İçeriğe atla

Yeni Granada Birleşik Eyaletleri

Yeni Granada
Provincias Unidas de la Nueva Granada
Yeni Granada Birleşik Eyaletleri
1810-1816
Yeni Granada Birleşik Eyaletleri (kırmızı)
Yeni Granada Birleşik Eyaletleri (kırmızı)
TürKonfederasyon
BaşkentTunja
Yaygın dil(ler)İspanyolca (de facto)
Resmî din
Roma Katolikliği
HükûmetDevrimci cumhuriyet
İlk cumhurbaşkanı 
Tarihçe 
• Bağımsızlık ilan edildi
20 Temmuz 1810
• Konfederasyon kuruldu
4 Ekim 1812
• İspanya tarafından yeniden fethedildi
3 Eylül 1816
Para birimiReal
Öncüller		Ardıllar
Yeni Granada Genel Valiliği
Cundinamarca Bağımsız ve Özgür Devleti
Yeni Granada Genel Valiliği
Kolombiya tarihi
dizisinin bir parçası
Coat of arms of Colombia
Zaman çizelgesi
Kolombiyalı öncesi dönem pre-1499
İspanyol kolonizasyonu 1499–1550
Yeni Granada Krallığı 1550–1717
Yeni Granada Genel Valiliği 1717–1819
1810–1816
Büyük Kolombiya 1819–1831
Yeni Granada Cumhuriyeti 1831–1858
Granada Konfederasyonu 1858–1863
Kolombiya Birleşik Devletleri 1863–1886
Kolombiya Cumhuriyeti 1886–günümüz

Yeni Granada Birleşik Eyaletleri, Kolombiya tarihinde la Patria Boba ("Aptal Anavatan") olarak bilinen bir dönem olan 1810 yılından 1816 yılına kadar Güney Amerika'da bir ülkeydi. Kabaca günümüz Kolombiya topraklarına karşılık gelen Yeni Granada Krallığı bölgelerinden oluşmuştur. Hükûmet, zayıf bir yürütme ve güçlü bir kongreden oluşan parlamenter sisteme sahip bir federasyondu. Ülke 1816 yılında İspanya tarafından yeniden fethedildi.

Hükümet

Triumvirlik

Bir kongre kurmaya yönelik iki girişimden sonra, Cundinamarca Eyaleti, 1811 yılının sonlarında toplanan Birleşik Eyaletler Kongresi'ni toplamayı başardı. 27 Kasım 1811 tarihinde, Kongre'nin gerekli gördüğü takdirde ayrı bir yürütme organı kurmasına izin veren bir Federasyon Yasası çıkardı. Üçlü hükümdarlıktan oluşan bir yönetici, 1814 yılında Pasto ve Popayán'dan bir kralcı ordunun Cundinamarca'dan birini yenmesinden sonra kuruldu (Birliği kabul etmemiş ve hatta ona karşı asker göndermişti). Kongre, Cartagena Eyaleti Başkanı Manuel Rodríguez Torices'i aday gösterdi; Antioquia'nın Dışişleri Bakanı José Manuel Restrepo; ve Socorro Eyaleti Valisi Custodio García Rovira. Adaylık sırasında, aday gösterilen yetkililer işlerini yürütüyorlardı, bu nedenle geçici olarak Kongre üyeleriyle değiştirildiler: Joaquín Camacho, Tunja Eyaleti Temsilcisi, José María del Castillo y Rada ve José Fernández Madrid, her ikisi de Cartagena Eyaleti'nin Temsilcileri.[1] Üçlü hükümdarlık 5 Ekim 1814 tarihinde açıldı.

12 Ocak 1815 tarihinde Kongre, Simon Bolivar başkanlığındaki ordusunun Aralık 1814'te Cundinamarca'yı birliğe zorlamasının ardından Santa Fe de Bogota'ya geldi. Geçici üçlü yönetim, adaylığı geri çeviren Joaquin Camacho hariç, orijinal aday üyeler tarafından 21 Ocak 1815 tarihinde serbest bırakıldı. Triumvirliğin ilk başkanı, şu anda Bogota valisi olarak görev yapan José Miguel Peu de Andrade idi. 17 Ağustos tarihinde Triumvirlik Başkanlığından istifasını 11 Temmuz'da Kongre'ye sunan Garcia Rovira'nın yerine Antonio Villavicencio geçti.

