İçeriğe atla

Yenikale Körfezi Savaşı

Kontrol Edilmiş
Yenikale Körfezi savaşı
1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı
TarihTemmuz 1790
Bölge
Sonuç Rus zaferi[1][2][3]
Taraflar
Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Fyodor Uşakov Kaptan Hüseyin Paşa
Güçler
10 savaş gemisi, 6 fırkateyn, 1 bombardıman gemisi, 18 yardımcı gemi 10 savaş gemisi, 8 fırkateyn, 36 yardımcı gemi
Kayıplar
29 ölü, 68 yaralı 2 hat gemisi, 3 yelkenli, 1000 ölü, 1 amiral ve 4 kaptan dahil 733 esir[3]

Yenikale Körfezi Muharebesi (Yenikale Körfezi Savaşı ya da Kerç Körfezi Deniz Muharebesi), bir deniz savaşı olup Rus İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

Rus deniz kuvvetleri Amiral Fyodor Uşakov komutası altında idi. Savaş iki filo için herhangi bir kesin sonuç olmadan berebere bitti.

Bununla birilkte stratejik açıdan çatışmanın Çarlık Rusyası'nın galibetiyle bittiği söylenebilir zira bu savaş neticesi Rus gemileri yok edilemediği için Osmanlı İmparatorluğu deniz yolu ile Kırım'a asker çıkarmada başarısız olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Nafziger G. F. Historical Dictionary of the Napoleonic Era. Scarecrow Press. 2001. s. 283
  2. ^ Grant R. G. Battle at Sea: 3,000 Years of Naval Warfare. Penguin. 2011. s. 208
  3. ^ a b Warfare on the Mediterranean in the Age of Sail: A History, 1571-1866. McFarland. 2011. s. 147

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Navarin Deniz Muharebesi</span> Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında 1827 deniz savaşı

Navarin Deniz Muharebesi, Osmanlı ve Mısır donanmalarıyla, birlikte hareket eden Britanyalı, Fransız ve Rus donanmaları arasında, 20 Ekim 1827 tarihinde geçmiş olan bir deniz muharebesidir. Bu muharebe Osmanlı tarihinde Navarin Olayı, Navarin Baskını veya Navarin Faciası adlarıyla da geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<i>Goeben</i> ve <i>Breslau</i>nun takibi

Goeben ve Breslau'nun takibi, I. Dünya Savaşı'nın başlarında Akdeniz'de gerçekleşen, Birleşik Krallık'ın Kraliyet Donanması'na bağlı gemilerin Almanya'nın İmparatorluk Donanması'na ait SMS Goeben ve SMS Breslau'yu önlemeye çalıştıkları deniz muharebesidir. Alman Akdeniz Tümeni'ni oluşturan Moltke sınıfı muharebe kruvazörü SMS Goeben ve Magdeburg sınıfı hafif kruvazör SMS Breslau, savaşın başlaması ile Akdeniz'de sıkışmıştı. Alman gemileri aldıkları emirler doğrultusunda Birleşik Krallık filosunun yakın takibine rağmen Çanakkale Boğazı'ndan geçerek İstanbul'a ulaşmayı başardı. İstanbul'a ulaşan gemiler, Osmanlı İmparatorluğu'na devredilerek sırasıyla Yavuz ve Midilli adlarını aldı. Gemilerin mürettebatı ise Amiral Wilhelm Souchon komutasındaki Alman denizcilerden oluşmaya devam etmişti. Souchon başkanlığındaki komuta heyetinin sonraki süreçte Karadeniz'e çıkarak emrindeki diğer Osmanlı gemileriyle birlikte Rus limanlarını topa tuttuğu Karadeniz Baskını, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletleri saflarında girmesine yol açtı.

