İçeriğe atla

Yeni Tarihçiler

Yeni Tarihçiler (İbranice: ההיסטוריונים החדשים, HaHistorionim HaHadashim), İsrail tarihi hakkındaki geleneksel varsayımlara meydan okuyan, (İsrail'in 1948 Filistin Göçü'ndeki rolü ve barış görüşmeleri için Arapların da istekli olduğu gibi konular da buna dahildir) İsrailli bir tarihçi grubudur. Yeni Tarihçiler ismi ilk olarak 1988 yılında grubun önde gelen ismi Benny Morris tarafından kullanıldı.[1]

Grubun kullandığı birincil kaynak malzemelerinin büyük bir kısmını, İsrail hükûmetine ait ve İsrail'in kurulmasından 40 yıl sonra gizliliği kaldırılmış olan belgeler oluşturmaktadır. Benny Morris, Ilan Pappé, Avi Shlaim, Tom Segev, Hillel Cohen ve (geriye dönük olarak) Simha Flapan "Yeni Tarihçiler" arasında sayılmaktadır. Bu tarihçilerin çalışmalarının büyük çoğunluğu Post-Siyonist siyasi ideolojisinin kapsamında yer almaktadır. Grup üyelerinin uzmanlaştıkları İsrail tarihi dönemlerinin yanı sıra siyasi görüşleri de farklılık göstermektedir.

Temel argümanlar

Avi Shlaim, Yeni Tarihçiler'in farklılıklarını "resmi tarihçiler"den aşağıda yer alan durumlara göre ayırmıştır. Ancak, İsrail'in resmi bir tarihinin olmadığı ve Yeni Tarihçiler'in birleşmiş bir düşünce yapısını temsil etmediği not edilmelidir. Bunun yanı sıra, İsrail'in ulusal tarih anlayışı yıllar içinde değişmiş ve Yeni Tarihçileri'n fikirleri de kısmen benimsenmiştir.

  • Resmi tarih Britanya'nın bir Yahudi devleti kurulmasını engellemeye çalıştığını söyledi; Yeni Tarihçiler ise Britanya'nın bir Filistin devletinin kurulmasını engellemeye çalıştığını iddia ettiler.
  • Resmi tarih Filistinlilerin yurtlarından kendi istekleri ile kaçtıklarını söylüyor; Yeni Tarihçiler mültecilerin kovulduklarını ya da sürüldüklerini ifade ediyor.
  • Resmi tarih geçmişte güç dengesinin Arapların lehine olduğunu söylüyor; Yeni Tarihçiler İsrail'in hem insan gücü hem de silah yönünden avantajlı olduğunu belirtiyor.
  • Resmi tarih Arapların İsrail'i yok etmek için eşgüdümlü bir planı olduğunu belirtiyor. Yeni Tarihçiler ise Arapların bölünmüş olduğunu ifade ediyor.
  • Resmi tarih Arapların uzlaşmazlığının barışı engellediğini belirtiyor. Yeni Tarihçiler bu çözümsüzlüğün esas sorumlusunun İsrail olduğunu ifade ediyor.[2]

Pappé, siyonist liderlerin Filistinli Arapların birçoğunu yerinden etmeyi amaçladığını öne sürerken; Morris Arapların yerinden edilmesinin savaşın en hararetli döneminde meydana geldiğini belirtiyor.

Yeni Tarihçiler'e göre, hem İsrail, hem de Arap ülkeleri Arap-İsrail çatışması ve Filistin Dramı konularında sorumluluğu paylaşıyorlar.[2]

Eleştiri

Yeni Tarihçiler'in çalışmaları, hem onları sahte siyonist suçlar uydurmakla suçlayan İsrailli geleneksel tarihçiler tarafından, hem de onları siyonistlerin kötü davranışı hakkındaki gerçeği örtbas etmekle suçlayan Arap ya da Arap yanlısı yazarlar tarafından sürekli bir eleştiri altında kalmaktadır. Yeni Tarihçiler 4 kritik soruyu göz ardı etmekle suçlanıyor; Savaşı kim başlattı? Amaçları neydi? Savunma düzenli almaya kim zorlandı? İsrail'in kayıpları nelerdi?[3]

