İçeriğe atla

Yenikale (Kırım)

Koordinatlar: 45°21′01″N 36°36′03″E / 45.3503°K 36.6007°D / 45.3503; 36.6007
Yenikale
Kırım
thump
Yenikale'nin kuleleri
Location on Europe map
Location on Europe map
Yenikale
Yenikale (Kırım)
Koordinatlar45°21′01″N 36°36′03″E / 45.3503°K 36.6007°D / 45.3503; 36.6007
Yapı bilgisi
Halka açık mı?Evet
Bugünkü durumuKalıntı
Yapı tarihçesi
İnşa1706 (1706)
MalzemelerTaş

Yenikale (UkraynacaЄні-Кале; RusçaЕникале; Kırım TatarcasıYeñi Qale, ayrıca Yeni-Kale ve Eni-Kale olarak da yazılır), Kerç şehrindeki Kerç Boğazı kıyısında yer alan kale.

Tarihçe

Yenikale, 1699-1706 yılları arasında Osmanlı Türkleri tarafından Kırım Hanlığı'na ait Kerç Yarımadası'nda inşa edildi. Kale, aslen İtalyan olan Goloppo'nun rehberliğinde inşa edildi. İnşaatta çeşitli Fransız mühendisler de yer aldı.[1]

Yenikale güçlü savaş toplarıyla donatılarak, Kerç Boğazı kıyısında önemli bir stratejik yer tuttu. Kale 25.000 m²'lik bir alana yayılmış olup, içerisinde cephanelik, su deposu, yaşam evi, hamam ve cami yer alıyordu. Yenikale'de yaklaşık 800 Türk ve 300 Kırım Tatar askeri mevcuttu. Kalenin zayıf noktası bölgedeki içme suyu eksikliğiydi, bu nedenle kaleye birkaç kilometre uzakta bulunan bir kaynaktan su getirmek için yeraltından su borusu yapıldı. Ayrıca kale paşa ikametgâhı olarak da hizmet verdi.

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rus Ordusu 1771 yazında Kırım'ı ele geçirdi. Osmanlı Ordusu kaleyi terk etti ve Nikolay Borzov'un komutasındaki Rus birimleri 21 Haziran 1771'de kaleye girdiler.[2] Yenikale'nin komutanı olan Abaza Muhammed Paşa Sinop'a kaçtı ve sultan askeri başarısızlıkları nedeniyle onu ölüm cezasına çarptırdı.

1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra Kerç ve Yenikale kale Rusya'ya bırakıldı. Kale, Taurida Valiliği'nin Kerç-Yenikale şehir belediyesinin bir parçası oldu.

19. yüzyılda kale Ruslar tarafından askeri hastane olarak kullanıldı. 1880'lerden itibaren de Yenikale tamamen terk edildi. Bugün Yenikale'nin kalıntıları turistler tarafından sıklıkla ziyaret edilmektedir. Komşu Kerç ilçesine de Yenikale adı verilmiştir.

Galeri

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küçük Kaynarca Antlaşması</span> 21 Temmuz 1774‘te Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında imzalanan ve 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşına son veren antlaşma

Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nı sona erdiren ve Osmanlı Devleti'nde önemli toprak kayıplarına yol açan antlaşmadır. Güney Dobruca'daki Küçük Kaynarca kasabasında imzalandığından bu adı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Poti</span> Gürcistanın bir liman şehri

Poti, Gürcistan'ın bir liman şehri. Karadeniz'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunur. Antik Yunanistan kolonisi Fasis'in yerleşim yeri yakınlarında kurulmuştur ve adını da oradan alır. Şehir 20. yüzyıldan beri büyük bir liman şehri ve endüstriyel merkezdir. Ayrıca Gürcistan donanmasının ana deniz üssüne ve karargahına ev sahipliği yapar. Poti Limanı'na komşu olan RAKIA bölgesi Serbest Sanayi Bölgesine sahiptir. Nisan 2008'de açılmıştır ve İran'a karşı yaptırımlardan kaçmaya çalışan İranlı işadamlarınınkini de içeren birçok işletme kayıtlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şahin Giray</span> Kırım Hanlığının son hükümdarı

