İçeriğe atla

Yenifoça

Koordinatlar: 38°44′K 26°50′D / 38.733°K 26.833°D / 38.733; 26.833
Yenifoça
Yenifoça genel manzarası
Koordinatlar: 38°44′K 26°50′D / 38.733°K 26.833°D / 38.733; 26.833
ÜlkeTürkiye
İlİzmir
İlçeFoça
Rakım0 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam19.532
Zaman dilimiUTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu0232
Plaka kodu35

Yenifoça ya da Yeni Foça, (eski adıyla Nea Phocaea) İzmir ilinin Foça ilçesinde bir yerleşim yeridir.

Yenifoça, İzmir şehir merkezinin 80 km. kuzey-kuzeybatısında, Foça ilçe merkezinden 20 km. uzaktadır. Foça ilçe merkezi, karışıklık oluşmasını önlemek için yöresel olarak Eskifoça adıyla anılır.

Yenifoça, bir liman etrafına kurulmuş küçük bir sahil kasabasıdır. Arka sokakları tarihi Osmanlı ve Rum evleriyle doludur. Son yıllarda kasaba, Özellikle İzmir il merkezinin sakinleri arasında yazlık ev arayanlar arasında çok popüler olmuş, bu nedenle emlak ajanslığı önemli ölçüde gelişmiştir.

Doğu yönünden Yenifoça Limanı

Yenifoça, 1275'te Ceneviz Cumhuriyeti'ne Bizans tarafından başta bir çeyiz olarak bırakılmıştı. Orta Çağ'da, yöredeki zengin şap rezervlerinden dolayı iki Foça'dan en işleği olan Yenifoça'nın Cenevizlilere kirası Osmanlı dönemine dek sürmüştür.[1] 12 Mayıs 1649'da, Girit Savaşı'nın zirvesinde liman, Osmanlı ve Venedik donanmalarının birbirinin gücünü sınadığı kısa bir sürtüşmeye sahne olmuştur.[2]

Haziran 1914'te Türk kuvvetleri Yenifoça'nın Rum sakinlerine saldırılarda bulunarak Foça Katliamı'nı başltmıştır. Yenifoça'daki katliamda yerli bir Müslüman anne, çeteleri karşısına almayı göze alarak Rum komşusunu savunmayı denemiştir. Kasabanın esas yerlileri, Rumlara, bölgeye yabancı olan muhacirlere kıyasla daha farklı bakmıştır. Esas yerliler Rumları tutmuştur. Rumlar, saldırılardan dolayı kasabayı terkedince evleri muhacirlere kalmıştır. Bu Rumlardan bazıları daha sonra, 1919'da, Yunan ordusu bölgeyi işgal edince evlerine dönmüştür, muhacirler de Rumlar dönünce kaçmıştır. 1922'de Yunan ordusu yenilince, bir muhacirin anlatımına göre kaçmaya çalışan Rumlar "Eski Foça limanı civarında durdurulmuş ve hakettikleri cezayı almıştı".

İlçenin çoğu kısmı, özellikle kamp alanları, oteller ve villalar arasından geçen ve etkileyici deniz manzaraları sunan Eskifoça-Yenifoça karayolunun kuzeyleri, bölgedeki flora ve faunanın değeri nedeniyle koruma altındadır. Bu sebeple ilçeyi tanımanın makul bir yöntemi Eskifoça'dan ya da Yenifoça'dan düzenli olarak kalkan gemi turlarıdır. Koruma tedbirleri nedeniyle ilçenin çoğu bölgesine yeni bina inşaatı yasaktır ve bu sebeple Foça, tarihi evlerden müteşekkil eşsiz dokusunu koruyabilmektedir.

Yenifoça, 29 Şubat 1972'de belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[3] 12 Kasım 2012'de TBMM'de kabul edilen 6360 sayılı kanun ile mahalle oldu.[4]

Yenifoça'da bir aile sağlığı merkezi, 112 acil istasyonu ve Menemen Devlet Hastanesi'nin semt polikliniği bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

Yenifoça rıhtımı

Kaynakça

  1. ^ Mehmed the Conqueror and His Time. Princeton University Press. 1992. s. 19. ISBN 978-0-691-01078-6. 
  2. ^ Venice, Austria, and the Turks in the 17th Century, p. 155,. Diane Publishing. 1991. ISBN 0-87169-192-2. 
  3. ^ "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 14 Mart 1972. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Kanun No. 6360". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Foça</span> İzmirin ilçesi

Foça, İzmir il merkezinin yaklaşık 69 km kuzeybatısındaki İzmir'in bir ilçesidir. İlçenin ayrıca Foça merkezden 20 km uzaklıkta, Yeni Foça adında bir mahallesi vardır. Bu nedenle Foça'nın kendisine yerel olarak günlük dilde "Eski Foça" denilir. Foça, Phocaea antik kentinin bulunduğu yere kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İzmir</span> İzmir ilinin merkezi olan şehir

