İçeriğe atla

Yontar (takımyıldız)

Sculptor
Takımyıldız
Sculptor
Sculptor takımyıldızının haritası
KısaltmaScl
TamlayanSculptoris
Bahar açısı0
Yükselim−30
Alan475 derece kare (36.)
Ana yıldızlar4
Bayer/Flamsteed
yıldızları
18
Gezegeni olduğu
bilinen yıldızlar
2
Parlak yıldızlar (3,00m'den)0
En parlak yıldızα Scl (4.31m)
En yakın yıldızGl 1 (14.2 Iy)
Çevreleyen
takımyıldızlar
Cetus
Aquarius
Piscis Austrinus
Grus
Phoenix
Fornax
En iyi Kasım ayı saat 21:00'de
+50° ve −90° enlemleri arasında görülebilir.

Yontar ya da Heykeltıraş takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. 18. yüzyılda Nicolas Louis de Lacaille tarafından oluşturulmuştur. Lacaille aslında takımyıldıza Apparatus Sculptoris (heykeltıraşın stüdyosu) adını vermiştir fakat bu isim daha sonradan kısaltılmıştır.

Dikkat çekici özellikleri

Yontar takımyıldızının çıplak göz ile görülen görseli

Heykeltıraş takımyıldızında üçüncü kadirden daha parlak yıldız bulunmamaktadır. En parlak yıldızı α Sculptoris, 4.31 kadir parlaklığında, SX Arietis-tipi bir değişen yıldızdır. Takımyıldız bölgesindeki yıldız sayısının az oluşu, Heykeltıraş takımyıldızının yıldız yoğunluğunun çok düşük olduğu gökada güney kutbu bölgesini içermesi sebebiyledir.

Bu takımyıldız bölgesinde, Yerel Küme'nin ve aynı zamanda Yerel Küme'ye en yakın gökada kümesi olan Heykeltıraş Grubu'nun bir üyesi olan Heykeltıraş Cücesi (Sculptor Dwarf) adlı cüce gökada bulunmaktadır. Heykeltıraş ve Balina takımyıldız bölgelerinin sınırında yer alan Heykeltıraş gökadası (NGC 253) bir çubuklu sarmal gökadadır ve grubunun en büyük gökadasıdır. Bu grubun bir diğer belirgin üyesi ise düzensiz gökada NGC 55'tir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Virgo (takımyıldız)</span> Başak takımyıldızı

Virgo ya da Başak takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Tutulum üzerinde yer alır. Virgo adı Latince'de bakire anlamına gelir. Batısında Aslan, doğusunda Terazi takımyıldızları vardır. En parlak yıldızı Spica sayesinde gökyüzünde kolaylıkla bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Canis Major</span>

Canis Major ya da Büyük Köpek takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, Batlamyus'un 48 takımyıldızından oluşan listesinde de geçer. Avcı Orion'u takip eden köpeklerden birini temsil ettiği söylenir Büyük Köpek takımyıldızı, gece gökyüzündeki en parlak yıldız olan Sirius'u içerir. Sirius, aynı zamanda Kış üçgeni'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carina (takımyıldız)</span>

Carina ya da Karina takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Carina adı Latince'de gemi omurgası anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının omurgasını oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Yelken ve Pupa takımyıldızlarına dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cetus (takımyıldız)</span>

Cetus ya da Balina takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Kuzey gökkürededir. Cetus adı, her ne kadar günümüzde sıklıkla balina dense de, Yunan mitolojisi'ndeki bir deniz canavarı olan Cetus´tan gelmektedir. Balina, Kova, Balık ve Irmak takımyıldızları gibi diğer suyla ilgili tasvir edilen takımyıldızlarla birlikte, Su olarak bilinen gökyüzü bölgesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Fornax (takımyıldız)</span>

Ocak takımyıldızı, Güney göksel yarımküre'de yer alan ve kısmen göksel nehir Eridanus tarafından çevrelenmiş bir takımyıldızdır. Latincede "fırın" anlamına gelen adını, 1756 yılında Fransız gökbilimci Nicolas Louis de Lacaille vermiştir. Ocak takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Microscopium (takımyıldız)</span>

Microscopium ya da Mikroskop takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir ve 18. yüzyılda Fransız astronom Nicolas Louis de Lacaille tarafından oluşturulmuştur. Yıldızları belirsizdir. Kuzey yarımkürenin tropik olmayan bölgelerinden gözlenemez.

