İçeriğe atla

Yenimahalle

Koordinatlar: 39°58′14″K 32°45′35″D / 39.97056°K 32.75972°D / 39.97056; 32.75972
Yenimahalle
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAnkara
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamTürker Çağatay Halim [1]
 • Belediye başkanıFethi Yaşar (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam274,16 km²
Rakım830 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam663.580
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu06170
İl alan kodu0312
İl plaka kodu06
Yenimahalle ilçesine bağlı mahallelerin sınırları.

Yenimahalle, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir.

Tarih

Yenimahalle, 1946-1949 yıllarında ilin imarı Ankara Belediye Başkanı Ragıp Tüzün tarafından Ankara'nın yakın yerleşim alanı olarak planlanmış ve 1950 yıllarında dar gelirli işçi ve memur vatandaşları konut sahibi yapmak gayesi ile ikişer katlı olarak kurulmaya başlanmış, bugünkü gibi hızlı bir gelişme gösteren Yenimahalle, 1 Eylül 1957 tarihinde ilçe merkezi hâline getirilmiştir.[3]

Coğrafya

Yenimahalle, ilçe merkezi haricinde engebeli bir arazide kurulmuştur. Denizden yüksekliği 830 metredir. İlçenin yüzölçümü 274 km²'dir.

Komşu illerden gelen Çubuk Çayı, Hatip Çayı ve İncesu Deresi, ilçenin Akköprü mevkiinde birleştikten sonra Çiftlik, Güvercinlik ve Etimesgut'tan geçerek Sincan'a bağlı olan Osmaniye köyü'nün yakınındaki Akıncı Ovası'ndan gelen Ova Çayı ile birleşerek Ankara Çayı adını alır ve Sakarya Nehri'nin büyük bir kolu olarak Polatlı sınırlarına kadar girer. Yenimahalle ilçesi, kuzeyde Kahramankazan, doğuda Keçiören ve Altındağ, güneyde Etimesgut ve Çankaya, batıda ise Sincan ilçesi ile komşudur.

Güney ve kuzey olarak birbirinden kopuk iki parçalı halde bulunan Yenimahalle sınırlarını tek parça haline getiren yeni düzenlemeyle, ilçenin kuzey bölümü korunarak; kuzey bölümünden tamamen kopuk olan Güney bölümündeki; Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun dışında kalan ile Aşağıyurtçu, Yukarıyurtçu, Balıkuyumcu, Fevziye ve Şehitali mahalleleri tüm sınırlarıyla birlikte Etimesgut’a bağlanmış, Dodurga ve Alacaatlı mahallelerinin çevre yolunun doğusunda kalan ana bölümleri ile Çayyolu, Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı, Ümit, Koru, Konutkent ve Yaşamkent mahalleleri tüm sınırları ile Çankaya’ya bağlanmıştır. Bu değişiklikten sonra Yenimahalle ilçesinin yüzölçümü ve nüfusu ciddi olarak düşmüştür.[4]

Nüfus

Yıl Toplam ŞehirKır
1960[5]97.65067.63630.014
1965[6]122.16686.22235.944
1970[7]175.528133.34742.181
1975[8]246.154198.64347.511
1980[9]330.908270.01660.892
1985[10][a]382.205360.57321.632
1990[11][b]351.436343.9517.485
2000[12]553.344534.10919.235
2007[13]614.778614.778veri yok
2008[14]609.887609.887veri yok
2009[15]625.826625.826veri yok
2010[16]648.160648.160veri yok
2011[17]668.586668.586veri yok
2012[18]687.042687.042veri yok
2013[19][c]591.462591.462veri yok
2014[20]608.217608.217veri yok
2015[21]632.286632.286veri yok
2016[21]644.543644.543veri yok
2017[21]659.603659.603veri yok
2018[21]663.580663.580veri yok
2019[21]687.093687.093veri yok
2020[21]695.395695.395veri yok
2021[21]703.809703.809veri yok
2022[21]704.652704.652veri yok
2023[21]701.638701.638veri yok

Not: 2004 yılında köyler mahalle statüsüne geçtiğinden kır nüfusu tabloda yer almamıştır.


