İçeriğe atla

Yeryüzündeki En Büyük Gösteri

Yeryüzündeki En Büyük Gösteri
The Greatest Show on Earth
Türkiye çevirisinin kapağı
YazarRichard Dawkins
Çevirmenlerİstem Fer, Kahraman İpekdal, B. Duygu Özpolat, Uygar Polat
Dilİngilizce
KonuEvrimsel biyoloji
YayımcıKuzey Yayınları
Sayfa444
ISBN9780593061732 (özgün)
9789944315296 (Türkçe)

Yeryüzündeki En Büyük Gösteri, Britanyalı biyolog Richard Dawkins'in onuncu kitabıdır. 3 Eylül 2009 yılında İngilizce olarak İngiltere'de ve 2010'un Mart ayında Türkiye'de Türkçe olarak basılmıştır.

Kitap, 2011 Nisan'ı itibarıyla İngiltere, Kanada, İrlanda ve Avustralya’da en çok satan kitap durumundadır. Kitabın çevirisi İstem Fer, Kahraman İpekdal, B. Duygu Özpolat ve Uygar Polat tarafından gerçekleştirilmiş, Uygar Polat ve Tunç Tuncay Bilgin editörlüğünü yapmıştır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde çıkışının ilk haftası en yakın rakiplerini ikiye katlayarak The Sunday Times'ın en çok satanlar listesinde zirveye yerleşti.[1] Ayrıca kitap Richard Dawkins ve eşi Lalla Ward tarafından sesli kitap olarak da yayınlandı.

Dawkins kitabı için -evrim konusundaki kayıp halka tartışmalarına esprili bir gönderme yaparak- "Yazılarımın kayıp halkası" der ve kitabı şöyle tanımlar:[2]

Bu kitap, evrim 'teorisi'nin aslında -bilimdeki tüm inkâr edilemez veya doğruluğu tartışılamaz olgular gibi- bir olgu olduğu konusundaki kanıtların şahsî bir özetidir.

— Richard Dawkins

Özet

Kitap 400 civarı sayfada 13 bölümden ve sonunda Tarihi Yalanlayanlar adlı bir ekten oluşmaktadır. Başlıklar aşağıdaki gibidir:

  1. Sadece bir teori?
  2. Köpekler, inekler ve kabaklar (Yapay Seçilim)
  3. Çuhaçiçeğinde Makro-evrime giden yol
  4. Sessiz ve yavaş zaman (Dünya'nın yaşını ve jeolojik zaman ölçeğini irdeler)
  5. Gözlerimizden önce (evrimin gözlenen örnekleri)
  6. Kayıp halka? "Eksik" derken ne demek istiyorsunuz? (fosil kayıtları)
  7. Kayıp insanlar? Artık kayıp değiller (insanın evrimi)
  8. Sen kendin dokuz ayda yaptın (J. B. S. Haldane'e adanmış; gelişimsel biyolojiyi irdeliyor)
  9. Kıtaların takı (Biyocoğrafya ve katman tektoniği)
  10. Kuzenlik ağacı (hayatın ağacı, homoloji ve analoji)
  11. Hepimizin üzerinde yazılı tarih (işlevsizlik ve bilinçsiz tasarım)
  12. Silahlanma yarışı ve 'evrimsel tanrıbilim' (eşevrim ve silahlanma yarışı evrimi)
  13. Hayata böyle bakmak bir azamet (Türlerin Kökeni'nin son bölümüne dayanarak)

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "The Sunday Times Listesi". 16 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2011. 
  2. ^ The Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Duke University. Erişim: 21 Kasım 2011.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Herbert Spencer</span> İngiliz filozof ve sosyolog

Herbert Spencer, İngiliz filozof ve sosyolog.

