İçeriğe atla

Yongada sistem

Apple A8X (iPad Air 2'den) - Bir yongada sistem örneği.
Bir yongada sistem diyagramı.

Yongada sistem (System on a chip & SoC) bir entegre devre türüdür. Tek başına bir bilgisayarda bulunan bütün parçaları içerebilir. Aynı zamanda analog, sayısal, karışık sinyal ve radyo iletişimi işlevlerini bünyesinde toplayabilir. Yongada sistemlere düşük güçle çalışan mobil elektronikte sıkça rastlanır. En yaygın kullanım alanı gömülü sistemlerdir. Yongada sistemlerin mikrodenetleyicilerden en büyük farkı işlem gücü ve yüksek hafızasıdır. Ayrıca yongada sistemler harici flash depolama, RAM ve çok çeşitli başka elemanlarla aynı anakart üzerinde onları yöneterek çalışabilirken mikrodenetleyicilerde bunun gibi çok parçalı bir yapı yoktur. Daha doğrusu bir gömülü sistem eğer bir mikrodenetleyici ile kurulduysa ROM, RAM gibi bileşenler mutlaka mikrodenetleyicinin içerisinde bulunurken yongada sistemde böyle bir zorunluluk yoktur. Ayrıca yongada sistemlerin gücü son kullanıcıların kullandığı Windows, Macintosh, iOS, Android vb. işletim sistemlerini çalıştırmaya yeterken mikrodenetleyiciler çok daha spesifik alanlarda ve çok kısıtlı ROM ve RAM'ler ile çalışırlar. Nihayetinde mikrodenetleyiciler örneğin bir çamaşır makinesini kontrol ederken yongada sistemler akıllı telefon, tablet ve hatta bilgisayarlara bile can verebilirler.

Yapısı

Tipik bir yongada sistem şunları içerebilir:

Görüldüğü gibi bir yongada sistemde bilgisayarlarda bulunması gereken yapıların hemen hepsi bulunabilir. Ancak bu yapılardan bazıları yongada sistem üzerinde tümleşik olabilirken bazıları da anakart üzerinde ayrı ayrı yongalar olarak bulunabilirler. Özellikle modern akıllı telefon ve tabletlerde bellek modülleri genelde yongada sisteme tümleşik durumda olmaz.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">RAM</span> herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposu

Rastgele erişimli hafıza veya rastgele erişimli bellek mikroişlemcili sistemlerde kullanılan, genellikle çalışma verileriyle birlikte makine kodunu depolamak için kullanılan herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposudur. Buna karşın diğer hafıza aygıtları saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mikrodenetleyici</span>

Mikrodenetleyici bir VLSI entegre devre çipinde küçük bir bilgisayar'dır. Mikrodenetleyici, bellek ve programlanabilir giriş/çıkış çevre birimleri ile birlikte bir veya daha fazla CPU kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Anakart</span>

Anakart, modern bir bilgisayar gibi karmaşık bir elektronik sistemin birincil ve en merkezî baskılı devre kartıdır. Apple bilgisayarlardaki muadiline logic board denir ve bazen mobo olarak kısaltılır. Fiziksel yapı olarak anakartlar özel alaşımlı bir blok üzerine yerleştirilmiş ve üzerinde RAM yuvaları genişleme kartı slotları devreler ve yongalar bulunan kare şeklinde bir plakadır. Bu plaka çalışma sistemini organize eder. Bu organizasyon anakart üzerindeki yonga setleri sayesinde olur.

Bellek bilgisayarı oluşturan 3 ana bileşenden biridir.. İşlemcinin çalıştırdığı programı, lar ve programa ait bilgiler bellek üzerinde saklanır. Bellek geçici bir depolama alanıdır. Bellek üzerindeki bilgiler güç kesildiği anda kaybolurlar. Bu nedenle bilgisayarlarda programları daha uzun süreli ve kalıcı olarak saklamak için farklı birimler mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar donanımı</span> bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların genel adı

Bilgisayar donanımı, kasa, merkezi işlem birimi (CPU), monitör, fare, klavye, bilgisayar veri depolama, grafik kartı, ses kartı, hoparlörler ve anakart gibi bir bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların genel adıdır.