<i>Midilli</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesine yol açan Alman yapımı savaş gemisi

SMS Breslau veya sonraki adıyla Midilli, Alman İmparatorluğu donanması için inşa edilen Magdeburg sınıfı hafif kruvazördür. Yapımına 1910'da başlandı ve 16 Mayıs 1911'de denize indirildi. Göreve alınmasından sonra savaş kruvazörü Goeben ile birlikte, Balkan Savaşları'nın patlak vermesi nedeniyle Akdeniz Tümeni'nde görevlendirildi. Breslau ve Goeben, İstanbul'a ulaşmak için Akdeniz'deki İngiliz savaş gemilerinden kaçtıktan sonra Ağustos 1914'te Osmanlı İmparatorluğu tarafından satın alındı ve gemilerin adları Midilli ve Yavuz Sultan Selim olarak değiştirildi. İki gemi, ağırlıklı olarak Karadeniz'de, Rusların Karadeniz Filosu'na karşı hizmet etti ve diğer Osmanlı gemileri ile birlikte Ekim 1914'te Rus limanlarına baskınlar düzenledi. Bu baskınlar, Rusya'nın Osmanlı'ya savaş ilan etmesine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na İttifak Devletlerinin yanında katılmasına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Çeşme Deniz Muharebesi</span> muharebe

Çeşme Deniz Muharebesi, 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında Rus donanması ve Osmanlı Donanması arasında Çeşme Körfezi açıklarında yapılmıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nın bir parçası olan bu çatışmanın sonucunda Osmanlı Donanması Ruslar tarafından tamamen yok edilmiştir.

<i>Barbaros Hayreddin</i> (zırhlı) Alman zırhlısı

Barbaros Hayreddin veya SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm, okyanus ötesi sefer yapabilen bir Alman zırhlısıdır. Alman İmparatorluk Donanması ve sonrasında Osmanlı donanması'nda görev yapmıştır. Geminin orijinal adı Prusya dükü ve Brandenburg seçici prensi olan I. Frederick Wilhelm'den gelmektedir. Brandenburg sınıfının dördüncü ön dretnot gemisi idi. 1890 yılında Kaiserliche Werft Wilhelmshaven'da inşa çalışmaları başladı, 1891'de denize indirildi ve 1893'te tamamlandı. Geminin yapımı 11,23 milyon marka mal oldu. Brandenburg sınıfı savaş gemileri üç zırhlı tarette taşıdıkları altı ana top ile, diğer donanmaların iki tarette dört top taşıyan gemilerine kıyasla daha modern bir tasarımdı.

<i>Turgut Reis</i> (zırhlı)

Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.

<span class="mw-page-title-main">Tsushima Muharebesi</span> 27-28 Mayıs 1905 arasında Rusya ve Japon donanmaları arasında gerçekleşmiş deniz savaşı

Tsuşima Muharebesi, Japonya'da Japon Denizi Muharebesi olarak da bilinir, modern çelik gövdeli savaş gemilerine sahip donanmalar arasında gerçekleşen ve kazanan tarafın kesin olarak belli olduğu tek deniz muharebesidir. Muharebe 27-28 Mayıs 1905 tarihlerinde Tsuşima Boğazında gerçekleşmiştir. Muharebede Amiral Togo Heihaçiro komutasındaki Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Birleşik Filosu, Amiral Zinovi Rojestvenski komutasındaki Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri Pasifik Filolarının üçte ikisini imha etmiştir. Rus donanması bölgeye intikal edebilmek için Baltık Denizindeki üslerden yola çıkarak 18 bin deniz mili katederek bölgeye gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıç Burnu Muharebesi</span> 18 Kasım 1914te yapılan savaş

Sarıç Burnu Muharebesi veya Balıklava Muharebesi, I. Dünya Savaşı esnasında Sarıç Burnu açıklarında gerçekleşen bir deniz muharebesidir.