<i>Kurtlar Vadisi</i> (dizi) Türk televizyon dizisi (2003–2005)

Kurtlar Vadisi, 15 Ocak 2003 tarihinde Show TV'de "Bu bir mafya dizisidir" sloganıyla yayımlanmaya başlayan aksiyon, dram ve politik türdeki Türk televizyon dizisidir. Dizi, 4 sezon olup toplam 97 bölümden oluşmaktadır. 1. sezonunda çarşamba günleri sonrasındaysa perşembe günleri yayımlanmıştır. Dizi, ilk üç sezon Show TV'de yayımlanmıştır. Son sezonundaysa 4 milyon dolar karşılığında Kanal D'ye transfer olmuştur. Bu yönüyle Türk televizyonunda bir ilktir. Dizi, 29 Aralık 2005 tarihinde yayımlanan 97. bölümüyle final yaparak sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dawkins</span> İngiliz biyolog, etolog ve yazar

Clinton Richard Dawkins, Britanyalı etolog, evrimsel biyolog ve yazar. Oxford Üniversitesi bünyesinde 1995 yılında Charles Simonyi tarafından oluşturulmuş Bilimin Kamu Tarafından Anlaşılması için Smonyi Kürsüsü'nde 2008 yılında emekli oluncaya kadar görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jeremy Clarkson</span>

Jeremy Charles Robert Clarkson, otomobil konusunda uzmanlaşmış yazar ve yayıncıdır. The Sunday Times'da ve The Sun gazetesinde haftalık yazılar yazmaktadır ancak en çok BBC otomobil programı Top Gear ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Dennett</span> Amerikalı filozof

Daniel Clement Dennett, Amerikalı filozof ve bilişsel bilimcidir. Araştırmaları genellikle zihin felsefesi, bilim felsefesi ve biyoloji felsefesi üzerine odaklanmıştır, özellikle evrimsel biyoloji ve bilişsel bilimle ilişkisini inceler.

<i>Gen Bencildir</i> 1976da yayımlanan Richard Dawkins tarafından yazılmış kitap

Gen Bencildir, zoolog Richard Dawkins tarafından evrim hakkında yazılmış olan, ilk defa 1976'da yayınlanan kitaptır. Dawkins kitapta, özverili ve bencil davranış kuramları, bencilliğin genetik tanımı, saldırgan davranışların evrimi, kanbağı kuramı, eşey farklarının doğal seçilimi gibi konuları ele alır. Kitap George C. Williams'ın ilk kitabı olan Adaptation and Natural Selection'da yer alan temel teori üzerinde geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pastafaryanizm</span> tek tanrılı parodik din

Pastafaryanizm veya Uçan Spagetti Canavarı Kilisesi, eğitim sisteminde akıllı tasarım iddialarının öğretilmesini eleştiren bir hareket. Medya tarafından parodi bir din olarak görülmektedir. Oregon Eyalet Üniversitesi fizik bölümü mezunu olan Bobby Henderson tarafından 2005'te kurulmuştur. Uçan Spagetti Canavarı bu dinin tanrısıdır. Bu dine inananlar, kendisine Pastafaryan demektedir.

<i>Tanrı Yanılgısı</i> Richard Dawkinsin en mühim eserlerinden bir tanesi

Tanrı Yanılgısı, Britanyalı ünlü etolog Richard Dawkins'in 2006 yılında Birleşik Krallık'ta The God Delusion ismi ile yayımladığı, uluslararası en çok satanlar listesinde yer almış kitaptır. Tanrının neredeyse mutlak denebilecek bir şekilde var olmadığını, dinin, toplum ve özellikle de çocuklar üzerinde zararlı etkileri olduğunu iddia eden kurgusal olmayan bir düzyazı kitabıdır. Türkiye'de Kuzey Yayınları tarafından Temmuz 2007'de yayımlanmıştır. Kitabın içeriğinde bir kişinin kendi inançlarını, herhangi bir tanrının var olmasına yönelik olasılığa göre kategorize etmesini mümkün kılan bir teistik olasılık skalası da vardır. Bu skala Dawkins Skalası olarak da adlandırılmaktadır.

Sosyobiyoloji, davranışların sahip olmuş olabileceği evrimsel avantajları göz önüne alarak türlerin sosyal davranışlarını açıklamaya çalışan bilimsel disiplinlerin neo-Darwinci bir sentezidir. Başka bir ifadeyle, sosyal davranışın biyoloji, daha spesifik olarak evrimsel biyoloji temelli olarak ele alındığı disiplinlerarası bir çalışmadır. Sosyobiyolojinin konuları etoloji, antropoloji, evrim, zooloji, arkeoloji, popülasyon genetiği, davranışsal ekoloji, evrimsel psikoloji, felsefe gibi birçok disiplinin konuları arasındadır.

