İçeriğe atla

Yeni muhafazakârlık

Yeni muhafazakârlık (neo-muhafazakârlık veya neocon) 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde doğmuş bir siyasal akımdır.[1]

Oluşumu

Demokratik Parti'nin izlediği politikalara ve bilhassa dış politikasına inancını yitirmiş demokratlar arasından çıkan bu siyasi akım, 1970'lerden 2000'lere kadar pek çok önde gelen siyasetçiyi içinden çıkartmıştır. George H. W. Bush ve George W. Bush dönemlerinde ABD siyasetinde çok etkin bir konuma kavuşan yeni muhafazakârlar, 2003 yılında başlayan Irak Savaşı'nda izlenen siyasette ve Irak'ın işgalinin uygulanmasında önemli roller üstlenmişlerdir.[2]

İlkeleri

ABD'nin Orta Doğu siyasetinde İsrail'in savunulması ve Orta Doğu'da demokrasinin yaygınlaştırılması gibi hedeflere sahiptir. Dış politikada aktif bir dış politika izlemeyi savunan siyasal akım, oğul Bush döneminde Bush Doktrini olarak anılan siyasetin oluşmasında etkili olmuştur. Buna göre potansiyel tehdit oluşturduğu düşünülen her oluşum ya da ülkeye karşı karşı nerede olursa olsun "vurulmadan önce vurma" felsefesi çerçevesinde karşılık verilmeli ve gerekirse düşman devletlerdeki rejimler değiştirilmelidir. Afganistan Savaşı ve Irak Savaşı da bu doktrinin açık uygulama alanları olmuştur

Öne çıkanlar

Kişiler

Kurumlar

Yayınlar

Kaynakça

  1. ^ Schickler, Eric (2011). The Oxford handbook of the American Congress. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199650521. 
  2. ^ Edwards III, George C. (2009). The Oxford handbook of the American presidency. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199604418. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George W. Bush</span> 43. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (2001–2009)

George Walker Bush, 2001'den 2009'a kadar 43. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve iş insanı. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Bush, 1995 ile 2000 yılları arasında 46. Teksas valisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ross L. Wilson</span>

Ross Wilson, ABD eski Ankara Büyükelçisi.

Henry Jackson Cemiyeti İngiltere'de Cambridge Üniversitesi Peterhouse Koleji'nde, herhangi bir parti ile bağı olmayacak şekilde Mart 2005'te kurulmuş bir siyasi cemiyettir. Başta ABD ve İngiltere olmak üzere, pek çok ülkenin siyaset, bürokrasi ve akademi dünyalarından tanınmış isimleri bir araya getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">George H. W. Bush</span> 41. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1989–1993)

George Herbert Walker Bush, 1989-93 arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) 41. başkanı, 1981-89 arasında da ABD'nin 43. başkan yardımcısı. II. Dünya Savaşı gazisi son ABD başkanıdır. ABD'nin 43. başkanı George W. Bush'un babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gerald Ford</span> 38. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1974–1977)

Leslie Lynch King Jr. veya bilinen adıyla Gerald Rudolph Ford Jr., 1974'ten 1977'ye kadar 38. Amerika Birleşik Devletleri başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi. Daha önce 1965 ile 1973 yılları arasında ABD Temsilciler Meclisi'nde Cumhuriyetçi Parti lideri olarak ve 1973 ile 1974 yılları arasında Başkan Richard Nixon'ın başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Nixon, 1974 yılında başkanlıktan istifa etti ve Ford, başkanlık koltuğuna oturdu, ancak 1976'da tam dönem seçilemedi. Ford, başkanlık ya da başkan yardımcılığı seçimlerini kazanmadan başkan olarak görev yapan tek kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Martin Van Buren</span> 8. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1837–1841)

Martin Van Buren Amerika Birleşik Devletleri'nin 8. başkanıdır. 4 Mart 1837'den 4 Mart 1841'e kadar başkanlık görevini yürütmüştür. Başkanlık görevinden önce ABD'nin 8. başkan yardımcısı ve 10. Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Monroe Doktrini</span> Askeri doktrin

Monroe Doktrini, ABD Başkanı James Monroe'nin, 2 Aralık 1823'te kongreye sunduğu doktrin.

<span class="mw-page-title-main">Donald Rumsfeld</span> Amerikalı siyasetçi

Donald Henry Rumsfeld, iki ayrı ABD hükûmetinde Savunma Bakanı olarak görev yapmış Amerikalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Dick Cheney</span> 2001den 2009a kadar Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı

Richard Bruce "Dick" Cheney Amerikalı siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkan Yardımcısıydı. Bu görevi 20 Ocak 2001-20 Ocak 2009 tarihleri arasında yapmıştır.

