İçeriğe atla

Yeni Britanya

Yeni Britanya haritası
Yeni Britanya Adası'nda dede ve torun (Doğu Yeni Britanya eyaleti)

Yeni Britanya Adası (New Britain), Papua Yeni Gine'deki Bismark Takımadaları'nın en büyüğüdür.[1] Papua Yeni Gine'ye aittir.[1] Yeni Gine Adası'ndan Dampier Boğazı ile ayrılır.[1] Başlıca şehirleri Rabaul, Kokopo ve Kimbe'dir.[1]

Coğrafya

Yeni Britanya Adası 148° Ve 152° doğu boylamlarında ve 4° ve 7° güney enlemleri arasında yer almaktadır. Hilâl şeklinde ve 600 km uzunluğunda sahil şeridi vardır; 110 km genişliğindedir. 36.520 km² ile dünyanın en büyük 32. adasıdır. Kıyı şeridinin sarp uçurumlar şeklinde bazı bölümleri vardır. Diğer yerlerde kıyı alanı düzdür ve mercan kayalıklarıyla sınırlanmıştır. En yüksek noktası Basining Sıradağları'nın doğusundaki Sinewit Dağı'dır. Birçok alan tropik yağmur ormanlarıyla kaplıdır ve yüksek miktardaki yağışlarla beslenen birkaç nehir vardır.

Yeni Britanya büyük volkanik süreçlerle oluşmuştur; birkaç tane aktif volkan bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: Ulawun (Papua Yeni Gine'nin en yüksek volkanı), Langila, Garbuna, Tavurvur, Vulcan. 1994 yılında Tavurvur büyük bir patlamayla Doğu Yeni Britanya eyaletinin başkenti Rabaul'u tahrip etmişir. Kentin çoğu halen küller altında yatmaktadır ve başkent yakındaki Kokopo şehrine taşınmıştır.

İdarî bölümler

Doğu Yeni Britanya ve Batı Yeni Britanya'dan oluşur. Doğu Yeni Britanya'nın başkenti Kokopo'dur; Batı Yeni Britanya'nın başkenti ise Kimbe'dir. Ada resmî olarak Papua Yeni Gine'ye bağlıdır.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük Britanya</span> Avrupanın kuzeybatısında bulunan ve birkaç ülkeyi kapsayan ada

Büyük Britanya, İrlanda Adası'nın doğusunda yer alan, üzerinde İngiltere, Galler ve İskoçya'nın bulunduğu Birleşik Krallık'a bağlı ada. Büyük Britanya Adası, Britanya Adaları'nın en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Howland Adası</span> A.B.D.nin Okyanusyada yer alan, üzerinde yerleşim olmayan denizaşırı bölgesi

Howland Adası ekvatorun hemen kuzeyinde, Büyük Okyanus'un ortasında, Honolulu'nun 3.100 km güneybatısında, 0°48′24"K 176°36′59"B koordinatlarında bulunan bir mercan adasıdır. Hawaii ve Avustralya arasında neredeyse yarıyolda yer alan ada üzerinde yerleşim yoktur ve yasal olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney yarımküre</span> Dünyanın ekvatorun güneyinde kalan yarısı

Güney yarımküre, Dünya'yı ekvator hizasından bölen hayalî bir düzlemin altında (güneyde) kalan yarısıdır. 0° paraleli ile 90° güney paraleli arasında yer alır. Kuzeyde kalan kısma ise kuzey yarımküre denir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Adası</span>

Kuzey Adası, Yeni Zelanda'nın 35 km genişliğindeki Cook Boğazı ile Güney Adası'ndan ayrılan adasıdır. Kuzey Adası, ülkenin ağırlıklı yerleşim noktasını oluşturur ve en büyük şehri Auckland ile başkenti Wellington bu ada üzerinde bulunur. Alanı 114.597 km² tutar. Adanın iç kesimlerinde çok sayıda faal volkan ve gayzer bulunur. Buradaki en yüksek volkan 2.797 m yüksekliğindeki Ruapehu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Gine</span>

Yeni Gine, Avustralya'nın kuzeyinde yer alan ve 785.753 km² yüzölçümü açısından dünyanın en büyük ikinci adasıdır. 779.452 km² lik Türkiye'den 6.301 km² daha büyüktür. Adanın batısı Endonezya'ya ait olup, doğusu Papua Yeni Gine olarak bağımsız bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Alman Yeni Ginesi</span> 1884-1914 arası Okyanusya bölgesinde bulunan Almanya sömürgesi

Alman Yeni Ginesi 1884-1914 yılları arasında hüküm sürmüş eski bir Alman bölgesidir. Bölge, Yeni Gine'nin kuzeydoğusu ve birçok yakın ada öbeğini içine almaktaydı. Alman Yeni Ginesi günümüzde tümüyle Papua Yeni Gine sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni İrlanda</span> Papua Yeni Ginede bir adadır ve yaklaşık 8650 km² alana sahiptir

Yeni İrlanda Papua Yeni Gine'de bir adadır ve yaklaşık 8650 km² alana sahiptir. Bu ada Papua Yeni Gine'ye bağlı Yeni İrlanda Vilayeti'nin ana adası ve en büyük adasıdır.Yeni Britanya'yanın kuzeydoğusunda yer alır. Bu iki ada Bismark Takımadaları'nın birer adasıdır ve Saint George Kanalı'yla birbirlerinden ayrılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Rabaul</span>

