İçeriğe atla

Yenişehirli Avni

Yenişehirli Avni
Doğum1826
Yenişehir
Ölüm7 Ekim, 1884
İstanbul
Defin yeriEyüp Mezarlığı, İstanbul
MeslekŞair
Önemli eserDîvân
Mirat-ı Cünûn
Âbnâme
Âteşgede
Nihân-ı Kazâ
Mesnevi Tercümesi
Etkiledikleri
Etkilendikleri
  • Mesnevi (Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmi,
    Fuzuli, Nef'i, Nab'i,
    Nedim, Şeyh Galip

Yenişehirli Avni (1826, Yenişehir – 1884, İstanbul), 19. yüzyıl divan şairi.

Türk şiirinin Batı'ya açıldığı bir dönemde divan şiiri tarzını devam ettirmiş bir şairdir. Tanzimat şairlerinden Namık Kemâl ve Ziya Paşa'nın hayranlığını kazanan bir şiir ustasıdır.

Yaşamı

1826 yılında Osmanlı Devleti’nin günümüzde Yunanistan sınırında kalan Yenişehir (Larisa) kentinde dünyaya geldi. Asıl adı Hüseyin’dir. Babası Bekir Paşa, Osmanlı devlet adamlarından Tırhala mutasarrıfı Abdurrahman Sami Paşa’nın kahyası idi.[1] Özel öğrenim görerek yetişti. Arapça, Farsça, Rumca ve bir miktar Fransızca öğrendi.

Abdurrahman Sami Paşa’nın Vidin valisi olduğu dönemde onun yanında kâtiplik yaptı. Paşa, Avni'nin yetişmesi ile ilgilenmiş, Mesnevi’yi bizzat kendisi öğretmişti.[2]

1853-1855 yılları arasında İstanbul'a gitti ve çeşitli bölümlerde memur olarak çalıştı. Mevleviliği benimsemiş olan Yenişehirli Avni, 1855’de Beşiktaş Mevlevîhânesi Şeyhi Nazif Dede’nin kızı ile evlendi.[2] Eserlerinde tasavvufî konulara ağırlık verdi. Hayattayken şiirlerini bir araya getirip yayınlamamıştır.[3]

Bir ara divan kâtibi olarak Bağdat'a gitti. İstanbul'a tekrar döndüğünde eşini ve oğlu Hüsameddin’i peş peşe yitirmesi nedeniyle kendini içkiye verdi[3] ve ömrünün geri kalan kısmını maddî ve manevî sıkıntılar içinde geçirdi. Hayatta kalan tek çocuğu olan kızı Muhsine’den üç torunu oldu. Son yıllarında Üsküdar Bidayet Mahkemesi üyesi olarak görev yapan şair, Encümen-i Şuara Topluluğu içinde yer aldı.

1884 yılında İstanbul’da öldü. Eyüp Bahariye Dergâhı Mezarlığı’nda kayınpederi ve eşinin mezarı yanına defnedildi[4] Bu mevlevihane 1940’larda yanmış, mezarlar Eyüp Mezarlığı’nın bir köşesine taşınmıştır.[5]

Eserleri

  • Divan (1890 yılında damadı tarafından bastırıldı)
  • Âteşkede (Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk'ına nazire olarak yazılmış tamamlanmamış bir mesnevidir)
  • Mesnevî Tercümesi (Mesnevi'nin ilk üç cildinin mensur olarak çevirisi olan bu eser, tamamlanmamıştır.)
  • Mir'at-ı Cünun (678 beyitten oluşan tamamlanmamış bir mesnevidir)
  • Abname (Beşiktaş Mevlevîhânesi'ndeki susuzluğu II. Abdülhamid'e şikayet için yazılmış bir dilekçedir.)
  • İntak (Rumcadan tercüme ettiği roman)

Kaynakça

  1. ^ "Mehmet Çavuşoğlu, Bir Mevlevi Şahir:Yenişehirli Avni Bey ve Mevlana için Na'tı, Semazen Akademik, 07.07.2009". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011. 
  2. ^ a b "Turkcebilgi.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011. 
  3. ^ a b Lokman Turan, “Yenişehirli Avni Bey’in Divan’ının Tahlili, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Erzurum 1998
  4. ^ Edebiyatfakültesi.com Sitesi Yenişehirli Avni Sayfası[]
  5. ^ "Yazarmezar.com sitesi Yenişehirli Avni maddesi". 7 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2011. 

