Yetimhane (film, 2019)

Yetimhane
Parwareshghah
Yönetmen	Shahrbanoo Sadat
Yazar	Shahrbanoo Sadat
Yapım yılı	2019
Çıkış tarih(ler)i	18 Mayıs 2019l (2019l-05-18) (Cannes)
Süre	90dk
Ülke	Danimarka Afganistan
Dil	Peştuca

Yetimhane (Orijinal adı:Parwareshghah), Afgan sinemacı Shahrbanoo Sadat'ın senaryosunu yazdığı ve yönetmenliğini yaptığı 2019 yapımı Danimarka-Afganistan filmi.

Filmde, Afganistan'da Sovyet yönetimi altındaki yaşam, bir yetimhanedeki on beş yaşındaki Bollywood hayranı bir çocuğun gözünden anlatılmıştır. Shahrbanoo Sadat'ın arkadaşı olan ve filmde yardımcı karakterlerden birini oynayan Anwar Hashimi'nin anılarında dayalı olarak çekilmesi planlanan bir beşlemenin ikinci filmdir. Beşlemenin ilk filmi "Kurt ve Koyun" adlı film, 2016'da çekilmişti.^[1]

Filmin konusu 1989'da Afganistan'ın halen Sovyetler Birliği'nin himayesinde olduğu dönemde başlar; Sovyet güçlerinin Afganistan'dan çekilmesi ve İslamcıların ülkeyi ele geçirmesiyle sona erer. Hikâyesi Kurt ve Koyun filminde anlatılmaya başlanan baş karakter Qadrat'in kendini Bollywood filmlerinde hayal ederek içinde bulunduğu durumu o filmlerden sahnelermiş gibi zihninde canlandırışını perdeye getiriyor olması filmin özgün yanıdır.^[2]

Filmin Afganistan'da geçen bölümleri Tacikistan'da, Bollywood sahneleri Danimarka'da, Sovyetler Birliği'nde geçen sahneleri ise Almanya'da çekildi. Başta başrol oyuncusu Quodratollah Qadiri olmak üzere amatör oyuncuların rol aldığı bir filmdir.

Film, 2019 Cannes Film Festivali'ndeki Yönetmenlerin On Beş Günü bölümünde gösterilmiştir.^[3]

Konusu

Bir arabanın arkasında yatan Qadrat adlı genç adam hayatını Kâbil'in sokaklarında anahtarlık satarak ve hayranı olduğu Bollywood filmlerini seyrederek geçinir. Kâbil'de Bollywood filmleri çok popülerdir. Kuyruğa girerek aldığı biletleri halka çok yüksek fiyatla satan Qadrat, sonunda yakalanır ve yetimhaneye gönderilir. Ülkede Sovyetler’in desteklediği Mohammad Najibullah yönetimi işbaşındadır ama Sovyet askerleri henüz ülkeden çekilmemiştir ve cihatçılarla Sovyet askerleri arasında çatışmalar sürmektedir. Yetimhanede de Sovyet etkisi varlığını sürdürmektedir. Çocuklar, ülkede yaşananlara ilgisiz bir masumiyetle yaklaşırlar.

Kaynakça

^ Kılıçaslan, Gürkan. "Parwareshghah – Shahrbanoo Sadat (2019) –". 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.
^ Özkaracalar, Kaya. "Yetimhane: Anti-sovyet ezberleri bozan bir film". Ilerihaber.org sitesi. 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.
^ Bell, Nicholas (18 Mayıs 2019). "The Orphanage | 2019 Cannes Film Festival Review". IONCINEMA.com (İngilizce). 31 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

Andrey Arsenyeviç Tarkovski Sovyet-Rus film yönetmeni, senarist ve film kuramcısıdır. Tüm zamanların en büyük ve en etkili film yönetmenlerinden biri olarak kabul edilir. Yavaş ve şiirsel sinemanın önde gelen temsilcilerindendir.

Nuri Bilge Ceylan, Türk yönetmen, senarist ve fotoğrafçı.

