İçeriğe atla

Yiyecek ve şarap eşleştirmesi

Sarı şarap (Fransızca: Vin jaune) ile cevizlerin ve Comté peynirinin eşlemesi

Şarap ve yemek eşleştirme, yemek deneyimini zenginleştirmek için yiyecek tercihini şarap ile eşleştirmedir. Birçok kültürde şarabın yemek masasında aslında uzun geçmişi vardır ve bir şekilde bir bölgenin hem şarapçılık hem de mutfak gelenekleri yıllar içinde birlikte gelişmiştir. Bir dizi kurala uymak yerine, yerel mutfaklar sadece yerel şaraplarla eşleştirildi. Modern yemek eşleştirme "sanatı", belirli yiyeceklerle şarapları eşleştirirken kılavuzluk yapan kitap ve medya sektörünü büyüten bir olgudur. Restoran işletmeciliğinde şarap garsonları (İngilizce: sommelier) genellikle misafire yemek eşleştirme önerileri yapmak için bulunur. Eşleştirmelerin arkasındaki ana kavram, hem yiyecek hem de şaraptaki belirli öğelerin (doku ve lezzet gibi) birbiriyle etkileşime girmesi ve bu yüzden bu öğelerin doğru bileşimi bulunduğunda yemek deneyimini daha keyifli hale getirmesidir. Ancak, tat ve keyif çok özneldir ve bir tadımcı için "ders kitabı" mükemmelliğindeki bir eşleşme bir başkası için daha az zevkli olabilir.[1]

Yiyecek ve şarabın nasıl eşleştirileceğine dair ayrıntılı yönergeler içeren birçok kitap, dergi ve web sitesi olmasına rağmen, çoğu yiyecek ve şarap uzmanı yiyecek ve şarap eşleştirmesinin en temel öğesinin yiyeceğin "ağırlığı" ile şarabın ağırlığı (veya gövdesi) arasındaki dengeyi anlamak olduğuna inanır. Cabernet Sauvignon gibi ağır, güçlü şaraplar kiş (İngilizce: quiche) gibi hafif ve narin bir yemeğe baskın çıkarken, Pinot Grigio gibi hafif gövdeli şaraplar da benzer şekilde doyurucu bir güveç tarafından bastırılır. Ağırlığın ötesinde tatlar ve dokular zıt veya tamamlayıcı olabilir. Bir yiyecekle şarap eşleştirmesi şarabın şeker, asit, alkol ve tanenlerini ve belirli yiyecek türleri ile eşleştirildiğinde bunların nasıl vurgulanabileceğini veya en aza indirilebileceğini de dikkate alır.[2]

Eşleşen ağırlık

Yiyecek ve şarap eşleştirmelerinde, dikkate alınan en temel unsur "ağırlık"tır - yiyeceğin ağırlığı (ağır, kırmızı soslu makarnaya karşı daha hassas bir salata) ile şarabın ağırlığı veya "gövdesi" (ağır bir Cabernet Sauvignon'a karşı daha hassas bir Pinot grigio) arasındaki dengedir. Şarap tadımı'nda gövde esasen şarabın alkol seviyesince belirlenir ve tanenlerin algılanmasından (üzüm kabuğundan veya meşe’den) ve özütden (şarapta uzun süreli maserasyon ve sur lie yıllandırma gibi şarap yapım süreçlerinden elde edilen çözünmüş katılar) etkilenebilir. Avustralya gibi sıcak bir şarap bölgesinden gelen meşe fıçıda bekletilmiş bir Chardonnay, Chablis gibi daha soğuk bir şarap bölgesinde paslanmaz çelikte fermente edilmiş bir Chardonnay'den daha "ağır" olur. Ağır şarapları hafif yemeklerle veya tam tersi şekilde eşleştirmek, bir eşin diğerine baskın gelmesine neden olabilir.[3] Bir yiyeceğin "ağırlığı", aynı zamanda, daha güçlü ve doyurucu tatlara sahip yemeklere karşı hassas ve daha ince tatlar gibi tatlarının yoğunluğu açısından da tanımlanabilir.[1] Bu prensibe göre eşleştirmenin anahtarı, yemeğin baskın lezzetini belirlemektir. Et veya ana bileşen yerine soslar baskın lezzet olabilir. Haşlanmış balıklar genellikle hafif gövdelidir ve açık beyaz ile daha iyi servis edilirken, balık ağır krema sos ile servis edilirse, daha dolgun gövdeli beyaz şarap veya açık kırmızı ile daha iyi dengelenebilir.[2]