2002'in başlarında, Yeni Tarihçiler'in en ünlüsü olan Benny Morris kamuoyu önünde siyasi duruşunu değiştirdi.[4] Bununla birlikte, tarih alanındaki yazılarında bir değişiklikte bulunmadı.
Anita Shapira ise şu eleştiride bulundu;

Yeni Tarihçiler'e yöneltilen en ciddi suçlamalardan biri Arap kaynaklarını nadiren kullanmalarına ilişkin. Yeni Tarihçiler'den [Avi] Shlaim yeni kitabının başında, bu suçlamayı önleyici bir hareket olarak, odak noktasının İsrail politikası ve Arap dünyası ile ilişkisinde İsrail'in rolü olduğunu belirterek Arap kaynaklarına ihtiyacı olmadığını belirtmiştir.[Benny] Morris ise İsrail belgelerinden Arapların pozisyonunu çıkarabildiğini iddia etmiştir. Her iki yazar da az sayıda orijinal Arap kaynakları kullanmış, büyük oranda İngilizce çevirisi olan Arap kaynaklara atıfta bulunmuştur... İsrail ile Arap dünyası arasındaki ilişkilerin tarihini yazmak için hemen hemen sadece İsrail belgelerine dayanmak açık çarpıtmalarla sonuçlanır. İsrail'in her acil durum planı, David Ben-Gurion ve diğer İsrailli planlamacıları tarafından beyan edilen her zorlama fikir, Siyonist devletin genişleme planlarına ilişkin kesin bir kanıt olarak tarihte yerini alıyor. Yalnızca ikincil ve üçüncül kaynaklardan elde edilenlerin dışında, Nasır'ın İsrail'e ilişkin tasarıları hakkında ne biliyoruz.[5]

İsrailli tarihçi Yoav Gelber verdiği bir röportajda, Benny Morris dışındaki Yeni Tarihçiler'i 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın araştırılmasına herhangi bir katkıda bulunmamakla eleştiriyor. Bununla birlikte Gelber, Yeni Tarihçiler'in savaş hakkında kamuoyunda yapılan müzakerelere katkısının olduğunu belirtiyor.[6]

Post Siyonizm

Bazı eleştirmenler, Yeni Tarihçiler'in tarihyazımının Post-Siyonizm olarak bilinen bir hareketten hem ilham aldığını, hem de bu harekete güç verdiğini iddia ediyor. Genel anlamda "Post-Siyonizm" terimi, Siyonist girişimi eleştiren İsrailli Yahudiler tarafından tanımlandı ve Siyonistler tarafından İsrail'in ulusal değerlerinin altını oyma çalışması olarak görüldü.[7] Post-Siyonistler Dönüş Yasası ve diğer hassas konular da dahil olmak üzere birçok önemli ayrıntıda Siyonistlerden farklı düşünürler. Post-Siyonistler Filistin topraklarının ele geçirilmesinin İsrail devletinin oluşturulmasında merkezi bir role sahip olduğunu belirtiyor.
Siyonistler ve eski Tarihçiler, Post-Siyonizm'in Siyonizm projesinin toptan inkârı olduğunu ve Siyonizmi bir ulus hareketi olarak değil de koloni olgusu olarak görerek bir Yahudi ulus devleti olan İsrail devletinin meşruluğunu ve varlığını tehlikeye attığını iddia ediyor. Shlomo Avineri Ha'aretz'de yayınlanan "Post-Siyonizm varolmadı" başlıklı yazısında "post-siyonistler basitçe geçmişte anti-siyonist olarak adlandırılanlardır" diyor.[8]

