İçeriğe atla

Yeniden Canlanma Süreci

Yeniden Canlanma Süreci (Bulgarca: Възродителен процес - Vızroditelen protses), Bulgaristan Türkleri ve diğer Müslüman etnik azınlık mensuplarına karşı uygulanan zorla asimilasyon politikasıdır.

Baskılar

Bulgaristan'da Bulgaristan Türkleri isimlerini daha önce 1972’de değiştirmek zorunda bırakılmışlardı.[1]

Bulgaristan vatandaşı olan tüm Türklerin Müslüman isimlerinin devlet zoruyla Bulgar isimleriyle değiştirildiği kampanya 1984 sonu ve 1985 başlarında uygulandı. Baskılar Todor Jivkov liderliğindeki Bulgar Komünist Partisi iktidarı altında 1984-1989 döneminde aralıksız devam etti. Karşı çıkanlar hapis, sınır dışı etme, Tuna nehri üzerindeki bir adada bulunan Belene toplama kampına gönderilme gibi çeşitli baskılara maruz bırakıldı.[2][3]

Sonuçlar

Bu dönemde 850.000 Müslümanın adı zorla değiştirildi. Direniş ve protestolar sırasında yaklaşık 40.000 kişi sokaklara döküldü. Bunlardan dövülenler ve yaralananlar oldu. Yaklaşık 1000 kişi Belene Kampı'nda hapse mahkûm edildi. 29 kişi hayatını kaybetti.[4]

İbrahim Karahasan - Çınar'a göre 'Yeniden Canlanma Süreci'nin ideologları Todor Jivkov, Milko Balev, Georgi Atanasov, Pencho Kubadinsky, Stoyan Mihailov, Alexander Lilov, Dimitar Stoyanov, Petar Mladenov ve Georgi Tanev idi.[5]

Bu olaylar Bulgaristan ve Türkiye arasındaki ikili ilişkilerde büyük bir soğumaya neden oldu; iki ülke bir propaganda savaşı başlattı, azınlıklar ve diğer sorunlarla konularla ilgili olarak birbirlerini suçladı. İnsan hakları örgütleri ve çok sayıda ülke tarafından eleştirilere uğrayan Bulgaristan uluslararası tecritle karşı karşıya kaldı.

29 Mayıs 1989’da Bulgaristan-Türkiye sınırı Türkler ve Müslümanlar için açılınca 30 Mayıs 1989 - 22 Ağustos 1989 tarihleri arasında 360.000’den fazla kişi Bulgaristan’ı terk edip Türkiye’ye göç etti.[6]

Bulgaristan Türkleri’nin bu 1989 tehciri, Potsdam Konferansı’nda kararlaştırıldığı üzere Oder–Neisse hattının doğusunda yaşayan Almanların tehcirinden (1944-1950) bu yana Avrupa’daki en büyük etnik temizlik olayı olarak nitelendirildi.[7]

1989'daki bu zorunlu göç (tehcir) dünya basınında geniş yankı buldu ve ülkede ekonomik ve siyasi kaosa yol açtı. Sonuç olarak birçok Batılı banka zor bir mali durumda olan Bulgar hükûmetine yeni krediler vermeyi bıraktı ve 1987'den 1994'e kadar Borç Krizi yaşandı.[8]