Ağırlık, en klasik şarap eşleştirme yemeklerinden biri olan peynirle eşleştirmek için şarap stili düşünüldüğünde özellikle önemlidir. Peynirlerin çok çeşitli tat ve dokuları vardır ve eşleşecek doğru şarabı seçmek için her birinin niteliklerini göz önünde bulundurmak önemlidir. Yaşlandırılmamış yumuşak, kabuksuz peynirler genellikle hassas dokulu ve hafif, keskin tadlıdır; bu hafif gövdeli kırmızı şaraplar ve rozelerle birlikte en iyi sek veya hatta sek beyaz şaraplarla gidecektir. Örneğin, taze mozzarella veya burrata İtalyan Pinot Grigio ile iyi gider, taze keçi peyniri ise Finger Lakes veya Almanya'dan Riesling şarabıyla iyi gider. Camembert veya Brie gibi çiçek kabuklu kremalı peynirler, Şampanya veya Cava (İspanyol şampanyası) gibi geleneksel köpüklü şaraplarla güzel gider. Bu şarapların asiditesi peynirin zenginliğini azaltırken, mayalı otolitik aromalar ve orta gövde, peynirin kremsiliğini tamamlar. Gruyere gibi yarı yumuşak peynirler, Meursault veya Viognier gibi biraz meşede yaşlanmış tam gövdeli beyaz şaraplarla çok iyidir. Ve son olarak cevizli Parmesan veya Cheddar gibi biraz yaşlanmış sert peynirler, eşit nüanslı ve cevizli Sherry veya Bordeaux veya Barolo gibi tam gövdeli ve karmaşık bir kırmızı şarap ile iyi gider.[4]

Şarap Ağırlıkları

Grüner Veltliner genellikle hafif gövdeli bir şarap olarak yapılır.

Aşağıda çeşitli şarap ağırlıklarına ilişkin kaba bir kılavuz vardır. Şarap üreticisi ve bölgesel stilin yanı sıra meşe yaşlandırması şarabın gövdesini daha hafif veya daha ağır yapabilir. Örneğin, Pinot noir çok hafiften orta gövdeye kadar değişebilir. Başka bir örnekse bölgesel iklimin etkisidir. Sıcak iklimdeki şarap bölgeleri, daha çok alkollü şaraplar ve dolayısıyla daha dolgun gövdeli şaraplar üretir, bu nedenle Kaliforniya'dan bir Sauvignon blanc, Loire'den gelen bir Sauvignon blanc'dan daha ağır olabilir.[2]

Daha hafif beyazlar
Pinot gris, Pinot blanc, Riesling, Sauvignon blanc, Chablis, Şampanya ve köpüklü şaraplar, Grüner Veltliner, Vinho Verde

Orta ila ağır beyazlara
Meşede bekletilmiş Sauvignon blanc, Alsatian şaraplar, Albarino, Beyaz Bordeaux (Semillon), Beyaz Burgundy, Rhone beyazları (Viognier, Roussanne, Marsanne), Tămâioasă Românească ve Yeni Dünya Chardonnay’i

Daha hafif kırmızılar
Beaujolais, Dolcetto, biraz Pinot noir

Orta kırmızılar
Chianti, Barbera, Burgundy, Chinon, Rioja, Cabernet Franc, Merlot, Malbec, Zinfandel, biraz Pinot noir

Daha ağır kırmızılar
Syrah, Brunello di Montalcino, Cabernet Sauvignon, Porto, Barbaresco ve Barolo

