İçeriğe atla

Yengeç Bulutsusu

Koordinat:Sky map 05sa 34d 30s; +22º 01' 00″
Yengeç Bulutsusu
Bulutsu
NASA/ESA M1, Yengeç bulutsusu
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBoğa
Sağ açıklık (α)05sa 34d 30s[1]
Dik açıklık (δ)+22° 01′ 00″[1]
Görünür büyüklük (V)+8.4
Mutlak büyüklük (V)−3.1 ± 0.5
Görünür boyutlar (V)420″ × 290″
Özellikler
Uzaklık6.500 ± 1.600 Iy (2.000 ± 500[2] pc)
Yarıçap (r)6.5 ± 1.5 Iy
Dikkate değer özelliklerMerceksi pulsar
Keşif
Charles Messier (1758)
Katalog belirtmeleri
M 1[1] • NGC 1952[1] • IRAS 05314+2200 • Sh 2–244
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Yengeç Bulutsusu (ayrıca Messier 1, M1, NGC 1952, Taurus A olarak da bilinir) Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

Bulutsu ilk olarak 1731 yılında John Bevis tarafından gözlemlenmiştir. Bulutsu, Dünya'dan 4 Temmuz 1054 tarihinde görülen bir süpernova patlamasının (enerjisi biten yıldızların şiddetle patlamasına verilen ad) geriye kalan kırıntılardır. Bu tarih biliniyor; çünkü Çinli gök bilimciler bir yıldızın aniden gündüz bile görülebilecek kadar parladığını kayıtlara geçmişler. Bu yıldız parlaklığı sayesinde, 23 gün süresince gündüz gözlenmiş. Bulutsu, yengece benzediği için bu adı almıştır. Dünyadan yaklaşık 7000 ışık yılı (2 kpc) uzakta bulunan bulutsunun çapı 11 ışık yılıdır (3,4 pc) ve saniyede 1.800 km hızla genişlemektedir.

1968 yılında, bulutsunun merkezinde patlayan yıldızdan kalan, saniyede otuz kez dönen ve gama ışınlarından radyo dalgalarına kadar ışınım atımları yayan Yengeç atarcası ("Crab Pulsar")keşfedildi. Bulutsu, tarihi bir süpernova patlaması sayesinde tanımlanan ilk gökcismidir.

Bulutsu kendisini örten gök cisimlerini incelemek için bir ışınım kaynağı olarak davranır. 1950 ve 1960'larda Güneş'in tacı, içinden geçen Yengeç Bulutsusu'nun radyo dalgaları sayesinde haritalandırılmıştı. Son zamanlarda da Satürn'ün uydusu Titan'ın gazyuvarının kalınlığı, gazyuvarın bulutsudan gelen X ışınlarını engellemesi sayesinde ölçülebilmiştir.

Gözlem bilgileri

M1, orta güçte bir arazi dürbünüyle (7x50) bile silik bir ışık kümesi olarak gözlenebilir. M1'e ulaşmak için, Aldebaran iyi bir başlangıç noktasıdır. Bundan sonraki adım da çok basit. Bulutsu, boğanın boynuzlarını oluşturan yıldızlardan biri olan Zeta Tauri(ζ) yıldızının yaklaşık 1,5° kuzeybatısında yer alıyor.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "SIMBAD Astronomical Database". NGC 1952 için. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2006. 
  2. ^ Kaplan, D. L.; Chatterjee, S.; Gaensler, B. M.; Anderson, J. (2008), "A Precise Proper Motion for the Crab Pulsar, and the Difficulty of Testing Spin-Kick Alignment for Young Neutron Stars", Accepted for publication in the Astrophysical Journal, cilt 677, s. 1201, doi:10.1086/529026, 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Şubat 2009 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Yengeç Bulutsusu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Bahar açısına göre önceki: M 38 | Bahar açısına göre sonraki: M 42
Katalog sırasına göre önceki: M 110 | Katalog sırasına göre sonraki: M 2

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

Liste

NGC 1928 | NGC 1929 | NGC 1930 | NGC 1931 | NGC 1932 | NGC 1933 | NGC 1934 | NGC 1935 | NGC 1936 | NGC 1937 | NGC 1938 | NGC 1939 | NGC 1940 | NGC 1941 | NGC 1942 | NGC 1943 | NGC 1944 | NGC 1945 | NGC 1946 | NGC 1947 | NGC 1948 | NGC 1949 | NGC 1950 | NGC 1951 | NGC 1952 | NGC 1953 | NGC 1954 | NGC 1955 | NGC 1956 | NGC 1957 | NGC 1958 | NGC 1959 | NGC 1960 | NGC 1961 | NGC 1962 | NGC 1963 | NGC 1964 | NGC 1965 | NGC 1966 | NGC 1967 | NGC 1968 | NGC 1969 | NGC 1970 | NGC 1971 | NGC 1972 | NGC 1973 | NGC 1974 | NGC 1975 | NGC 1976 | NGC 1977

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulutsu</span> Yıldızlararası bulut cisimleri