Yönetim

Belediye başkanları

SeçimİsimParti
1984Mustafa VuranAnavatan Partisi
1989Abdurrahman OğultürkSosyaldemokrat Halkçı Parti
1994
1999Tuncay AlemdaroğluCumhuriyet Halk Partisi
2004Ahmet DuyarAdalet ve Kalkınma Partisi
2009Fethi YaşarCumhuriyet Halk Partisi[22]
2014
2019
2024[23]

İdari durum

Yenimahalle, Ankara ilinin merkezi ilçelerinden biri olup, 1957 yılında kurulmuştur. İlçede 54 mahalle bulunmaktadır. Kırsal mahallelerin (köylerin) yarısı arazi ve yerleşim durumu itibarıyla ova üzerindedir. Diğer yarısı engebeli arazi üzerine kurulmuştur.

Ekonomik durum

Vatan Caddesi (Demetevler)

İlçenin şehir kesiminde oturanların çoğunluğu memur ve işçilerdir. Son yıllarda hızlı bir gelişme gösteren ilçede ticaret ile ilgilenen kişilerin sayısı artmıştır.

Son yıllarda Ankara ilinin yeni yerleşim alanı olarak ön sıralara geçen bu ilçede, özellikle D-100 Devlet Karayolu çevresinde yerleşim alanları ve sanayi ağırlık kazanmaktadır. Batıkent yerleşim alanı, Aselsan ile tüzel ve özel kişilere ait fabrikaları ve özellikle Macun Mahallesi sınırları içerisinde kurulan Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi (OSTİM) ile ATB İş Merkezi, İvedik Organize Sanayi Bölgesi, Öz Ankara Toptancılar Sitesi, Yıldız Sanayi Sitesi, Erciyes İşyerleri, Başkent Oto Sanayi ve GİMAT bulunmaktadır.

Birçok alışveriş merkezi (AVM) bu ilçede yer almaktadır. ANKAmall, ACity Premium Outlet, Armada, Atlantis, Batı Park, Gimart, Meydan Batıkent ve Podium alışveriş merkezleri bu ilçede bulunmaktadır.

Ankara'nın en büyük mezarlığı olan Karşıyaka Mezarlığı da bu ilçede bulunmaktadır.

İlçede Binası Bulunan Önemli Kamu Kurumları

Polis Akademisi Çamlıca Yerleşkesi
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Daire Başkanlığı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İklim Değişikliği Başkanlığı
İçişleri Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Gelir İdaresi Başkanlığı Eğitim Merkezi
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
Göç İdaresi Başkanlığı
Devlet Arşivleri Başkanlığı
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü
Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü
Türk Patent ve Marka Kurumu
Ankara Büyükşehir Belediyesi
Cumhurbaşkanlığı Sarayı
Hâkimler ve Savcılar Kurulu
Türkiye İş Kurumu
Devlet Hava Meydanları İşletmesi

Tarihî ve turistik yerler

Yenimahalle
Akköprü

İlçenin tarihini vurgulayan eserler arasında Bizans döneminde yaptırılmış, Selçuklu hükümdarı 1. Alaaddin Keykubât döneminde onarılmış Bağdat Ticari Yolu ile Ankara Çayı üzerinde bulunan Akköprü, bu ilçenin Varlık mahallesindeki İstanbul Devlet Asfaltı'nın kenarında olup, 4 büyük, 3 küçük olmak üzere 7 kemerden oluşmuştur ve tarihî özelliğini korumaktadır.[24][25]

Atatürk tarafından parası bizzat ödenmek kaydı ile 5 Mayıs 1925 tarihinde kurulan Atatürk Orman Çiftliği ilçe sınırları içerisinde olup, halka dinlenme ve örnek çalışmaları ile hizmetini sürdürmektedir.

Ankara Hayvanat Bahçesi

Ankara Hayvanat Bahçesi, Atatürk Orman Çiftliği içerisindedir. Atatürk'ün direktifi ile 29 Ekim 1940 tarihinde hizmete açılmıştır. Kuruluş amacı, halka yerli ve yabancı hayvan çeşitlerini tanıtmak ve özelliklerini öğretmek, hayvan ve doğa sevgisini aşılamaktır. Bugün 178 çeşit hayvan barındırmaktadır. Yılda ortalama 1 milyon insan tarafından ziyaret edilmektedir.