Eşleştirmede odak

Hem yiyecek hem de şarabın eşit derecede zenginleştiği mükemmel bir denge teorik olarak mümkün olsa da, genellikle eşleştirmede biri veya diğerinin daha baskın etkisi olur. Usta Sommelier Evan Goldstein, yiyecek ve şarap eşleştirmesinin iki kişinin sohbet etmesi gibi olduğunu söyler: "Biri konuşurken diğeri dinlemeli, yoksa sonuç karışıklıktır". Bu, ya yemeğin ya da şarabın eşleştirmede baskın olacağı ve diğerinin birincisinin keyfini artırmak için tamamlayıcı olacağı demektir. Ağırlık ve yoğunluk açısından eşleştirmenin odak noktası şarapsa ideal denge, şaraba baskın olmayan ve yerine göre daha hafif bir yiyecektir. Eşleştirmenin odak noktası yemekse, aynı fikir şarabı eşleştirmek için de geçerlidir.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b K. MacNeil The Wine Bible pg 83-88 Workman Publishing 2001 1-56305-434-5
  2. ^ a b c M. Oldman "Oldman's Guide to Outsmarting Wine" pg 219-235 Penguin Books 2004 0-14-200492-8
  3. ^ a b E. Goldstein "Perfect Pairings" pg 14-27 University of California Press 2006 978-0-520-24377-4
  4. ^ Millesima USA, Millesima USA. "Cheese and Wine Pairing Guide". Millesima USA. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk şarabı</span>

Türk şarabı, büyük şarap üreticisi olan ülkelerin gerisinde olmakla birlikte giderek tanınmakta ve üretim miktarı hızla artmaktadır.

Villa Maria, 1961 yılında Yeni Zelanda'da George Fistonic tarafından kurulmuş bir aile şirketidir. Villa Maria'nin Gisborne, Hawke's Bay, Marlborough ve Auckland'da üzüm bağları vardır. Dört çeşit etiket altında şaraplarını üretmektedir, bunlar;

<span class="mw-page-title-main">İtalyan şarabı</span>

İtalyan şarabı, dünyada şarapçılık yapılan en eski ülkelerden biri olan İtalya'da yapılan şaraba verilen addır. İtalya dünyanın en önemli şarap üreticilerinden biridir ve 2005 yılı itibarı ile dünya üretiminin yaklaşık beşte birini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı şarap</span> koyu renkli üzüm çeşitlerinden yapılan bir şarap

Kırmızı şarap, koyu renkli üzüm çeşitlerinden yapılan bir şarap türü. Kırmızı şarap kategorisindeki içeceklerin gerçek rengi, üretildiği üzüme göre, menekşeden tuğla kırmızısı ve kahverengiye kadar değişebilir. Koyu (siyah) üzümlerin suyu yeşilimsi-beyaz renktedir; kırmızı renk üzümün kabuğunda bulunan antosiyan pigmentlerinden gelir. Bu yüzden kırmızı şarap üretim sürecinin büyük bölümü, üzüm kabuğundan renk ve tat unsurlarının elde edilmesi üzerinedir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz şarap</span> bir şarap türü

Beyaz şarap, maserasyon olmadan fermante edilen bir şarap türüdür. Rengi saman sarısı, sarı-yeşil veya altın sarısı olabilmektedir. Herhangi bir renkte kabuğa sahip olabilen üzümlerin renksiz posasının alkolik fermantasyonu ile üretilir. Beyaz şarap en az 4.000 yıldır varlığını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cabernet Sauvignon</span>

Cabernet Sauvignon dünyanın en çok tanınan kırmızı şaraplık üzüm çeşitlerinden biri. Kanada'nın Okanagan Vadisi'nden, Lübnan'ın Bekaa Vadisi'ne kadar hemen hemen her büyük şarap üreticisi ülkede geniş bir iklim yelpazesinde yetiştirilmektedir. Cabernet Sauvignon, genellikle Merlot ve Cabernet Franc ile harmanlandığı Bordeaux şarapları sayesinde uluslararası alanda tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Merlot</span> Merlot bir şarap çeşidi yapmada veya yemede kullanılan bir üzümdür.

Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Provans şarabı</span>

Provans şarabı güneydoğu Fransa'daki Fransız şarabı üreten Provans bölgesinden gelir. Romalılar bölgeyi provincia nostra adıyla adlandırdı. Provans Alpler'in hemen güneyinde İtalya dışındaki ilk Roma eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Cabernet Franc</span>

Cabernet Franc, Dünya'da başlıca siyah üzüm çeşitlerinden birisidir. Esasen Bordeaux tarzında Cabernet Sauvignon ve Merlot ile harmanlama için yetiştirilir ama aynı zamanda Loire 'nin Chinon 'u gibi tek başına şarap yapılabilir. Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri'nde karışımlarda kullanılmasının ve çeşit olarak üretilmesinin yanı sıra bu bölgelerde bazen buz şarabı yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Şili şarabı</span>

İspanyol istilacılarının bölgeyi kolonileştirirken yanlarında Vitis vinifera asmalarını getirdiği 16. yüzyıl dan beri Şili şarabının Yeni Dünya şarap bölgesinde uzun bir tarihi oldu. 19. yüzyılın ortalarında Cabernet Sauvignon, Merlot, Carmenère ve Franc gibi Fransız şarap çeşitleri tanıtıldı. 1980'lerin başında paslanmaz çelik fermantasyon tanklarının ve fermantasyon için meşe fıçıların kullanılmasıyla bir rönesans başladı. Kaliteli şarap üretimi arttıkça şarap ihracatı da hızla büyüdü. Şarap imalathanelerinin sayısı 1995'te 12 iken 2005'te 70'in üzerine çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Sauvignon blanc</span> Üzüm çeşidi

Sauvignon blanc, Fransa'nın Bordeaux bölgesinin yeşil kabuklu bir üzüm çeşididir. Üzüm adını büyük olasılıkla Güney Batı Fransa'da yerli bir üzüm olarak erken kökenleri nedeniyle Fransızcada sauvage ("yabani") ve blanc ("beyaz") kelimelerinden alır. Muhtemelen Savagnin'in soyundan geliyor. Fransızca: Sauvignon blanc asması dünyanın şarap bölgelerinin birçoğuna ekilir ve gevrek, sek ve ferahlatıcı bir çeşit beyaz şarap üretir. Üzüm aynı zamanda Sauternes ve Barsac'ın meşhur tatlı şaraplarının bir bileşenidir. Sauvignon blanc, ABD'de Fransa, Şili, Romanya, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Bulgaristan, Washington ve Kaliforniya eyaletlerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Bazı Yeni Dünya Sauvignon blanclar, özellikle California'dan, Robert Mondavi tarafından Pouilly-Fumé'ye atıfta bulunulan bir pazarlama terimi olan "Fumé Blanc" olarak da adlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Türk şarap bölgeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Türk şarap bölgelerinin listesi vardır. Anadolu şarabın erken tarihinde çok önemli bir rol oynadı ve muhtemelen dünyanın en eski şarap üreten bölgelerinden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bordeaux şarabı</span>

Bordo şarabı güneybatı Fransa‘da Bordo bölgesi'nde üretilen bir şaraptır. Bordo, Garonne Nehri üzerindeki Bordo şehrinde merkezlenmiştir. Şehrin kuzeyinde Dordogne Nehri Garonne ile birleşerek Gironde adlı geniş haliç ve Gironde bölümü 120,000 hektardan fazla toplam bağ alanıyla Fransa'nın en büyük şarap üretim alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Moldova mutfağı</span>

Moldova mutfağı, Moldova halkının ve onun ayrılıkçı bölgesi Transdinyester yöresindeki yemek kültürüdür. Esas olarak çeşitli etler, patates, lahana ve çeşitli tahıl cinsleri gibi bileşenlerden oluşur. Yerel mutfak Rumen mutfağına çok benzer. Aynı zamanda Osmanlı mutfağından kalan büyük bir etki yanında Yunan, Polonya, Ukrayna ve Rusya dahil olmak üzere bölgedeki diğer mutfaklardan ilham ve unsurlar alır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya (şarap)</span>

Romanya, İtalya, Fransa, İspanya ve Almanya'dan sonra dünyanın en büyük şarap üreticilerinden ve Avrupa şarap üreten ülkeler arasında beşinci en büyüklerinden biridir. Boyut olarak Şili ve Portekiz gibi şarap üreten ülkelere benzer ancak dünya şarap sahnesinde daha az bilinir. 2018'de yaklaşık 5.2 milyon hektolitre şarap üretti. Son yıllarda Romanya, Fransa, Almanya ve İtalya gibi diğer şarap üreten ülkelere kıyasla hem bağların hem de şarapların uygun fiyatları nedeniyle birçok Avrupalı iş insanını ve şarap alıcısını kendine çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya şarabı</span>

Avustralya şarap endüstrisi, yılda üretilen 1.2 ila 1.3 milyar litrenin yaklaşık 800 milyonunun denizaşırı pazarlara ihraç edilmesiyle, dünyanın en büyük şarap ihracatçılarından biridir. Şarap endüstrisi, üretim, istihdam, ihracat ve turizm yoluyla Avustralya ekonomisine önemli bir katkıda bulunur.