11 Ocak 2012’de Bulgaristan Parlamentosu tarafından 1989 tehciri resmen etnik temizlik olarak tanındı.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ali, Eminov. 1997. Bulgaristan'daki Türk ve Diğer Müslüman Azınlıklar. Londra: Hurst, s. 86, https://books.google.co.uk/books?id=Wyvw-4l8bgsC&pg=PA86&dq=1985+name+changing+campaign&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj9l8il5rzcAhXEe8AKHR1bAW4Q6AEILzAB#v=onepage&q=1985%20name%20changing%20campaign&f=false 30 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ The Policies of the Bulgarian Communist Party towards Jews, Roma, Pomaks and Turks (1944-89) 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Bulgarian). By Ulrich Büchsenschütz. International Center for Minority Studies and Intercultural Relations, 2000. Retrieved 26 May 2012.
  3. ^ These Events Need to be Discussed in the History Textbooks 28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Bulgarian). Dr. Mihail Ivanov (Interview). Mediapool. 22 March 2009. Retrieved 26 May 2012.
  4. ^ Малцинствената политика в България. Политиката на БКП към евреи, роми, помаци и турци (1944 – 1989) 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., IMIR, с. 114.
  5. ^ Карахасан-Чънар, И. Етнически малцинства в България, Изд. Лик, 2005, с. 213 – 214
  6. ^ Tomasz Kamusella. 2018. Soğuk Savaş Döneminde Etnik Temizlik: 1989'da Komünist Bulgaristan'dan Tehcir Edilen Edilen Türklerin Unutulan Hikayesi (Seri: Routledge Çağdaş Avrupa Tarihi Araştırmaları). Londra: Routledge, 328 sayfa. 9781138480520
  7. ^ 27 години от „Голямата екскурзия“ – комунистическият план за етническо прочистване. 2016. http://www.faktor.bg/bg/articles/politika/na-vseki-kilometar/-27-godini-ot-golyamata-ekskurziya-komunisticheskiyat-plan-za-etnichesko-prochistvane-74482 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ Аврамов, Румен (2008). Пари и де/стабилизация в България 1948 – 1989. София: Сиела. ss. 221 - 222. ISBN 978-954-28-0339-3. 
  9. ^ ДЕКЛАРАЦИЯосъждаща опита за насилствена асимилация на българските мюсюлмани. 2012. http://www.parliament.bg/bg/declaration/ID/13813 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ; Bulgaristan Milletvekilleri Tarafından 'Yeniden Canlanma Süreci' Resmen Kınandı. 2012. http://www.novinite.com/articles/140018/Bulgarian+MPs+Enforce+%27Revival+Process%27+Official+Condemnation 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Bulgaristan, resmî adıyla Bulgaristan Cumhuriyeti, Balkanlar'da yer alan ülkedir. Batıda Sırbistan ve Kuzey Makedonya, doğuda Karadeniz, kuzeyde Romanya, güneyde Yunanistan güneydoğuda Türkiye ile çevrilidir. 110.994 kilometrekarelik yüz ölçümüyle Avrupa'nın en büyük 16. ülkesidir. Balkan, Rodop ve Rila gibi dağlar yüzey şekillerini belirler. Rila Dağı üzerindeki Musala Zirvesi, Doğu Avrupa ve Balkanlar'ın en yüksek doruk noktasıdır. Kuzeydeki Tuna Ovası ve güneydeki Yukarı Trakya Ovası da Bulgaristan'ın alçak ve verimli bölgeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Filibe</span> Güney Bulgaristanda şehir; ülkenin ikinci büyük kenti

Filibe, 2019 nüfus sayımına göre 347.851 nüfusuyla Bulgaristan'ın ikinci büyük şehridir. Filibe ilinin idari merkezidir. Ülkenin önemli ekonomi, ulaşım, kültür ve eğitim merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Doğan</span> Türk asıllı Bulgar siyasetçi

Ahmed Demir Doğan, Türk asıllı Bulgar siyasetçidir. Bulgaristan Türklerinin haklarını savunan Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin kurucusu ve eski genel başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Türkleri</span> Bulgaristanda yaşayan Türkler

Bulgaristan Türkleri, soyları Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren iskan politikası ile Balkanlar'a göç etmiş Türklerden ve başka bir Türk kavmi olan Ön Bulgarlardan gelen, günümüzde Bulgaristan topraklarında yaşayan Türklerdir. 2021 yılında 514,836 Türk asıllı Bulgaristan vatandaşı vardır ve bu da onları ülkenin en büyük etnik azınlığı yapmaktadır. Bulgaristan Türkleri aynı zamanda Balkanlar'daki en büyük Türk nüfusunu oluşturmaktadır. Genel olarak güneydeki Kırcaali ilinde ve kuzeydoğudaki Şumnu, Silistre, Razgrad ve Eski Cuma illerinde yaşarlar.

Bulgarlaştırma, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nde çoğunlukla Türklere, Kırım Tatarlarına ve Pomaklara uygulanan asimilasyon politikasıdır. Politika çerçevesinde Türklerin ve Pomakların adlarının Bulgar adlarıyla ile değiştirilmesi ve din olarak da Hristiyanlığı kabul etmeleri amaçlanmıştır. Bu sürece karşı çıkan Türk aydınlarını ise Belene Kampı gibi sürgün kamplarına göndermiş ve türlü işkencelere maruz bırakmıştır. Todor Jivkov döneminde yaklaşık 300.000 Türkün bir kısmı sınır dışı edilmiş, bir kısmı da dış baskılara dayanamayıp Bulgaristan'ı terk etmiştir. Ülkeyi terk edenlerin büyük çoğunluğu Türkiye'ye göç etmişlerdir. Bu olayların ardından Türkiye - Bulgaristan ile ilişkileri kesmiş ve nota vermiştir. Türkiye Bulgaristan'a ambargo uygulamıştır. Bu olay Bulgaristan'ın ekonomisinin çökmesine sebep olmuş, Bulgaristan yaptığı tüm yanlışlıkları kabul etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Todor Jivkov</span> 36. Bulgaristan başbakanı (1911-1998; hd. 1962-1966)

Todor Hristov Jivkov, 1954-1989 arasında Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Birinci Sekreteri ve 1971-1989 arasında Bulgaristan Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar Komünist Partisi</span> Bulgaristan Halk Cumhuriyetinin 1946-1990 arasında iktidar partisi

Bulgar Komünist Partisi Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin 1946-1990 yılları arasında iktidardaki partisiydi. Vatan Cephesi'ne liderlik eden parti 1944 yılında II. Dünya Savaşı'nın sonuna doğru, Bulgar partizanlar hükûmeti devirmesi sonucu iktidara geldi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Türkiye ilişkileri</span>

Bulgaristan-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Bulgaristan'ın sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

Belene Kampı ya da Belene Ölüm Kampı Bulgaristan'da Belene bölgesinde Tuna nehri kenarında II. Dünya Savaşı sonrasında rejim muhalifleri için kurulan toplama kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Halk Cumhuriyeti</span> Bulgar Komünist Partisi tarafından yönetilen sosyalist cumhuriyet (1946-1990)

Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, 1946 ile 1990 yılları arasında Bulgaristan'ın resmî adı.

