İçeriğe atla

Yezd (eyalet)

Koordinatlar: 31°54′N, 54°22′E

Yezd Eyaleti
استان یزد / Ostān-e Yazd
Konum
Yezd Eyaletinin İran'daki konumu.
Bilgi
Yönetim merkezi::Yezd
Alan :73.941 km²
Nüfus(2005):
 • Nüfus yoğunluğu :		958.318
 7,4/km²
İl sayısı:10
Zaman dilimi:IRST (UTC+03.30)
  -Yaz (Yaz saati uygulaması):IRST (UTC+04.30)
Diller:Farsça
Behdini (Zerdüşt)

Yezd Eyaleti (Farsça: استان یزد, Ostān-e Yazd), İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

İranın orta kısmında yer alan eyaletin yüzölçümü 73.467 km² -İran'ın en büyük 4. eyaletidir-, 2005 nüfusu 958.318'dir. Yönetim merkezi olan ve eyalete adını veren Yezd şehri, İran'ın en eski ve tarihi şehirlerinden birisidir ayrıca Zerdüştlüğün önemli bir merkezidir.

Tarihi

Yezd, köklü bir geçmişe sahiptir. Tarih boyunca İpek Yolu üzerinde önemli bir ticaret merkezi olan bölgede MÖ 700'den beridir yerleşim olduğu tespit edilmiştir. İsmi, Sasani kralı Yezdgerd'e (421–339 MÖ) ithafen verilen 'Yezdan Gerd' isminden kaynaklanmıştır. Yunan tarihçileri ise Yezd'e 'Ayatis' demişlerdir. 600'lü yıllarda Müslümanlar tarafından ise ismi 'Dar'ül İbade' olarak değiştirilmiştir.642 yılında Müslümanlar'ın hakimiyetine giren bölge, 13. yüzyıl başlarında Cengiz Han ve Timur ordularının yıkımlarından çöllerle çevrili olduğunda kısmen kurtulabilmiştir. Önemli ticaret yollarının üzerinde olmasının getirdiği zenginlikle kısa sürede tekrar mamur bir bölge haline gelmiştir. Venedikli seyyah Marco Polo 1272'de Yezd şehrine gelmiş bölgenin zenginliğinden ve ipek üretim merkezi olduğundan bahsetmiştir.

Eyaletin merkezi Yezd şehrinde bulunan Cuma Mescidi. Minarelerinin 48 metrelik yüksekliği ile İran’daki bütün camiler arasında birinci gelir.

Konum

Ülkenin orta kısmında yer alan eyaletin kuzeyinde Semnan ile Razavi Horasan, doğusunda Güney Horasan, batısında İsfahan ile Fars ve güneyinde Kirman eyaletleri bulunur. Eyalet, 73.467 km²'lik bir alana sahiptir.

Nüfus ve halk

Yezd'in 2005 yılı nüfusu 958.318 kişidir. Eyalet nüfusunun çoğunluğunu Farslar oluşturur ve halk ağırlıklı olarak Şii Müslüman'dır. Ayrıca Zerdüşt dinine tabi küçük topluluklar da vardır.

İklim ve coğrafya

Zagros dağları'nın doğusunda yer alan eyaletin arazisi nispeten düzdür. Kuzeyinde Kevir Çölü, doğusunda ise Lut Çölü ile çevrelenmiş eyalet arazisinin ortalama rakımı 850 m.'dir. Fakat rakım Şir Kuh'da 4000 m.'ye kadar çıkmaktadır.

