İçeriğe atla

Yevprime Avedisyan

Yevprime Avedisyan
Եւփրիմէ Աւետիսեան
Yevprime Avedisyan'ın Portresi
DoğumYevprime Çobanyan
1872
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm4 Ağustos 1950 (78 yaşında)
Paris, Fransa
MilliyetErmeni
VatandaşlıkOsmanlı İmparatorluğu
Tanınma nedeniŞair, yazar
Çocuk(lar)Astra

Yevprime Avedisyan (Ermenice: Եւփրիմէ Աւետիսեան, takma adıyla Annais, Anais veya Anayis, 1872-4 Ağustos 1950), doğum adıyla Yévprimé Çobanyan, Ermeni şair ve kısa öykü yazarıdır.

Kadın bedeni ve cinsel istek üzerine yazdığı şiirlerle İstanbul ve Paris'teki edebiyat dergilerine katkıda bulundu. Özellikle otobiyografisi Յուշերս (Anılarım), Paris, 1949 ile hatırlanır.[1][2] Osmanlı İmparatorluğu'nda kadınların erkeklerle iffetsiz görülmeden bir araya gelmelerine izin verildiği için salonlara katıldı.[3]

Avedisyan'ın doğum tarihi kesin olarak belirlenmemiştir. 1863 ve 1872 yılları en muhtemel olanlardır.[4] G. Stepanyan, 1973 Biyografik Sözlüğünde (Կենսագրական բառարան) doğum tarihi olarak 20 Şubat 1872 tarihini verir.[5]

Konstantiniyye'de (İstanbul'da) üst orta sınıf bir ailede doğan Yevprime Hagop Avedisyan'ın babası Hagop Çobanyan, Doğu Anadolu'da bulunan Eğin (Kemaliye) şehrinden Çobanyan ailesinin bir üyesiydi. Ermeni Makruhyats Okulu'nda okuduktan sonra Fransızcasını geliştirmek için Fourier Okulu'na girdi ve şairler Tomas Terziyan ve Khoren Nar Pey'den özel Ermenice dersleri aldı. İlk romanı "Dans une hutte", 1885-1886'da Ermenice yayınlanan Massis gazetesinde çıktı ve ilk şiirini de 1893'te burada yayımladı. Çeşitli süreli yayınlara hem düzyazı hem de şiir yazmaya devam etti. 19. yüzyılın sonundaki Hamidiye katliamları sonucunda İsviçre'de bir dönem geçirdikten sonra 1908'de Osmanlı İmparatorluğu'nda gerçekleşen II. Meşrutiyet'in ardından İstanbul'a dönerek çeşitli dergilere yazılar yazmıştır.[5]

1922'de hayatının geri kalanını geçireceği Paris'e taşındı. Anahit (Անահիտ) gibi Fransız Ermeni edebiyat revizyonları için yazmaya devam etti. Şiirlerinden oluşan bir koleksiyon 1942'de Այգ և վերջալույս (Sondaki Bahçe) adıyla basıldı ve anıları 1949'da yayınlandı.[5][6]

Yevprime Avedisyan 4 Ağustos 1950'de Paris'te öldü.[4][7] Astra Thorossian adında bir kızı vardır.

Kaynakça

  1. ^ "Artist and Revolutionary: Panos Terlemezian as an Ottoman Armenian Painter". Études arméniennes contemporaines. 2015. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020. 
  2. ^ "Armenian Heritage and Memory Beyond the Borders: Annais (Yevprime Avedisian)" (PDF). Armenian Culture and Solidarity Association. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2020. 
  3. ^ Daskalova, Krassimira (September 2008). Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History. Berghahn Books. ss. 53-. ISBN 978-1-84545-634-4. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  4. ^ a b "Անայիս, 1863-1950 (Personal Name)" (Ermenice). National Library of Armenia. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  5. ^ a b c Գառնիկ Ստեփանյան (Garnik Stepanyan) (1973). Կենսագրական բառարան, հատոր Ա (Biographical dictionary. H. A). «Հայաստան» (Armenia). s. 91. 
  6. ^ "Anayis (1872-1950)" (Fransızca). BnF. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 
  7. ^ "People Deserving Recognition: Anayis". Iammedia. 3 Ağustos 2020. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenice</span> Hint-Avrupa dili

Ermenice, Ermeniler tarafından kullanılan Hint-Avrupa dil ailesinden bir dildir. Kendi alfabesi ve Doğu Ermenicesi ve Batı Ermenicesi olarak iki lehçesi vardır. Doğu Ermenicesi Ermenistan'ın resmî dilidir. Türkiye'de ve Ermeni diasporasında çoğunlukla Batı Ermenicesi kullanılır. Hint-Avrupa dil ailesi'nin bağımsız bir alt grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Gomidas Vartabed</span> Ermeni besteci (1869-1935)

Gomidas veya gerçek adıyla Soğomon Kevork Soğomonyan, Ermeni ulusal müzik okulunun kurucusu sayılan Ermeni papaz, müzikolog, besteci, aranjör ve koro şefi. Gomidas, etnomüzikolojinin öncülerinden biri olarak tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeniler</span> anayurdu Ermeni Yaylaları olan bir halk

Ermeniler, anayurdu Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları olan etnik grup ve millettir.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Balyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı mimar (1835-1899)

Sarkis Balyan, Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni Balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. Yine bir mimar olan Garabet Amira Balyan'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Devrimci Federasyonu</span> Ermenistan’da bir siyasi parti

