Yenibeyrehatun, Çıldır
| Yenibeyrehatun | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Yenibeyrehatun Yenibeyrehatun'un Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Çıldır |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 56 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Yenibeyrehatun, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Yenibeyrahatun adı Begrahatun'dan gelir. Gürcü gazeteci Konstantine Martvileli, Begrahatun adının Gürcüce Begrahatuli'den (ბეგრახატული) değişime uğramış olabileceğini yazmıştır.[3] Beyrehatun adını taşıyan köyün var olmasından dolayı Yenibeyrehatun adı verilmiştir.
Yenibeyrahatun köyü, 19. yüzyılın sonları veya 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış bir yerleşim yeri olmalıdır. Nitekim Rus idaresinin 1886 yılında gerçekleştirdiği nüfus sayımında Begrahatun köyü kaydedilmiş olduğu halde, Yenibeyrahatun'un adı geçmemektedir.[4]
Birinci Dünya Savaşı yıllarında, Rus idaresi sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı ve gazeteci Konstantine Martvileli, Begrahatun köyünün yakınında Farkau ya da Yeni Begra-hatun köyünün bulunduğunu, burada 90 hane Süryaninin yaşadığını belirtmiştir.[5]
Yeni Begrahatun köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan sınırları içinde kaldı. Bu durum 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ancak ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.[6]
1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Yenibeyrehatun köyü Yukarı Begre Hatun / Begre Hatun Yukarı (بكرە خاتون یوقاری) adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Bugünkü Eskibeyrehatun köyünün adı ise bu listede Begre Hatun Aşağı (بكرە خاتون آشاغی) biçiminde yazılmıştır.[7] 1935 genel nüfus sayımında "Yenibeyrehatun" olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu 211 kişiden oluşuyordu.[8] 1965 yılına gelindiğinde Yenieyrehatun köyünde 349 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde sadece 7 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 25 km, Çıldır ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır.[10]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 56[2] |
| 2021 | 60[2] |
| 2020 | 66[2] |
| 2019 | 73[2] |
| 2018 | 74[2] |
| 2017 | 72[2] |
| 2016 | 79[2] |
| 2015 | 80[2] |
| 2014 | 77[2] |
| 2013 | 80[2] |
| 2012 | 73[2] |
| 2011 | 62[2] |
| 2010 | 62[2] |
| 2009 | 62[2] |
| 2008 | 65[2] |
| 2007 | 64[2] |
| 2000 | 70[10] |
| 1990 | 108[11] |
| 1985 | 330[12] |
.Kaynakça
- ^ "Yeni Beyrehatun, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Çıldır Yenibeyrehatun Köy Nüfusu". Nufusune.com. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "Roin Malakmadze, Şuşana Putkaradze, Elza Putkaradze ve Şorena Putkaradze - "წერილები სტამბოლის ქართული სავანიდან (İstanbul Gürcü Manastırından Yazılar), Batum, 2020, s. 138". 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2024.
- ^ "Ardahan kazası (1886) (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 5 Ekim 1917, sayı. 218". 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 764.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b "Yenibeyrehatun Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.