Yeni Amerikan Yüzyılı Projesi, 1997 ile 2006 arasında etkinlik gösteren Washington merkezli bir düşünce kuruluşu idi. Kâr amacı gütmeyen bir eğitim kuruluşu olarak iki muhafazakâr düşünür olan William Kristol ve Robert Kagan tarafından kurulmuştur. PNAC'ın amacı "Amerika'nın global liderliğini desteklemek" olarak beyan edilmişti." PNAC için temel varsayım "Amerikan liderliği hem Amerika hem dünya için iyidir" ve "Reagan'ın askeri güç ve netlik politikası için destek oluşturma" görüşleriydi. PNAC, Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush yönetimindeki üst düzey idareciler üzerinde nüfuz sahibi olmuş, Bush yönetiminin askerî ve dış politikalarının geliştirilmesine etki etmiştir, özellikle millî güvenlik ve Irak Savaşı konularında.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri başkanı</span> ABDnin devlet ve hükûmet başkanı

Amerika Birleşik Devletleri başkanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve ABD Hükûmeti'nin başıdır. Başkan adaylarının ABD'de doğmuş Amerikan vatandaşları olması gerekir. En az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD'de oturuyor olmalıdırlar. Başkanın sorumlulukları arasında yürütmenin başı olması, antlaşma yapması, başkomutanlık ve devlet başkanlığı vardır. Uygulamada bu sorumluluklar, yasa önerisi hazırlamayı, dış politikanın oluşturulmasını, kişisel diplomasiyi de içine alacak biçimde genişlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Colin Powell</span> Amerikalı asker ve politikacı (1937–2021)

Colin Luther Powell, Amerikalı asker ve siyasetçi. 1989-93 arasında ABD genelkurmay başkanı, 2001-05 yılları arasında da dışişleri bakanı olarak görev yaptı. ABD tarihinde bu görevlere getirilen ilk siyah kökenlidir.

Amerika Birleşik Devletleri'nin dış politikasını ve askerî operasyonlarını İsrail lehine etkileyerek, İsrail'in tek başına yapamadığı "Irak İşgali" türü operasyonların ABD tarafından yapılmasını ve finanse edilmesini sağlayan sivil toplum örgütleri koalisyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Johnson</span> 17. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1865–1869)

Andrew Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 17. başkanı (1865-1869). Amerikan İç Savaşı'nın bitmesinin ve Abraham Lincoln'ün öldürülmesinden sonra ülkenin başkanlığını yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Wolfowitz</span> Amerikalı diplomat ve siyasetçi

Paul Dundes Wolfowitz, Yahudi kökenli Amerikalı eski Dünya Bankası başkanı, ABD'nin eski Endonezya büyükelçisi, ABD Savunma Bakan Yardımcısı ve Johns Hopkins Üniversitesi'nde, Paul H. Nitze Okulu İleri Uluslararası Çalışmaları eski dekanıdır. Wolfowitz uluslararası ekonomik kalkınma, Afrika ve kamu-özel ortaklıkları ve ABD-Tayvan İş Konseyi başkanı konularda çalışan, halen American Enterprise Enstitüsü'nde konuk bilim adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reagan Doktrini</span> Soğuk Savaşın sonuna kadar Amerikan stratejisi

Reagan Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan'ın Soğuk Savaş'ın son yıllarında Sovyetler Birliği ve komünistlerin dünya üzerindeki etkisini kırmayı amaçlayan bir dış politika stratejisydi. Doktrin her ne kadar 10 yıldan az bir süre uygulandıysa da 1980'lerden Sovyetler Birliği'nin dağıldığı 1991 yılına kadar ABD dış politikasının merkezindeydi.

Hristiyan sağ, Avrupa ve Amerika'daki Hristiyan nüfusun çoğunluk olduğu ülkelerde dindar sağ olarak da adlandırılan, siyasi yelpazenin sağ cenahındaki hizipleri ifade etmektedir. Bu görüşü benimsemiş siyasi hareketler toplumsal olarak muhafazakâr tercihleri ve politikaları savunurlar. Hristiyanlık içindeki öğreti ve değerleri siyasette de uygulamayı ilke edinen Hristiyan sağ, esas olarak bu öğretilerin toplumsal düzenlemeler ve hukuk kuralları oluşturulurken öncelikli olarak dikkate alınmasını savunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Burak Akçapar</span> Türk diplomat, akademisyen ve köşe yazarı

Burak Akçapar Türk büyükelçi, akademisyen ve köşe yazarı.

<span class="mw-page-title-main">1808 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1808 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 4 Kasım Cuma gününden 7 Aralık 1808 Çarşamba gününe kadar düzenlenen altıncı dört yıllık başkanlık seçimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Malta Zirvesi</span>

Malta Zirvesi, Berlin Duvarı'nın yıkılmasından sadece birkaç hafta sonra, 2-3 Aralık 1989'da Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George HW Bush ile Sovyet Genel Sekreteri Mikhail Gorbaçov arasında yapılan bir toplantıydı. Bu, Aralık 1988'de New York'ta Ronald Reagan'ın da dahil olduğu bir toplantının ardından geldi. Zirve sırasında Bush ve Gorbaçov Soğuk Savaş'ın sona erdiğini ilan ettiler, ancak bunun gerçekten böyle olup olmadığı tartışma konusu. Dönemin haberlerinde, Britanya başbakanı Winston Churchill, Sovyet Genel Sekreteri Joseph Stalin ve ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'in Avrupa için savaş sonrası bir plan üzerinde anlaşmaya vardığı Yalta Konferansı'ndan sonra Malta Zirvesi'nin II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en önemli zirvelerden biri olduğu belirtiliyordu.