İçeriğe atla

Yevgeni Zamyatin

Yevgeni İvanoviç Zamyatin
1923 yılında Boris Kustodiev tarafından resmedilen Zamyatin.
DoğumYevgeniy İvanoviç Zamyatin
1 Şubat 1884(1884-02-01)
Lebedyan, Tambov, Rus İmparatorluğu
Ölüm10 Mart 1937 (53 yaşında)
Paris, Üçüncü Fransa Cumhuriyeti
MeslekRomancı ve gazeteci
MilliyetRus
TürBilimkurgu
Hiciv
Önemli eserBiz (Rusça: Мы)
Etkiledikleri
Etkilendikleri

Yevgeni İvanoviç Zamyatin, (Rusça: Евгений Иванович Замятин), (d. 1 Şubat 1884, Lebedyan, Tambov, Rus İmparatorluğu – ö. 10 Mart 1937, Paris, Fransa), Rus yazar. Distopik bir geleceği konu alan Biz (Rusça: Мы) başlıklı romanıyla ünlenmiştir.

Hayatı

1 Şubat 1884'te Tambov Vilayeti'nin Lebedyan ilçesinde bir rahibin oğlu olarak doğdu. 1902'de takdirname ile bitirdiği Voronej Lisesi'nin ardından 1908 yılında Petersburg Gemi Mühendisliği Enstitüsü'nden mezun oldu. Öğrencilik yıllarında 1905 Rus devrimi zamanlarında devrim hareketlerinde yer aldı. 1906-1911 yılları arasında kanun kaçağı olarak yaşadı. Potemkin İsyanı sırasında Odessa’da bulundu.

İlk hikâyesi Yalnız, 1908 yılında Eğitim dergisinde yayınlandı. İlk büyük edebi başarısını 1911 yılında yayınlanan ve gezi hikâyelerinden oluşan Uyezdnoye (Gezisel) ile kazandı. 1914 yılında yayınlanan savaş karşıtı hikâyesi Na Kuliçkah (Çok Uzaklarda) nedeniyle kovuşturmaya uğradı, tutuklandı ve yargılandı, eserin basıldığı derginin ilgili sayısı toplatıldı. Bu iki eser de dönemdaşı ünlü Rus yazar Maksim Gorki’den de iltifatlar almıştır.

1916-1917 yıllarında Birleşik Krallık'ta Rus buz kırıcı gemilerinde çalışırken gözlemleme imkânı bulduğu İngiliz hayatı hakkında Ostrovityane (Adalılar) adlı eseri yayınlandı. 1917 sonbaharında Rusya’ya döndü. Maksim Gorki tarafından davet edildiği Dünya Edebiyatı Topluluğu’nda, İngiliz ve Amerikan edebiyatından sorumlu yayın kurulu üyesi olarak görev aldı. Aynı yıllarda esas mesleğinde de başarılı çalışmalarda bulundu; Ermak, Krasin gibi buz kırıcı gemilerin ve diğer muhtelif gemilerin yapım işlerinde görev aldı.

1920'lerde Serapionlar Kardeşliği edebiyat topluluğunun üyesi oldu. Mağara, Rus ve En Önemli Hakkında bu dönem eserlerindendir. Aynı yıllarda Bit ve Atilla piyeslerini yazdı.

1920 yılında en çok ses getiren ve Batı edebiyatında ilk ütopya karşıtı roman olarak nitelendirilen Biz başlıklı romanını yazdı. Sovyetler Birliği'nde "sakıncalı" bulunduğu için yayımlanmasına izin verilmeyen roman ilk olarak 1924 yılında Birleşik Krallık'ta yayınlandı. George Orwell’in ünlü eseri 1984’ü yazarken Biz romanından etkilendiği yorumları yapılmıştır. Biz ancak 1988’de yayımlanana kadar Zamyatin’in eserleri Sovyetler Birliği'nde hiç yayınlanamadı.

Zamyatin 1931 yılında kendi isteği üzerine Stalin tarafından verilen Sovyetler Birliği dışına çıkış izni ile Paris’e yerleşti. Ölümüne kadar bir göçmen olarak, Sovyet vatandaşlığından çıkmadan, orada yaşadı. Zamyatin ağır bir hastalık geçirerek 1937 yılında Paris’te öldü. Son eseri Tanrı’nın Sopası ölümünden sonra 1938 yılında yayınlanmıştır.

