İçeriğe atla

Yohanan Gaddi

Yohanan Makabi veya Yohanan Gaddi Matatya'nın en yaşlı oğlu ve Yehuda Makabi'nin kardeşiydi. MÖ 2. asırda yaşanan Makabi Ayaklanması'nın liderlerinden birisidir.

En eski tarihsel kayıt

Makabilerin birinci kitabında kardeşleriyle beraber adı şu şekilde geçer: "O günlerde, Yoariboğulları soyundan gelen bir din adamı olan Simon'un oğlu Yohanan'ın oğlu Matatya Kudüs'ten taşındı ve Modyin'e yerleşti. Beş oğlu oldu; Gaddi namlı Yohanan, Tarsi namlı Şimon, Makabi namli Yehuda, Horani namlı Elyezer ve Apfus namlı Yonatan."(1. Makabiler 2:1-5 GGKB)[1]

Kaynakça

  1. ^ Ayrıca bkz. Flavius Josephus'un Antiquities of the Jews 12.6.1

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsrailoğulları</span> Demir Çağında Kenanda yaşamış Semitik halk

İsrailoğulları, İshak'ın oğlu İsrail'in 12 oğlunun yarattığı, kabile ve monarşik olarak bir dönem Kenan'ın bir bölümünde hâkimiyet kurmuş bir İbrani konfederasyonuydu. Arkeolojik delillere göre İsrailoğulları, antik Transürdün ve Filistin'in yerlileri olan Kenanlılardan farklı bir topluluktu. Sümer kökenli İbranilerin, Sümerin dağılışından sonra kabileler halinde Verimli Hilal'e dağıldığı, önce Haran'a sonra ise Güney Kenan'a göç ettiği ve bölgeyi zorla ele geçirmediği arkeolojik açıdan doğrulanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahav</span>

Ahab veya Ahav Omri'nin oğlu ve İsrail'in Kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 869 - MÖ 850 yıllarında, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 874 - MÖ 853 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda kabilesi</span>

Yehuda kabilesi, gelecekte Yehuda Krallığı'na dönüşecek olan Yakup'un oğlu Yehuda tarafından kurulan bir İsrailoğlu kabilesi. Yakup'un oğulları tarafından kurulan toplam On İki İsrail Kabilesi'nden biri olan Yehuda kabilesi, ismini kurucusu Yehuda'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Benyamin kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden birisi

Benyamin kabilesi Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Efraim kabilesi</span>

Efraim kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Menaşe kabilesi ile birlikte Yosef Hanedanlığını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Rehav'am</span>

Tevrat'a göre Rehoboam önce Birinci İsrail Krallığı'nın, MÖ 931'deki bölünmeden sonra da güneydeki Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Yehoram (Yehuda)</span>

Jehoram Jehoşafat'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (Yehuda)</span>

Yehoahaz Yoşiyahu'nun oğlu ve ardılı, Yehuda Krallığının 3 ay süreyle kralı; Annesi Livnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dı. MÖ 633/632'de doğduğunda ismi Şallum'du. Kardeşi Yehoyakim'den iki yaş genç olmasına rağmen 23 yaşında Yehoahaz ismiyle tahta geçti. Firavun II. Neko tarafından tahttan indirilene kadar 3 ay süreyle krallık yaptı ve en sonunda Mısır'a esarete gönderildi.

Lea, İbrani din büyüğü Yakup'un iki eşinden ilki olup Tekvine göre On İki İsrail Kabilesinden altısının ve ayrıca bir de kızın annesidir. Lea, Lavan'ın kızı ve Yakup'un en çok sevip de evlenmek istediği Rahel'in ablasıdır. Lavan, Yakup'un annesi Rebeka'nn kardeşidir; dolayısıyla Lea Yakup'un kuzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Makkabiler</span> Yahudiyenin kontrolünü ele geçiren Yahudi asi savaşçı grubu

Makkabiler, Selevkos İmparatorluğu'na bağlı uydu devlet olan Yahudiye'nin kontrolünü eline geçiren Yahudi asi ordusudur. MÖ 164 ila MÖ 63 yılları arasında Haşmonayim hanedanlığı olarak Yahudilik dinini tekrar hayata geçirip İsrail Diyarının sınırlarını genişletti ve Helenizmin etkisini azalttı.