75. Yıl Ankara Hipodromu

1988 yılında yapılan ve hizmete giren 75. Yıl Ankara Hipodromu, 1.383.282 m² alan üzerine kurulmuş olup, tribün binası, zemin ve 4 kattan oluşmaktadır. Tribün binasında 8 adet yürüyen merdiven, 6 adet asansör, numaralı localar, seyir terasları, Cumhurbaşkanı ve kordiplomatik locası vardır. 6.400'ü ayakta, 2.300'ü oturan olmak üzere 8.700 seyirci kapasitelidir.

Notlar

  1. ^ Sincan ilçesinin kurulması ile kır nüfusu azalmıştır.
  2. ^ Etimesgut ve Kahramankazan ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  3. ^ Bazı mahalleler Etimesgut, bazı mahalleler ise Çankaya ilçesine bağlandığından nüfus azalmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2021. 
  3. ^ "7033 sayılı Kanun" (PDF). Resmî Gazete. 27 Haziran 1957. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017. 
  5. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  6. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  19. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  20. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  21. ^ a b c d e f g h i
  22. ^ "wikipedia". 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  23. ^ "Yenimahalle 2024 seçim sonuçları". Sözcü. []
  24. ^ Faruk Pekin, Hayri Fehmi Yılmaz. 100 Köprü / Türkiye'nin Kültür Mirası. NTV Yayınları. ISBN 978-605-5813-10-9. 
  25. ^ "Kentler.com". 22 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalecik</span> Ankara ilçesi

Kalecik, İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Şereflikoçhisar</span> Ankara ilçesi

Şereflikoçhisar, eski ve halk arasındaki ismiyle Koçhisar, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'nın güney sınırında yer alan, il merkezine en uzak ilçelerden biridir. Ankara merkeze yaklaşık 147 km uzaklıkta olan Şereflikoçhisar, 1885 yılında belediye olmuş; 1891 yılında ilçe olan Şereflikoçhisar Konya iline bağlanmış, 1920'de il olan Aksaray'ın ilçesi olan Şereflikoçhisar, 1933 yılında Aksaray'ın ilçe yapılması sonucu Ankara'ya bağlanmıştır. Aksaray'a bağlı olduğu dönemde Şereflikoçhisar Cumhuriyet İlköğretim Okulu 1931'de Aksaray Valisi Ziya Günar tarafından yaptırılmıştır. 1989 yılında Sarıyahşi 7 köyü, Ağaçören 27 köyü ile ilçe olup, Aksaray iline bağlanmıştır. Ayrıca Evren (Çıkınağıl), 9 köyü ile 9 Mayıs 1990 tarihinde ve 3644 sayılı 130 İlçe Kurulması Hakkındaki Kanunla ilçe haline getirilerek Ankara iline bağlanmıştır. Koçhisar olarak bilinen ilçenin adı cumhuriyet döneminde Şereflikoçhisar yapılmış, yöre halkının Çanakkale’de verdiği şehitlerden ve gösterdiği kahramanlıklardan dolayı Mustafa Kemal Atatürk ve TBMM tarafından Şerefli unvanı ile ödüllendirilmiştir..

<span class="mw-page-title-main">Haymana</span> Ankaranın ilçesi

Haymana, Ankara'da bir ilçedir. Geçmişte Hitit, Frigya, Pers, Galat, Roma-Bizans hâkimiyeti altına girmiş bir yerleşim yeridir. İlçe nüfusunu Türkler ve 16. ila 18. yüzyıllarda buraya iskân edilen Kürt aşiretleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mamak</span> Ankarada ilçe

Mamak, Ankara ilinin ilçelerindendir. Bulundurmuş olduğu askerî birlik ve cezaevi ile adı özdeşleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Polatlı</span> Ankaranın ilçesi

Polatlı, Ankara ilinin batı kesiminde, Eskişehir-Ankara Devlet Yolu üzerinde Ankara'ya en yakın ilçedir (76 km). 1 Ağustos 1926 tarihinde 877 sayılı kanunla ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Osmangazi</span> Bursanın ilçesi

Osmangazi, Bursa'nın metropol ilçelerinden en büyüğüdür. Bursa'nın tüm merkez ilçelerinin kesiştiği noktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım, Bursa</span> Bursa ilinin bir ilçesi

