Yervant Odyan
| Yervant Odyan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1869 Yenikapı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1926 Kahire, Mısır |
| Meslek | Yazar, gazeteci |
| Milliyet | Ermeni |
| Vatandaşlık | Osmanlı |
| Tür | Hiciv |
Yervand Odyan (Doğu Ermenice: Երվանդ Օտյան, Batı Ermenice: Երուանդ Օտեան, d. 19 Eylül 1869, İstanbul – ö. 3 Ekim 1926, Kahire), Osmanlı gazeteci, mizah yazarı.
Yoldaş Pançuni adlı eseri ile büyük bir şöhret kazanmıştır.
Yaşamı
1869’da Yenikapı’da dünyaya geldi. Ailesi Kayseri’den İstanbul’a gelip saray mimarlığına kadar yükselmiş Boğos Odyan’ın soyundandır.[1]
Ermeni Milleti Nizamnamesi’nin hazırlayıcılarından olan amcası Krikor Odyan ile birlikte 1879’da Paris’e gitti. 1882 yılında ise babasının konsolosluk yaptığı Romanya’nın Krayova şehrinde bulundu. Üsküdar'daki Berberyan Ermeni Okulu'nda bir buçuk yıl kadar öğrenim gördü. Sonrasında eğitimini evde, amcasının çevresindeki dönemin ünlü Ermeni aydınlarından aldığı derslerle sürdürdü.
İlk yazı ve çevirileri İstanbul Ermeni basınında 1887’de görülmeye başladı. Dönemin pek çok ünlü dergi ve gazetesinde yazıları yayımlandı. Osmanlı Bankası Baskını'ndan sonra Ermeniler’e yönelik saldırılar üzerine 1896 yılının Ağustos ayında İstanbul’u terk edip Yunanistan’a geçti. Atina, Paris, Londra, İskenderiye’de Ermenice gazetelerde yazı ve yayıncılık hayatına devam etti. 1903’te Bombay’a gittikten sonra Mısır’a tekrar döndü. Dökümcülük ve elmas tüccarlığı gibi farklı iş alanlarında da çalıştı.[2]
II. Meşrutiyet’in ilanı üzerine İstanbul’a döndü. Yedi yıl boyunca Bizans, Vakit ve Özgürlük Kavgası gazetelerine yazılar yazdı.[2] 1910′da Giyotin, 1912-1914 arasında Kara Kedi, 1913’te de Kudret Helvası adlı mizah dergilerini yayımladı. En ünlü eseri Yoldaş Pançuni’nin birinci bölümü 1911’de kitap olarak basıldı, ikinci bölümü ise 1914’te yayımlandı.
1915 Mayıs ayında tutuklanıp Osmanlı hükûmeti tarafından Suriye içlerine tehcir edildi; mucize eseri zor yaşam şartlarından sağ kurtuldu. 1918’de İstanbul’a döndü. Muharebe, Son Havadis ve Vakit’te güncel yazılar yazdı, Mizah Yıllığı adlı dergiyi yayınladı.
1923’te Bükreş’e geçti ve Yoldaş Pançuni üçlemesinin son bölümünü orada yayımladı.1924’te Lübnan’a 1925’te Kahire’ye geçti. 3 Ekim 1926’da kanserden öldü. Kahire’deki Marmina Ermeni Mezarlığı’na defnedildi.
Gerek Ermeni toplumunun iç çalkantılarına, gerekse tehcir edilişine, yurdundan kopan Ermenilerin yaşamlarına ilişkin eserler vermiş; Tolstoy, Emile Zola, Dostoyevski, Gorki, Mark Twain’in kitaplarını Ermeniceye çevirmiştir.
Kaynakça
- ^ "Yoldaş Pançuni, Aras Yayınları Kasım 2000" (PDF). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
- ^ a b "Yervant Odyan ve Mütevelli'nin Karısı, Mimesis, 11.07.2011". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015.
