İçeriğe atla

Yoaş (Yehuda)

Antik İsrail
"Promptuarii Iconum Insigniorum "
İsrail Kralı için bkz. Joaş (İsrail)

Joaş (diğer yazılışları: Jehoaş, Yoaş, Yehoaş, Joas)(İbraniceיוֹאָשׁ veya יהואש, "Tanrı vergisi"; YunancaΙωας; LatinceJoas), Ahaziah'ın soyundan hayatta olan tek kişiydi ve Yehuda'nın kralıydı.

William F. Albright'a göre MÖ 837 - MÖ 800, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 835 - MÖ 796 arası hükümdarlık yaptı.[1]

Athaliah'ın olası taht varislerine karşı yaptığı katliamdan teyzesi Jehoşeba tarafından kurtarılan tek kişiydi.[2] Baş rahip olan büyük amcası Jehoiada tarafından yetiştirilip yedi yaşındayken Joaş'ın varlığını halka duyurdu ve kral ilan etti. Halkın, "Kral çok yaşa!" nidalarını duyan Athaliah şoke oldu. Yapılan darbeyi engellemek için tapınağa gidip darbecilerle yüzleşti. Jehoiada Athaliah'ı tapınaktan kovup öldürülmesini emretti.[3]

Suriye Kralı Hazael ordularıyla Kudüs'e yürüdü. Joaş, Hazael'in geri dönmesi için kutsal hazinelerden ve krallığa ait altınlardan oluşan rüşvet teklif etti fakat Hazael bu teklife yanaşmadı.[4][5] Suriye orduları Yehuda'nın tüm prenslerini ve askerlerini yok etti ve Joaş ağır yaralandı.

Baş rahip hayattayken Tanrı'ya ve Tora'ya sadık olan Joaş, baş rahibin ölümünden sonra diğer tanrılara da destek verdi. Jehoiada'nın ölümünden sonra yerine geçen yeni baş rahip Zechariah'ı öldürttü. Tanah'ın Krallar kitabına göre Joaş'ın bu hareketleri Tanrı'yı kızdırınca Aramlılar bölgeyi istila etti. Kırk iki yıllık iktidarının ardından Beth-milo'daki hizmetkarlarından biri Zechariah'ın intikamını alıp Joaş'a suikast düzenledi.[6][7].Cesedi Kudüs'te gömüldü fakat atalarının yanına gömülmedi.[8]

Yoaş (Yehuda)
Davud Hanedanlığı
Önce gelen
Athaliah
Yehuda Kralı
M.Ö. 836 - M.Ö. 797
Sonra gelen
Amaziah

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Edwin R. Thiele, The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings (3rd ed.; Grand Rapids, MI: Zondervan/Kregel, 1983) 217.
  2. ^ "2 Tarihler 21:4,17". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  3. ^ "2 Krallar 11:13-20". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  4. ^ "2 Krallar 12:18-19". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  5. ^ "2 Tarihler 24:23-25". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  6. ^ "2 Krallar 12:1,21". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  7. ^ "2 Tarihler 24:1,25". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 
  8. ^ "2 Krallar 12:21". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 587 yılında II. Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'nun Kudüs Kuşatması ile son bulmuştur. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ahaz</span> Yehuda Krallığının 13. kralı.

Ahaz Jotham'ın oğlu ve Yehuda'nın kralıydı. Matta İncilinde İsa'nın aile ağacında adı geçen krallardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">Baaşa</span>

Baaşa (İbranice:בַּעְשָׁא), Başa, "Baal duyar") İkinci İsrail Krallığı'nın üçüncü kralıydı. İssakarlı Ahiya'nın oğluydu. Baaşa'nın hikâyesi 1 Krallar9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kitabında anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Yoram (İsrail)</span>

Jehoram İsrail Kralıydı. Ahab'la Jezebel'in kral olan iki oğlundan biriydi. Tanah'ta anlatıldığına göre İsrail Kralı Jeroham'ın beşinci yılında aynı isimle (Jeroham) başka bir kral Yehuda Krallığı'nın başına geçti. Yehuda Kralı Jeroham başa geçtiğinde, babası Jehoşafat hâlâ kraldı; iki kral ülkeyi birlikte yönettiler. İki farklı kral Jeroham Tanah'ın bazı kısımlarında birlikte anıldığından bu akıl karıştırmaktadır.. Yoram, William F. Albright'a göre MÖ 849 - MÖ 842 arası, E. R. Thiele'ye göre ise MÖ 852 - MÖ 841 arası hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yehu</span> İsrail kralı

Jehu Nimşi'nin torunu, Jehoşafat'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 815, E. R. Thiele'ye göre MÖ 841 - MÖ 814 tarihleri arası hükümdarlık yaptı. Jehu ile ilgili bilgilerin kaynağı olarak Tanah kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (İsrail)</span> Kral (M.Ö. 815 - M.Ö. 801)

Jehoahaz Jehu'nun oğlu ve İsrail Kralıydı. William F. Albright'a göre M.Ö. 815 - M.Ö. 801, E. R. Thiele'ye göre M.Ö. 814 - M.Ö. 798 yılları arası hükümdarlık yaptı. M.Ö. 7. yy'ın sonlarına ait üzerinde "Kral oğlu, Jehoahaz'ın [malı]" yazan bir mühür bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yoaş (İsrail)</span> İsrail kralı.