Yıldırım, Bursa'nın merkezinde Osmangazi'den sonra en büyük ve metropol ilçesidir. Bursa'nın merkezinde 18 Haziran 1987 ve 3391 sayılı kanunla kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Mihalıççık</span> Eskişehir ilçesi

Mihalıççık, Eskişehir ilinin bir ilçesidir. 1915'e kadar Ankara'nın ilçesiydi ve Kurtuluş Savaşı'nda çok kısa bir süre Yunan işgaline uğramıştır. Kuzeyde Ankara’nın Nallıhan, Beypazarı ve Polatlı ilçeleriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Evren, Ankara</span> Ankaranın ilçesi

Evren, eskiden Çıkınağıl, Ankara ilinin bir ilçesidir. Güneyde Aksaray'a bağlı Sarıyahşi ilçesi, kuzeyde ve doğuda Kızılırmak Nehri, batıda Şereflikoçhisar ilçesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Güdül</span> Ankara ilçesi

Güdül, Ankara ilinin kuzey batısında yer alan bir ilçesidir. 2020 yılında Sakin Şehir unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akyurt</span> Ankara ilçesi

Akyurt, Ankara ilinin ilçelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çankaya</span> Ankarada bir ilçe

Çankaya, Ankara ilinin bir ilçesi. Ankara ilinin orta kesiminde bulunan ilçe, Ankara'nın başkent olması ile birlikte Türkiye'nin yönetim merkezi durumuna gelmiştir. 2023 yılı nüfus verilerine göre Ankara ilinin birinci, Türkiye'nin ise Esenyurt ve Şahinbey'den sonra en büyük üçüncü ilçesi konumundadır. Türkiye'nin en kalabalık ilçelerinden biri olarak nüfusu pek çok ilden daha fazladır. Gün içinde iki milyona kadar çıkabilmektedir. 102 lise ve 13 üniversitesi ile ilçe önemli bir eğitim kentidir. Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yaptığı araştırmaya göre Türkiye'nin en gelişmiş 2. ilçesi seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Etimesgut</span> Ankarada bir ilçe

Etimesgut, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir. TÜİK verilerine göre 6 Şubat 2024 tarihi itibarıyla nüfusu 617.229'dur.

<span class="mw-page-title-main">Sincan</span> ilçe

Sincan, Ankara ilinin ilçelerinden biri ve en kalabalık altıncı ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Beylikova</span> Eskişehir ilçesi

Beylikova, kuzeyde Alpu ve Mihalıççık, güneyde Mahmudiye ve Sivrihisar ilçeleri ile çevrili, Eskişehir iline bağlı bir ilçedir. İlçe, il merkezinin doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sarız</span> İlçe, Kayseri, Türkiye

Sarız, Kayseri ilinin bir ilçesidir. Türk kilim kültürünün yaşatıldığı bir ilçedir. Doğal kaynak sularıyla Türkiye'nin ender su kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Keçiören</span> Ankaranın bir ilçesi

Keçiören, Ankara ilinin ilçesidir. 2023 yılı nüfus verilerine göre Ankara ilinin ikinci, Türkiye'nin ise Esenyurt, Şahinbey ve Çankaya'dan sonra en büyük dördüncü ilçesi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı</span> Eskişehirin ilçesi

Tepebaşı, Eskişehir'in bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara'nın ilçeleri</span> Vikimedya madde listesi

Ankara ilinin 25 ilçesi vardır. Ankara Büyükşehir Belediyesini oluşturan bu ilçeler: Akyurt, Altındağ, Ayaş, Balâ, Beypazarı, Çamlıdere, Çankaya, Çubuk, Elmadağ, Etimesgut, Evren, Gölbaşı, Güdül, Haymana, Kahramankazan, Kalecik, Keçiören, Kızılcahamam, Mamak, Nallıhan, Polatlı, Pursaklar, Sincan, Şereflikoçhisar ve Yenimahalle'dir.

<span class="mw-page-title-main">Altındağ</span> Ankarada bir merkez ilçe

Altındağ, Ankara ilinin metropol ilçelerinden biridir. İlçenin nüfusu, TÜİK verilerine göre 6 Şubat 2024 tarihi itibarıyla 412.267'tür.