İçeriğe atla

Yevstafi

Tarihçe
Rus İmparatorluk Deniz Kuvvetleri bayrağıRus İmparatorluğu
AdıEvstafi
Adının geldiği yer/kişi Saint Eustace
Sipariş 8 Nisan 1909
Kızağa konuluşu 13 Kasım 1904
Denize indirilişi 3 Kasım 1906
Hizmet 28 Mayıs 1911
Hizmet dışı Mart 1918
Liste dışı 21 Kasım 1925
Akıbet 1922–23 hurdaya çıktı
Genel karakteristik
Sınıf ve tipiEvstafi-sınıfı pre-dreadnought savaş gemisi
Deplasman Proje: 12.738 t (12.537 emperyal ton)
Uzunluk 385 ft 9 in (117,6 m)
Genişlik 74 ft (22,6 m)
Su çekimi 28 ft (8,5 m)
Kurulu güç Design: 10.600 ihp (7.904 kW)
İtme gücü 2 pervane, 22 kömürlü Belleville buhar türbini
Hız Design: 16 knot (30 km/sa; 18 mph)
Menzil 2.100 nmi (3.900 km; 2.400 mi) at 10 kn (19 km/sa; 12 mph)
Kişi kapasitesi 928
Silah donanımı 2 × 2 - 12-inç (305 mm) silah
4 × 1 - 8-inç (203 mm) guns
12 × 1 - 6-inç (152 mm) guns
14 × 1 - 75 mm (3,0 in) silah
2 × 1 - 17,7 mm (0,70 in) torpido tüpü
ZırhKrupp zırh
Kemer zırhı: 7~9 mm (0,35 in)
Güverte: 1,37~2,75 mm (0,108 in)
Taretlet: 10 inç (254 mm)
Barbetteler: 10 inç (254 mm)
Kumanda kulesi: 8 inç (203 mm)
Bulkheads: 7-inç (178 mm)

Yevstafi (RusçaЕвстафий), Rusya İmparatorluk Donanması'nın Karadeniz Filosu'nda görevli bir ön-dretnot muharebe gemisiydi. I. Dünya Savaşı'ndan önce üretilen gemi, 1905'teki Rusya-Japonya savaşından alınan derslere göre değişikliklere uğramasından dolayı gecikmiştir. Karadeniz filosunun amiral gemisidir.

Yevstafi 1914'te Sivastopol açıklarında

O ve kardeş gemisi Ioann Zlatous I. Dünya savaşı başladığında, Karadeniz donanmasının en modern gemileriydiler ve dretnotlar hizmete girmeden önce filonun çekirdeğini oluşturdular. 1914 sonlarında, Rusya'nın Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilanından kısa süre önce, Alman muhabere gemisi SMS Goben'i Sarıç Burnu Muharebesi'nde geri çekilmeye zorlamıştır. 1915 başlarında İstanbul boğazı istihkamlarını birçok kez bombalamış, bir keresinde Goeben tarafından saldırıya uğrayıp diğer Rus öncü-dretnotlar ile Goben'i geri çekilmeye zorlamıştır. 1915 sonlarında ilk dretnot göreve başladığında ikincil görevler almaya başlamış ve 1918 yılında Sivastopol'de yedeğe alınır.

Yevstafi, Almanlar Mayıs 1918'da şehri aldıklarında ele geçirildi ve 1918 kasımında ateşkes imzalandıktan sonra Müttefiklere teslim edildi. İngilizler 1919'da Sivastopol'den çekilirken, Bolşeviklerin ilerlemesini önlemek ve geminin Beyaz Ordu'ya karşı kullanımını engellemek amacı ile motorlarını tahrip etmişlerdir. Beyazlar 1920 yılında Kırım'ı boşalttılar ve gemi bir kez daha terk edildi, 1922-1923 Sovyetler tarafından hurdaya çıkarıldı.