Ermeni Devrimci Federasyonu, Ermeni siyasi partisi. Ermenistan'ın bağımsızlığını sağlamak amacıyla 1890'da kuruldu. Hâlen gerek Ermenistan Cumhuriyeti'nde gerek diasporadaki Ermeniler arasında aktif bir siyasi partidir. Doğu Ermenice adıyla Daşnaktsutyun olan örgütün adı Türkçeye Batı Ermenice'den bir takım ses değişikliklerinden sonra Taşnaksutyun olarak geçmiştir ve kısaca Taşnak adıyla da bilinir. Ermenicede Federasyon anlamına gelir; çünkü örgüt özellikle Rusya'daki Ermeni örgütleri başta olmak üzere birçok örgütün birleşmesinden oluştuğundan bu adın verilmesi uygun görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Ermenileri</span> Osmanlı Devletinin Ermeni halkı

Osmanlı Devleti kuruluş döneminde Ermeniler, genellikle Çukurova, Doğu Anadolu Bölgesi ile Kafkasya bölgelerinde bulunan beyliklerin egemenliği altında yaşamışlardır. Bursa'nın başkent olduğu dönemde Ermeni ruhani reisliği başkente alınmıştır. İstanbul'un fethinden sonra da İstanbul'a taşınmış ve daha sonra da İstanbul Ermeni Patrikhanesi kurulmuştur. Ermeniler Anadolu'dan gelen göçlerle İstanbul'da büyük bir cemaat oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tsitsernakaberd</span>

Tsitsernakaberd veya Ermeni Soykırımı Anıt Kompleksi, Ermenistan'ın Erivan'daki Tsitsernakaberd tepesine 1967'de inşa edilen ve Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Şahan Natali</span>

Şahan Natali, Ermeni Devrimci Federasyonu'nun üyesi ve Nemesis Operasyonu'nun yöneticilerinden biri olan Ermeni yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Zabel Yesayan</span>

Zabel Yesayan, Ermeni romancı, şair ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Zabel Sibil Asadur</span>

Zabel Asadur doğum adıyla Zabel Hancıyan, Türkiye Ermenisi romancı, şair, yazar, yayıncı ve hayırseverdir.

<span class="mw-page-title-main">Zareh Vorpuni</span> Ermeni yazar

Zareh Vorpuni, doğum adıyla Zareh Öksüzyan, Osmanlı Ermenisi yazar ve editördür.

<span class="mw-page-title-main">Leon Surmelian</span>

Leon Zaven Surmelian Amerikalı Ermeni yazardır. Surmelian 1922'de Amerika'ya taşınmış ve yaşamı boyunca üç ana eser yazmıştır. Ermeni Kırımı'ndan kurtulan Surmelian, ilk İngilizce kitabı Soruyorum Size Hanımlar ve Beyler'i 1945'te yayımlamıştır. Ayrıca Sasonlu Tavit Destanı'nı İngilizceye çevirmesiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Misak Metsarents</span> Osmanlı Ermenisi şair

Misak Medzarents Osmanlı Ermenisi şair.

<span class="mw-page-title-main">Bedros Turyan</span> Ermeni şair

Bedros Turyan, Batı Ermenicesi'nde yazan Osmanlı şair, oyun yazarı ve oyuncuydu.

<span class="mw-page-title-main">Nişan Beşiktaşlıyan</span>

Nişan Beşiktaşlıyan, 1898 yılında İstanbul'da doğan ve 1972 yılında Paris'te vefat eden Ermeni yazar.

<span class="mw-page-title-main">Heranuş Arşagyan</span> Türk yazar 1887-1905)

Heranuş (Narkiz) Arşagyan, Osmanlı Ermenisi şair.

<span class="mw-page-title-main">Nizamnâme-i Millet-i Ermeniyân</span> Ermeni milletinin kendi içinde yönetimini sağlayan anayasa

Nizamnâme-i Millet-i Ermeniyân, Ermeni aydınları tarafından hazırlanan ve 150 maddeden oluşan nizamnamenin, 1863 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından onaylanan ve Patrik'in yetkilerini ve yeni kurulan Ermeni Meclisini tanımlayan şeklidir. Bu nizamname, diasporadaki Ermeni Kilisesi arasında hala aktiftir. Osmanlı Türkçesi versiyonu Tanzimat döneminde kabul edilen kanunların yazıldığı defter olan Düstur'da yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Arşak Çobanyan</span> Ermeni yazar (1872-1954)

Arşak Çobanyan Osmanlı Ermenisi kısa öykü ve oyun yazarı, gazeteci, editör, şair, çevirmen, edebiyat eleştirmeni, dilbilimci ve romancı.

<span class="mw-page-title-main">Zaruhi Bahri</span>

Zaruhi Şahbaz Bahri, önde gelen bir Ermeni yazar, sosyal hizmet uzmanı ve toplum aktivistiydi. 1913'te Konstantinopolis Ermeni Kızılhaçı'nın kurucu üyelerinden biriydi. Ermeni Kırımı'nın ardından, kendisi de birkaç aile üyesini kaybeden Bahri, kurtulanların yardım çabalarına destek olmak için Osmanlı İmparatorluğu'nda kaldı. Sonrasında ise önce Romanya'ya ve nihayetinde 1928'de hayatının geri kalanında yaşadığı Fransa'ya kaçtı. Fransa'dayken altı roman yazdı ve yerel Ermeni cemaatiyle ilişkiler kurmaya devam etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.