İçeriğe atla

Yer merkezli yörünge

Yer merkezli yörünge

Yer merkezli yörünge veya Dünya merkezli yörünge (veya Jeosantrik yörünge), Dünya merkezli yörüngelerdir. Örnek olarak Ay ve yapay uydular verilebilir. Şu an için yaklaşık olarak 2,666[1] Dünya merkezli yapay uydu bulunmaktadır. Astronomide bir cismin yörüngesinin Yer etrafında olduğunu ifade eder.

Farklı çaptaki Dünya merkezli yörüngeler; camgöbeği alan alçak Dünya yörüngesini, sarı alan orta Dünya yörüngesini, siyah kesikli çizgi jeosenkron (yer eşzamanlı) yörüngeyi, yeşil kesikli noktalı çizgi Küresel Konumlandırma Sistemi (GPS) uydularının yörüngesini ve camgöbeği alanın içerisinde kalan kırmızı kesikli çizgi Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) yörüngesini betimler.

İrtifası 160–2,000 km (100–1,240 mil) arasında değişen yer merkezli yörüngeler Alçak Dünya yörüngesidir. 2,000 km (1,240 mil) irtifadan başlayarak yer eşzamanlı yörüngenin hemen altına, 35,786 km (22,240 mil) yüksekliğe, kadar çıkan Yer merkezli yörüngeler Orta Dünya yörüngesidir. Üzerinde yer alan cismin dönüş hızının, Dünya’nın kendi ekseni civarındaki dönüş hızıyla aynı olduğu Dünya merkezli yörünge Yer eşzamanlı yörüngedir. Yer eşzamanlı yörünge'den daha yüksek irtifaya sahip (35,786 km /22,240 mil üzeri) yörüngeler ise Yüksek Dünya yörüngesidir.

Yer eşzamanlı yörünge

Dünya civarında dönen 35,786 km (22,240 miles) irtifaya sahip yaklaşık dairesel yörüngelerdir.

Yer istasyonel yörünge

Eğikliği sıfır olan dairesel Yer eşzamanlı yörüngelerdir. Bu yörüngede yer alan bir cisim, yerdeki sabit bir gözlemciye gökyüzündeki sabit bir nokta şeklinde görülecektir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Wertz, James R. (1999). Space Mission Analysis and Design. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. ISBN 0-7923-5901-1. 
  1. ^ "Dünya çevresinde dönen güncel uydu sayısı - UCS Satellite Database". 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Yörünge</span> bir gökcisminin bir diğerinin kütleçekimi etkisi altında izlediği yola yörünge adı verilir

Gök mekaniğinde yörünge veya yörünge hareketi, bir gezegenin yıldız etrafındaki veya bir doğal uydunun gezegen etrafındaki veya bir gezegen, doğal uydu, asteroit veya lagrange noktası gibi uzaydaki bir nesne veya konum etrafındaki yapay uydunun izlediği kavisli bir yoldur. Yörünge, düzenli olarak tekrar eden bir yolu tanımlamakla birlikte, tekrar etmeyen bir yolu da ifade edebilir. Gezegenler ve uydular Kepler'in gezegensel hareket yasalarında tanımlandığı gibi, kütle merkezi elips biçiminde izledikleri yolun odak noktasında olacak şekilde yaklaşık olarak eliptik yörüngeleri takip ederler.

<span class="mw-page-title-main">Kurtulma hızı</span> bir cismin kendisini bağlayan kütleçekim alanından kurtulak için varması gereken hız

Fizikte, kurtulma hızı kütleçekim alanındaki herhangi bir cismin kinetik enerjisinin söz konusu alana bağıl potansiyel enerjisine eşit olduğu andaki hızıdır. Genellikle üç boyutlu bir uzayda bulunan cismin kendisini etkileyen kütleçekim alanından kurtulabilmesi için ulaşması gereken sürati ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Yörüngeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yörünge çeşitleri aşağıda listelenmiştir:

<span class="mw-page-title-main">Kutupsal yörünge</span> Yüksek eğimli uydu yörüngesi

Kutupsal yörünge, bir yapay uydunun her bir yörünge geçişinde yörüngesine oturtulduğu cismin kutup noktalarının üzerinden veya çok yakınından geçtiği bir yörünge çeşididir. Ana cismin ekvatoruna yaklaşık 60-90 derecelik bir eğikliğe sahiptir.

Yüksek Dünya yörüngesi, Dünya merkezli, irtifa olarak yer eşzamanlı yörüngenin (35,786 km) üzerinde yer alan yörünge türü.

<span class="mw-page-title-main">Apsis (astronomi)</span> Bir cismin yörüngesindeki en uzak ve en yakın nokta

Apsis, gök mekaniğinde, eliptik yörüngedeki bir cismin genelde sistemin kütle merkezi durumunda da olan çekim merkezine yörünge boyunca en yakın ve en uzak olduğu noktalara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Yörüngesel uzay uçuşu</span>

Yörüngesel uzay uçuşu, bir uzay aracı içinde aracı kalkış noktasından başlayarak yerçekimine karşı hareket ederek çizilen eğmeçli bir gidiş yönünde dış uzayda gezegen çevresi üzerinde eliptik bir yörüngeye yerleştirmek için yapılan uçuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yer eş zamanlı yörünge</span>

Yer eş zamanlı yörüngeler, Dünya civarında dönen 35.786 km irtifaya sahip yaklaşık dairesel yörüngelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Güneş merkezli yörünge</span>

