İçeriğe atla

Yervant Sırmakeşhanlıyan

Yervant Sırmakeşhanlıyan
Eruhan
DoğumTemmuz 1870
İstanbul, Osmanlı imparatorluğu
Ölüm1915
Harput, Osmanlı imparatorluğu
MeslekYazar, çevirmen ve gazeteci
İkametBulgaristan (1896-1904) ve Mısır (1904)
VatandaşlıkOsmanlı Ermenisi
EğitimGetronagan Ermeni Lisesi
TürRealizm (edebiyat)
Önemli eser
  • Amirayin aghchige (Rabbin Kızı)
  • Harazad vortin (Meşru Oğul)
Çocuklar2

Yervant Sırmakeşhanlıyan (Ermenice: Երուանդ Սրմաքէշխանլեան, 1870, Kostantiniye - 1915, Harput), Osmanlı Ermenisi yazar, çevirmen ve gazeteci.

Hayatı

Eruhan 1870'te Kostantiniyye'de yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocuklukta eğitimini okul olarak hizmet veren eski ve köhne bir bina olan Nersesyan kurumundan aldı. Eruhan, “Rabb'in Kızı” (Ermenice: Ամիրային Աղջիկը) romanındaki mizahi karakterlerinden birini okulun müdürü Gonsdandin Abantarian'a dayandırır.

1886'da, Eruhan'ın babası onu tıp alanında kariyer yapmaya zorladı, ancak bir aile dostu, oğlunu yeni açılan Getronagan Lisesi'ne (Merkez Koleji) kaydettirmeye ikna etti. Eruhan, yıl sonu sınav oturumu sırasında hastalandı ve sınavlarını yazamadı. Bütünleme başvurusu reddedildi ve kurumdan ayrıldı.

Fakir bir aileden gelen Eruhan, erken yaşta iş bulmak zorunda kaldı. Sonraki iki yıl boyunca, Eruhan kendini çeşitli Avrupalı ve Ermeni yazarların çok sayıda romanını okumaya adadı, aynı zamanda Fransızcayı da akıcı hale getirdi. Daha sonra “Doğu” (Ermenice: Արեւելք Arevelk) gazetesinin editör kadrosuna tercüman olarak katıldı. Sonunda kendi malzemesini yazmaya başladı ve yeteneği, zamanın büyük Ermeni yazarları Kirkor Zöhrab ve Arpiar Arpiaryan tarafından fark edildi. Eruhan yazmaya devam etmesi için teşvik edildi ve eserleri sürekli olarak Arevelk ve Masis (Ermenice: Մասիս) gazetelerinde yayınlandı.

1896'da Hamidiye katliamları sırasında Eruhan, diğer birçok Ermeni aydınla birlikte ülkeyi terk etti. Bulgaristan'a yerleşti ve burada Şaviğ (Ermenice: Շաւիղ) gazetesinde yazılar yazdı ve aynı zamanda öğretmenlik yaptı. 1904'te Eruhan, Lusaber (Ermenice: Լուսաբեր) gazetesinin editörlüğünü üstlendiği Mısır'a taşındı. 1905'te eski öğrencilerinden biriyle evlendi.

Ermeni Kırımı'nda öldürülmesi

Yervant Sırmakeşhanlıyan 1908'de Konstantiniyye'ye döndü ve burada eski okulu Getronagan Ermeni Koleji'nin müdürü oldu. Beş yıl sonra, yerel bir okulda idari bir rol üstlendiği Harput'a taşındı. 24 Nisan 1915'te Ermeni aydınların sürgünü, Ermeni Kırımı'nın başlangıcı oldu. Eruhan bu tarihten kısa bir süre sonra bir rahiple birlikte tutuklanarak hapse atıldı.[] Günlerce işkence gördüler, sonra zincirlendiler ve Harput sokaklarında yaraları görünerek geçit töreninde yürütüldüler.[] Türk askerleri onları şehirden sürdü ve Eruhan'ı ve rahibi vurdu.[] Eşi ve iki çocuğu, Deyrizor Konsantrasyon Kampları'na yapılan ölüm yürüyüşleri sırasında öldürüldü.[]

Kaynaklar

  • Translated from Armenian: N.A. Արդի հայական գրականութիւն
  • Բ հատոր, Modern Armenian literature Volume II, 2002, s. 154 – 158.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kirkor Zohrab</span>

Kirkor Zohrab Efendi, Osmanlı Ermenisi yazar, akademisyen, siyasetçi ve avukat. Ermeni Kırımı'nın başlangıcında Osmanlı hükûmeti tarafından İstanbul'da tutuklandı ve yargılanmak üzere Diyarbakır'da bir askeri mahkemeye gönderildi. Yolculuk esnasında 15-20 Temmuz 1915'te Urfa yakınlarındaki Karaköprü'de Çerkez Ahmet, Halil ve Nazım'ın başını çektiği bir grup eşkıya tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Soğomon Tehliryan</span> Ermeni kontrgerilla (1896-1960)

Soğomon Tehliryan, Osmanlı İmparatorluğu'nun eski sadrazamı Talat Paşa'ya, 15 Mart 1921'de Berlin'de suikast düzenleyerek öldüren Osmanlı Ermenisi devrimci ve komitacıydı. Daha önce Osmanlı gizli polis servisi için çalışan ve 24 Nisan 1915'te tehcir edilen Ermeni aydınların listesinin hazırlanmasına yardımcı olan Harutyan Mıgırdiçyan'ı öldürdükten sonra bu suikastı gerçekleştirmekle görevlendirilmiştir. Bu suikast, Nemesis Operasyonu'nun bir parçasıydı ve Ermeni histografisine göre Birinci Dünya Harbi sırasında Osmanlı İmparatorluk Hükûmeti tarafından düzenlenen Ermeni Kırımı'nın bir nevi intikam planıydı. Tehliryan, Ermeniler tarafından ulusal bir kahraman olarak kabul edilir.