İzmir, Türkiye'de Ege Bölgesi'nde yer alan ve İzmir ilinin merkezi olan şehirdir. Ülkenin nüfus bakımından en kalabalık üçüncü şehridir. Ekonomik, tarihî ve sosyo-kültürel açıdan önde gelen şehirlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sakız Adası</span> Yunanistana bağlı ada

Sakız Adası, Yunanistan'ın Ege Denizi'nde yer alan bir adasıdır. Ülkenin Kuzey Ege bölgesine bağlı olan ada, Türkiye'den Sakız Boğazı ile ayrılır. Sakız ağaçları ve bu ağaçlardan elde edilen damla sakızı ile ünlüdür. Turistik yerleri arasında Orta Çağ köyleri ve 11. yüzyıldan kalma Nea Moni Manastırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir'in İşgali</span> Yunanistanın 1919-1922 yıllarında İzmirde gerçekleştirdiği işgal

İzmir'in İşgali, I. Dünya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla İzmir kentinin 15 Mayıs 1919'da Yunanistan Krallığı tarafından işgaliyle başlayan ve 7 Eylül 1922'de Yunan ordusunun İzmir'i terk etmesinin ardından 9 Eylül 1922'de Türk ordusunun kente girmesiyle sona eren işgal.

<span class="mw-page-title-main">Altındağ, Bornova</span>

Altındağ, İzmir ilinin Bornova ilçesine bağlı, yerleşimin yoğun olduğu bir semttir. Mübadeleden önce bir Rum köyü olan bölgenin adı eskiden Kokluca idi. Işıkkent semtindeki İzmir Otobüs Şehir Terminali (İZOTAŞ) semt merkezinden sadece birkaç dakika uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan İsyanı</span> Yunanların, 1821-1829 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı isyan olayı

Rum İsyanı/Yunan İsyanı,, Yunan Bağımsızlık Savaşı, Yunan İhtilali veya Yunan Devrimi, Yunanların Osmanlı egemenliği ve isyan bölgelerindeki Müslüman halka karşı başlattığı, 1821-1829 yılları arası süren ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan bağımsızlık savaşı, devrim ve etnik temizliktir. 1832 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması ile Yunanistan'ın bağımsız bir ülke olarak tanınmasıyla sonuçlanmış bağımsızlık sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir tarihi</span>

Eski İzmir (Smyrna) kenti, körfezin kuzeydoğusunda yer alan ve yüzölçümü yaklaşık yüz dönüm olan bir yarım adacık üzerinde kurulmuştu. Sonraki yüzyıllar boyunca Meles Çayı'nın ve bugünkü Yamanlar Dağı'ndan gelen sellerin getirdikleri mil ile bugünkü Bornova ovası oluştu ve yarım adacık, bir tepe hâline dönüştü. İzmir'deki ilk yerleşim yeri olarak tespit edilen Bayraklı/Tepekule Höyüğü'nün çevresi 1955 yılından beri yoğun bir gecekondu bölgesidir. Buradaki ilk kazılarda Türk Tarih Kurumu ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün (o zamanki adıyla Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü) büyük katkıları olmuştur. Günümüzde bu höyüğün üzerinde TEKEL Genel Müdürlüğü'nün İzmir Şarap ve Bira Fabrikası'na ait numune bağı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karapınar, Mustafakemalpaşa</span>

Karapınar, Bursa ilinin Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Göbel, Susurluk</span>

Göbel, Balıkesir ilinin Susurluk ilçesine bağlı bir mahalledir. Türkiye'nin en önemli et ve sakatat ticareti merkezlerinden biri olan yerleşimin ekonomisinin belkemiğini, bilhassa Göbel Kokoreci olarak Türkiye çapında bilinen sakatat/kokoreç ürününün üretimi ve ticareti ve et lokantacılığı oluşturmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu baş pehlivanlarından Katrancı Mehmet Pehlivan'ın da memleketi olan yerleşim, her yıl Geleneksel Katrancı Mehmet Pehlivan Yağlı Güreşleri'ne ev sahipliği yaparak yağlı güreş kültürüne katkı sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Urla Olayları</span>

Urla Olayları, Yunan kuvvetlerinin İzmir'e çıkmasından kısa süre sonra Urla'da gerçekleşen olaylardır. Yunanlar İzmir'in işgalinden sonra zaman kaybetmeden Bornova ve Karşıyaka'yı işgal ettiler. Buraların işgalini tamamladıktan sonra, Seferihisar, Urla, Karaburun ve Çeşme ilçelerinin bulunduğu yarımadaya yöneldiler. O tarihte Urla kasabasında 1914 istatistiklerine göre 9.321 Müslüman ve 24.711 Rum yaşamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Menemen Katliamı</span>

Menemen Katliamı, 16-17 Haziran 1919'da Yunan askerleri ve Rum yerlileri tarafından Türk sivillere karşı yapılan bir katliamdır. İtilaf Devletleri Kontrol Komisyonu Menemen'de yaşanan bu olayı katliam olarak teyit etti.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Rumları</span>

Osmanlı Rumları Osmanlı Devletinde yaşayan Rumlara verilen isimdir. Kuruluşundan itibaren pek çok Rum topluluğu Osmanlı sınırları içindeki İç Anadolu (Kapadokya), Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaşamıştır ve devletin son dönemlerine kadar önemli rol oynamışlardır. Bugün büyük çoğunluğu Rum Kırımı ve Mübadele'den dolayı Yunanistan'da yaşamaktadır.