Mem ya da Même, Richard Dawkins'in ortaya attığı kültürel iletim birimidir.

"Evrim hem bir teori hem de bir olgudur " şeklindeki ifadeye, biyoloji literatüründe sıkça rastlanır. Bu ifade evrimin iki şekilde kullanılması nedeniyle ortaya çıkmaktadır. "Evrim olgusu" ile kastedilen, bilimsel gözlemler ve deneyler ile meydana geldiği görülmüş olan, biyolojik organizma topluluklarındaki değişimlerdir. "Evrim teorisi" ile kastedilen ise bu değişimlerin nasıl meydana geldiğinin günümüzdeki bilimsel açıklaması olan modern evrimsel sentezdir. Bu terimlerin yanlış kullanılması ve yanlış anlaşılması, evrim teorisinin doğruluğuna karşı çıkan görüşleri temellendirmek için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ricky Gervais</span> İngiliz komedyen ve oyuncu

Ricky Dene Gervais, İngiliz komedyen, oyuncu, yazar, yapımcı, yönetmen ve müzisyen. Stephen Merchant ile birlikte The Office (2001-2003), Extras (2005-2007) ve Life's Too Short (2011-2013) adlı İngiliz televizyon sitcom'larını yarattı, birlikte yazdı ve oynadı. Ayrıca Derek (2012-2014) ve After Life (2019-2022) dizilerini yarattı, yazdı ve oynadı.

<span class="mw-page-title-main">İnternet meme'i</span> İnternette yayılan ve geniş kitlelerce manası bilinen olgular

İnternet meme'i, meme, İnternet geyiği ya da mem, İnternet üzerinde anonim olarak genellikle popüler resim, video, kelime ya da cümleler şeklinde yayılan ve geniş kitlelerce manası bilinen olgulara verilen isimdir. İnternet fenomenleri, internette yayılmaya müsait olan her türlü olgu olabilir. Herhangi bir bağlantı, web sitesi, resim, yazı veya söz öbeği bir fenomen haline gelebilir. Geyiklerin yayılma şekli genelde forumlar, sosyal medya siteleri, bloglar ve e-posta yoluyla gerçekleşir.

Yaşamın evrimsel tarihi kronolojisi, gezegenimiz Dünya'daki yaşamın gelişmesini ve önemli başlıca olayları özetlemektedir. Daha ayrıntılı bir açıklama için Yerküre tarihi ve Jeolojik devir maddelerine bakınız. Bu makalede verilen tarihler bilimsel kanıta dayalı tahminlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan evrimi zaman çizelgesi</span>

İnsan evrimi zaman çizelgesi, insan türlerinin evrimindeki belli başlı önemli olayları ve insan atalarının evrimsel tarihlerini özetlemektedir. Bunun yanında Homo sapiens türünün atası olabilecek canlıların, tür ve cinslerin kısa bir açıklamasını içerir. Temel olarak Abiyogenez'in konusu olan yaşamın kökeni bu zaman çizelgesinde konu edinmemiş olup insanın oluşumuna götüren ön ataların olası bir soy çizgisi ele alınmıştır. Bu zaman çizelgesi, paleontoloji, gelişim biyolojisi ve morfoloji alanında elde edilen verilerin yanında anatomik ve genetik veri çalışmalarına da dayanır. İnsan evriminin tüm yönleriyle araştırılması antropolojinin önemli bir bileşenidir.

Evrimin kanıtları ve canlıların ortak atadan geldiği, bilim insanlarının uzun yıllar boyunca çeşitli alanlar ve disiplinlerde canlıların akrabalık derecesi ve ortak kökenine dair çalışmalarda ortaya çıkarılmış olup bu kanıtlar, evrimsel süreçlerin meydana geldiğini göstererek evrimin bir olgu olarak gerçekliğini doğrulamış ve Dünya üzerindeki yaşamın türlülük ve çeşitliliğine neden olan doğal süreçler hakkında bir bilgi zenginliği sağlamıştır. Bu kanıtlar, yaşamın zaman içinde nasıl ve neden değiştiğini açıklayan ve bilimsel bir kuram olan modern evrimsel sentezi desteklemektedir. Evrimsel biyologlar, test edilebilir varsayımlarda bulunup hipotezleri test ederek ve nedenlerini açıklayan ve gösteren kuramlar geliştirerek ortak atayı belgelerler.