Goben ile çatışması

5 Kasım 1914'te, Yalta yakınlarında, Rus Karadeniz Filosu'na ait bir grup gemi (beş savaş gemisi, 3 kruvazör ve 12 destroyer) Yevstafi önderliğinde bir anda Alman savaş kruvazörü Goeben ve eşlik eden hafif zırhlısı Breslau ile karşılaşır. Çatışma 7 – 10 km uzaklıktan 15 dakikadan daha kısa sürer. Yevstafi attığı 12 inçlik ilk salvodan bir mermi Goben'in 15 cm'lik toplarından birine isabet etti.[1] İsabet sonucu topun zırhlı kazamatı kısmen delindi ve atışa hazır bekletilen mühimmat alev aldı, toplam 13 mürettebat öldü, üç mürettebat ise yaralandı. Görüş şartlarının olumsuzluğu ve Rus savaş gemilerinin organizasyon bozukluğu sayesinde Goben ve Breslau kurtulabilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Bazı kaynaklarca "Goeben" tek bir isabet almıştır (Gary Staff «German Battlecruisers 1914-18» - Osprey Publishing, 2006, s. 19)

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Goeben</i> ve <i>Breslau</i>nun takibi

Goeben ve Breslau'nun takibi, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Akdeniz'de gerçekleşen, Birleşik Krallık'ın Kraliyet Donanması'na bağlı gemilerin Almanya'nın İmparatorluk Donanması'na ait SMS Goeben ve SMS Breslau'yu önlemeye çalıştıkları deniz muharebesidir. Alman Akdeniz Tümeni'ni oluşturan Moltke sınıfı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve Magdeburg sınıfı hafif kruvazör SMS Breslau, savaşın başlaması ile Akdeniz'de sıkışmıştı. Alman gemileri aldıkları emirler doğrultusunda Birleşik Krallık filosunun yakın takibine rağmen Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmayı başardı. İstanbul'a ulaşan gemiler, Osmanlı İmparatorluğu'na devredilerek sırasıyla Yavuz ve Midilli adlarını aldı. Gemilerin mürettebatı ise Amiral Wilhelm Souchon komutasındaki Alman denizcilerden oluşmaya devam etmişti. Souchon başkanlığındaki komuta heyetinin sonraki süreçte Karadeniz'e çıkarak emrindeki diğer Osmanlı gemileriyle birlikte Rus limanlarını topa tuttuğu Karadeniz Baskını, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri saflarında girmesine yol açtı.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<i>Midilli</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesine yol açan Alman yapımı savaş gemisi

SMS Breslau veya sonraki adıyla Midilli, Alman İmparatorluğu donanması için inşa edilen Magdeburg sınıfı hafif kruvazördür. Yapımına 1910'da başlandı ve 16 Mayıs 1911'de denize indirildi. Göreve alınmasından sonra savaş kruvazörü Goeben ile birlikte, Balkan Savaşları'nın patlak vermesi nedeniyle Akdeniz Tümeni'nde görevlendirildi. Breslau ve Goeben, İstanbul'a ulaşmak için Akdeniz'deki İngiliz savaş gemilerinden kaçtıktan sonra Ağustos 1914'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alındı ve gemilerin adları Midilli ve Yavuz Sultan Selim olarak değiştirildi. İki gemi, ağırlıklı olarak Karadeniz'de, Rusların Karadeniz Filosu'na karşı hizmet etti ve diğer Osmanlı gemileri ile birlikte Ekim 1914'te Rus limanlarına baskınlar düzenledi. Bu baskınlar, Rusya'nın Osmanlı'ya savaş ilan etmesine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında katılmasına yol açtı.

<i>Barbaros Hayreddin</i> (zırhlı) Alman zırhlısı

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Souchon</span>

Wilhelm Anton Souchon, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Donanması'na katılan iki Alman gemisi Goeben ve Breslau gemilerinin komutanıdır. Gemiler İstanbul'a geldikten sonra Osmanlı Bayrağını çekerek Karadeniz'e açılırken Amiral Souchon da Osmanlı Donanma komutanı olmuştur. Karadeniz'de Rus gemilerini batırdıktan sonra kuzey kıyılarındaki Rus limanı olan Sivastopol ve Odessa limanlarını bombalayarak Osmanlı Devleti'ni savaşa İttifak Devletleri yanında müdahil ettirdi.