Eyalet sıcak ve kuru bir iklime sahiptir. Yaz aylarında az yağış alır yer yer kuraklık olayları görülür. Yılda ortalama yağış miktarı, 50–100 mm değerindedir. Mevsimler arası ve gece-gündüz arasında ısı farklılaşması oldukça değişkendir, en yüksek sıcaklık 45 C°, en düşük sıcaklık -20 C° dir. Gün içindeki ısı ortalaması, yıllık 11/9 – 20/7 C° arasında değişim göstermektedir.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası</span> Asyanın güneybatısında yer alan bir yarımada

Arap Yarımadası ya da Arabistan, Asya'nın güneybatısı ve Afrika'nın kuzeydoğusunda yer alan yarımada. Büyük bölümü çöl olan yarımada, içerdiği petrol ve doğalgaz kaynakları nedeniyle Orta Doğu'nun jeopolitik açıdan önemli bir bölgesidir. Bölgede nüfusun büyük bölümü Arap ve Müslüman kökenlidir. Ayrıca yarımada, İslam dininin ortaya çıktığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hürmüzgan</span>

Hürmüzgan Eyaleti (Farsça: استان هرمزگان Ostān-e Hormozgān), İran'ın eyaletlerinden birisidir. Arap Yarımadası karşısında ve kendisine bağlı olduğu adalarıyla oldukça stratejik öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fars (eyalet)</span>

Fars Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Gülistan (eyalet)</span>

Gülistan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Razavi Horasan</span> İranda bir eyalet

Razavi Horasan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Bedehşan (il)</span>

Bedehşan Vilayeti Afganistan'ın 34 vilayetinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Horasan (İran)</span> İranda bir bölge

Horasan, Helenistik dönemde Traxiane olarak da adlandırılmıştır. Horasan Eyaleti, İran'ın kuzeydoğu ve doğusunda yer alan bölgeye verilen isim. Farsça bir kelime olan Horasan "Güneşin yükseldiği yer" anlamına gelir. Horasan'da Farslar, Horasan Türkleri, Türkmenler ve Kürtler yaşamaktadır. Horosan Türkmenleri Şia ve Sünni mezheplerine bağlıdır. Bölgede yaşayan Farslar şii, Kürtler sünnidir. Eskiden Horasan bölgesi bugünün İran, Afganistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ının bazı bölgelerini kapsardı.

<span class="mw-page-title-main">İsfahan (eyalet)</span>

İsfahan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan coğrafyası</span>

Özbekistan Orta Asya'da bir ülkedir.447,000 kilometrekarelik yüz ölçümüne sahip olan ülke 1,425 kilometre doğu-batı, 930 kilometre ise kuzey-güney yönünde uzanır. Komşuları güneybatıda Türkmenistan, kuzeyde Kazakistan, güneyde ve doğuda Tacikistan ve Kırgızistan ile güneyde Afganistan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kebir Çölü</span>

Kebir Çölü, Kavir-e Namak, Deşt-i Kavir veya Büyük Tuz Çölü diye de bilinmektedir, İran Platosu'nun ortasında yer alan çok geniş bir çöldür. Yaklaşık 800 kilometre uzunluğunda ve 320 kilometre genişliğinde olup yaklaşık olarak 77,600 km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Bu bölge kuzeybatıda Elburz Dağları'ndan başlayıp güneybatıda Lut Çölü'nde biter ve parça parça Horasan, Semnan, Tahran, İsfahan ve Yezd bölgelerinde yer alır. Tuz bataklıkları oluştuktan sonra bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yezd (şehir)</span>

Yezd, İran'ın orta kısmında, Yezd Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Tahran (eyalet)</span>

Tahran Eyaleti (Farsça : استان تهران; Ostān-e Tehrān), İran'ın 31 eyaletinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Tebes</span>

Tabas, İran'ın Yezd Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Sircan</span>

Sircan, İran'ın Kirman Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Büşruye</span>

Büşruye, İran'ın Güney Horasan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Firdevs, Güney Horasan</span>

Firdevs (Farsça:فردوس,Ferdows), İran 'ın Güney Horasan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 91 (İran)</span>

Karayolu 91, İran'ın doğusunda bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 78 (İran)</span>

Karayolu 78, İran'ın orta kısmında yer alan bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Baker City, Oregon</span>

Baker City, Amerika Birleşik Devletleri'nin Oregon eyaletine bağlı Baker ilçesinin merkezi olan şehirdir. Şehir adını Amerikan iç savaşı sırasında hayatını kaybeden tek ABD senatörü Edward D.Baker'dan alır.2010 nüfus sayımına göre şehrin nüfusu 9.828'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.