<i>Yol</i> (film) Yılmaz Güney ve Şerif Gören tarafından yönetilen, Altın Palmiye Ödülü kazanan 1981 yapımı Türk filmi

Yol, senaryosu Yılmaz Güney tarafından yazılan, Yılmaz Güney ve Şerif Gören tarafından yönetilen 1981 yapımı dram, politik ve gerilim filmidir. Tarık Akan, Şerif Sezer, Halil Ergün, Necmettin Çobanoğlu, Meral Orhonsay gibi oyuncuların başrolde yer aldığı film, Türk sinemasının en cesur ve en başarılı filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Yurt dışında büyük ilgi gören film, o dönemde sıkıyönetimin yarattığı baskıcı yönetim tarzına ve ülkedeki Kürtlerin sorunlarına açıkça değindiğinden ötürü Türkiye'de uzun bir süre yasaklı kalmış ve izleyenlere cezalar bile verilmiştir. Türkiye'de 1992 yılında izlenme yasağı kaldırılmış ve 1999 yılında Yılmaz Güney'in eşi Fatoş Güney'in çabalarıyla gösterime girebilmiştir. Film, 1982'deki Cannes Film Festivali'nde "En İyi Film" seçilip Altın Palmiye Ödülü'nü kazanmış ve bu ödülü alan ilk Türk filmi olmuştur. Ödül, Türk sinema tarihinde kazanılan en önemli ödüllerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan-Türkiye ilişkileri</span>

Afganistan-Türkiye ilişkileri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Afganistan İslam Emirliği'yle süregelen uluslararası politikalarını içerir.

Fargo; senaryosu, yapımı ve yönetimi Coen Kardeşler'e ait, 1996 yapımı Amerikan sinema filmi.

Yetimhane, 2007 İspanya-Meksika ortak yapımı yapımı korku gerilim filmidir. Özgün adı El Orfanato olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Orphanage adı ile gösterime verilmiştir.

Kâbil, Afganistan'ın başkenti ve en büyük şehri.

Kâbil Uluslararası Havalimanı veya eski ismiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı (2014-2021), Afganistan'ın başkenti Kabil'deki uluslararası havalimanıdır. Khwaja Rawash Havalimanı ve Kabil Havalimanı olarak da bilinir. Ticari hava trafiğinin yanı sıra, ISAF'ın görev süresinin bir parçası olarak aynı zamanda bir askerî havalimanı olarak diğer NATO ülkeleri ve ABD tarafından kullanılmaktaydı. Şehir merkezine üç kilometre uzaklıktadır ve deniz seviyesinden yaklaşık 1.800 m yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Afgan Ulusal Ordusu</span>

Afganistan Kara Kuvvetleri, Afgan Silahlı Kuvvetlerinin kara harp koluydu. Afganistan İslam Cumhuriyeti altında, Kabil'deki Savunma Bakanlığı'na bağlıydı ve büyük ölçüde ABD liderliğindeki NATO kuvvetleri tarafından eğitildi. Bu kuvvet 2002 yılında kurulmuştur. Afganistan Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük kuvvetiydi.

Güneş Yanığı, 1994 Rusya-Fransa ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Uluslararası adı Burnt by the Sun olan film Türkiye'de ilk kez Nisan 1995'te 14. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti.

Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

Sevr Devrimi Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin, cumhurbaşkanı Muhammed Davud Han'ın başkanlığındaki Afganistan Cumhuriyeti hükûmetini devirmesiyle başladı. Daha sonra SSCB ile müttefik, komünist bir yönetim olan Afganistan Demokratik Halk Cumhuriyeti'i kuruldu.
Sovyet-Afgan Savaşı 1979 yılında başlayan ve 1989 yılında son Sovyet askerinin ülkeyi terk etmesiyle sona eren Afgan Savaşlarının ilk aşaması. Sovyet Ordusu, Afganistan Demokratik Halk Partisinin müdahale daveti üzerine Afganistan'ı işgale başladı. Ulusal Ordu ittifakı(Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin fonlaması) ile birlikte Sovyet birliklerini çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Pakistan, Suudi Arabistan, Mısır, Çin Halk Cumhuriyeti ve Federal Almanya Cumhuriyeti tarafından desteklenen Afgan Mücahitlerine karşı savaştı. Sovyetler Birliği sonunda 1989'da birliklerinin ülkeden ayrılmasını kabul etti ve geri çekti.
- Afganistan İç Savaşı (1989-1992) Sovyetlerin çekilmesinin hemen ardından hükûmet ve mücahitler arasında Sovyet birlikleri olmadan devam eden savaş. Sovyetler Birliği çekilmesine rağmen Afgan hükûmetini mücadelesinde mali ve askeri olarak desteklemeye devam etti ve aynı şekilde isyancı gruplar ABD ve Pakistan'dan destek almaya devam etti. Sovyet destekli Afgan hükûmeti 1992'de Kabil'in düşüşüne kadar hayatta kaldı. Savaş sonu Afganistan İslam Devleti ilan edildi.
Afganistan İç Savaşı (1992-1996) Kabil'in alınmasından sonra Mücahit gruplar arasındaki iç çekişme Afganistan'ı tam gaz yeni bir savaşın eşiğine getirmiştir. Şiddetli savaşlar şehri ele geçiren farklı kuvvetler arasında meydana geldi ve şehir bu kuvvetler tarafından büyük bombardımanlara maruz kaldı. Bu tarafların her biri; Afganistan'da nüfuz arayan Pakistan, İran veya Suudi Arabistan gibi birçok dış güç tarafından desteklendi. Bu çatışma, Pakistan tarafından desteklenen ve Arap ülkelerinden birkaç bin El Kaide savaşçısı tarafından desteklenen nispeten yeni bir milis grup olan Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesinin ardından 1996'da sona erdi.
Afganistan İç Savaşı (1996-2001) Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesinin ardından acilen başlayan Afgan İç Savaşı'nın üçüncü evresidir. Savaş Taliban ve ilan ettiği Afganistan İslam Emirliği ile Kuzey İttifakı arasında geçmiştir. Bu dönem boyunca, Kuzey İttifakı çoğunlukla savunmada savaştığından Taliban ülkenin neredeyse tamamını kontrol etti. İttifak lideri; Penşir Aslanı olarak anılan Ahmed Şah Mesud, 9 Eylül 2001'de El Kaide üyeleri tarafından öldürüldü.
Afganistan Savaşı (2001-2021) ABD'nin 11 Eylül saldırılarının zanlıları olan El kaide üyelerini barındırması ve oluşumun lideri Osama bin Ladin'i kanıtsız iade etmeyi reddetmesi üzerine Taliban'ı iktidardan düşürmek adına Afganistan'ı işgale girişmesiyle başlayan; Afgan savaşlarının 7 Ekim 2001'de başlayan son evresi. ABD'nin Afganistan'dan çekileceğini açıklaması üzerine Taliban 5 günde ülkenin yoğun bir kısmını kontrolü altına almış ve sonunda 15 Ağustos 2021 tarihinde Kabil'i düşürmüştür.

Yağmuru Beklerken 2004 yılında yayınlanan başrollerini Saso Kekenovski, Maja Stankovska, Mitko Apostolovski, Meto Jovanovski ve Verica Nedeska gibi isimlerin paylaştığı bir Makedon filmidir. Film müzikleri Kiril Dzajkovski tarafından hazırlanan filmin yönetmenliği ve senaristliğini Ivo Trajkov üstlenmiştir.

Hong Sang-soo, Güney Koreli film yönetmeni ve senarist. 2020'de 70. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde yarışan Kaçak Kadın filmiyle Gümüş Ayı ödülünü kazandı.

Jaromil Jireš Çekoslovak Yeni Dalga hareketiyle bağlantılı bir yönetmendir.

Geçmişin Sırları Bart Freundlich'in yazıp yönettiği 2019 tarihli Amerikan yapımı filmdir. Film, Susanne Bier'in yönettiği 2006 tarihli Düğünden Sonra filminin uyarlamasıdır. Filmin başrollerini Julianne Moore, Michelle Williams, Billy Crudup ve Abby Quinn paylaşıyor.

Negin Khpolwak, Afgan orkestra şefi.

Titane Julia Ducournau tarafından yazılan ve yönetilen 2021 vücut korku filmi. Agathe Rousselle'in ilk uzun metrajlı filminde, çocukken bir araba kazasında yaralandıktan sonra kafasına titanyum plaka takılan Alexia'yı canlandırıyor. Vincent Lindon, Garance Marillier ve Laïs Salameh başrolde.

Roya Sadat, Afgan film yapımcısı ve yönetmendir.

Afganistan ile Çin, tarih boyunca birbiriyle çoğunlukla samimi ilişkiler sürdürmüştür; İpek Yolu'nun sayesinde, bu bölgeler arasındaki ticarî ilişkiler en az Han Hanedanı dönemine dayanır. Günümüzde Afganistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Çin'in Kâbil'de bir büyükelçiliği var. Ayrıca iki ülke arasında kısa bir kara sınırı bulunmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.