Benny Morris'in Eski Tarihçiler'e Yönelik Eleştirisi

  • "Eski Tarihçiler" 1948 dönemini Yahudi devletinin destansı ve görkemli yeniden doğuşu içinde yaşayan yetişkin katılımcılardı. İçinde bulundukları yaşamı bu tarihsel olgudan ayıramadılar. Daha sonra hakkında yazdıkları olguları ve süreçleri tarafsız ve nesnel olarak değerlendiremediler.[9]
  • The “Old Historians” have written largely on the basis of interviews and memoirs and at best made use of select batches of documents, many of them censored.[9]
  • "Eski Tarihçiler" büyük ölçekte röportajlar ve anılara dayanarak yazdılar. En iyi durumda seçilmiş birçoğu sansürlenmiş bir dizi belge kullandılar.[9]
  • Benny Morris "Eski Tarihçiler"i çoğunluğu tarihçi olmayan ve gerçek tarihi ortaya çıkarmayan kişiler olarak eleştiriyor: "Gerçekte 'daha az dürüst', 'aldatıcı' ve 'yanıltıcı' çalışmalar yapan vakanüvislerdi."
    [10]

Başlıca tartışmalar

Yeri Tarihçiler ile onları küçümseyenler arasında kamuoyunda az sayıda hararetli tartışma yaşandı.Bunların en önemlileri şunlar;

  • Benny Morris ve Avi Shlaim Shabtai Teveth'e karşı

Araştırmacı ve biyografi yazarı Teveth kamuoyunda David Ben-Gurion üzerine biyografi çalışması ile tanınıyor. Teveth: Middle Eastern Studies, Vol. 26 (1990) 214–249; Morris: 1948 and After; Teveth: Commentary; Morris and Shlaim: Tikkun.

  • Benny Morris Norman Finkelstein ve Nur Masalha'ya karşı
    Bu tartışma Journal of Palestine Studies dergisinde yayınlanan 3 makale ile yaşandı. Journal of Palestine Studies Vol. 21, No. 1, Autumn, 1991. Morris daha önce bilinmeyen çok sayıda arşiv malzemesini günışığına çıkardığını belirtirken, Finkelstein ve Masalha Morris'i Siyonist yanlısı kanıtlar sunmakla suçladılar. Finkelstein'e göre; "Morris eski bir "orta yol"u yeni bir mit ile değiştirmişti...Morris'in ileri sürdüğü kanıtlar O'nun ılımlı sonuçlarını desteklemiyor...Spesifik olarak, Morris'in Arap mülteci probleminin "bir plan sonucu değil de savaş sonucu" olduğu yönündeki temel tezi, Filistinli Arapların önceden tasarlanan ve sistematik bir şekilde sürüldüğünü gösteren kendi kanıtları ile çürütülüyor." Masalha ise Morris'i bu konuları "Siyonistler arasında olan ve Filistinlilerin çok az katkıda bulundukları bir tartışma" olarak sunmakla ve "transfer (Filistinlilerin yerinden edilmesi) fikrinin Siyonist liderler arasında uzun bir tarihçesinin olduğu gerçeğini göz ardı etmekle suçluyor. Morris bu suçlamalara cevap olarak Finkelstein ve Masalha'nın "modası geçmiş önyargılar ve peşin hükümlere" sahip olmakla suçlamış ve Arap mücadelesi için çok yönlü açıklamasına desteğini yeniden vurgulamıştır.
  • Benny Morris, Avi Shlaim ve Ilan Pappé Efraim Karsh'a karşı
    Londra'da bulunan King's College'de profesör olarak görev yapan Efraim Karsh Israel Affairs adlı yayının kurucu editörüdür. Middle East Quarterly[11] dergisinde yayınlanan bir makalesinde Karsh, "Yeni Tarihçiler'in kendi görüşlerine uygun bir İsrail tarihi yaratmak için arşiv belgelerini sistematik bir şekilde tahrif ettiklerini" iddia etti. Karsh, aynı zamanda, "kesilmiş, çarpıtılmış ve bozulmuş" olduğunu iddia ettiği Yeni Tarihçiler'e ait birincil kaynakların bir listesini de yayınladı. Buna cevaben Shlaim,[12] 1948 yılı öncesine ait Siyonist-Haşimi incelemesini savundu. İddialara hemen yanıt vermeyen Morris ise,[13] Karsh'ı "çarpıtmalar, yarı-gerçekler ve basit yalanların bir karışımı" olmakla suçladı. Morris daha sonra suçlamaları çürütmek için Journal of Palestine Studies dergisinin 1998 Kış sayısında uzun bir makale yayınladı. Bu makalede Karsh'ın suçlamalarına ayrıntılı yanıtlar veren Morris, Karsh'ın kişisel hakaretlerine de Onun çalışmasını Holocaust inkârcıları ile karşılaştıracak derecede ileri giderek yanıtladı. Morris hakkında bir eleştiri yazısı[14] daha yayınlayan Karsh,[15] O'nu "köklü ve yayılmış çarpıtmalar" yapmakla suçladı.
  • Teddy Katz Alexandroni Tugayı'na karşı
    1998 yılında, Teddy Katz 1948 yılında Tantura'da meydana gelen olaylara ilişkin İsrailli ve Filistinli tanıklarla görüşmeler yaptı ve bunları kayda aldı. Katz daha sonra Hayfa üniversitesi'nde Alexandroni Tugayı'nın 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Tantura'da bulunan bir Arap köyünde katliam gerçekleştirdiklerini iddia eden bir master tezi yazdı. Tugayın emekli muharipleri Katz hakkında iftira attığı iddiasıyla dava açtı. Dava sırasında Katz, çalışmasını geri çektiğini beyan eden bir açıklama yayınladı. Daha sonra ise bu açıklamasını geri çekmeye çalıştı. Bununla birlikte, Mahkeme Katz'ın bu çabalarını göz ardı etti ve Ona karşı hüküm verdi. Katz Yüksek Mahkeme'ye başvurdu ancak talebi reddedildi. Bu sırada Hayfa Üniversitesi'nde bir komite, Katz'ın tezinde, görüşmeler sırasında aldığı kayıtlarla tezinde yaptığı "alıntıların" çeliştiği görüşünü de içeren, bir dizi ciddi problem bulunduğunu iddia etti. Üniversite Katz'ın lisansını askıya aldı ve tezini tekrar sunmasını istedi. Yeni tezine "ikinci sınıf" bir derece verildi. Tantura tartışmaları bundan sonra da hararetli bir şekilde devam etti. Şimdi Exeter Üniversitesi'nde ders veren İsrailli tarihçi Ilan Pappé katliam iddialarına destek vermeye devam ediyor.

