İçeriğe atla

Yi Hanedanı

Yi Hanedanı
ÜlkeJoseon Krallığı
Kore İmparatorluğu
MilliyetKoreli
Kuruluş5 Ağustos 1392
KurucuKral Taejo
Hanedan reisiPrens Yi Won
Güncel durumuYıkıldı
Yıkılış29 Ağustos 1910
Son hükümdarKral Sunjeong


Yi Hanedanı ya da tam çevrilmiş adıyla Lee Hanedanı, Joseon Krallığı'nı ve sonrasında Kore İmparatorluğu'nu 1392-1910 yılları arasında yaklaşık 518 yıl yöneten hanedan. Kurucusu ve ilk kralı Taejo'dur.

Japon İmparatorluğu'nun Kore Yarımadası'nı ilhak ettiği 1910 Japonya-Kore Antlaşması'ndan sonra, Jeonju Yi klanının bazı üyeleri Japon hükûmeti tarafından Japonya İmparatorluk Evi'ne ve Japon akranlığına dahil edildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kore</span> Doğu Asyadaki bölge

Kore, Doğu Asya'da bir bölge. 1945'ten beri iki ayrı bağımsız devlete bölünmüş durumdadır: Kuzey Kore ve Güney Kore.

<span class="mw-page-title-main">Seul</span> Güney Korenin başkenti

Seul veya resmî adıyla Özel Seul Şehri, Güney Kore'nin başkenti ve en büyük şehridir. Dünyanın en kalabalık 13. şehri Seul'un şehir merkezinin nüfusu 10 milyonun üstündedir (2009). Dünyanın ikinci büyük metropolitan alanı olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi, İncheon ve Gyeonggi'nin büyük bir kısmını kapsar ve 24,5 milyon nüfusu vardır. Güney Kore'nin nüfusunun yaklaşık yarısı bu bölgede yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çin-Japon Savaşı</span>

Birinci Çin-Japon Savaşı, Çin Çing Hanedanı ile Meiji dönemi Japon İmparatorluğu arasında, Kore'nin hakimiyeti üzerine gerçekleşmiştir. Savaşın sonucundaki Japon zaferi, Çing Hanedanı'nın yozlaşıp zayıf düşmesini ve Japonya'nın Meiji Restorasyonu'ndan itibaren batılılaşıp modernleştiğini gösterecekti. Savaşın en önemli sonucu Asya'daki bölgesel hakimiyetin Çin'den Japonya'ya geçmesi ve Çing Hanedanı'nın meşruluğunu kaybetmesidir. Daha sonra bu gelişmeler Çin'de 1911 Devrimi'ne neden olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Meiji Dönemi</span> japon tarihinin gelişim dönemi

Meiji dönemi veya Meiji devri, Japonya tarihinde 23 Ekim 1868-30 Temmuz 1912 tarihleri arasında İmparator Meiji'nin saltanatını kapsayan dönemdir. Bu dönem Japon toplumunun soyutlanmış bir feodal toplumdan modern biçimine geçtiği Japon İmparatorluğu'nun ilk yarısını temsil etmektedir. Meiji dönemindeki temel değişimler, sosyal yapı, iç politika, ekonomi, askeri ve dış ilişkileri etkilemiş olup Japonya çağdaşlaşmıştır ve dünyada güçlü bir statüye yükselmiştir. Bu devrin adı "Aydınlanmış Yönetimin Dönemi"dir.

<span class="mw-page-title-main">Japon İmparatorluğu</span> 1868-1947 yılları arasında Asya-Pasifik bölgesindeki imparatorluk

Japon İmparatorluğu, Doğu Asya'da, en geniş sınırlarında bugünkü Japonya, Kuzey Kore, Güney Kore, Tayland, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Tayvan ile Çin'in Mançurya bölgesine buyruğu altına almış yıkılmış bir imparatorluktur. 1868'deki Meiji Restorasyonu'ndan II. Dünya Savaşı sonrası Amerika Birleşik Devletleri tarafından ele geçirilmesi ve 1947 anayasasının yürürlüğe girmesine kadar varlığını sürdüren bu imparatorluk, Avrupa devletlerinden sonra dünyadaki en büyük sömürge devletiydi. II. Dünya Savaşı'nda Nagazaki ve Hiroşima'ya atılan atom bombaları ile büyük bir sarsıntıya uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yi Un</span>

Yi Un, Kore İmparatorluğu'nun veliahtı ve Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'nin Korgeneral'i.

Geleneksel Kore takvimi diğer Doğu Asya ülkelerinin takvimlerine benzer biçimde Çin takvimine dayanan bir ay-güneş takvimidir. Tarihler, Kore'nin meridyenleri esas alınarak hesaplanır.

<span class="mw-page-title-main">Kangnido Haritası</span>

Kangnido veya Gangnido Haritası, uzun ismi Honil Gangni Yeokdae Gukdo Jido olan ve 1402 yılında Kore'de yapılan harita. Joseon Hanedanından kral Taejong hükümdarlığında yapılmıştır. İpek üzerine çizilmiştir ve 158.5 cm eninde, 168 cm boyundadır.