Hagop Demirciyan, Osmanlı Ermenisi ve Türk Ermeni yazar.

<span class="mw-page-title-main">Aram Andonyan</span>

Aram Andonyan, Ermeni gazeteci, tarihçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Rupen Zartaryan</span>

Rupen Zartaryan Osmanlı Ermenisi yazar, eğitimci ve siyasi aktivist. 1915 Ermeni Kırımı sırasında öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">24 Nisan 1915'te Ermeni aydınların sürgünü</span>

Ermeni aydınların sürgünü veya diğer adıyla Kızıl Pazar, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı içerisinde iken başkent İstanbul'daki Ermeni toplumunun önde gelen insanları tutuklaması ve tehcir etmesidir. Tutuklular, 24 Nisan 1915 tarihinde Dahiliye Nazırı Talat Paşa'nın emriyle Ankara yakınlarındaki iki merkeze taşındı. 27 Mayıs 1915 tarihinde Tehcir Kanunu'nun kabulü ile birlikte daha sonra sürdürülen bu aydınların çoğu öldürüldü. 24 Nisan, Ermeni tehcirinin başlangıç günü olarak kabul edilmekte ve Ermenistan'da ve Ermeni toplulukları tarafından "Ermeni Soykırımını Anma Günü" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tlgadintsi</span>

Tılgadindzi veya Tlkatintsi Osmanlı Ermenisi yazar, öğretmen ve Ermeni kırsal edebiyatının önemli temsilcilerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Keğam Parseğyan</span>

Keğam Parseğyan, Osmanlı Ermenisi yazarı, köşe yazarı, öğretmen, editör ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Levon Kirişçiyan</span>

Levon Larendz Kirişçiyan, Osmanlı Ermeni yazar, çevirmen, öğretmen ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Minasyan</span> Ermeni gazeteci

Sarkis Minasyan, gerçek adıyla Aram Aşot,, Osmanlı Ermenisi yazar, öğretmen, gazeteci ve Sivil aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Yervant Odyan</span> Ermeni-Osmanlı şair (1869-1926)

Yervand Odyan, Osmanlı gazeteci, mizah yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Parseğ Şahbaz</span>

Parseğ Şahbaz, Osmanlı Ermenisi avukat, gazeteci ve köşe yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Arpiar Arpiaryan</span> Ermeni yazar

Arpiar Arpiaryan etkili bir 19. yüzyıl Ermeni yazarı, Ermeni edebiyatında realizmin öncüsü ve siyasi bir aktivisttir.

<span class="mw-page-title-main">Onnik Tertsakyan</span> Ermeni siyasetçi

Onnik Tertsakyan Vinniyan, Osmanlı Ermeni siyasetçi ve Meclis-i Mebûsan üyesi. Ermeni Kırımı sırasında öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hovhannes Bucikanyan</span>

Hovhannes Bucikanyan Osmanlı'da Ermeni akademik, profesör ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu içinde İkinci Meşrutiyeti'nin savunucusuydu ve ünlü Fırat Koleji'nde etkili bir memurdu. Ermeni Soykırımı kurbanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Mari Beyleryan</span>

Mari Beyleryan Ermeni asıllı Osmanlı yazar, öğretmen, hatuncu, halk figürü ve Ermeni Soykırımı kurbanı.

<span class="mw-page-title-main">Armenag Haygazyan</span>

Doktor Armenag Haygaziyan The New York Times tarafından “Yakın Doğu'nun en önde gelen Ermeni eğitimcisi” olarak kabul edilen Osmanlı eğitimci, bilim insanı, ilahiyatçı, dilbilimci ve müzisyen. Konya'daki Jenanyan Apostolik Enstitüsü'nün müdürüydü. Ünlü Yale Üniversitesi'nden mezun oldu ve Türkiye'deki Ermeni yurttaşlarına hizmet etmek için Türkiye'ye döndü. Doktora derecesini aldı fakat Ermeni Soykırımı kurbanı oldu.

Donabed Lüleciyan Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermeni editör ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Arşak Çobanyan</span> Ermeni yazar (1872-1954)

Arşak Çobanyan Osmanlı Ermenisi kısa öykü ve oyun yazarı, gazeteci, editör, şair, çevirmen, edebiyat eleştirmeni, dilbilimci ve romancı.

Fırat Koleji, Harput'ta, Amerikalı misyonerler tarafından kurulup yönetilen ve eğitimine devam edilen bir karma eğitim lisesiydi. Çoğunlukla bölgedeki Ermeni toplumuna hizmet vermiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.