SMS <i>Deutschland</i> (1904)

SMS Deutschland, Alman İmparatorluk Donanması için 1903-1906 yılları arasında üretilen Deutschland sınıfı beş ön dretnot zırhlıdan ilki. Adı "Almanya" anlamına gelen gemi Kiel'deki Germaniawerft tersanesinde inşa edildi ve 20 Kasım 1904'te denize indirildi. Deutschland, 3 Ağustos 1906'da hizmete girdi; ancak birkaç ay sonra sadece büyük toplarla donatılmış ilk modern zırhlı olan İngiliz gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle dretnot devri başlamış, Deutschland gibi farklı kalibrelerde toplar taşıyan zırhlı gemiler teknolojinin gerisinde kalmışlardır.

HMS <i>Warrior</i>

HMS Warrior 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfından bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Muharebede ağır hasar alan gemi açık denizde terkedildi ve battı.

Rhium Deniz Muharebesi, MÖ 429 yılının yaz aylarında Phormio komutasındaki Atina filosu ile Peloponez Birliği filosu arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Peloponez Birliği devletlerinin katılımlarıyla oluşan filo, Korint Körfezi'nin girişindeki Petras Körfezi'nin kuzey kıyılarına yönelmişken Atina filosunun saldırısına uğramıştır. Peloponez filosu 47 triremeden oluşuyordu ve Lokris'in batısındaki bir sahil kenti olan Akarnania'ya saldırmak üzere seferdeydi. Peloponez gemilerinin çoğu aslında bir deniz muharebesi için donatılmamışlardı. Daha çok nakliye gemisi olarak kullanılıyorlardı. Dolayısıyla muharebeye aktif olarak girmediler, savunma durumu alacak biçimde manevra yaptılar. Mürettebatın denizcilikteki ustalığını kullanan Phormio, bir araya toplanan Peloponez gemilerinin etrafında dolanarak onları birbirlerine daha da yakın olmaya zorlamıştır. Bu manevralar sonunda Peloponez gemilerinin kürekleri, yanlarındaki kendi gemilerinin küreklerine çarptığı için hareket edemez duruma geldiler. Muharebenin bu anında Atina filosu hızla saldırıya geçmiş, bozulan Peloponez filosundan 12 gemiyi ele geçirmiştir.

<i>Muin-i Zafer</i>

Muin-i Zafer, 1860'ların sonlarında Osmanlı donanması için inşa edilen iki Avnillah sınıfı zırhlı korvetin ikincisiydi. Geminin inşasına 1868'de başlandı, 1869'da denize indirildi ve ertesi yıl filoya katıldı. Merkezî bataryalı olan gemi, ana silah olarak kazamatlara monte edilmiş dört adet 230 mm top taşıyordu ve saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaşabiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Baskını</span> 29 Ekim 1914te Karadenizdeki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemisinin hücum etmesi

Karadeniz Baskını, 29 Ekim 1914'te Karadeniz'deki Rus limanlarına karşı Osmanlı savaş gemileri tarafından gerçekleştirilen saldırıdır. Almanya tarafından desteklenen ve Osmanlı Harbiye Nazırı Enver Paşa ile Alman Amiral Wilhelm Souchon tarafından planlanan Karadeniz Baskını, Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na girmesine neden oldu.

<i>Avnillah</i> Osmanlı savaş gemisi

Avnillah 1860'ların sonlarında Osmanlı donanması için inşa edilmiş bir zırhlı savaş gemisidir. Avnillah sınıfının öncü gemisi olarak Thames Iron Works tarafından Birleşik Krallık'ta inşa edilmiştir. Omurgası 1868'de serilen gemi, 1869'da denize indirildi ve ertesi yıl filoya katıldı. Merkezî bataryalı gemi olan Avnillah, merkezî bir kazamatta yer alan dört adet 230 mm top ile silahlandırıldı ve en çok saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaşabiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sarı Deniz Muharebesi</span>