Donanım yazılımı (İng: firmware), sayısal veri işleme yeteneği bulunan her tür donanımın kendisinden beklenen işlevleri yerine getirebilmesi için kullandığı yazılımlara verilen addır. Elektronikte ve bilişimde donanım yazılımı, kalıcı bellek, program kodu ve veri deposudur. Donanım yazılımının bulunduğu cihazlara tipik örnekler; gömülü sistemler, bilgisayar çevre birimleri, cep telefonu, dijital fotoğraf makinesi verilebilir. Bu cihazlarda bulunan yazılım, cihazın kontrol programını barındırır. Donanım yazılımı ROM, EPROM, flaş bellek gibi kalıcı bellekte saklanır. Bir cihaz yazılımının değiştirilmesi, cihazın ömrü boyunca ya hiç yapılmaz ya da sadece birkaç kez yapılır. Bazı cihazların yazılımları üretim aşamasından sonra değiştirilemez. Donanım yazılımında güncelleştirme ya yazılım hatası ya da cihaza yeni bir özellik eklemek için yapılır. Bunun için mikroçip ROM'u değiştirilmesi gerekebilir veya flaş belleğin özel bir yöntemle tekrar programlanması gerekir. Bilgisayardaki BIOS yazılımı yalnızca, cihazın temel işlevlerini saklar, işletim sistemi gibi yüksek seviye yazılımlara önayak olur.

<span class="mw-page-title-main">EEPROM</span>

EEPROM, küçük boyuttaki verileri kalıcı olarak saklamak için bilgisayar ya da diğer cihazlarda kullanılan bir yongadır. Boyutu daha büyük olan sabit verileri saklamak için ise flaş bellek gibi daha ekonomik yöntemler kullanılır. EEPROM, elektrikle yazılıp silinme özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mimarisi</span>

Bilgisayar mimarisi, en küçüğe ve en başarılıya ulaşmayı hedeflerken aynı zamanda maliyeti de göz önünde bulundurduğu için sanat ve bilimin ortak buluştuğu nokta olarak da tanımlanır. Bilgisayar Mimarisi, bilgisayar parçalarının iç yapıları ve aralarındaki haberleşme bağlantıları ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">BIOS</span> EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan yazılım

BIOS,. EPROM adı verilen bir yonga üzerinde ROM Bellek biçiminde yer alan bir tür yazılımdır. Bilgisayar açıldığı anda işlemciye tüm diğer donanımları sırasıyla tanıtır. Donanımların temel iletişim protokollerini belirler. İşletim sisteminin başlangıç öğelerinin herhangi bir sürücüden yüklenmesini sağlar. İşletim sistemi çalışırken donanım ve işletim sistemi arasındaki ilişkileri düzenler.

<span class="mw-page-title-main">DDR2 SDRAM</span>

DDR2, bir RAM türüdür, bilgisayarlarda ana bellek olarak kullanılır. Hızları 400mhz ile 1066 mhz arası değişir. DDR oldukları için hızları iki ile çarpılır.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek zamanlı saat</span>

Gerçek zamanlı saat (GZS), güncel zamanı gösteren bilgisayar saati. Genellikle tümleşik devreler biçiminde tasarlanan bu saatler; kişisel bilgisayarlar, sunucular ve gömülü sistemler başta olmak üzere hemen tüm elektronik aygıtta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gömülü sistem</span> Belli bir fonksiyonu yapmaya yönelik bilgisayar sistemi

Gömülü sistem, bilgisayarın kendisini kontrol eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir sistemdir. Genel maksatlı, örneğin kişisel bilgisayar gibi bir bilgisayardan farklı olarak, gömülü bir sistem kendisi için önceden özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir. Sistem belirli bir amaca yönelik olduğu için tasarım mühendisleri ürünün boyutunu ve maliyetini azaltarak sistemi uygunlaştırabilirler. Gömülü sistemler genellikle büyük miktarlarda üretildiği için maliyetin düşürülmesinden elde edilecek kazanç, milyonlarca ürünün katları olarak elde edilebilir.