Notlar

  1. ^ Bronner, Ethan. The New New Historians 17 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times, November 9, 2003.
  2. ^ a b Miron Rapaport (11 Ağustos 2005). "No Peaceful Solution" (PDF). Ha'aretz Friday Supplement. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2009.  (PDF)
  3. ^ Amazon
  4. ^ "Morris, 2002". 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2010. 
  5. ^ "Shapira, 1999". 12 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2010. 
  6. ^ Shiran, Osnat, (Ed.) (2008). A War – Sixty Years After. Ministry of Defence Publishing. s. 42. ISBN 978-965-05-1457-0.  (İbranice)
  7. ^ Shlomo Sharan (Editor) (2003) Israel and the Post-Zionists: A Nation at Risk Sussex Academic Press ISBN 1-903900-52-2 p. 10 (Yoav Gelber, "Redefining the Israeli Ethos")
  8. ^ Ha’aretz 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Shlomo Avineri "Post-Zionism doesn't exist" Ha'aretz Sunday 08 July 2007
  9. ^ a b c Benny Morris,Making Israel, University of Michigan Press, 2007, pp.14–15.
  10. ^ Benny Morris 1948 and after; Israel and the Palestinians, Clarendon Press, Oxford, 1994. ISBN 0-19-827929-9. p. 2
  11. ^ "Karsh, 1996". 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010. 
  12. ^ "Shlaim, 1996". 3 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010. 
  13. ^ "Morris, 1996". 16 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010. 
  14. ^ "Karsh, 1999". 15 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2010. 
  15. ^ Journal of Palestine Studies, Spring 1995, pp. 44–62

Ayrıca bkz.