Endless Forms Most Beautiful, Finlandiyalı senfonik metal grubu Nightwish'in sekizinci stüdyo albümü. 27 Mart 2015 tarihinde yayımlanmıştır. Bu albüm, grubun son vokalisti Floor Jansen'ın ve daha önce grupta konuk üye olarak çalan Troy Donockley'in sabit üye olarak katıldığı ilk albümdür. Albüm kaydında grubun davulcusu Jukka Nevalainen kronik insomnia hastalığından dolayı yer alamamış, davullar Wintersun'ın davulcusu Kai Hahto tarafından çalınmıştır.

<i>İbo Show</i> Türk yapımı televizyon programı

İbo Show, İbrahim Tatlıses tarafından sunulan ve 19 Kasım 1993 tarihinde yayımlanmaya başlayan eğlence ve talk show türündeki Türk televizyon programıdır. İlk sezonu Kanal 6'da yayımlanmış daha sonra Star TV, TGRT, atv, Show TV ve Beyaz TV gibi kanallara geçmiştir. Özellikle, 1990'lı yıllardaki programıyla reyting rekorları kırmıştır ve izleyicilerin beğenisini kazanmıştır. Olgun Şimşek ve Evrim Akın gibi oyuncular program içinde kısa skeçlerde oynamışlardır. 2010'lu yıllarda HD yayın yapmaya başlamıştır. Program, 13 Mart 2011 tarihinde İbrahim Tatlıses'in yaşadığı olaylardan sonra Beyaz TV'de sona ermiştir. Toplam 18 sezon yayımlandı ve 642. bölümü ile ekranlara veda etti. Programın tüm bölümleri ve programdan kesitler İbrahim Tatlıses'in YouTube kanalı üzerinden yayımlanmaktadır. 9 yıl aradan sonra 31 Ekim 2020'de yeni sezonu ile Star TV'de başlaması planlanan program 30 Ekim 2020'de olan İzmir Depremi nedeniyle ileri tarihe ertelendi, 14 Kasım 2020 tarihinde Star TV'de tekrar yayımlanmaya başladı ve 26 Haziran 2021'de ekrana gelen 30. bölümü ile sezon finali yaptı. Yeni sezonu, 13 Şubat 2022 tarihinde yayımlanmaya başladı ve 18 Mayıs 2022 tarihinde yayımlanan 43. bölümü ile sezon finali yaptı.

Yeni Ateizm, bazı yirmi birinci yüzyıl ateistleri tarafından ileri sürülen bir akımdır. Bu modern ateizm ve laiklik akımı, din eleştirmenleri olarak da bilinen, batıl inanç, din ve usdışılıkçılık gibi görüşlerin anlayışla karşılanmaması gerektiğini; tam tersine, özellikle de bunların etkilerinin devlet, eğitim ve politikada hissedildiği her dönemde bunlarla mücadele edilmesi, bunların eleştirilmesi ve yalanlarının açığa çıkarılması gerektiğini düşünen bir grup yazar ve düşünür tarafından savunulmaktadır. "Yeni Ateizm" terimi, Gary Wolf tarafından 2006 yılında Wired dergisinde yayımlanan bir makalede ilk defa kullanılmıştır.

Memetik, Darwinci evrim ile bir analojiye dayanan bilgi ve kültür çalışmasıdır. Destekçiler memetiği, kültürel bilgi aktarımının evrimsel modellerine bir yaklaşım olarak tanımlarlar. Memetik, bir fikrin nasıl başarılı bir şekilde yayılabileceğini açıklar, ancak mutlaka bu fikrin gerçek olması gerekmez. Eleştirmenler teorinin "denenmemiş, desteklenmemiş veya yanlış" olduğunu ileri sürerler. Pek çok bilim insanı memetiği sözde bilim olarak nitelendirmiş, memetiğin bir araştırma programı olarak kabul görmesine engel teşkil etmişlerdir.