Lucien Arkas Bağları, İzmir, Torbalı'da faaliyet gösteren ve 2500 m² kapalı alana sahip bol ödüllü bir şaraphanedir. Marsilya kökenli levantenlerden olan Lucien Arkas'ın yönetim kurulu başkanlığını yaptığı Arkas Holding'e ait bir anonim şirkettir. Aynı alan içinde bağları, şaraphanesi ve "LA Mahzen" adında restoranı bulunmaktadır. Restoranı Michelin rehberine girmiştir. 1.168 dönümlük tek parselden oluşan bağlarında organik bağcılık yapılmaktadır. Yöre teruarına uyumlu ancak bugüne kadar Türkiye'de hiç yetiştirilmemiş yirminin üzerinde üzüm çeşidi yetiştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pinot grisi</span>

Pinot grisi, Vitis vinifera türüne ait bir beyaz şarap üzümü çeşididir. Pinot karası çeşidinin mutant bir klonu olduğu düşünülen bu çeşidin normalde pembemsi gri bir tonu vardır ve bu da ismini açıklar ancak renkleri mavi-griden pembemsi kahverengiye kadar değişebilir. Pinot (Çam) kelimesi, üzümlerin küçük çam kozalağı biçimli salkımlarda yetişmesi nedeniyle verilmiştir. Bu üzümden üretilen şaraplar da koyu altın sarısından bakıra ve hatta açık pembe bir tona kadar değişir ve kabuk teması şarapları için daha popüler üzümlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Chenin blanc</span> Şaraplık beyaz üzüm çeşidi

Chenin blanc, Fransa'nın Loire Vadisi'nden gelen bir beyaz şarap üzüm çeşididir. Yüksek asiditesi, köpüklü şaraplardan dengeli tatlı şaraplarına kadar çeşitler yapmak için kullanılabileceği anlamına gelir, ancak asmanın doğal canlılığı kontrol edilmezse çok yumuşak, nötr şaraplar üretebilir. Loire dışında, Yeni Dünya şarap bölgelerinin çoğunda bulunur; Güney Afrika'da en yaygın olarak ekilen çeşittir ve burada tarihsel olarak Steen olarak da bilinir. Üzüm, 1655'te Jan van Riebeeck tarafından Güney Afrika'da yetiştirilen ilk üzümlerden biridir ve 1685'te Nantes Fermanı'nın iptal edilmesinin ardından Fransa'dan kaçan Huguenot'larla bu ülkeye gelmiştir. Chenin blanc, Avustralya'da da sıklıkla yanlış tanımlanıyordu, bu nedenle ülkedeki erken tarihini izlemek kolay değil. 1832'de James Busby'nin koleksiyonunda tanıtılmış olabilir, ancak C. Waterhouse, 1862'de Güney Avustralya'nın Houghton kentindeki Highercombe'da Steen yetiştiriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Fransız şarabı</span>

Fransız şarabı, Fransa'nın her yerinde, yılda 50 ila 60 milyon hektolitre veya 7-8 milyar şişe arasında üretilir. Fransa, İtalyan, İspanyol ve Amerikan şarap üreten bölgeleriyle birlikte dünyanın en büyük şarap üreticilerinden biridir. Fransız şarabının tarihi M.Ö. 6. yüzyıla kadar uzanır ve Fransa'nın birçok bölgesinin şarap yapım tarihi Roma zamanlarına dayanır. Üretilen şaraplar, uluslararası alanda satılan pahalı şaraplardan, savaş sonrası dönemin Margnat şarapları gibi genellikle yalnızca Fransa'da görülen mütevazı şaraplara kadar çeşitlilik gösterir.