Sarı Deniz Muharebesi 10 Ağustos 1904'te meydana gelen bir deniz muharebesidir. Rus donanmasında bu savaş aynı zamanda 10 Ağustos Muharebesi olarak da bilinir. Bu muharebe, Rus donanmasının tasarladığı bir planı ortaya çıkardı ve Rus donanmasını limanlarına dönmeyi zorladı. Planın amacı Port Arthur'da bulunan Rus donanmasının bulundukları yerdeki ablukayı yarıp Vladivostok'taki Rus gemileriyle birleşmesiydi. 4 gün sonra, Ulsan yakınlarındaki başka bir muharebede Vladivostok'ta bulunan filonun sortisi engellendi. Bunun sonucunda iki yerde de bulunan Rus filoları oldukları yerde kalmak zorunda kaldı ve birleşemediler.

<i>Aziziye</i> (zırhlı fırkateyn)

Aziziye, Osmanlı donanması için 1860'lı yıllarda Robert Napier and Sons tarafından Birleşik Krallık'ta inşa edilen, Osmaniye sınıfı dört zırhlı fırkateynin ikincisi olan zırhlı savaş gemisiydi. İnşasına 1863'te başladı, Ocak 1865'te denize indirildi ve aynı yılın Ağustos ayında hizmete girdi. Adını Padişah Abdülaziz'den alan gemi, bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 libre Armstrong topa ek olarak, burunda bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu. Kariyeri boyunca sınırlı aktif hizmet gördü. 1877-78'deki 93 Harbi esnasında "riske atmak için çok değerli olması" sebebiyle donanma komutanlığı tarafından yedekte tutuldu. 1880'li yılları hizmet dışında geçirdi. 1890'lı yılların başında kapsamlı şekilde yeniden inşa edildi ve daha modern bir barbet gemiye dönüştürüldü. Bununla birlikte, 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başında bakımsız durumdaydı ve bu savaşta hiçbir çatışmada yer almadı, savaştan sonra ise silahsızlandırıldı. 1904'ten 1909'a kadar kısa bir süre kışla gemisi olarak kullanılmasından başka aktif hizmet görmedi. 1923 yılında hurda olarak gemi sökücülere satıldı ve parçalandı.

<i>Orhaniye</i> (zırhlı fırkateyn)

Orhaniye, Osmaniye sınıfı zırhlı fırkateyn sınıfının üçüncüsü gemisidir. 1860'larda Robert Napier and Sons tarafından Osmanlı donanması için Birleşik Krallık'ta inşa edilen bir zırhlı savaş gemisidir. Omurgası 1863 yılında serilen gemi, Haziran 1865'te denize indirildi. Orhaniye, ilk tasarlandığı haliyle burunda tek bir 229 mm Armstrong top ile bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 librelik top Armstrong top taşımaktaydı. Osmaniye sınıfı gemiler, 1877-1878 yıllarında gerçekleşen 93 Harbi sırasında gemiyi Akdeniz'de güvenli bir şekilde tutuldu Gemi, 1880'leri Haliç'te geçirdi. 1890'ların başında kapsamlı şekilde yeniden inşa edilerek daha modern bir barbetli gemiye dönüştürüldü. Buna rağmen 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı başladığında bakımsızlık ve mürettebatın eğitim eksikliği nedeniyle Yunan gemileriyle çatışmaya girmeye uygun durumda değildi. Sonuç olarak hiçbir çatışmada yer almadı ve savaştan sonra silahları söküldü. 1909'da aktif hizmetten çıkarıldıktan sonra kışla gemisi olarak kullanıldı. 1913'te hurda olarak satıldı ve parçalandı.

<span class="mw-page-title-main">Andrei Eberhardt</span>

Andrei Avgustovich Ebergard, daha çok Andrei Eberhardt olarak bilinir, Alman kökenli Rus İmparatorluk Donanması amirali.

<span class="mw-page-title-main">Paşa Adası Deniz Muharebesi</span> Osmanlı-Venedik Savaşında Muharebe

Paşa Adası Deniz Muharebesi, 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.