İdari bölümler

Kanun; Antioquia, Cartagena, Neiva, Pamplona ve Tunja eyaletleri tarafından onaylandı. Federasyon Yasası uyarınca her eyalet kendi anayasasını yazmakta ve kendi hükûmetini kurmakta özgürdü. Yeni Granada Krallığı'nın diğer bölgeleri kendi hükûmetlerini ve konfederasyonlarını kurdu (örneğin, Cauca Vadisi'nin Konfederasyon Şehirleri, 1811-1812) veya kralcı olarak kaldı.[2]

Devrimin başlangıcında, daha büyük Yeni Granada Genel Valiliği'nde 22 eyalet vardı. Eyaletler iki audiencianın yetkisi altındaydı.

Başkanı yürütme yetkisine sahip olan Quito'nun Kraliyet Audiencia'sı, Quito, Cuenca, Loja, Ibarra, Riobamba, Pasto, Popayan, Buenaventura eyaletleri ve Cauca Nehri Vadisi'nin bazı bölgeleri üzerinde yargı yetkisine sahipti. Bu eyaletler şu anda Ekvador Cumhuriyeti ve Kolombiya'nın güney kesiminde bulunuyordu.

Santa Fe de Bogota Kraliyet Audiencia'sı, şu anda Panama Cumhuriyeti olan Panama ve Veragua eyaletleri ile Antioquia, Cartagena de Indias, Casanare, Citará, Mariquita, Neiva, Nóvita, Pamplona, Riohacha, Santafé, Santa Marta, El Socorro ve Tunja eyaletleri üzerinde yargı yetkisine sahipti. Quito Audiencia'sı, 1809 yılında bir cunta kurma girişimine rağmen, bağımsızlık savaşları boyunca kralcı bir kale olarak kaldı. Venezuela Başkomutanlığı bölgesi, genel valiliğin bir parçası idi, ancak 1776 yılında başkomutanlık generali kurulduğunda ondan bağımsız hale gelmişti ve bu nedenle hiçbir zaman Birleşik Eyaletlerin bir parçası olmamıştı. Başkomiser; Coro, Cumana, Guayana, Maracaibo, Venezuela veya Karakas (orta Venezuela) ve Margarita Adası eyaletleri üzerinde yargı yetkisine sahipti ve Karakas merkezli kendi audiencia ve müfettişliğine sahipti. Devrimden sonra başkomutanlık generali kendisini bir cumhuriyet olarak kurdu.

Ayrıca bakınız

  • İspanya'nın Yeni Granada'yı yeniden fethi
  • Bolivar'ın Yeni Granada'yı özgürleştirme kampanyası

Kaynakça

  1. ^ Democracy in Colombia: Clientelist Politics and Guerrilla Warfare by Jorge Pablo Osterling
  2. ^ [Zawadzky, Alfonso], Las Ciudades Confederadas del Valle del Cauca. (Bogotá: Editorial Librería Voluntad, S.A., 1943).

Kaynakça

  • Gibson, William Marion (1948). Kolombiya Anayasaları . Durham: Duke Üniversitesi Yayınları.

Şablon:Gran Colombia independenceŞablon:Colombia topics

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya</span> Güney Amerikada bir ülke

Kolombiya veya resmî adıyla Kolombiya Cumhuriyeti, Güney Amerika'da yer alan ve Kuzey Amerika'da adaları bulunan bir ülkedir. Kuzeybatıda Panama, kuzeyde Karayip Denizi, doğuda Venezuela ve Brezilya, güneyde Ekvador ve Peru ve batıda Büyük Okyanus ile çevrilidir. Yüz ölçümüne göre Güney Amerika'nın 4., dünyanın ise 26. en geniş ülkesidir. Ülke 32 departman ve aynı zamanda en büyük şehir olan Bogotá Başkent Bölgesi'ne ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Simón Bolívar</span> Büyük Kolombiyanın kurucusu

