İçeriğe atla

Yeni Kapı

Diyarbakır surları ile kapılarını gösteren harita

Yeni Kapı ya da bilinen diğer adlarıyla Dicle veya Su Kapısı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin doğusunda yer alır. Basık kemerli ve tek girişli olup kenti Dicle Nehri'ne bağlar. Geçirdiği onarımlara rağmen Bizans dönemi yapısı olma karakterini korumuştur.[1][2] Diyarbakır Ulu Camii'deki bir kitabede Yeni Kapı'dan Su Kapısı diye bahsedilir.

Kaynakça

  1. ^ Çidam, Feride Burcu (2007). Diyarbakır Kent Dokusunun Turizm Ve Rekreasyon Kaynaklarının Peyzaj Mimarlığı Açısından Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi. s. 106. 
  2. ^ Özçelik, Metin (2011). Diyarbakır Merkez Maddi Kültür Varlıkları. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi. s. 16. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin güneydoğusundaki coğrafi bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölge doğu ve kuzeyden Doğu Anadolu Bölgesi, batıdan Akdeniz Bölgesi, güneyden Suriye ve kısa bir sınırla da Irak ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Üniversitesi</span> Diyarbakırda kurulu devlet üniversitesi

Dicle Üniversitesi, Diyarbakır'da bulunan, 1973 yılında kurulmuş bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle</span> Türkiyeden Iraka akan ırmak

Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Kalesi</span>

Ankara Kalesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere de ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 50 km mesafede, Maden Çayı ve Dibni Çayı'nın birleşerek Dicle Nehri'ni meydana getirdiği mevkiiden 800 m mesafede ve Kralkızı Barajı aksının 22 km mansabında yer almaktadır. Proje çalışmalarına 1986 yılında başlanmıştır.

TBMM 19. dönem milletvekilleri listesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 19. döneminde görev yapan, 1991'de seçilen, milletvekillerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hatip Dicle</span> Kürt asıllı türk politikacı ve siyasetçi

Hatip Dicle, Kürt asıllı Türk siyasetçi. 1991 yılında Diyarbakır milletvekili seçildi fakat 2 Mart 1994 tarihinde TBMM tarafından Leyla Zana, Selim Sadak ve Orhan Doğan ile Dicle'nin milletvekili dokunulmazlığı kaldırıldı. Yargılandıktan sonra on yıl cezaevinde kaldı. 2004'te tahliye edilen Dicle 12 Haziran genel seçimlerinde Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloğu Diyarbakır bağımsız adayı olarak vekil seçildi fakat vekilliği Yüksek Seçim Kurulu tarafından iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Köprüsü</span> Diyarbakırda bir köprü

Dicle Köprüsü, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Dicle Nehri üzerinde yer alan tarihî bir köprüdür. On açıklığa sahip olduğu için yerel halkça On Gözlü Köprü olarak bilinirken eski Silvan yolu güzergâhında bulunduğundan bazı kaynaklarda ise Silvan Köprüsü olarak da geçer. Şehir merkezine 3 kilometre uzaklıkta olup Diyarbakır'dan gelerek Mardin'e devam eden, sonra doğuya doğru ayrılan tali yolun bağlantı yerinde, kentin merkezini Bağıvar beldesi ile civar köylere bağlayan noktada bulunmaktadır. Köprünün ilk yapım tarihi ile ilgili farklı türde görüşler vardır. Bu görüşlerden bazıları köprünün şimdiki yerinde, antik dönemde de bir köprü olduğunu öne sürer. Birkaç defa kısmen veya tamamen yıkılıp yeniden inşa edildiği düşünülen köprünün, yapım yılı olarak bilinen en yakın ve doğru tarih, köprü üzerinde yer alan kitabeden fark edilmektedir. Kitabeye göre Mervaniler döneminde 1065 yılında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kalesi</span> Diyarbakırın Sur ilçesini çevreleyen şehir surları

Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Türkiye Bayanlar Voleybol Ligi 2004-05 sezonu, Sultanlar Ligi'nin 21. sezonudur. Beş şehirden 18 takımın katıldığı lig, deplasmanlı normal lig + final grubu usulüne göre oynandı. Play-Off final grubunda 18 puan toplayan Vakıfbank Güneş Sigorta ligin şampiyonu olurken, ligin sonlarına doğru Türkiye Voleybol Federasyonu'nun bir sonraki sezonu 20 takımla oynatma kararı alması nedeniyle ligden takım düşürülmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Saint George Kilisesi</span> Diyarbakırda bir yapı