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

  • The Jewish Past Revisited: Reflections on Modern Jewish Historians, co-edited by David N. Myers and David B. Ruderman ISBN 0-300-07216-3.
  • Fabricating Israeli history: The 'New Historians', Efraim Karsh, ISBN 0-7146-8063-X.
    • Refabricating 1948, Benny Morris, Journal of Palestine Studies, Vol 27, Issue 2 (Winter 1998), 81–95. (Morris' rebuttal to Karsh.)
  • The making of the Arab-Israeli conflict, 1947–1951, Ilan Pappé (1994), ISBN 1-85043-819-6.
  • The Ethnic Cleansing of Palestine, Ilan Pappé, Oneworld, Oxford: 2006 ISBN 1-85168-467-0
  • Benny Morris, 1948, Yale University Press, 2008, ISBN 978-0-300-12696-9
  • The War for Palestine: Rewriting the History of 1948, co-edited by Eugene Rogan and Avi Shlaim

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İntifada</span> başkaldırma hareketleri

Birinci İntifada (ayaklanma) veya Birinci Filistinli İntifada, İsrail’in, aralık 1987’den 1993 Oslo Anlaşmasının imzalanmasına kadar süren, Filistin topraklarını ele geçirmesine karşı, Filistinlilerin ayaklanmasıdır. Ayaklanma 9 Aralık'ta Cebaliye mülteci kampında başladı. Gittikçe yükselen tansiyon, ölen Filistinli ve İsrailliler ve son olarak İsrail ordusuna ait bir aracın dört Filistinli’ye çarpıp öldürmesi, ayaklanmayı ateşledi. Aracın dört Filistinliye kasıtlı çarptığı söylentisi hızlı bir şekilde Gazze’de, Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yayıldı. Genel grev, Gazze ve Batı Şeria’daki İsrailli kurumları boykot, ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik, İsrail yerleşkelerinde çalışmamak, İsrail ürünlerini satın almamak, vergi vermemek, Filistinli araçları İsrail ehliyetleriyle kullanmayı reddetmek, grafitiler yapmak, barikatlar kurmak ve Filistin sınırları içindeki İsrail’e ait askeri binalara taş ve molotofkokteyli atmak, ayaklanma sürecinde gerçekleşen eylemlerdi. Buna cevaben, İsrail, ayaklanmaları durdurmak için 80.000 askeri mobilize etti. Çocuk haklarını dünya çapında savunan “Save the Children” raporuna göre ilk iki yıl boyunca, 18 yaş altı bütün Filistinlilerin 7% si ateşlenen silahlardan, dayaklardan veya göz yaşartıcı gazdan dolayı yaralandı. Filistinlilerin kendi arasında, İsraille iş birliği yapma suçlamarından dolayı gerçekleşen şiddet eylemleri de ayaklanmaların daimi özelliklerinden biriydi. İsrail güvenlik güçleri 1087 Filistinliyi öldürürken, Filistinliler, 100 İsrailli sivili ve 60 İsrail güvenlik personelini öldürdü, 1400 den fazla sivili ve 1700 askeri yaraladı. Filistinliler 822 Filistinliyi, İsraille iş birliği yapma suçlamalarıyla öldürdü, yarısından fazlasının sonralarda İsraille hiçbir alakalarının olmadığı kanıtlandı.