Rabaul, Papua Yeni Gine'deki Doğu Yeni Britanya eyaletinde bulunan bir kasabadır. Kasaba, vilayet başkentidir ve 1994'te volkanik bir patlamadan çıkan küller sonucunda yıkılana kadar eyaletteki en önemli yerleşim alanıydı. Patlama sırasında kül, binlerce km havaya karışmıştır. Binaların çökmesine sebep olan yağmura sebep olmuştur. Rabaul'daki binaların %80'i çökmüştür. Patlamanın ardından başkent, yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Kokopo'ya taşınmıştır. Rabaul geniş bir volkanın kabarmış kalderası olan Rabaul kalderasının yanında inşa edildiğinden dolayı devamlı olarak yanardağ aktivitesi tarafından tehdit edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Wight Adası</span> Büyük Britanya adasının güneyinde yer alan İngiltereye bağlı ada

Wight Adası, Birleşik Krallık'ta İngiltere ülkesinin Güney Doğu bölgesinde bir "törensel kontluk" ve "bir tek seviyeli yerel idare birimi"dir. Tek seviyeli yerel idare biriminin yönetim merkezi Newport'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Yeni Britanya</span> Papua Yeni Ginede bir bölge

Doğu Yeni Britanya, Papua Yeni Gine'nin 19 eyaletinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ashmore ve Cartier Adaları</span> Avustralyaya bağlı adalar

Ashmore ve Cartier Adaları Hint Okyanusu'nda bulunan ve Ashmore Resifi, Hibernia Resifi ve Cartier adasından oluşan küçük adacıklardır. Avustralya'ya bağlıdır ve Avustralya'nın kuzeybatısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tobago</span>

Tobago, Trinidad ve Tobago'yu oluşturan ada topluluğundan ana iki adasından biridir ve ülkenin Trinidad'dan sonra ikinci büyük adasıdır. Güney Karayipler'de bulunan ada, Trinidad'ın kuzeydoğusunda ve Grenada'nın ise güneydoğusundadır. Ada "kasırga şeridi" olarak adlandırılan Atlas Okyanusu'ndaki bölgenin dışında yer alır. Eski İngilizce kaynakları arasında yer alan Oxford Sözlüğüne göre, Tobago ismini İngilizce tütün anlamına gelen tobaccodan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Madang (il)</span>

Madang ili, Papua Yeni Gine'nin bir ili. Yönetim merkezi Madang olan, Yeni Gine adasının kuzeydoğusundaki il 28.886 km²'lik alana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Green Adaları</span>

Green Adaları, kuzeydoğu Papua Yeni Gine'nin Bougainville Özerk Bölgesi içinde, Solomon Denizi'ndeki adalardan oluşan küçük bir takımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Nissan Adası</span>

Nissan Adası, Papua Yeni Gine'deki Yeşil Ada takımının en büyüğüdür. Koordinatları :4°30′G 154°13′D olupYeni Britanya'da Rabaul'un yaklaşık 200 km doğusunda ve Bougainville'in yaklaşık 200 km kuzey batısında bulunur. Ada, Bougainville Özerk Bölgesi'nde Nissan Rural LLG altında yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Papua Bölgesi</span> 1883ten 1975e kadar Okyanusyadaki Britanya ve Avustralya kolonisi

Papua Bölgesi, 1902'den 1949'a kadar var olan Yeni Gine adasının güneydoğusunda fiilî bir Avustralya sömürgesiydi. Bölge daha önce Londra'dan Britanya Yeni Ginesi olarak yönetiliyordu ve Papua Yeni Gine 1975'te bağımsızlığını kazanana kadar Birleşik Krallık'ın hukuken elinde kaldı. Bölge, şu anda Papua Yeni Gine'nin yaklaşık yarısı olan Güney Yaylaları, Batı, Körfez ve Orta eyaletlerin yanı sıra Oro ve Milne Körfezi'nden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Takımadaları</span>

Solomon Takımadaları, Avustralya'nın kuzeydoğusunda, güney Büyük Okyanus'un batısındaki bir adalar grubudur. Takımadalar, Okyanusya'nın Melanezya alt bölgesinde ve biyolojik bölgesinde yer alır ve Solomon Denizi'nin doğu sınırını oluşturur. Takımadaların birçok adası Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları ülkeleri arasında dağılmıştır. Takımadalardaki en büyük ada, Bougainville Özerk Bölgesi'nin bir parçası olan Bougainville Adası, Buka Adası, Nukumanu Adaları ve yakınlardaki birkaç küçük adadır. Geri kalanının çoğu Solomon Adaları topraklarına giriyor ve Ontong Java, Sikaiana atollerini, Bellona ve Rennell'in yükseltilmiş mercan adalarını ve yüksek Choiseul, Guadalcanal, Makira, Malaita, New Georgia, Nggelas, Santa adalarını içeriyor. Isabel ve Shortlands, Santa Cruz Adaları, takımadaların bir parçası değildir.

<span class="mw-page-title-main">Rendova Adası</span>

Rendova Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na ait bir adadır. Ada, Papua Yeni Gine'nin doğusunda yer almakta olup, ülkenin Batı Bölgesi'nde bulunan Yeni Georgia Adaları'na dâhil edilmektedir.