<span class="mw-page-title-main">Yoşiyahu</span>

Yoşiyahu büyük reformlar yapan Yehuda kralıydı. Tarihçiler tarafından, kendi zamanına denk gelen Deotronomik reformlar döneminde dini yazıtlar yazdırdığı veya bulduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Sıdkiya</span>

Sıdkiya Babil Krallığı tarafından yıkılmadan önce Yehuda Krallığı'nın son kralıydı. Kudüs Kuşatması'nın ardından II. Nebukadnezar tarafından üç ay on gün hükümdarlık yapan yeğeni Yekoniya yerine başa geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Şimon HaTarsi</span> Hanedan üyesi

Şimon HaTarsi, Matatyahu Makkabi'nin ikinci oğluydu dolayısıyla Haşmonayim hanedanlığının bir üyesiydi. Tarsi soyadının anlamı belirsizdir. "Yönetici", "Kılavuz", "Konsey adamı" ve "Şevkli" bu ismin olası anlamlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Yohanan Hurkanus</span>

Yohanan Hurkanus Haşmonayim (Makkabiler)in MÖ 2. yüzyılda lideriydi. Görünen o ki, "Hurkanus" ismini tahta geçtiği zaman almıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Aristobulus</span>

I. Yehuda Aristobulus, kendinden önce gelen lider Yohanan Hurkanus'un beş oğlundan biri olup İbrani Haşmonayim hanedanlığında kendisine "kral" diyen ilk hükümdardır. Josephus, Aristobulus için 481 yıldan sonra "başına taç takan" ilk Yahudi der. Yahudi geleneğine göre sadece Yehuda kabilesinden olan Davud hanedanlığına bağlı kişiler İsrail'in kralı olabilir bu nedenle Aristobulus ve ardılları için "nasi" yani "başkan" denir.

<span class="mw-page-title-main">Şelomtzion</span>

Salome Aleksandra, Kudüslü Aleksandra veya Şelomtzion Haşmonayim Krallığında iktidarda olan tek kraliçeydi. Kayınpederi Yohanan Hurkanus vasiyetinde eşini hükümdar seçmesine rağmen eşi I. Aristobulus buna izin vermedi. Ayrıca Yehuda Krallığı'nda Atalya kraliçelik yapıp ülkeyi yönetmişti. Önce I. Aristobulus'un, ardından Aleksander Yanay'ın eşi olan Şelomtzion bağımsız krallığın son hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda (Yakub'un oğlu)</span> Yakubun oğlu

Yehuda, Yehuda kabilesinin ve ardılı olan Yehuda Krallığı'nın kurucusu olan İbrani ata ve liderdi. Yakub'un oğlu, İshak'ın torunu, İbrahim'in ise büyük torunudur. Yehuda hakkında ilk defa Tanah'ın Yaratılış Kitabı'nda bahsedilirken, Yehuda'nın soyundan gelenlere de "Yehuda'nın soyundan" anlamına gelen Yehudi/Yahudi denilmiştir. Gelecek asırlarda Yehuda ve İsrail Krallığı'nı yönetecek Davud ve Süleyman da, MS 1'inci asırda Mesih olduğuna inanılmış ve Hristiyanlığı kurmuş Nasıralı İsa da yine Yehuda'nın soyundan gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Makkabi</span> Yahudi devrimci

Yehuda Makkabi, rahip Matatyahu'nun 4 oğlundan biriydi. Babası gibi Yehuda da rahipti. Selevkos İmparatorluğu'na karşı Makkabi Ayaklanması'nı yönetti.