<span class="mw-page-title-main">Pictor (takımyıldız)</span>

Pictor ya da Ressam takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürede, parlak yıldız Canopus ve Büyük Macellan Bulutu arasında bulunan sönük bir takımyıldızdır. Pictor adı Latince'de ressam anlamına gelir fakat bu isim ressam sehpası anlamına gelen Equuleus Pictoris´in kısaltılmışıdır, bu yüzden takımyıldız bir ressam sehpası olarak tasvir edilir. Nicolas Louis de Lacaille tarafından bulunmuş ve isimlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Puppis (takımyıldız)</span>

Puppis ya da Pupa takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Puppis adı Latince'de geminin kıç güvertesi anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının kıç güvertesini oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Yelken ve Pupa takımyıldızlarına dağılmıştır. Pupa bu üçünün en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pyxis (takımyıldız)</span>

Pyxis ya da Kumpas takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Pyxis adı Latince'de pusula anlamına gelir. Kumpas takımyıldızı, 53 derece kuzey paralelinin güneyindeki enlemlerde ocak ayından marta kadar görülebilirdir.

<span class="mw-page-title-main">Sagitta (takımyıldız)</span>

Sagitta ya da Okçuk takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Sagitta adı Latince'de ok anlamına gelmektedir. Bu takımyıldız Sagittarius (Yay) takımyıldızıyla karıştırılmamalıdır. Antik olduğu halde, 4. kadirden daha parlak yıldızı olmaması ve gökyüzündeki en küçük takımyıldız olmasından ötürü önemsiz bir takımyıldızdır. Batlamyus, 1. yüzyılda listelediği 48 takımyıldız arasına bu takımyıldızı da dahil etmiştir. Günümüzde Uluslararası Astronomi Birliği'nce belirlenmiş 88 modern takımyıldızdan biridir. Kuzey gökkürede yer alır ve gök ekvatorundan çok fazla uzakta yer almaması sebebiyle Güney Kutup Dairesi haricinde dünyanın her yerinden görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Scutum (takımyıldız)</span>

Scutum ya da Kalkan takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. 17. yüzyılda oluşturulmuştur. Scutum adı Latince'de kalkan, koruyucu anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Sextans (takımyıldız)</span>

Sextans ya da Altılık takımyıldızı, 17. yüzyılda Johannes Hevelius tarafından oluşturulmuş küçük bir ekvatoral takımyıldızdır. Modern 88 takımyıldızdan biridir. Sextans adı Latince'de, Hevelius'un gözlemlerinde sıklıkla kullandığı bir cihaz olan sekstant anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Triangulum (takımyıldız)</span>

Triangulum ya da Üçgen takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Ayrıca, 1. yüzyıl gökbilimcisi Batlamyus'un 48 takımyıldızdan oluşan listesinde de yer alır. Kuzey gökkürededir ve küçük bir alan kaplar. Triangulum adı Latince'de üçgen anlamına gelir. Bu takımyıldız güney gökküredeki Triangulum Australe ile karıştırılmamalıdır. Takımyıldız, üçüncü ve dördüncü kadirden olan üç en parlak yıldızının ikizkenar üçgene yakın, uzun ve dar bir üçgen oluşturması sebebiyle bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Triangulum Australe (takımyıldız)</span>

Triangulum Australe ya da Güney Üçgeni takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir ve 18. yüzyılda oluşturulmuştur. Triangulum Australe Latince'de güney üçgeni anlamına gelir, böylece kuzey gökküredeki Üçgen takımyıldızından ayrılır. Takımyıldız, ikinci ve üçüncü kadirden olan üç en parlak yıldızının neredeyse düzgün bir eşkenar üçgen oluşturması sebebiyle bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Volans (takımyıldız)</span>