Şahin Giray, 47'nci ve son Kırım hanıdır. Birinci hanlık dönemi 1777-1781 ve ikinci hanlık dönemi ise 1782-1783 yılları arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1787-1792 yılları arasında yapılmış savaş

1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı; Osmanlı Devleti'nin 1774 yılında imzalamış olduğu Küçük Kaynarca Antlaşması'yla kaybettiği toprakları, özellikle de Kırım'ı Ruslardan geri almak amacıyla başlattığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Katerina</span> Rus Çariçesi

Çariçe II. Katerina veya Büyük Katerina, 34 yıl boyunca Rus İmparatorluğu'nu yönetmiş ve 18. yüzyıl Rusyası'na damgasını vuran Rusya imparatoriçesiydi. Kırım Hanlığı'nı Rusya topraklarına katmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1768-1774 yılları arasında yapılmış savaş

1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlıların Ruslara yenik düşmesiyle sonuçlanmış bir savaştır. Bu savaşın sonucunda Ukrayna'nın güneyi, Kuzey Kafkaslar ve Kırım, Rusya'nın eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anapa</span> Krasnodar Krayı, Rusyada kent

Anapa, Rusya Federasyonu'na bağlı Krasnodar Krayı'nın Karadeniz kıyısında bulunan kentsel alan ve bu alanın merkezi olan önemli turizm ve liman kenti. Nüfusu 2002 sayımına göre 53.493'tür.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Muhadiye Muharebesi</span>

Muhadiye Boğazı Muharebesi, 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında yapılan ve Osmanlıların zaferi ile sonuçlanan muharebenin adıdır. Muhadiye, Romanya'da Caraş-Severin ili'nde şimdi adı "Mehadia" olan şehrin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu'nun Kırım'ı ilhakı</span> Rus İmparatorluğunun 1783 yılında Kırım Hanlığını ilhakı

Rus İmparatorluğu'nun Kırım'ı ilhakı, öncesinde Kırım Hanlığı'na bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 19 Nisan [E.U. 8 Nisan] 1783 tarihinde Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmesi olayıdır. İlhaktan önceki süreçte Rus İmparatorluğu Kırım'ın içişlerine müdahalelerde bulunurken Kırım'ın bağlı olduğu Osmanlı İmparatorluğu Kırım ile yeterince ilgilenememekteydi. İlhak sonrası tam 134 yıl boyunca Rus İmparatorluğu tarafından yönetilen Kırım'daki Rus egemenliği 1917 Rus Devrimi'nin hemen sonrasında kısa ömürlü Kırım Halk Cumhuriyeti'nin ilan edilmesiyle son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Arabat Kalesi</span>

Arabat Kalesi, Arabat Dili'nin en güneyinde yer almaktadır. Adı, "askeri görev" anlamına gelen Arapça "rabat" veya "banliyö" anlamına gelen Türk "arabat" dan kaynaklanmaktadır" ve Arabat Dili'nin adının kökenidir. Amacı Dili ve Kırım'ı istilalardan korumaktı. Kale, Türk ordusu tarafından 17. yüzyılda inşa edilmiş ve ilk olarak Fransız Mühendis ve haritacı Guillaume Le Vasseur de Beauplan tarafından 1660 yılında "Description d'Ukranie" adlı kitabında bahsedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Resmo Kuşatması</span>

Resmo Kuşatması, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kamaniçe Muharebesi</span>

Kamaniçe Muharebesi, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1641-1642)</span>

Azak Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklar ve Rusya Çarlığı ile askerî mücadelelerinde evre.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1770)</span>

İbrail Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İnceki Deniz Muharebesi</span>

İnceki Deniz Muharebesi, 1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Kuşatması (1806-1807)</span>

İsmail Kuşatması, 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bodrum-İstanköy Muharebeleri</span>

Bodrum-İstanköy Muharebeleri, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Özi Kuşatması (1771)</span>

Özi Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

Kırım'ın İşgali, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.