Semavi Özgür, Bulgaristan doğumlu Türk futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">Tuhovişta</span> Bulgaristanın Yukarı Cuma ili, Satovça ilçesine bağlı köy

Tuhovişta ya da Tuvişta Bulgaristan'da, Blagoevgrad ilinin, Satofça ilçesine bağlı bir köydür. Tuhovişta, Bulgaristan’ın Güneybatısında Yunanistan sınırına 2 km mesafededir. Bulgaristan tarafinda komşu köyler şunlardır: Godeşevo, Slaşten, Vılkosel ve Jijevo. Yunanistan tarafında: Manastırcık, Poçen, Şurdilova, Tisova ve Boren.

<span class="mw-page-title-main">Koprivştitsa</span> Bulgaristanın Sofya ili, Avratalan, Sofya Başkent ilçesine bağlı kent

Koprivştitsa veya Avratalan, Bulgaristan'da, Orta Dağ dağları arasında, Topolnita Nehri üzerinde, Sofya (il) merkezi'ne bağlı Koprivştitsa Belediyesi'nde tarihi bir kasabadır. 1876 Nisan Ayaklanmasının merkezlerinden biriydi ve çok popüler bir turizm beldesi, otantik Bulgar mimarisi ve halk müziği festivalleri ile ünlüdür.

Georgi (Grişa) Stançev Filipov, Bulgar Komünist Partisinin önde gelen bir üyesiydi.

1965 Bulgar darbesi girişimi, Bulgar Komünist Partisi yetkilileri ve Bulgar Halk Ordusu mensupları tarafından partinin önderliğini, özellikle de Genel Sekreter Todor Jivkov'u görevden alma girişimi. gerçekleşebilmesi için Nisan 1965'te darbe girişimi önlendi.

<span class="mw-page-title-main">Trayan Boğazı Muharebesi</span> Bizans-Bulgar savaşlarının parçası

Trayan Boğazı Muharebesi 986 yılında Bizans ve Bulgar kuvvetleri arasında bir savaştı.

Strumitsa Muharebesi Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında Ağustos 1014'te Kuzey Makedonya'nın Strumica şehri yakınlarında meydana gelmiştir. İmparator Samuil'in oğlu Gavril Radomir komutasında Bulgar kuvvetleri, muharebede ölen Selanik valisi Theofilaktos Botaneiatis komutasında Bizans kuvvetlerini mağlup etmişlerdir. Valisinin ölümünden sonra Bizans İmparatoru II. Basileios, Bulgaristan'dan geri çekilmek zorunda kaldı ve son Belasitsa Muharebesi'ndeki başarısından yararlanamadı.

Nisan 2021 Bulgaristan parlamento seçimleri 4 Nisan 2021 tarihinde Bulgaristan'da yapılmış parlamento seçimidir. Seçimin yapılacağı tarihi Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev ilk önce 28 Mart 2021 olarak açıklamıştır ancak daha sonra ise seçim tarihinin 4 Nisan 2021 olarak değiştirildiğini açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Todor Pavlof</span> 1878 doğumlu Makedon asıllı Osmanlı ve Bulgar siyasetçi

Todor Pavlof Efendi, Bulgar diplomattır, İç Makedon-Edirne Devrimci Örgütü'nün bir aktivistidir ve Bulgar Eksarhlığı'nda barış danışmanıdır.

"1989 göçü" veya "Büyük Göç" olarak da bilinen, resmi adıyla "Büyük Gezi", Bulgaristan Müslümanlarına karşı Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nin komünist hükûmeti tarafından 1989 yılında yapılan etnik temizlik idi. Mayıs ve Ağustos 1989 arasında Bulgaristan Müslümanlarından ve Bulgaristan Türklerinden 360.000 sınırı geçerek Türkiye'ye geçti. Aralık 1989 sonlarında, Bulgar Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Todor Jivkov'un istifasından bir ay sonra, yeni hükûmetin Bulgaristan Müslümanlarının ve Türklerinin haklarını geri verme sözü vermesiyle "Büyük Gezi" gerçek anlamda sona erdi. 1990 yılı sonuna gelindiğinde Bulgaristan Müslümanları ve Türklerinden 150.000 civarında kişi yurt dışından dönmüştü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.