan pek çok gökada kümesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Köpekler II Grubu</span>

Köpekler II Grubu veya Av Köpekleri II Grubu, Av Köpekleri takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık olarak 26 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada grubudur. Grup, Yerel Süperküme içinde yer alır. Başlıca üyeleri büyük ihtimalle M106, NGC 4096 ve NGC 4490'dır. Bununla birlikte, gökyüzünün bu bölgesinde birçok başka gökada grubu bulunmakta ve tüm bu bölge Av Köpekleri Bulutu olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">M109 Grubu</span> sarmal gökada çıkıntısı

M109 Grubu, Büyük Ayı Grupları Başak kümesi'nin bir kenarında, uzayda 20 milyon ışıkyılı büyüklüğünde bir alana yayılan, büyük bir sarmal gökada çıkıntısıdır. Muhtemelen burada iki ana grup bulunmaktadır; Büyükayı Kuzey ve Büyükayı Güney.

<span class="mw-page-title-main">M83 Grubu</span> Suyılanı, Erboğa ve Başak takımyıldızları bölgesinde bulunan bileşik gökadalar grubu

Erboğa A/M83 Grubu, Suyılanı, Erboğa ve Başak takımyıldızları bölgesinde bulunan karmaşık bir gökada grubudur. Grup, büyük olasılıkla iki alt gruptan oluşur. Erboğa A Grubu, yaklaşık olarak 11,9 MIy uzaklıktaki yakın bir radyo gökada olan Erboğa A merkezinin etrafındadır. M83 Grubu, yaklaşık olarak 14,9 MIy uzaklıkta ve karşıdan görünen bir sarmal gökada olan Messier 83 merkezi etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Başak II Grupları</span> gökada kümeleri dizisi

Başak II Grupları, Başak kümesi'nin güney kenarında bulunan gökadalar grubundan güneye doğru inen ince uzun bir gökada grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Aslan II Grupları</span> gökada kümeleri dizisi

Aslan II Grupları, Başak kümesi'nin sağ tarafında 30 milyon ışık yıllık bir alana yayılmış gökadalar grubudur. Grup, Başak Süperkümesi'nde önemli bir gökada kümesidir. Aslan II Grupları, kendisi de bu bölgede bulunan ve bize daha yakın olan Aslan I Grubu'nun arkasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7793</span>

NGC 7793, Heykeltıraş takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 12.7 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan sarmal gökada. 14 Temmuz 1826 yılında James Dunlop tarafından keşfedilmiştir. NGC 7793, Heykeltıraş Grubu'nun en parlak gökadalarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Macellan Bulutu</span> galaksi

Büyük Macellan Bulutu, bir zamanlar Samanyolu gökadasının uydusu olduğu düşünülmüş olan yakın bir gökadadır. 50 kiloparsekten(≈160,000 ışık yılı) birazcık daha az mesafedeki Büyük Macellan Bulutu, Samanyolu merkezine yakın uzanan Yay Eliptik Cüce Gökadası (~ 16 kiloparsek) ve Büyük Köpek Cüce Gökadalarından (~ 12.9 kiloparsek) sonra Samanyolu'na en yakın üçüncü gökadadır. Güneş kütlesinin yaklaşık 10 milyar katı (1010 güneş kütlesi) büyüklüğünde bir kütleye sahiptir, bu da Samanyolu'nun yaklaşık yüzde biri kütleye sahip olduğunu gösterir. Büyük Macellan Bulutu, Yerel Grup'taki en büyük gökada Andromeda Gökadası (M31), ikinci sıradaki Samanyolu Gökadası ve üçüncü sıradaki Üçgen Gökadası'ndan (M33) sonra Yerel Grup'taki dördüncü en büyük gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 83</span>

Messier 83, Suyılanı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık 15 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökada. Gökyüzünde çubuklu sarmal gökadalar içerisinde en yakın ve en parlak olanıdır, bir dürbün ile kolayca gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yontar Düzensiz Cüce Galaksisi</span> galaksi

Yontar Düzensiz Cüce Gökadası (SDIG) Yontar takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 13,4 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir düzensiz cüce gökada. 1976 yılında Avrupa Güney Gözlemevi'nde bir grup gök bilimci tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4861</span> galaksi

NGC 4861, Av Köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 48,27 MIy (14,8 Mpc) uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve "Düzensiz yığınlara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Macellansı sarmal</span>

Macellansı sarmal gökadalar, Sm olarak sınıflandırılan gökadalardır. Bu gökadalar tek kollu bir sarmal yapıya sahiptir ve prototipi SBm tipi bir gökada olan Büyük Macellan Bulutu'ndan sonra bu şekilde adlandırılmışlardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.