<i>Mecidiye</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğu donanmasına ait kruvazör

Mecidiye, Osmanlı Devleti hükûmetinin 1900 yılındaki siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin William Cramp & Sons firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan korumalı kruvazör.

<span class="mw-page-title-main">Sarıç Burnu Muharebesi</span> 18 Kasım 1914te yapılan savaş

Sarıç Burnu Muharebesi veya Balıklava Muharebesi, I. Dünya Savaşı esnasında Sarıç Burnu açıklarında gerçekleşen bir deniz muharebesidir.

HMS <i>Lord Nelson</i> (1906)

HMS Lord Nelson, Lord Nelson zırhlı savaş gemisi sınıfına mensup, Kraliyet Donanması'na ait son ön-dretnot. 1906'da denize indirildi ve 1908'de göreve başladı. Lord Nelson, I. Dünya Savaşı 1914 yılında başladığında Manş Denizi Filosunun bayrak gemisiydi. 1915 yılı başlarında Akdeniz'de görev yapmaya başladı ve Çanakkale Savaşı'ndaki deniz harekâtlarına katıldı. Harekâtlar sonrasında orada kaldı ve sonraları adı Ege Filosu olarak değiştirilen Doğu Akdeniz Filosu'nun bayrak gemisi oldu. 1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun teslimiyeti üzerine Karadeniz'e hareket etti ve 1919 yılında Birleşik Krallık'a geri dönüşüne kadar bayrak gemisi olarak görevini sürdürdü. 1920 yılında hurdaya çıkarıldı.

HMS M28, I. Dünya Savaşı'nda Kraliyet Donanması'nın M15 sınıfı gözlem gemisiydi. İmroz Deniz Muharebesi'nde batırıldı.

HMS <i>Defence</i> (1907)

HMS Defence, 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Minotaur sınıfı bir zırhlı kruvazördür. Kraliyet Donanması'na katılan son zırhlı kruvazör olmuştur. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Defence Ocak 1915'te Büyük Filo'ya aktarıldı ve kariyeri boyunca orada kaldı.

HMS <i>Duke of Edinburgh</i>

HMS Duke of Edinburgh, 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfının lider gemisi olan bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Ağustos 1914'te Hindistan'dan gelen asker sevkiyatını korumak için Kızıldeniz'e gitti. Duke of Edinburgh, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Ağustos 1917'de Atlas Okyanusu'na transfer edilen gemi, konvoy eskortu görevlerinde bulundu. Sökülmek üzere 1920'de satıldı.

HMS <i>Warrior</i>

HMS Warrior 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfından bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Muharebede ağır hasar alan gemi açık denizde terkedildi ve battı.

<span class="mw-page-title-main">Tri Sviatitelia</span>

Tri Sviatitelia (Rusça: Три Святителя 1890'larda inşa edilmiş ve I. Dünya Savaşı boyunca Rus İmparatorluk Donanması'nda görev yapmış bir ön dretnot zırhlıdır. Rus Karadeniz donanmasında görev almış, haziran 1905'te isyan eden Potemkin Zırhlısı'nı kovalayan filonun bayrak gemisi olmuştur. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun muharebe kruvazörü Yavuz Sultan Selimile iki kez karşı karşıya gelmiş, ancak iki seferde de gemiler birbirlerine hasar verememişlerdir. 1915 sonrasında karadeniz filosundaki en eski gemi olması sebebiyle kıyı bombardımanı görevlerine çekilmiştir. 1917'de Şubat Devrimi başladığında Sivastopol'de modernizasyonda olan gemi, bir daha donanmaya geri dönmemiştir. 1923 yılında hurdaya ayrılarak sökülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Lord Nelson sınıfı zırhlı</span>