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco, genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar, günümüzde Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru, Panama ve Bolivya olarak bilinen ülkelerin İspanyol İmparatorluğu'ndan bağımsızlıklarını kazanmalarına öncülük etmiş Venezuelalı askeri ve siyasi liderdir. Halk arasında El Libertador ya da Amerika'nın Kurtarıcısı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kolombiya-Peru Savaşı</span>

Büyük Kolombiya - Peru Savaşı, 1828 - 1829 yılları arasında gerçekleşmiştir. Peru Cumhuriyeti'nin ilk ulusal savaşıydı ve Büyük Kolombiya Cumhuriyeti'nin de dağılmasına yol açmıştır. Büyük Kolombiya, günümüz Kolombiya, Venezuela, Ekvador topraklarını kapsıyordu.

Latin Amerika'daki Yahudilerin tarihi, bazı bakış açılarına göre Christopher Columbus'un İspanya'dan yola çıkıp Atlantik Okyanusu'nu geçtiği tarih olan 3 Ağustos 1492'de başlar. Onun yola çıktığı tarih, Katolik Monarklar olan I. Isabel ve II. Fernando'nun İspanya'daki Yahudilere ya Katolisizm'e geçmelerini ya da ülkeyi terk etmelerini emreden bildirgeyi yayınladığı tarihe denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Devrimler ve ayaklanmalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede tarih boyunca gerçekleşmiş devrimler ve isyanlar yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nayib Bukele</span> Salvadorlu siyasetçi ve iş adamı

Nayib Armando Bukele Ortez, Salvadorlu siyasetçi ve iş insanı. 43. El Salvador devlet başkanı olarak bu görevi 1 Haziran 2019 tarihinden beri sürdürmektedir. 1989 yılından beri ülkenin iki büyük siyasi partisi olan sağcı Milliyetçi Cumhuriyetçi İttifakı (ARENA) ve eskiden üyesi olduğu solcu Farabundo Martí Ulusal Kurtuluş Cephesi'nden (FMLN) birinin dışında seçilen ilk Salvadorlu devlet başkanıdır. Ayrıca 1944 yılından beri yeniden seçilen ilk Salvadorlu devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">José Gonzalo Rodríguez Gacha</span>

José Gonzalo Rodríguez Gacha, El Mexicano takma adıyla bilinen, Kolombiyalı uyuşturucu lordu ve mafya lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Rafael Urdaneta</span> Venezuelalı general

Rafael José Urdaneta y Farías, Venezuelalı general ve İspanyol Amerikan bağımsızlık savaşlarının kahramanıdır. 1830'dan 1831'e kadar Gran Colombia Başkanı olarak görev yapmıştır. Simón Bolívar'ın ateşli bir destekçisi ve onun en güvenilir ve sadık müttefiklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Andrés de Santa Cruz</span> Bolivyalı siyasetçi ve asker

Andrés de Santa Cruz y Calahumana, 1829 yılından 1839'a kadar Bolivya'nın yedinci başkanı olarak görev yapan, Bolivyalı general ve politikacıydı. Kendisinden önce başkanlık yapan José Miguel de Velasco iki kez görev aldığı için, başkanlık yapan altıncı farklı isimdir. 2005 yılında başkan seçilen Evo Morales'e kadar, Bolivya'da en uzun süre başkanlık yapan isim Santa Cruz'dur. Ayrıca, 1827 yılında ve ardından 1836 yılından 1838'e kadar Peru'nun geçici başkanı olmuştur. Peru ile Bolivya'nın konfederatif bir yapıda birleşmesi için uğraşan ve 1836 yılından 1839'a kadar hayatta kalan Peru-Bolivya Konfederasyonu'nun "Yüce Koruyucusu" sıfatıyla görev yaptı; onun kişisel çabalarıyla oluşturulan bu siyasi yapı uzun süreli olmadı.