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Filistin çatışması</span> Levantta devam eden askerî çatışma

İsrail-Filistin çatışması, Filistin ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Filistin topraklarında devam eden silahlı çatışmadır. Başta 1897 Birinci Siyonist Kongresi ve 1917 Balfour Deklarasyonu olmak üzere, Filistin'deki bir Yahudi vatanına ilişkin iddiaların kamuoyuna duyurulması, bölgede erken gerilim yarattı. O zamanlar, Yahudi göçü önemli ölçüde artmasına rağmen, bölgedeki Yahudi nüfusu çok azdı. İngiliz hükûmetine "Filistin'de Yahudi halkı için ulusal bir yuva kurulması" için bağlayıcı bir yükümlülük içeren Filistin Mandası'nın kurulması ardından gerilim, Yahudiler ve Araplar arasında çatışmaya dönüştü. Erken çatışmayı çözme girişimleri, 1947 Birleşmiş Milletler Filistin Bölme Planı ve daha geniş Arap-İsrail çatışmasının başlangıcı olan 1947-1949 Filistin savaşıyla sonuçlandı. İsrail-Filistin süregelen durumu, 1967 Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in Filistin topraklarını işgal etmesiyle başladı.

<span class="mw-page-title-main">Balfour Deklarasyonu (1917)</span> Arthur Balfour tarafından kaleme alınan ve 1917 yılında İngiliz hükûmeti tarafından yayımlanan, o zamanlar Osmanlı toprağı olan Filistinde "Yahudi halkı için ulusal bir yurt" kurulmasını destekleyen bildiri

Balfour Deklarasyonu, Lloyd George'un başbakanlığındaki Britanyalı savaş kabinesinde dışişleri bakanı olan Arthur Balfour'un girişimiyle başlatılan ve sonuçta Filistin'de bir Yahudi devletinin -İsrail- kurulmasıyla sonuçlanan girişimdir. 1917 yılındaki bu deklarasyon, ilk Balfour Deklarasyonudur. Balfour'un girişimiyle 1926 yılında, Britanya sömürgeleri hususunda ikinci bir Balfour Deklarasyonu yapılmıştır.

The Jerusalem Post, Kudüs’te basılan, sadece İngilizce ve Fransızca yayınlanan bir gazetedir. 1932 yılında, Birleşik Krallık Filistin Mandası döneminde, Gershon Agron tarafından The Palestine Post adıyla kurulmuştur ve 1950 yılında adı The Jerusalem Post olarak değiştirilmiştir. 2004 yılında, gazete, yatırımcı Eli Azur’a ait bir medya kuruluşu olan Mirkael Tikshoret tarafından satın alındı. Nisan 2014’te ise Eli Azur Maariv gazetesini satın aldı.

Britanyalı tarihçi Avi Shlaim Oxford Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde profesördür. Shlaim aynı zamanda Britanya Akademisi'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tom Segev</span> İsrailli tarihçi, yazar ve gazeteci

Tom Segev İsrail tarihçi, yazar ve gazeteci. Segev, İsrail'in geleneksel anlatıllarına meydan okuyan ve Yeni Tarihçiler olarak adlandırılan bir grupla ilişkilendirilir.

Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Yıpratma Savaşı</span>

Yıpratma Savaşı, 1967-1970 yılları arasında Sina Yarımadası'nda İsrail ile Mısır ve müttefikleri arasında meydana gelen çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">1936-39 Arap ayaklanmaları</span> 01

1936-39 Arap ayaklanmaları veya Büyük ayaklanma, Filistin Mandası'ndaki Filistinli Arapların İngilizlerin manda idaresine karşı Arap bağımsızlığı ve açık uçlu Yahudi göç ve toprak alımları yoluyla Yahudi ülkesi oluşturulması politikalarının sona ermesi hedefiyle gerçekleşmiş geniş ölçekli ayaklanmalardır.

1949 Arap-İsrail ateşkes antlaşmaları, 1949'da İsrail ile komşu Mısır, Lübnan, Ürdün ve Suriye arasında 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın resmi düşmanlıklarını resmen sona erdirmek ve İsrail güçleri ile Ürdün-Irak arasında Yeşil Hat olarak da bilinen ateşkes hatları kurmak için imzalanan bir ateşkes antlaşmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hartum Kararı</span> Altı Gün Savaşının ardından 1967 Arap Birliği Zirvesinde alınan karar

1 Eylül 1967 tarihli Hartum Kararı, Altı Gün Savaşı'nın ardından Sudan'ın başkenti Hartum'da toplanan 1967 Arap Birliği Zirvesi'nin sonunda yayınlandı. Karar, "Üç Hayır" olarak bilinen sloganı içermesiyle ünlüdür: "İsrail'le barışa hayır, İsrail'i tanımaya hayır, İsrail'le müzakereye hayır!"

