Yetenekli Bay Ripley

Yetenekli Bay Ripley
The Talented Mr. Ripley
	Filmin afişi
Yönetmen	Anthony Minghella
Yapımcı	William Horberg; Tom Sternberg
Senarist	Patricia Highsmith (roman); Anthony Minghella (senaryo)
Oyuncular	Matt Damon; Gwyneth Paltrow; Jude Law; Cate Blanchett; Philip Seymour Hoffman; Jack Davenport
Müzik	Gabriel Yared
Sanat yönetmeni	John Seale
Kurgu	Walter Murch
Dağıtıcı	- ABD -; Paramount Pictures; - ABD dışında -; Miramax Films
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Polisiye, Gerilim, Dram
Renk	Renkli
Yapım yılı	1999
Çıkış tarih(ler)i	25 Aralık 1999; 10 Mart 2000 (Türkiye)
Süre	139 dakika
Ülke	Birleşik Devletler
Dil	İngilizce
Bütçe	40,090,000 $
Hasılat	128,798,265 $
Devam filmi	Ripley Under Ground

Yetenekli Bay Ripley (özgün adı: The Talented Mr. Ripley), Anthony Minghella tarafından yazılıp yönetilen psikolojik gerilim türünde bir 1999 film uyarlaması. Film, Patricia Highsmith'in 1955'te yazmış olduğu aynı adlı romandan uyarlanmıştır. Türkiye'de Becerikli Bay Ripley adıyla yayımlanan roman ilk kez 1960 yılında Fransa'da Plein Soleil adıyla sinemaya aktarılmıştı. Bu film Türkiye'de Kızgın Güneş, ABD'de ise Purple Noon adlarıyla gösterime verildi.

Filmde Tom Ripley rolünde Matt Damon, Marge Sherwood rolünde Gwyneth Paltrow, Dickie Greenleaf rolünde Jude Law, film için oluşturulmuş bir karakter olan Meredith Logue rolünde Cate Blanchett, Freddie Miles rolünde Philip Seymour Hoffman, Peter Smith-Kingsley rolünde Jack Davenport (romana oranla filmde daha geniş yer verilmiştir), Herbert Greenleaf rolünde James Rebhorn, Joan Teyze rolünde Celia Weston ve Colonnello Verrecchia rolünde Ivano Marescotti oynamıştır.

Filmin çoğunluğu İtalya'nın Roma ve Venedik şehirlerindeki yerlerde geçmiştir. Bir opera sahnesinde Eugene Onegin 'in Lensky ve Onegin arasında geçen düetine ağırlık verilmiştir.

Konu

Tom Ripley (Matt Damon) 1950lerde New York'ta geçinmeye çabalayan genç bir adamdır. Bir partide, giymiş olduğu ödünç Princeton ceketiyle piano çalarken, varlıklı Herbert Greenleaf (James Rebhorn) yanına yaklaşır. Tom'un bir üniversite mezunu ve oğlu, Dickie Greenleaf'ın (Jude Law) bir arkadaşı olduğunu sanır. Ripley'e, Dickie'nin Birleşik Devletler'e dönüp aile şirketinin başına geçmesinde iknasına ihtiyacı olduğunu söyler ve bunun için İtalya'ya gidip gidemeyeceğini sorar. Princeton'a gitmemiş ve Dickie'yle hiç tanışmamış olduğu hâlde teklifi kabul eder.

İtalya'ya varışından kısa bir süre sonra, Ripley "kazara" Dickie ve onun kız arkadaşı, Marge Sherwood (Gwyneth Paltrow) ile sahilde karşılaşmayı başarır ve kısa sürede kendini onların hayatının içine sokar. Dickie ve Tom birlikte seyahatlerine devam ederler. Bu seyahatlerin birinde Dickie'nin arkadaşı Freddie Miles (Philip Seymour Hoffman) ile karşılaşırlar. Freddie anında Tom'dan hoşlanmadığını fark eder ve Dickie'nin bir zamanlar ilişki yaşamış olduğu kızın kendini öldürmesiyle işler değişmeye başlar. Dickie yeni arkadaşından bıkmaya başlar; Ripley'in devamlı varlığı ve büyüyen bağımlılığı onun içerlemesine neden olur. Özellikle de Ripley'in Princeton'da birlikte geçirdikleri günler hakkında yalan söylediğini öğrendikten sonra. Gözüne çarpan zengin Greenleaf yaşam tarzı yüzünden arzusu ve yeni arkadaşıyla büyüyen cinsel saplantısı, Ripley'in hislerinin karışmasına neden olur.

