İçeriğe atla

Yergöğü Kuşatması (1790)

Yergöğü Kuşatması
1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı

Osmanlılarca 1771 yılında inşa edilen Yergöğü kulesi
Tarih30 Mayıs-8 Haziran 1790
Bölge
Yergöğü, Romanya
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuKutsal Roma İmparatorluğu Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Abdullah PaşaKutsal Roma İmparatorluğu Prens Coburg
Kutsal Roma İmparatorluğu von Thurn  (ölü)
Güçler
4.000 asker 26.000 asker, 30-35 top
Kayıplar
Hafif 6.000 ölü, 1.000 esir, 30-35 top

Yergöğü Kuşatması, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

30 Mayıs 1790-8 Haziran 1790 tarihlerinde Yergöğü kalesini kuşatan Prens Coburg (Frederick Josias von Saxe-Coburg-Saalfeld) komutasındaki Avusturya ordusu, Mirimiran Çavuşzade Abdullah Paşa komutasındaki Yergöğü kalesindeki Türk birliğinin 8 Haziran 1790 tarihindeki karşı taarruzu neticesinde yenilgiye uğrayarak çekildi.[1]

1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı'ndaki son askerî çarpışma olan Yergöğü Kuşatmasının ardından İmparator II. Leopold Osmanlı İmparatorluğu'yla barış müzakerelerine meyletti.

Kuşatma öncesi

Kutsal Roma Cermen İmparatoru II. Leopold

1790 yılında Osmanlı İmparatorluğu iki müttefik Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve Rusya İmparatorluğu'yla savaşmaya devam ederken, 31 Ocak 1790 tarihinde Prusya Krallığı'yla ittifak antlaşması imzalamıştı. Kısa bir süre sonra ise Kutsal Roma Cermen İmparatoru II. Joseph (1765-1790) 20 Şubat 1790'da öldü.

Tahta çıkan İmparator II. Leopold, 1789 yılında patlayan Fransız İhtilali'nin etkilerinin ülkesine sıçramasından endişe ettiği cihetle, Osmanlı İmparatorluğu'yla süregiden savaşa son verme düşüncesine meyletti. Bununla birlikte, barış girişimine Prusya Krallığı'nın da müdahil olmasından da rahatsızlık duydu, zira Osmanlı-Prusya İttifakı uyarınca Osmanlı İmparatorluğu yalnız başına bir antlaşma yapmamayı taahhüt etmişti. Bunun üzerine, II. Leopold, Osmanlıları Prusya'dan ayırıp yalnız başına bir küçükresim|sağ|Kutsal Roma Cermen İmparatoru antlaşmaya zorlamak amacıyla taarruz fikrine döndü ve bu çerçevede Bükreş’teki Avusturya komutanı Prens Coburg’a Yerköy'deki Osmanlı birliklerine taarruzla kaleyi kuşatmasını emretti.[2]

Kuşatma

15-20.000 kişilik ordusuyla Bükreş'ten hareket ederek 30 Mayıs 1790 tarihinde Yergöğü önlerine gelen Prens Coburg, Yergöğü Muhafızı Mirimiran Çavuşzade Abdullah Paşa ile Cengiz Mehmet Giray'dan kalenin teslim edilmesini istedi. Sözkonusu talep Osmanlılarca reddedildiği gibi, kaleye Rusçuk ve Ziştovi’den top ve asker takviyesi yapıldı. Kale garnizonu 4.000 askere ulaştı.

Prens Coburg komutasındaki Avusturya ordusu kaleyi kuşatma altına aldıktan sonra 7 Haziran'a kadar taraflar arasında karşılıklı top ve humbara atışları icra edildi. Bununla birlikte, Avusturya ordusu Tuna üzerindeki ikmal hatlarını denetim altına almayı ihmal etmişti. Avusturya ordusu genel taarruza geçmeye hazırlanırken, 8 Haziran'da bir grup Türk askeri kale dışına çıkarak karşı taarruz başlattı. Başlayan çatışmaya hazırlıksız yakalanan Avusturya askerlerinin sarsıldığını gören kale garnizonu bu defa daha büyük bir kuvvetle hücuma geçti ve yaklaşık 2.000 Avusturya askerini kılıçtan geçirdi.