<span class="mw-page-title-main">Post-Siyonizm</span>

Post-Siyonizm, bazı İsrailliler, diaspora Yahudileri ve diğerlerinin, özellikle akademide, Siyonizm'in 1948'de modern İsrail Devleti'nin kurulmasıyla ideolojik misyonunu yerine getirdiği ve bu nedenle Siyonist ideolojinin sonuna gelindiği yönündeki görüşlerini ifade eder. Sağcı Yahudiler bu terimi aynı zamanda 1993 ve 1995 Oslo Anlaşmaları ışığında İsrail siyasetinin sol kanadına atıfta bulunmak için de kullanmaktadır.

Filistinlilik, zaman zaman Filistin halkının Filistin milliyetçiliği/ulusal siyasi hareketi'ni ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Edward Said'in çalışmalarında ve Hıristiyan Siyonizm'e karşı çıkan ve Siyonizm'e ve İsrail'in var olma hakkına meydan okuyan belirli bir teoloji damarını tanımlamak için kullanılmasıyla yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Soykırımı söylemleri</span> İsrail-Filistin çatışmasının bir parçası olarak soykırım iddiaları

İsrail'in, Filistinlilere karşı soykırımı kışkırtma veya soykırım suçları işlediği söylenmektedir. Bu söylem, destekçileri tarafından İsrail'in bir "yerleşimci sömürgeciliği devleti" olarak kavramsallaştırılmasıyla ilişkilendirilmektedir. Bu duruşu benimseyenler, İsrail'in Filistin karşıtlığı, İslamofobi, Arap karşıtı ırkçılık ve Batı Şeria'yı ilhak etme önerisi nedenleriyle soykırım yaptığını söylemektedirler ve Nakba, Sabra ve Şatilla Katliamı, Gazze Şeridi Ablukası, 2014 Gazze Savaşı ve özellikle 2023'te başlayan Hamas–İsrail Savaşı'na atıfta bulunmaktadırlar. Uluslararası hukuk ve soykırım akademisyenleri de İsrailli yetkilileri insandışılaştırıcı bir dil kullanmakla suçlamaktadırlar.

Nakba veya Nekbe Filistinlilerin şiddet kullanılarak yerlerinden edilmeleri ve mülksüzleştirilmeleri ve toplumlarının, Filistin kültürünün, kimliklerinin, siyasi haklarının ve ulusal isteklerinin yok edilmesidir. Bu terim hem 1948 olaylarını hem de Filistin topraklarının devam eden işgalini ve bölge genelinde Filistinlilere yönelik zulüm ve yerinden edilmeyi tanımlamak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1948 Filistin Savaşı</span>

1948 Filistin Savaşı, savaşın başlangıcında İngiliz yönetiminde olan Filistin Mandası topraklarında gerçekleşmiştir. İsrail'de Bağımsızlık Savaşı ve Arapçada Nakba 'nın merkezi bir bileşeni olarak anılır. Bu savaş İsrail-Filistin çatışması ve daha geniş kapsamlı Arap-İsrail çatışması'nın ilk savaşıdır. Savaş sırasında, İngilizler Mandası'nı sona erdirdi ve 1917'de Birinci Dünya Savaşı sırasında başlayan bir yönetim dönemini sona erdirerek geri çekildi. Öncesinde bölge Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. Mayıs 1948'de, İsrail Devleti Yahudi Yişuv tarafından kuruldu, kuruluşu Mandanın son gününde ilan edilmişti. Savaş sırasında, yaklaşık 700.000 Filistinli Arap yerinden edildi.

Hayfa Petrol Rafinerisi katliamı, 30 Aralık 1947 tarihinde İngiliz Filistin Mandası'nda meydana gelen ve hem Arap hem de Yahudi sivil işçilerin öldüğü katliamdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.