Güneş merkezli yörünge, Güneş civarındaki yörünge. Bizim Güneş Sistemimiz'de birçok yapay uydu ve uzay enkazları gibi, tüm gezegenler, kuyrukluyıldızlar ve asteroitler bu tarz bir yörüngede yer alırlar. Ay gibi doğal uydular ise güneş merkezli yörünge yerine kendi ana gezegenlerinin yörüngesinde dönmektedirler. Astronomide bir cismin yörüngesinin Güneş etrafında olduğunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Mars merkezli yörünge</span>

Mars merkezli yörünge, Mars'ın doğal uyduları veya Mars çevresinde dönen yapay uydular gibi Mars'ı merkez alan yörüngelerdir. Astronomide bir cismin yörüngesinin Mars etrafında olduğunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Güneş eşzamanlı yörünge</span>

Güneş eşzamanlı yörünge, İrtifasının ve yörünge eğikliğinin, yörüngede yer alan uydunun gezegen üzerindeki bir noktadan her bir geçişini aynı yerel zamana denk getirecek şekilde seçildiği yörüngelerdir. Bu tip bir yörüngede uydu devamlı olarak aynı miktarda Güneş ışığına maruz kalacaktır. Görüntü alan gözlem uyduları ve hava tahmin uyduları için kullanışlı bir yörüngedir.

<span class="mw-page-title-main">Alçak Dünya yörüngesi</span>

Alçak Dünya Yörüngesi (ADY), Dünya'nın etrafında 160 km yüksekliğinden 2000 km (1200 mi) yüksekliğine kadar olan aralığa denk gelen bir yörüngedir. 160 km yüksekliğin altındaki nesneler çok hızlı bir şekilde yörüngesel çöküşe ve irtifa kaybına maruz kalırlar. Alçak Dünya yörüngesinde dengeli bir konum elde edebilmek için gerekli olan hız 7.8 km/s değerindedir ancak yörüngenin yüksekliğinin artmasıyla dengeli konum için gerekli bu hızın miktarı azalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Dünya yörüngesi</span>

Orta Dünya yörüngesi (ODY), Alçak Dünya yörüngesi ile Yer eşzamanlı yörünge arasında kalan bölgeye denir. Bu bölgedeki uyduların kullanım olarak en yaygın olanları GPS gibi navigasyon işlemlerinde, Glonass ve Galileo dir. Kuzey ve Güney kutuplarını da kaplayan haberleşme uyduları da ODY'ye konulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">At nalı yörünge</span>

At nalı yörünge, kendisine göre çok daha büyük bir cisimle eş-yörünge hareketi yapan cismin yörüngesine verilen addır. Küçük cismin yörünge periyodu neredeyse büyük cismin yörünge periyoduna eşittir ve büyük cisimden bakıldığında dönen referans çerçevesinde izlediği yol at nalına benzer.

Eğik yörünge, Ekvatoryal düzleme göre eğiklik açısı 0 olmayan yörüngelerdir. Ekvatoryal düzleme göre oluşan bu açıya yörünge eğikliği denir. Eğer bir gezegenin ekliptik düzleme sıfırdan farklı bir açı yapıyorsa, Güneşin etrafında eğik yörüngesi vardır.

Mezarlık yörüngesi, Süper eşzamanlı yörünge, Elden çıkarma yörüngesi veya Hurda yörüngesi olarak da adlandırılır. YEY(Yer eşzamanlı yörünge)/YİY 'den daha yüksek irtifaya sahip depolama/elden çıkarma amaçlı kullanılan yörüngelerdir. Görev sürelerini dolduran uydular bu yörüngeye taşınır. Yoğunluklu olarak uzay enkazlarının çarpışma riskini azaltabilmek amacıyla bu yörünge kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz uydu</span> Uzak, eğimli ve genellikle eksantrik ve retrograd yörüngeyi takip eden doğal uydu

Astronomide düzensiz uydu veya düzensiz doğal uydu, uzak, eğik ve genellikle dış merkezli, ters yön yörünge izleyen bir doğal uydudur. Bunlar, oluşumunu yörüngelerinde gerçekleştiren düzenli uydulardan farklı olarak ana gezegenleri tarafından yakalanmışlardır. Düzensiz uydular, genellikle benzer şekilde düzensiz yörüngelere sahip olan fakat sonunda uzaklaşarak ayrılacak olan geçici uyduların aksine sabit bir yörüngeye sahiptir. Terim, şekle atıfta bulunmaz; örneğin Triton yuvarlak bir uydudur, fakat yörüngesi nedeniyle düzensiz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Salınımlı yörünge</span> yörüngesel tedirginlikler

Astronomide ve özellikle astrodinamikte, uzaydaki bir nesnenin zamanın belirli bir anındaki salınımlı yörüngesi, tedirginlikler olmasaydı merkezi cisim etrafında sahip olacağı kütleçekimsel Kepler yörüngesidir. Yani, mevcut yörünge durum vektörleriyle örtüşen yörüngedir.

<span class="mw-page-title-main">Yapay uydu ağı</span>

Yapay uydu ağı, bir sistem olarak birlikte çalışan yapay uydu grubudur. Tek bir uydunun aksine, bir uydu ağı kalıcı küresel veya küresele yakın kapsam sağlayabilir, böylece Dünya üzerinde herhangi bir zamanda her yerde en az bir uydu görünür. Uydular genelde tamamlayıcı yörünge düzlem gruplarına yerleştirilir ve küresel dağıtılmış yer istasyonuna bağlanır. Ayrıca uydular arası iletişim de kullanabilirler.