Ekvador-Peru Savaşı 1857-1860 yılları arasında gerçekleşti. Çatışma, Ekvador'un İngiliz alacaklılarla olan borcunu kapatmak için Peru'nun üzerinde hak iddia ettiği Amazon havzası arazisini satmaya teşebbüs etmesiyle başladı. Ekvador hükûmetinin birkaç rakip fraksiyona bölünmesinden önce iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler bozulduğunda, Peru hükûmeti satışın iptalini ve Peru'nun sahip olduğu resmi kabulü zorlamak için Ekvador limanlarının abluka altına alınmasını emretti. tartışmalı bölgeler 1859'un sonlarında, Ekvador'un kontrolü Guayaquil şehrinde General Guillermo Franco ile Quito'da Gabriel García Moreno başkanlığındaki geçici bir hükûmet arasında sağlamlaştırıldı. Peru Devlet Başkanı Ramón Castilla, Ekim 1859'da birkaç bin askerle Guayaquil'e gitti ve Ocak 1860'ta General Franco ile Mapasingue Antlaşması'nı müzakere etti. Anlaşmanın imzalanması, Ekvador'un Peru'nun tüm taleplerine uyduğunu gösterdi ve iki ülke arasındaki toprak anlaşmazlığının geçici olarak sona erdiğini gösterdi. Bununla birlikte, Eylül 1860'ta, García Moreno ve General Juan José Flores komutasındaki geçici hükûmetin güçleri, Guayaquil Savaşı'nda Franco hükûmetini yenerek Ekvador'daki iç savaşı sona erdirdi. Yeni hükûmet, Mapasingue Antlaşması'nı reddetti ve kısa bir süre sonra Perulu mevkidaşı tarafından takip edildi; bu, bölgesel anlaşmazlığı yeniden açtı.

<span class="mw-page-title-main">Granada Konfederasyonu</span> Orta ve Güney Amerikada 1858–1863 arasında var olan federal devlet

Granada Konfederasyonu, 1858'den 1863'teki üç yıllık bir iç savaşın sonuna kadar daha sonra bugünün Kolombiya'sının öncülü olacak olan Kolombiya Birleşik Devletleri'nin resmî adıydı. Bu devletin öncül devleti Yeni Granada Cumhuriyeti'ydi.

<span class="mw-page-title-main">Kolombiya Birleşik Devletleri</span> Güney Amerikada 1863–1886 arasında var olan devlet

Kolombiya Birleşik Devletleri, 1863'te Rionegro Sözleşmesi ile yıllarca süren iç savaşın ardından Granada Konfederasyonu için kabul edilen isimdi. Kolombiya, dokuz "egemen devletten" oluşan federal bir devlet haline geldi. Bugünkü Kolombiya ve Panama topraklarını ve kuzeybatı Brezilya'nın bazı kısımlarını kapsıyordu. Birkaç yıl daha aralıklı iç savaşlardan sonra, 1886'da günümüzdeki modern Kolombiya'nın öncülü olan daha merkeziyetçi Kolombiya Cumhuriyeti aldı.

<span class="mw-page-title-main">Zorla kaybetme</span> bir kişinin bir devlet veya siyasi bir örgüt tarafından ya da bir devlet veya siyasi bir örgütün yetkilendirmesi, desteği veya rızası ile üçüncü bir tarafça gizlice kaçırılması veya hapsedilmesi

Zorla kaybetme, bir kişinin bir devlet veya siyasi örgüt tarafından veya bir devlet veya siyasi örgütün yetkilendirmesi, desteği veya rızasıyla üçüncü bir tarafça gizlice kaçırılması veya hapsedilmesi ve ardından mağduru hukukun koruması dışına çıkarmak amacıyla kişinin akıbetini ve nerede olduğunu kabul etmeyi reddetmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika Federal Cumhuriyeti</span> Orta Amerikada eski bir ülke (1823-1839/1841)

Orta Amerika Federal Cumhuriyeti, başlangıçta Orta Amerika Birleşik Eyaletleri olarak bilinen, 1823'ten 1839/1841'e kadar Orta Amerika'da varlığını sürdüren egemen bir devletti. Orta Amerika Federal Cumhuriyeti beş eyaletten oluşuyordu: Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua, ayrıca 1835'ten 1839'a kadar bir Federal Bölge vardı. Guatemala şehri, 1834'e kadar federal cumhuriyetin başkentiydi ve o yıl federal hükûmetin merkezi San Salvador'a taşındı. Orta Amerika Federal Cumhuriyeti'nin kuzeyinde Meksika, güneyinde Büyük Kolombiya, doğusunda ise Miskito Sahili ve Britanya Hondurası bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.