Lord Nelson sınıfı, 1905-1908 yıllarında inşa edilen iki gemiden oluşan Kraliyet Donanması'na bağlı bir ön-dretnot savaş gemisi sınıfıdır. Dreadnought savaş gemisinin 1906 yılında denize indirilmesiyle beraber son Britanya ön-dretnotları sayılırlar. 1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında sınıfın iki gemisi Lord Nelson ve Agamemnon, Manş Denizi Filosu'nda hizmet etmekteydi. 1915 yılının başlarında Çanakkale Savaşı deniz harekâtlarına katılmaları için her iki kardeş savaş gemisi Akdeniz'e transfer edildi. Alman muharebe kruvazörü Goeben ile hafif kruvazör Breslau'nun Akdeniz'e açılmasını önlemek için sonradan adı Ege Filosu olarak değiştirilecek olan Doğu Akdeniz Filosu'na katıldılar. 1919 yılında iki gemi Birleşik Krallık'a geri döndü. Lord Nelson, Haziran 1920'de hurdaya çıkarılana kadar pasif bırakıldı; ancak Agamemnon, 1927'de hurdaya çıkarılana kadar radyo kontrol hedef gemisi olarak hizmet etti. Hurdaya çıkarıldığında son İngiliz ön-dretnotuydu.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Baskını</span> 29 Ekim 1914te Karadenizdeki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemisinin hücum etmesi

Karadeniz Baskını, 29 Ekim 1914'te Karadeniz'deki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemileri tarafından gerçekleştirilen saldırıdır. Almanya tarafından desteklenen ve Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa ile Alman Amiral Wilhelm Souchon tarafından planlanan Karadeniz Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.

<i>Rostislav</i>

Rostislav 1890'larda Rus İmparatorluk Donanması'nın Karadeniz Filosu için Nikolaev Tersanesi tarafından inşa edilen bir ön dretnot savaş gemisiydi. İlk önce küçük, ucuz bir kıyı savunma gemisi olarak planlandı, ancak donanmanın isteğiyle 8,880 ton deplasmanlı kompakt, açık denize uygun bir savaş gemisi olarak inşa edildi. Kötü tasarım ve inşaat uygulamaları, bitmiş halinin tasarım deplasmanından 1.600 ton daha ağır olmasına sebep oldu. Rostislav, dünyanın kömür yerine fuel oil yakan ilk ana savaş gemisi oldu. Savaş yeteneği, standart Rus topu olan 12 inç (305 mm) donanma topları yerine 12 inç (305 mm) ana bataryası sebebiyle hedeflenenden daha azdı.

<span class="mw-page-title-main">Sarıç</span>

Sarıç Kırım Yarımadası'nda Karadeniz kıyısında yer alan bir burun.

HMS <i>Gloucester</i> (1909)

HMS Gloucester, 20. yüzyılın başlarında Kraliyet Donanması için inşa edilmiş bir Town sınıfı hafif kruvazördü. Gemi ilk olarak 1910'da hizmete alındıktan sonra Anavatan Filosu'na atandı, 1913'te Akdeniz Filosu'na transfer edildi. Ağustos 1914'te I. Dünya Savaşı başladıktan sonra Alman gemileri Goeben ve Breslau'nun takibine katıldı. Gloucester, savaş sırasında Alman ticaret gemisi akıncılarını aramak için birkaç kez göreve çıktı, ancak tek başarısı 1915'in başlarında bir ikmal gemisinin ele geçirilmesiydi. 1916 ortalarında Jutland Savaşı'nda küçük bir rol oynadı, savaşın geri kalanının çoğunu Adriyatik Denizi'nde geçirdi. Gemi 1919'da yedeğe ayrıldı ve 1921'de hurda olarak satıldı.

Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı kruvazörleri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan çelik kruvazörler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Archibald Berkeley Milne</span>

Amiral Sör Archibald Berkeley Milne, 2. Baronet, GCVO, KCB, Birinci Dünya Savaşı başladığında Birleşik Krallık'ın Akdeniz Filosuna komuta eden kıdemli bir Kraliyet Donanması subayıydı.