<span class="mw-page-title-main">Moğolların Japonya seferleri</span> 1274 ve 1281 başarısız işgalleri

Moğolların Japonya seferleri, Yuan Hanedanı'nın imparatoru Kubilay Han tarafından Kore Yarımadası'ndaki Goryeo Krallığı'nın ele geçirilmesinden sonra Japonya'ya karşı düzenlenen 1274 seferi ve 1281 seferi olmak üzere iki askerî sefer ve savaşı kapsar. İşgal girişiminin başarısız olması tarihsel açıdan büyük önem taşır. Başarısızlık sonucunda Moğol İmparatorluğu'nun yayılmasının doğal sınırları belirlenmiş ve Japon ulusal tarihi de derinden etkilenmiştir. Japonlar adalarını başarıyla savunurlar ancak Moğol donanmasının yaklaşık %75'inin çok şiddetli fırtınada batmasının da istilanın başarısız olmasında payı büyüktür. İşgal çok sayıda esere kaynaklık edecek ve Japon edebiyatında ilahi rüzgâr anlamına gelen kamikaze kelimesinin ilk olarak bu dönemde kullanıldığı görülecektir. Ayrıca Japonya'nın II. Dünya Savaşı sonrası ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından işgal edilmesi sayılmazsa adanın yıkıcı bir işgal tehlikesiyle yüz yüze kaldığı tek durumdur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore tarihi</span>

Kore tarihi MÖ 3000 yılına kadar uzanır. Çin’in eline geçtikten sonra, Budizm ve Çinlilerin etkisinde kaldı. Daha sonraları 7. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar değişik hanedanların idaresi altında bağımsız olarak yaşadı. 1910 yılında Japonlar Kore’yi işgal ederek koloni haline getirdiler. Bu durum, 1945 yılına kadar sürdü. II. Dünya Savaşı'nda Japonya’nın yenilmesinden sonra Güney Kore’yi ABD, Kuzey Kore’yi de SSCB işgal etti. Böylelikle kuzeyde komünist, güneyde kapitalist rejim kurulmuş oldu. SSCB nin yıkılışı ve Komünizmin çöküşüne rağmen iki ayrı ülke durumunda yaşayan halklar tekrar birleşememiştir. Özellikle Kore Savaşı'nda bunun nedenleri belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Japon militarizmi</span>

Japon militarizmi, katı Japon milliyetçiliği ve gelenekçilikten oluşan militarizm çeşididir. Faşizmin doğuşu sonrası bu görüşe kanalize olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Japon Koresi</span>

Japon Koresi, resmî adıyla Chosen, 19. yüzyıldan itibaren Japon İmparatorluğu'nun etkisi altına girmeye başlayan Kore'nin, 1910'dan 1945'e kadar Japonya tarafından ilhak edilerek sömürgeleştirildiği tarihî dönem. İşgalin bittiği 15 Ağustos Kore Kurtuluş Günü olarak kutlanmaktadır. Japonya tarafından hukukî bir parçası olarak görülse de, fiilen bir sömürge olarak yönetildi ve genel valiler atandı.

<span class="mw-page-title-main">Joseon Krallığı</span> 1392–1897 yıllarında geçen kore krallığı

Joseon Krallığı, 1392-1897 yılları arasında var olmuş bir Kore krallığıdır. Krallık General Yi Seong-gye tarafından kurulmuş olup modern Kore'nin bulunduğu yerde yaklaşık beş yüzyıl boyunca hüküm sürmüştür. İlk başlarda Kore, yeniden adlandırılmış ve başkent günümüzdeki Seul'e taşınmıştır. Krallığın doğal sınırları en kuzeydeki Yalu ve Tumen nehirlerine kadar genişlemiştir. En uzun Konfüçyüsçü hükümdarlığın yaşandığı hanedanlıktır. Krallık, sonraları Ming ve Çing hanedanlarının birer vasalı olarak sürdürmüş olup Birinci Çin-Japon Savaşı'nın ardından Ekim 1897 tarihinde Kore İmparatorluğu hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kore tarihi</span> Kore Yarımadasında Yaşanan Olaylar

Kore tarihi, Kore Yarımadası'nda var olan ve genellikle Kore olarak adlandırılan devletlerin tarihidir. Diğer Doğu Asya uygarlıkları gibi bir dizi dönemlere ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gojong</span> Joseon Krallığının 26. kralı ve Korenin ilk imparatoru

Gojong veya İmparator Gwangmu, Joseon Krallığı'nın 26. kralı ve Kore'nin ilk imparatorudur. Saltanatı 13 Aralık 1863'ten 21 Ocak 1907 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sunjong</span>

Sunjong veya İmparator Yunghui, Kore'nin ikinci ve son imparatoru ve son Joseon hükümdarıdır. Saltanatı 20 Temmuz 1907'den 29 Ağustos 1910 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Terauchi Masatake</span> Japon general (1852 – 1919)

Terauchi Masatake, Japon asker ve devlet adamı. Masatake, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri mareşali olup 1910-1916 yılları arasında Kore'nin ilk genel valisi ve 1916-1918 yılları arasında Japonya'nın dokuzuncu başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Katsura Tarō</span>

Katsura Tarō, 1901-1906, 1908-1911 ve 1912-1913 yılları arasında Japonya'nın altıncı başbakanı olarak görev yapan Japon asker ve devlet adamı.

1910 Japonya–Kore Antlaşması veya Japonya-Kore İlhak Antlaşması 22 Ağustos 1910'da Japonya İmparatorluğu ve Kore İmparatorluğu temsilcileri tarafından yapılmıştır. Bu anlaşmada, Japonya, Kore'nin Japonya'nın koruyucusu olduğu 1905 Kore Antlaşması'nın ardından Kore'yi, Kore'nin iç işleri idaresinden mahrum bırakıldığı 1907 Kore Anlaşması'nın ardından resmi olarak ilhak etmiştir.