Saint George Kilisesi ya da Kara Papaz Kilisesi, Diyarbakır'da yer alan bir kilisedir. İç Kale'nin kuzeydoğu köşesinde, İç Kale'nin Dicle'ye bakan yüksek kayalıkları üzerinde yer almakta böylece Sur içinde yer almayan tek kilise özelliğini taşımaktadır. Kilisenin yapım tarihine ait kesin bilgi olmasa da MS 3. yüzyılda inşa edildiği düşünülmektedir. Çok tanrılı dinlere ait bir tapınak olduğu varsayılan Saint George Kilisesi, Roma döneminde de ateş tapınağı olarak kullanılmış olma ihtimali vardır. Artuklular döneminde ise sarayın hamamı olarak kullanılmıştır. Günümüzde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilerek sanat galerisi olarak işlevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nebî Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Nebî Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. 15. yüzyılda Akkoyunlular döneminde yaptırılmış olan cami ayrıca Peygamber Camii olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hadım Ali Paşa Camii</span> Diyarbakırda yer alan bir cami

Hadım Ali Paşa Camii (Mizgefta Elî Pasha), Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hazreti Süleyman Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hazreti Süleyman Camii ya da bilinen diğer adlarıyla Kale Camii, Nasiriyye Camii, Meşhed Camii veya Murtaza Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. İnaloğulları Beyliği tarafından inşa edilen cami ayrıca içerdiği türbe mezarlardan ötürü 27 Sahabe Türbesi olarak da bilinir. Günümüzdeki cami, İnaloğulları ve Osmanlı dönemlerinin izlerini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İç Kale</span> Diyarbakırda tarihî bir yer

İç Kale, Diyarbakır kentinin ilk yerleşim yeri olarak kabul edilen yerdir. Kentin kuzeydoğusunda, Dicle Nehri'nin 100 m kadar yükseğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Keçi Burcu</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir burç

Keçi Burcu, Diyarbakır surlarında yer alan bir burçtur. Surlar üzerinde bulunan en büyük ve en eski burçtur. 2015-16 Sur çatışmaları sonrası ziyarete kapatılmış, 2022 yılında tekrar ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağ Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Dağ Kapı ya da bilinen diğer adıyla Harput Kapı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin kuzeyinde yer alan Dağ Kapı, iki silindirik burç arasında yer almaktadır. Her iki burcun Roma İmparatoru II. Constantinus tarafından yapıldığı ancak değişik dönemlerde önemli onarım gördüğü üzerindeki kitabelerden anlaşılmaktadır. Kapının üzerinde Roma ve Bizans imparatorluklarına ait Latince ve Grekçe kitabelerin yanı sıra Abbasi ve Mervani dönemlerine ait kitabeler yer almaktadır. İki katlı olan Dağ Kapı Burcu'nun 2. katında Mervaniler döneminden kalma bir mescit yer alır. Kapı, günümüzde yıkılmıştır ve Dağ Kapı Burcu, Devlet Sanat Galerisi olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mardin Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Mardin Kapı ya da bilinen diğer adıyla Tel Kapı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin güneyinde yer almaktadır. Kapı üzerindeki kitabeye göre 909-910 tarihlerinde Halife Muktedir Billah ve veziri Ali bin Muhameddin yardımıyla Amidli mühendis Ahmed'in marifetiyle onarılmıştır. Mardin yolu tarafında yer aldığı için bu adı almıştır. Popüler kültürde "Mardin Kapı Şen Olur" türküsüne ilham kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Urfa Kapı</span> Diyarbakır surlarında yer alan bir kapı

Urfa Kapı ya da bilinen diğer adıyla Rum Kapısı, Diyarbakır surlarının dört kapısından biridir. Kentin batısında yer alır. Kapı üzerinde yer alan bir kitabeye göre, Artuklu döneminde Hükümdar Sultan Mehmet tarafından onarılmış ve üzerinde insan ve hayvan figürleri bulunan demir kapı kanatları eklenmiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde "saltanat" kapısı olarak işlev görmüş ve padişahın sefer zamanlarında açılıp sonrasında kapalı tutulduğu söylenmektedir.