Belevi, İzmir ilinin Selçuk ilçesine bağlı bir mahalledir. Belevi Tren İstasyonu sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında katliamlar</span>

Hem Osmanlı İmparatorluğu güçleri hem de Yunan devrimcileri tarafından işlenen Yunan Kurtuluş Savaşı sırasında birçok katliam vardı. Savaş, çatışmanın her iki tarafındaki sivil yaşamına ve savaş esirlerine yönelik saygı eksikliği ile nitelendirildi. Özellikle İyonya, Girit, İstanbul, Makedonya ve Ege adalarında Yunanlara yönelik katliamlar gerçekleşirken, Osmanlılar ile özdeşleşen Türk, Arnavut, Osmanlı yanlısı Yunanlar ve Yahudi nüfusu, özellikle Yunan kuvvetlerinin baskın olduğu katliamlara maruz kalmıştı. Ege, Girit, Orta ve Güney Yunanistan'da yerleşmiş Yunan toplulukları öldürülmüş ve Mora Yarımadası'ndaki Türk, Arnavut, Yunanlar ve küçük Yahudi cemaatleri de aynı şeyleri yaşamıştır.

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca, hem Anadolu Hareketi hem de İtilaf Devletleri sorumluluğunda, Türk, Rum ve Ermeni sivillere yönelik birçok katliam gerçekleşti. Katliamlar boyunca tecavüz, işkence ve soygun yaygın olarak yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kuşatması</span>

İzmir Kuşatması, Aralık 1402'de Türk emiri Timur'un İzmir'in limanını ve deniz kalesini Rodos Hospitalier Şövalyeleri'nden almasıdır. Türkler limanı ablukaya almış ve müstahkemlere kuşatma makineleriyle taş fırlatmıştır, sayıları sadece 200 civarı olan şövalyelerse oklar ve yanıcı roketlerle karşılıkta bulunmuştur. Şövalyeler çok daha güçlü rakiplerine iki hafta direndikten sonra dış surlar lağımlarla yıkılmış ve aşılabilmiştir. Garnizonun bir kısmı denizden kaçmış, ancak şehir ve sakinleri yok edilmiştir.

Ayvalık tehciri, Osmanlı hükûmetinin Rumlara yönelik uygulanan tehcirin bir sonucu olarak Mayıs 1917'de meydana geldi. Ege Denizi'nin doğu kıyısında çoğunlukla Rumların yaşadığı Ayvalık kasabasının nüfusu Anadolu'nun iç kısımlarına tehcir edildi. Tehcir, Osmanlı mareşali ve Alman generali Otto Liman von Sanders tarafından organize edildi ve ölüm yürüyüşü, yağmalama ve katliam gibi hadiseler sıklıkla görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Karatepe Katliamı</span>

Karatepe Katliamı, 18 Şubat 1922 gecesi Yunan ordusu tarafından Aydın'ın yaklaşık 400 nüfuslu Karatepe köyünde insanların evlerinin içinde vurularak ve camilerin içine doldurulup camiler ateşe verilerek hamile kadınlar, çocuklar ve yaşlılar dahil 200'den fazla veya 385 kişinin öldürüldüğü katliam.

<span class="mw-page-title-main">Foça Katliamı</span>

Foça Katliamı, 1914'te Osmanlı İmparatorluğu'nun Aydın Vilayeti'ne bağlı Eskifoça ve Yenifoça yerleşimlerinde Osmanlı düzensiz birlikleri tarafından Rum sivillere yönelik yapıldığı iddia edilen katliamdır. Katliamın, İttihat ve Terakki yönetimi tarafından başlatılan Rum Kırımı'nın parçası olduğu iddia edilmektedir.

İkinci Yanya Muharebesi veya Muharebeleri 5 Ocak 1913 ile 20 Ocak 1913 arasında hazırlık muharebelerinin ve 20-23 Ocak arasında ise esas muharebenin yapıldığı bir muharebeler silsilesidir. 5-20 Ocak tarihleri arasındaki Yunan ordusunun asıl muharebe öncesi Yanya'yı tamamen kuşatma amaçlı Dristinik ve Aydonat (Çamlık) Muharebelerinin ikisi de Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır. Bu arada Osmanlı'ya bağlı Arnavutlar ve düzensiz birlikler Yunanların ikmal hattı olan Saranda limanına baskın yapıp Yunanların asıl saldırı için malzeme ve ikmal götürmelerini geciktirmişlerdir. 20 Ocak-23 Ocak arasındaki muharebe ise Yunanların ufak toprak kazançlarına karşın ağır kayıplara uğramasına neden olmuş ve Yunanlar saldırılarını durdurmak zorunda kalmıştır. Kısacası muharebeler baştan sona Osmanlı zaferi ile sonuçlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.