Gömülü yazılım, denetim makineleri ve bilgisayar sayılmayan aygıtlar için yazılmış yazılımlardır. Gömülü yazılımlar genellikle çalıştırılacakları donanıma göre özelleştirilir, zaman ve bellek kısıtlamalarına sahiptir. "Gömülü yazılım" terimi bazen firmware terimi ile beraber kullanılır, fakat firmware bir bilgisayardaki, üstünde bir işletim sisteminin çalıştığı ROM tabanlı koda uygulanabilir. Oysaki, gömülü yazılım genellikle aygıttaki tek yazılım olarak bulunur.

Lanix Meksika'nın Hermosillo şehrinde bulunan çok uluslu bir Meksika şirketidir. Bilgisayar ve cep telefonu donanımları üretir ve satar. Latin América'nın ön plana çıktığı ve seçkin bir marka haline geldiği birçok ülkede ticari varlığı ile teknolojinin öncüsü olarak tanınmaktadır. Şirket, kalite ve güvence taahhüdünü temsil eden uluslararası sertifikalara sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Samsung SPH-i700</span> Samsungun 2002de ürettiği akıllı telefon

Samsung SPH-i700 Samsung tarafından 2002 yılında üretilen bir Windows Mobile akıllı telefonudur. Kendi sınıfında diğerlerine kıyasla güçlü ve genişletilebilir bir ikinci nesil Pocket PC aygıtıdır. Bir yarı iletken ekran, bir VGA kamera, 300 MHz İşlemci içerir ve yetkili bir PDA yaparak SDIO'yu destekler. Bir kutu, bir stereo kulaklık-mikrofon, şarj ünitesi ve hem düzenli hem de genişletilmiş bir pil dahil olmak üzere eksiksiz bir aksesuar paketi içerir. Kablosuz radyonun güçlü sinyaller aldığı ve Verizon Express Ağında iyi ses kalitesi ve hızlı veri hızı sağladığı bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Samsung Galaxy J4 Core</span> Akıllı telefon

Samsung Galaxy J4 Core, Samsung Electronics tarafından üretilmiş, Samsung Galaxy J serisinde yer alan, Android işletim sistemini kullanan bir akıllı telefondur. Cihaz, Kasım 2018'de satışa çıkarılmıştır. Cihaz, Samsung'un; Galaxy J2 Core'dan sonra ürettiği, Android Go işletim sistemini kullanan ikinci akıllı telefondur.

<span class="mw-page-title-main">Redmi 1S</span>

Xiaomi Redmi 1S, armani HM 1S kod adlı, Çinli şirket Xiaomi Inc. tarafından geliştirilmiş ve Mayıs 2014'te satışa çıkarılmış bir akıllı telefondur. Cihaz, Redmi akıllı telefon serisinin bir parçasıdır ve Redmi 1'in halefidir. Görsel olarak selefine benzeyen cihazda 4.7 inç ekran, 1.6 Ghz hızında 4 çekirdekli Cortex-A7 işlemcisi bulunan yongada sistem ve Xiaomi'nin kendi kullanıcı arayüzü MIUI v5 bulunan ve MIUI v9 bulunan Android KitKat'a güncellenebilen Android Jelly Bean işletim sistemi bulunur. Daha sonra yerine Redmi 2 geldi.

Samsung Galaxy Pocket 2; Samsung Electronics tarafından üretilmiş, Eylül 2014'te satışa çıkarılmış ve Android işletim sistemini kullanan giriş seviyesi bir akıllı telefondur.

Samsung Galaxy J3 Prime ; Samsung Electronics tarafından tarafından üretilmiş, Android işletim sistemini kullanan bir akıllı telefondur ve Ocak 2017'de satışa çıkarılmıştır. Cihaz, temel olarak mobil operatörler tarafından markalı telefon olarak satılmaktadır.

AT91CAP, ARM'nin 32 bit RISC mikroişlemcilerini temel alan bir Atmel mikrodenetleyici ailesidir. Uygulama geliştiricisi tarafından kişiselleştirilebilen bir metal programlanabilir mantık kapıları bloğu içerirler. MP Bloğu bir veya daha fazla ek işlemci çekirdeği, ek çevre birimleri veya arayüzler ya da GPS korelatörü gibi uygulamaya özel mantık içerebilir.