Eşzamanlı olarak yaklaşık 500-600 Türk askerinden oluşan bir başka birlik Tuna sahilinden Avusturya metrislerinin arkasına sarkarak ani bir baskın gerçekleştirdi. Bu baskına da hazırlıksız yakalanarak iki ateş arasında kalma tehlikesiyle 4-5 saatlik çarpışmaların ardından bozgun halinde çekilmeye başlayan Avusturya ordusu toplam 6.000 ölü vererek ve tüm ağırlıklarını bırakarak (40 top ve kaydadeğer miktarda mühimmat)[3] Tabe Dağları'na ricat etti. Ardından Bükreş'e çekildi.

Kuşatma sonrası

Yergöğü'ndeki Osmanlı birliğinin bu kaydadeğer zaferi, Osmanlıların elini güçlendirdi ve II. Leopold'un yeniden barış müzakerelerine meyletmesine neden oldu. Aynı dönemde, Prusya Krallığı'nın da Osmanlı-Prusya İttifakı uyarınca kuzeyden taarruza geçeceğinden endişe eden II. Leopold 27 Haziran 1790 tarihinde Berlin Elçisi Fürst von Reuss ve Devlet Sekreteri Baron Anton Spielman'ı Reichenbach'a yollayarak Osmanlılarla barış görüşmelerini başlatmaya hazır olduğunu bildirdi.[4] Müzakereler sonucunda 18 Eylül 1790 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Yergöğü Mütarekesi imzalandı.

Kaynakça

  1. ^ "Kutuzov: A Life in War and Peace", Alexander Mikaberidze, Oxford University Press (2022), s.65
  2. ^ "Osmanlı Tarihi", İsmail Hakkı Uzunçarşılı, c.IV/I, s. 568
  3. ^ "Historia.ro internet sitesi, Ionel-Claudiu Dumitrescu, "Yergöğü'de Avusturya hezimeti (8 Haziran 1790), Kimsenin bahsetmediği unutulmuş muharebe" (Romence)". 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  4. ^ "1790 Osmanlı-Prusya İttifâkı ( Meydana gelişi-Tahlili-Tatbiki)", Kemal Beydilli, İstanbul (1981), s.76-77

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ziştovi Antlaşması</span> Barış antlaşması

Ziştovi Antlaşması, 4 Ağustos 1791 tarihinde Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na bağlı Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı çerçevesinde gelişen 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sona erdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya tarihi</span> Avusturyanın tarih öncesinden günümüze kadar geçmişi

Bu madde Avusturya'nın tarih öncesinden günümüze kadarki tarihi hakkında bilgi vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">III. Ferdinand (Kutsal Roma imparatoru)</span>

III. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (1637–1657).

Alman Seferi, 1532-1533 yıllarında Kanuni Sultan Süleyman komutanlığındaki Osmanlı ordularının Alman toprakları üzerine yaptığı askeri seferdir. Osmanlı Devleti; Alman idaresindeki Macar topraklarını almak, Alman gücünü kırmak ve birçok bölge fethetmek için Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na savaş ilan etmişti. Bazı kaynaklara göre hedeflerin arasında Viyana'nın tekrar kuşatılıp fethedilmesi vardı. Bu sefer, Osmanlı Devleti için başarılı olmuştur.

1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile II. Katerina'nın başında olduğu Rus İmparatorluğunun mütteffiki olan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuna bağlı Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılan ve Avusturya'nın ufak toprak kazancı ile sonuçlanan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1540-1545 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan'ın hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'deki kesintisiz Osmanlı zaferleri üzerine 1545'teki ateşkesin ardından 1547 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan ve Erdel'in hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'de büyük bir mücadeleye dönüştükten sonra karada ve denizdeki Osmanlı zaferleri üzerine 1555 ve 1559'daki iki ateşkesin ardından 1562 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yergöğü Muharebesi (1771)</span>

Yergöğü Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1693)</span>

Belgrad Kuşatması, Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarında evre.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1689)</span>

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Yanıkkale Kuşatması (1594)</span>

Yanıkkale Kuşatması ya da Györ Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Köprü Faciası</span>

Köprü Faciası, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasındaki Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Ostroviçe Kuşatması (1737)</span> Osmanlı-Avusturya savaşından bir kuşatma

Ostroviçe Kuşatması, 1737-1739 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Obileşti Muharebesi</span>

Obileşti Muharebesi, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Yergöğü Mütarekesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.