Greenleaf, Ripley'e jest olsun diye onunla birlikte Sanremo'ya kısa bir tatile çıkmaya karar verir. İkisi bir tekne kiralarlar ve denize açılırlar. Fakat Dickie Ripley'e bağımlılığı ve varlığı konusundaki büyüyen endişesinden bahsetmesiyle, aralarında çıkan şiddetli kavga Ripley'in Dickie'yi öldürmesiyle sonuçlanır. Ripley kıyıya yüzmeden önce suçunun üstünü örtmek için Dickie'nin de içinde bulunduğu bir şekilde tekneyi batırır.

Otel görevlileri onu Dickie'yle karıştırınca Ripley Dickie'nin kimliğini üstlenebileceğini anlar. Dickie'nin imzasını ve pasaportunu üzerine alır ve geçimini onun ödeneğinden sağlamaya başlar. Dikkatlice Marge'ın Dickie tarafından terk edildiğine inanmasını sağlar. Hatta iki otelde kendisi ve Greenlief adına yer ayırtır ve otel çalışanları aracılığıyla "onlar" arasında birbirlerine mesajlar gönderir, bu da Dickie'nin hayatta olduğunu sanmalarını sağlar.

Daha sonra, Ripley Roma'da pahalı bir apartman kiralar. Noel'i yalnız başına kendine pahalı hediyeler alarak geçirir. Dickie'nin arkadaşı Freddie, Dickie'nin apartmanda olduğunu sanarak ziyarete gelir. Hemen Ripley'den şüphelenir; apartmanın Dickie'nin tarzı dikkate alınarak dekore edilmemiştir ve Greenleaf piano çalamazken ev sahibesi sürekli piano çalınmasından şikayet etmektedir. Miles bunun hakkında Ripley'in karşısına çıkmak üzereyken, Ripley onu da öldürür.

Sonraki birkaç hafta içinde, Ripley'in hayatı polis ve Greenleaf'in arkadaşlarıyla arasında "kedi-fare" oyunu hâlini alır. Onun bu çıkmazı zengin varis Meredith Logue (Blanchett)'ta bir karışıklılığa yol açar. Onunla İtalya'ya ilk vardığında tanışmış ve Dickie'yi tanımadan önce kendini Dickie Greenleaf olarak tanıtmıştır. Ripley, Greenleaf'in adına sahte bir intihar notu hazırlar ve Venidik'e taşınır. Peş peşe Marge, Dickie'nin babası ve Amerikalı bir özel dedektif (Philip Baker Hall) Ripley ile yüzleşir. Marge özellikle Dickie'nin ölümüyle ilişkili olarak Ripley'den şüphelenir. Bu sırada Ripley onu öldürmeye hazırlanmaktadır. Marge'ın arkadaşı Peter Smith-Kingsley'in (Jack Davenport) daireye girmesiyle Ripley'in bu girişimi yarıda kalır.

Ödüller

Akademi Ödülü adaylıkları

Ödül Adaylığı	Aday
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü	Jude Law
En İyi Sanat Yönetmeni Akademi Ödülü	Roy Walker Bruno Cesari
En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü	Ann Roth Hassan Sahili
En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü	Gabriel Yared
En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü	Anthony Minghella

Altın Küre adaylıkları

Ödül Adaylığı	Aday
Sinema Dalında En İyi Aktör Altın Küre Ödülü - Drama	Matt Damon
Sinema Dalında En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü	Jude Law
En İyi Sinema Filmi Altın Küre Ödülü - Dram	Yetenekli Bay Ripley
Golden Globe Award for Best Original Score	Gabriel Yared
En İyi Yönetmen Altın Küre Ödülü	Anthony Minghella

Kazandığı ödüller

En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu BAFTA Film Ödülü – Jude Law
Blockbuster Entertainment Award for Favorite Supporting Actor – Jude Law
BFCA Award for Best Score – Gabriel Yared
En İyi Yönetmen NBR Ödülü – Anthony Minghella
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu NBR Ödülü – Philip Seymour Hoffman
En İyi Uyarlama Senaryo Amerikan Yazarlar Loncası Ödülü - Anthony Minghella
En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Film Eleştirmenleri Ulusal Derneği Ödülü – Philip Seymour Hoffman

Ayrıca bakınız

Becerikli Bay Ripley (The Talented Mr. Ripley) romanı ilk kez 1960'ta Purple Noon olarak da bilinen Plein Soleil adıyla çekilmiştir. René Clément'ın yönetmiş olduğu filmin baş rolünde ise Ripley'i canlandıran Alain Delon bulunmaktaydı.
Tom Ripley'le ilgili diğer film uyarlamaları ise Mr. Ripley's Return (Ripley Under Ground), Ripley's Game ve The American Friend 'dir.