Eserleri

Romanları

  • Biz (1920), Versus Kitap, Haziran 2009, Çev. Algan Sezgintüredi

Kısa öyküleri ve hikâyeleri

  • Yerel Hikâyeler (1912)
  • Uzaklarda (1913)
  • Alatır (1914)
  • Adalılar (1917)
  • İnsan Avcısı (1918)
  • Kuzey (1918)
  • Nisan (1912)
  • Yolsuz (1913)
  • Üç Gün (1913)
  • Afrika (1916
  • Resimler (1916)
  • Bilim Şehidi (1916)
  • Göz (1917)
  • Kadastro Memuru (1918)
  • İşaret (1918)
  • Günahkarların Kefili (1918)
  • Ejder (1918)
  • X (1919)
  • Yerazm’ın Nasıl İyileştirildiği Hakkında (1920)
  • Çocukça (1920)
  • Mamay (1920)
  • Mağara (1921)
  • Söz Çurigin’e Veriliyor (1922)
  • Yamyamlar. Tanrı’nın Kilisesi. (1922)
  • Rus (1923)
  • En Önemli Hakkında (1923)
  • Yola (1928)
  • Taşkın (1929)
  • Tanrının Sopası (1935)

Diğer eserleri

  • Herbert Wells (1922)
  • Moskova - Peterburg (1933)

Kaynakça

Dış bağlantılar

Zamyatin’in eserleri kendi dilinde aşağıdaki adreste bulunabilir. (1973’e kadar olan dönemde Sovyetler Birliğinde yayınlanan eserlerin telif hakları halen belirsizdir.)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Mayakovski</span> Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü

Vladimir Vladimiroviç Mayakovski, Rus şair, oyun yazarı, film ve tiyatro aktörü.

<span class="mw-page-title-main">Maksim Gorki</span> Sovyet Rus yazar

Aleksey Maksimoviç Peşkov, en çok bilinen adı ile Maksim Gorki, Sovyet Rus yazar, sosyalist gerçekçi yazımın öncüsü politik eylemci.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Soljenitsin</span> Aleksandr İsayeviç, 20. yüzyılın en önemli yazarlarından biri olarak kabul edilen Rus yazarlardan biridir. Edebiyat dünyasında büyük bir etki yaratmış olan İsayeviç, eserleriyle insanlık durumunu, savaş ve totalitarizmin etkilerini işlem

Aleksandr İsayeviç Soljenitsin, 1970 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Rus yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Boris Pasternak</span> Rus yazar (1890-1960)

Boris Leonidoviç Pasternak, Rus şair, oyun yazarı, romancı, çevirmen.

Sosyalist gerçekçilik, sosyalizm ideolojisinin sanat ve edebiyata yansıması olarak 1930'lu yıllarda ortaya çıktı. Özellikle SSCB'de ve Çin'de ön plana çıktı ve komünistlerden de destek gördü. Sosyalist ideolojinin idealizmini ortaya çıkarmayı hedefleyen bu akımın etkisinde edebiyat eserlerinde devrimci kahramanlarla, halka örnek olacak kişiler yaratılması hedeflendi. Maksim Gorki'nin Ana romanı bu akımın ilk örneklerinden sayılır. Resim sanatında ise devrimci ruhun ön plana kuvvetli bir imajla çıktığı eserler desteklendi. Sosyalist gerçekçi akımın ana konuları arasında devrim, işçi sınıfı ve sanayi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Nikolayeviç Tolstoy</span>

Aleksey Nikolayeviç Tolstoy, Rus şair, roman ve oyun yazarı ve Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">John Galsworthy</span> İngiliz yazar (1867-1933)

John Galsworthy İngiliz yazar. Tiyatro oyunlarında birey ile toplum arasındaki çatışmayı konu alır. İngiliz orta sınıfını betimlediği ve "A Man of Property", "In Chancery" ve "To Let" kitaplarından oluşan "The Forsyte Saga" üçlemesi, çağdaş İngiliz edebiyatının klasikleri arasında kabul edilmektedir. 1932'de edebiyat dalında Nobel Ödülü'ne layık görüldü.

Rus Edebiyatı, 11. yüzyılda Ruslar'ın Hristiyanlığı benimsemesinden sonra yazılan yapıtlarla başlar. Doğu Slav toplulukları ilk kez 10. yüzyılın hemen başında Kiev'de merkezi bir yönetim altında bir araya gelmişlerdi. Aynı yüzyılın sonlarında Kiev prensi tarafından benimsenen Hristiyanlığın halkın arasında yayılmasıyla okuryazarlık gelişebilme olanağı buldu. Bu yeni dinle birlikte Rusya'ya Yunanca ya da Slavca dinsel yapıtlar girdi. Yunancadan çeviriler yapılmaya başlandı.

Sovyet Edebiyatı veya Sovyetler Birliği'nde edebiyat, Sovyetler Birliği'nde üretilen ve ayrıca Ekim Devrimi ile sonrasındaki edebi çalışmaları kapsayan bir dönemdir. Bu dönemde ülke içinde konuşulan 88 dilden de eserler verilmiş olması ile birlikte Rusçanın bir hakimiyeti söz konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tambov Ayaklanması</span> Rus İç Savaşı sırasındaki bir köylü isyanı

Tambov Ayaklanması veya Antonovşina, 1920-21 yıllarında Rus İç Savaşı sürerken Bolşeviklere karşı yapılan köylü ayaklanması. Ayaklanma Moskova’nın 450 km güneydoğusundaki Tambov ve Voronej oblastlarında çıkmıştır. Ayaklanmanın lideri konumundaki kişi Rus İmparatorluğu Çarlık Ordusunda subay olan ve Aziz George Nişanına sahip P.M. Tokmakov’dur. Sovyet tarihçiler ayaklanmayı yanlış olarak SR partisi üyesi Aleksandr Antonov’a bağlayarak Antonov İsyanı veya Antonovşina olarak adlandıracaklardır. Antonov ayaklanmanın liderlerinden ise de onunla beraber mücadele eden diğer liderler de mevcuttu.