Joaş, Jehoahaz'ın oğlu ve İsrail'in kralıydı. Tahta geçtiği zaman İsrail Krallığı, Hazael önderliğindeki Aramlıların saldırılarına maruz kalıyordu. William F. Albright'a göre M.Ö. 801 - M.Ö. 786, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 798 - M.Ö. 782 yılları arasında krallık yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Aviya</span>

Aviya, Abijam veya Aviyam Davud Hanedanlığının dördüncü, Yehuda Krallığı'nın ikinci kralıydı. Rehoboam'ın oğlu, Davud oğlu Süleyman'ın torunuydu. Tarihler kitabında ona "Abijah" diye hitap edilir.

<span class="mw-page-title-main">Asa</span>

Asa, Yehuda Krallığı'nın üçüncü, Davud Hanedanlığı'nın beşinci kralıydı. Süleyman oğlu Rehoboam'ın torunu, Abijam'ın oğluydu. Tanah'a göre 41 yıl hükümdarlık yaptı. Saltanatı MÖ 913-910 ila MÖ 873-869 tarihleri arası sürdü. Ardılı olarak yerine oğlu Jehoşafat geçti. Thiele'nin kronolojisine göre Asa hastalandı ve krallığını oğlu Jehoşafatla paylaştı; ortaklaşa sürdürülen krallığın ikinci yılında Asa öldü.

<span class="mw-page-title-main">Yehoram (Yehuda)</span>

Jehoram Jehoşafat'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ahazya (Yehuda)</span> Yehuda Krallığının 7. kralı.

Ahaziah Yehuda Kralıydı. Babası Jehoram annesi de Ahab'ın kızı Athaliah idi. Tanah'ta adı Jehoahaz olarak da geçer. Ahab Hanedanlığı yıllarına göre 42 yaşında tahta geçti fakat gerçek yaşı 22 idi. Çoğu dinbilimciler 2 Tarihler kitabında geçen 42 yaşın bir yazım hatası olduğu, doğrusunun 2 Krallar kitabında yazıldığı gibi 22 olduğunu savunur. Bazı Yunan ve Suriye metinlerinde 2 Tarihler'deki yaşın 22 olarak düzeltildiği gözükür. William F. Albright'a göre M.Ö. 842'de, E. R. Thiele'ye göre ise M.Ö. 841/840 yılında krallık yaptı. Annesi Athaliah'ın etkisiyle "Yahveh"cileri kızdıran ibadet şekillerini ülkeye soktu.

<span class="mw-page-title-main">Atalya</span> Yehuda Krallığının 8. hükümdarı, kraliçe.

Athaliah Jehoram'ın eşi, Ahaziah'ın annesi ve Yehuda Krallığı'nı altı yıl süreyle tek başına yöneten kraliçeydi. William F. Albright'a göre MÖ 842 - MÖ 837 yıllarında, Edwin R. Thiele'ye göre ise MÖ 842/841 ile MÖ 836/835 yılları arasında hükümdarlık yaptı. Athaliah genelde İsrail Kralı Ahab ile Kraliçe Jezebel'in kızı olduğu farzedilir. Jehoram ile olan evliliği iki krallık arasındaki anlaşmanın bir ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amatzya</span> Yehuda Krallığının 10. kralı.

Amaziah, Joaş'ın oğlu ve Yehuda'nın kralıydı. Annesi Jehoaddan'dı. Yirmi beş yaşında tahta geçti. MÖ 797/796 - MÖ 768/767 arası yirmi dokuz yıl boyunca iktidarda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Uzziya</span> Yehuda Krallığının 11. kralı.

Uzziah veya Uzziya, ayrıca Azariah olarak da bilinir. Amaziah'ın oğlu ve halk tarafından seçilen Yehuda Kralıydı. Catholic Encyclopedia'ya göre Azariah ismi kitap yazılırken yapılmış bir hatadır. Matta İncilinde İsa ile aynı aile ağacından olduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Yotam</span> Yehuda Krallığının 12. kralı.

Jotham veya Yotam Uzziah ile Jeruşa'nın oğlu ve Yehuda Kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiya</span> Yehuda Krallığının 14. kralı

Hezekiya Ahaz'ın oğlu ve Yehuda Krallığı'nın 14. kralıydı. Edwin Thiele hükümdarlık tarihlerinin MÖ 715 ile MÖ 686 yılları olduğunu belirtir. Hezekiya ayrıca, Tora'da en çok göze çarpan krallardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yoşiyahu</span>

Yoşiyahu büyük reformlar yapan Yehuda kralıydı. Tarihçiler tarafından, kendi zamanına denk gelen Deotronomik reformlar döneminde dini yazıtlar yazdırdığı veya bulduğuna inanılır.

Krallar Kitabı, Kral David'in ölümünden Yekoniya'nın Babil'de esir düşmesine kadar geçen 400 yıllık sürede antik İsrail ve Yehuda krallıklarıyla ilgili hikâyeleri anlatır. Yeşu, Hâkimler ve Samuel kitaplarının bulunduğu bir dizi tarihsel kitabın sonuncusudur ve ana amacı Yahudi krallığın Babilliler tarafından neden yıkıldığını dini açıdan anlatmak ve sürgünden dönüşün temelini hazırlamaktı.