Dış kaynaklar

  • Koç, Mustafa (1999) "Avni (Yenişehirli)" Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlilar Ansiklopedisi Cilt:1 sayfa:273, İstanbul: Yapi Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, ISBN 975-08-0071-0

Dış bağlantılar

  • Çavuşoğlu, Mehmet (2001) "Avni Bey (Yenişehirli)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. c.4 say. 123-124 Online: [1][]

İlgili Araştırma Makaleleri

Tevhit ya da Tevhid, Türk ve İslam edebiyatında Allah'ı, yaratılış ve kainatın aslı gibi unsurları bir arada yorumlayan manzum –mensur edebî tür.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hayâlî Bey</span> Osmanlı şairi

Hayâlî Bey (خيالى) Türk Divan edebiyatı şairinin mahlası. Asıl Adı Mehmet'tir. “Bekâr Memi” diye anılmıştır. Eserleri zengin bir hayal gücüyle yazılmış, ince ve duyarlı bir üsluba sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Âdile Sultan</span> Osmanlı Padişahı II. Mahmudun kızı

Âdile Sultan, Türk Divan edebiyatı şairi. Sultan II. Mahmut'un kızı, Sultan Abdülmecid'in kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Emin Bülent Serdaroğlu</span> Türk futbolcu ve Fecr-i Âti şairi

Emin Bülent Serdaroğlu, Galatasaray Lisesi mezunu eski Türk futbolcu ve Fecr-i Ati şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Larisa</span>

Larisa veya Yenişehir ve Osmanlı döneminde: Yenişehr-i Fener, Yunanistan'ın Tesalya bölgesinin en büyük şehri ve aynı adı (Larisa) taşıyan ilin (nomos) merkezidir.

Harâbat, Ziya Paşa'nın 1874-1875'te yayınlanan, içerisinde Türk, Arap, İran ve Çağatay sahasında yazılmış şiirlerden seçmeler bulunan 3 ciltlik divan edebiyatı antolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mevlevihane</span>

Mevlevihane, Mevlevi tarikatına mahsus tekkelere verilen addır.

Mesnevi, özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Samipaşazade Sezai</span> Türk gerçekçi öykücü, romancı, siyasetçi

Sami Paşazade Sezai, Türk gerçekçi öykücü, romancı. Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern öykücülüğün kurucularındandır.

Âdem Dede, Osmanlı Devleti Türk Mevlevi şairi. Doğum tarihi bilinmemektedir ama 1591 olduğu tahmin edilmektedir. Antalya’da doğmuştur. Din eğitimini yörenin ünlü dervişlerinden alan Adem Dede daha sonra bilgisini artırmak ve mevlevi olmak için İstanbul'a gitti. Galata Mevlevihanesi'nde, İsmail Ankaravi'nin yanına yerleşti ondan eğitim aldı. İsmail Ankaravi'nin ölümüyle aynı mevlevihaneye şeyh oldu. Dostlarıyla birlikte sohbet toplantıları düzenler, bu toplantılarda dini konuşmalar yapılır, müzik dinlenir, sema yapılır ve zikredilirdi. Galata Mevlevihanesi'nde Kur'an ve Mesnevi okunuyor, sema yapılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Serasker</span> Osmanlı Devletinde bir bölgenin komutanı ve idarecisi

Osmanlı Devleti'nde 1826'da kurulan ve bugünkü Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı 'na denk gelen devlet kurumu. 1880 yılında Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti'nin(Günümüz Genelkurmay Başkanlığı) kurulması ile görevlerinin bir kısmını bu kuruma devretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Sami Paşa</span> Osmanlı bürokrat, şair

Abdurrahman Sami Paşa, bürokrat, şair.

Encümen-i Şuara Topluluğu, 19. yüzyıl eski şiir zevkini devam ettirmeyi amaçlamış şairler topluluğudur. Bazı edebiyat araştırmacıları tarafından Türk edebiyatının ilk edebî grubu kabul edilir. Leskofçalı Galip topluluğun başkanı konumundadır.

Osmanlı döneminde yaşamış sufi, şair, hattat ve mesnevihan.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Nesib</span>

Süleyman Paşazade Mehmet Sami, Süleyman Nesib, eğitimci ve edebiyatçı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Remzi Akyürek</span>

Ahmet Remzi Akyürek, Türk mutasavvıf ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Taşlıcalı Yahya</span> 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda yaşamış Osmanlı askeri ve divan edebiyatı şairi

Taşlıcalı Yahya ya da Dukaginzâde Yahyâ, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşamış Osmanlı askeri ve divan edebiyatı şairidir.

<span class="mw-page-title-main">Eyüpsultan Mezarlığı</span> İstanbulun Eyüpsultan ilçesinde bulunan mezarlık

Eyüp Sultan Mezarlığı, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde, Haliç kıyısında bulunan tarihi bir mezarlık.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.