Stepan Sarıgool (Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş Tıva edebiyatının kurucularının arasında yer alır.

Dorju Bayanoğlu Monguş — Çağdaş Tuva edebiyatında adı geçen Tuva Türk'ü yazarı, şair, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Vezir Çemenzeminli</span> Azeri yazar

Yusuf Vezir Çemenzeminli, Azeri yazar, araştırmacı, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Samed Ağa Ağamalıoğlu</span> Azeri siyasetçi

Samed Ağa Ağamalıoğlu Sovyet devlet adamı ve sosyalist devrimci, Kafkasya'da 1905 Rus Devrimi'ne katılmıştır. Samed Hasan oğlu Aliyev gerçek ismiyle Ağamalıoğlu, Elizavetpol Guberniyası Kazah bölgesinde Kyrah Kesemen köyünde köylü bir ebeveynin çocuğu olarak dünyaya geldi. Vladikavkaz askeri okulundan mezun oldu, topoğrafya eğitimi aldı. 1887 yılında, Gence'de askeri hizmete girdi ve kısa süre sonra Marksizm okumaya başladı ve sosyalist bir devrimci olup aktif Himmet üyesi oldu. 1917 Şubat Devrimi sonrası, Gence'de Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi icra komitesi üyesi oldu. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Azerbaycan Millî Şurası'nda Müslüman Sosyalist Blok'tan milletvekili seçildi. Müsavat'ın iktidardan indirilmesinden kısa bir süre sonra, Azerbaycan SSC'nin Halk Komiseri oldu ve 1922 ile 1929 yılları arasında Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin CEC Başkanı ve Başkanlarından biri olarak görev yaptı. 1922 yılında SSCB'nin Sovyetler 1. Kongresinde, SSCB CEC üyesi sonra SSCB CEC Prezidyumu üyesi seçildi. Latin alfabesinin Doğu Sovyetlere girmesine öncülük etti. Ağamalıoğlu ayrıca devrimci hareket ve Sovyetler Birliği'nin doğu bölgelerinde kültür devrimi üzerine birçok çalışmanın yazarıdır. Tanınmış Azeri oyun yazarı Mirza Fetali Ahundov'un Kemalüddövle Mektubları'nın ilk hazırlayıcısı ve yayıncısıdır. Dönemin kültürel ikonu Maksim Gorki, onu "olağanüstü adam" olarak tanımlamıştır ve yeniden düzenlenmiş alfabe üzerine çalışmalarını çok takdir etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Panteleymon Romanov</span>

Panteleimon Sergeyevich Romanov, Rus Sovyet yazar. 1884 yılında Tula Oblastı'nda dünyaya geldi. Moskova Devlet Üniversitesi'nde hukuk eğitimini bitirdikten sonra kendisini edebiyata yönlendirdi. İlk hikâyesini 1911 yılında yayımladı fakat 1917 Rus Devrimi öncesinde önemli bir başarı ve ün kazanamadı. 1920 ile 1930 yılları arasından en tanınmış Sovyet yazarlardan biri haline geldi. Sovyet bürokratlarına yönelik eleştirel türdeki kısa hikâyeleri ile daha fazla tanımaya başladı. Destansı özellikler taşıyan romanlar kaleme aldı. 1938 yılında kalp rahatsızlığı yüzünden hayatını kaybetti. Yazarlar Birliği ölümünün ardından bir ilan yayımladı.

Sovyet Yazarlar Birliği, SSCB Yazarlar Birliği ya da Sovyetler Birliği Yazarları Sovyetler Birliği'nde profesyonel yazarların sanatçı birliğidir.

<i>Kürt Çoban</i>

Kürt Çoban veya orijinal Kürtçe ismiyle Şivanê Kurmanca ya da Şivanê Kurd, Erebê Şemo tarafından Latin alfabesi kullanılarak yazılan, 1935 yılında yayımlanan ilk Kürtçe roman. Sovyetler Birliği'nde Kürtleri konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Yakovlev (yazar)</span> Sovyet yazar ve senarist

Yuriy Yakovleviç Yakovlev, Sovyet senarist ve yazardır. Çocuk edebiyatı konusundaki eserleriyle tanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Feridun Bey Köçerli</span> Azerbaycanlı yazar

Firidun bey Ehmedbeyoğlu Köçerli, Azerbaycanlı yazar, filolog ve edebiyat eleştirmenidir.

<span class="mw-page-title-main">İsaak Brodski</span>

İsaak İzraileviç Brodski Sovyet ressam, grafik sanatçısı, tiyatro tasarımcısı ve eğitimci. Sosyalist gerçekçilik sanat hareketinin en önemli örneklerini sunan eserler vermiş Sovyet sanatçıdır. Lenin'in tasvirleri ve Rus İç Savaşını ve Ekim Devrimini konu edinmiş tablolarıyla tanınır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.