Volans ya da Uçanbalık takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Bir uçan balığı temsil eder. Volans adı, orijinal adı olan Piscis Volans´ın kısaltmasıdır. Uçanbalık, Pieter Dirkszoon Keyser ve Frederick de Houtman'ın gözlemlerinden yola çıkan Petrus Plancius tarafından yaratılmış on iki takımyıldızdan biridir. İlk olarak 1597'de Amsterdam'da, Plancius ve Jodocus Hondius tarafından 35 cm çaplı bir gök küresinde yer aldı. Bu takımyıldızın bir gök atlasındaki ilk tasviri, Johann Bayer'in 1603 tarihli Uranometria´sında yer almıştır. Takımyıldızda, bir tanesi küçük bir teleskopla gözlenebilen iki çift yıldız vardır. Gamma Vol ve Epsilon Vol adlı bu yıldızların yanı sıra açık seçik görmenin daha zor olduğu NGC 2442 ve NGC 2434 adlı iki gökada da bulunmaktadır. Gamma Vol yıldızları dördüncü ve altıncı kadirden ve Epsilon Vol yıldızları dördüncü ve sekizinci kadirdendir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 55</span> galaksi

NGC 55, Heykeltıraş takımyıldızı bölgesinde bulunan macellansı bir çubuklu sarmal galaksidir. Dünya'dan yaklaşık olarak 6,52 MIy (2 Mpc)uzaklıkta yer alır ve 7,8 kadir parlaklığı ile gökteki en parlak on ikinci galaksidir. 4 Ağustos 1826 tarihinde James Dunlop tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayçiçeği Gökadası</span> galaksi

Ayçiçeği Gökadası Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde bulunan çubuksuz sarmal gökada. Kuzey yarımküre göğünde parlak bir sarmal gökada olan Messier 63, sadık takımyıldız Avköpekleri yönünde yaklaşık 37 milyon ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır. Kayıtlara, NGC 5055 olarak da girmiş olan bu görkemli gökada, Samanyolumuzla yaklaşık aynı boyutlarda, yani yaklaşık 100.000 ışık yılı genişliktedir. Yaygın olan Ayçiçeği Gökadası lakabı ile tanınan M63; parlak sarımsı çekirdeği ve uzaydaki toz şeritleriyle çizgi çizgi olmuş, pembe yıldız oluşum bölgeleriyle de benek benek görülen geniş bir alana yayılmış mavi sarmal kolları ile dikkat çekmektedir. Ancak başlıktaki fotoğraftada görülen uzun sureli bu poz, gökadanın sarmal kollarına ait dikkat çekici çıkıntıları ve soluk ilmikleri de gözler önüne sermektedir. Bilinen bir gökada grubu olan M51 Grubu'nun önde gelen üyelerinden biri olan M63'ün esnemiş soluk özellikleri, yakınlarda yer alan gökadalarla yaşanan kütleçekimsel etkileşimlerin bir sonucu olabilir. M63, elektromanyetik tayf boyunca parıldamakta olup, yoğun bir yıldız oluşum patlaması içine girmiş olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yontar Grubu</span> güney gökada kutubu yakınlarında gevşek bir gökada grubu

Yontar Grubu, güney gökada kutubu yakınlarında gevşek bir gökada grubu. Grup, Yerel Grup'a en yakın gökada grubudur ve Samanyolu gökadasının merkezine yaklaşık olarak 3.9 Mpc uzaklıkta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Mensa (takımyıldız)</span>

Mensa ya da Masa takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir ve 18. yüzyılda oluşturulmuştur. Mensa adı Latince'de masa anlamına gelir. Yaklaşık olarak 4 saatten 7.5 saate sağ açıklık ile —71 dereceden —85.5 dereceye dikaçıklığa uzanan, göğün kilittaşı şeklinde üçgenimsi bir bölümü kaplar. Güney gökkutbundaki Sekizlik takımyıldızından sonra en güneyde kalan takımyıldızdır, bunun sonucu olarak da kuzey yarımküreden gözlenemez.

<span class="mw-page-title-main">Yontar Düzensiz Cüce Galaksisi</span> galaksi

Yontar Düzensiz Cüce Gökadası (SDIG) Yontar takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 13,4 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir düzensiz cüce gökada. 1976 yılında Avrupa Güney Gözlemevi'nde bir grup gök bilimci tarafından keşfedilmiştir.