Bulutsu, iyonize, nötr veya moleküler hidrojen ve kozmik tozdan oluşabilen, yıldızlararası ortamın belirgin bir şekilde ışıldayan kısmıdır. Bulutsular genellikle Kartal Bulutsusu'ndaki "Yaratılış Sütunları" gibi yıldız oluşum bölgeleridir. Bu bölgelerde gaz, toz ve diğer malzemelerin oluşumları bir araya gelerek daha yoğun bölgeler oluşturur ve bu yoğun bölgeler daha fazla madde çekerek sonunda yıldızları oluşturacak kadar yoğun hale gelirler. Geri kalan malzemenin ise gezegenler ve diğer gezegen sistemi nesnelerini oluşturduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kedi Gözü bulutsusu</span> Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan gezegenimsi bulutsu

Kedi Gözü bulutsusu, Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Yapısal açıdan, bilinen en karmaşık bulutsulardandır; Hubble Uzay teleskobu ile düğümler, püskürtmeler ve yaysal yapılar gözlemlenmiştir. Merkezinde, 1000 yıl önce dış zarfını kaybederek bulutsuyu üretmiş olan parlak ve sıcak bir yıldız vardır.

<span class="mw-page-title-main">Omega Bulutsusu</span>

Omega Bulutsusu, diğer bilinen adıyla Kuğu bulutsusu Yay takımyıldızında bulunan bir H II bölgesidir. Philippe Loys de Chéseaux tarafından 1745 yılında keşfedilmiş ve Charles Messier 1764 yılında kataloğuna eklemiştir. Samanyolu galaksisinin yay bölgesindedir.

Messier nesneleri Charles Messier'in, orijinali 1771 yılında yayımlanan, "Catalogue des Nébuleuses et des Amas d'Étoiles" listesindeki gökyüzü nesneleridir. Bu kataloğun hazırlanma amacı, kendi gibi kuyruklu yıldız avcılarına ve diğer gökyüzü gözlemcilerine, değişmeyen gökcisimleriyle hareketli gökcisimlerinin ayırt edilebilmesine yardım etmekti. Bu katalog, M1 olarak adlandırılmış Yengeç Bulutsusu'ndan, Andromeda'nın yanındaki küçük eliptik bir galaksi olan M110'a kadar gök bilimsel olarak en önemli gök cisimlerinden çoğunu içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Halka bulutsusu</span>

Ünlenen adıyla "Halka Bulutsusu" Çalgı takımyıldızının kuzeyinde bulunan ve kataloglarda Messier 57, M57 veya NGC 6720 olarak yer alan gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Kartal Bulutsusu</span>

Kartal Bulutsusu Jean-Philippe de Cheseaux tarafından 1745-46 yılında keşfedilmiş Yılan takımyıldızında bulunan genç bir açık yıldız kümesidir. Adı kartalı anımsatan şeklinden kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Baykuş Bulutsusu</span>

Baykuş Bulutsusu Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2.030 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 16 Şubat 1781 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Boğumlu Bulutsu</span>

Üç Boğumlu Bulutsu Yay takımyıldızında bulunan bir H II bölgesidir. Bu isim üç boğumdan oluştuğu için verilmiştir. Bu cisim açık kümeli yıldızların olağanüstü bir bileşimidir, salma bulutsu ; yansıma bulutsusu ve karanlık bulutsu. Küçük bir teleskopla gözlenebilir, parlak üç bulutsusu ve gözalıcı görünümüyle amatör astronomların favorisidir.

<span class="mw-page-title-main">Halter Bulutsusu</span>

Halter Bulutsusu Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 1360 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Messier 43</span>

Messier 43 (ayrıca M43, De Mairan Bulutsusu (De Mairan's Nebula) ve NGC 1982 olarak da bilinir) Avcı takımyıldızında bulunan H II bölgesi. Jean-Jacques Dortous de Mairan tarafından 1731 yılından önce keşfedilmiştir. De Mairan bulutsusu, Orion Bulutsusu'nun bir parçasıdır, ana bulutsudan bir toz şeritiyle ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Rozet Bulutsusu</span>

Rozet Bulutsusu Samanyolu bölgesinde Tekboynuz takımyıldızı içindeki dev moleküler bulutun bir ucunun kenarında yer alan, büyük ve yuvarlak bir H II bölgesi. Açık yıldız kümesi NGC 2244, bulutsu ile yakından ilgilidir, kümenin yıldızları bulutsunun maddesinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1435</span>

Merope Bulutsusu Ülker yıldız kümesi içinde, Merope yıldızını çevreleyen süpernova kalıntısı olduğu düşünülen dağılmış yansıma bulutsusu. 19 Ekim 1859 yılında Alman gök bilimci Wilhelm Tempel tarafından keşfedilmiştir. John Herschel, Gökbilim Kataloğunda, dolunay büyüklüğünde çok zayıf bir bulutsu olarak nitelendirdi.

<span class="mw-page-title-main">SN 1054</span> SN 1054 (Yengeç Süpernova), 1054 yılında Dünyada yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova

SN 1054, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova. Çinli, Japon, İranlı, Arap ve Amerikan yerlileri tarafından kaydedilen süpernova, 23 gün boyunca gündüz ışığında görülmüş ve 653 gün boyunca gökyüzünde kendisini göstermiştir. Bu dede yıldız (progenitor) Samanyolu'nda yaklaşık olarak 6300 ışık yılı uzaklıktadır ve çöken çekirdeği bir süpernova olarak patlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Halter Bulutsusu</span>

Küçük Halter Bulutsusu, Kahraman takımyıldızında tahminen 1.700 ila 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780 tarihinde keşfedildi. Messier Kataloğu'ndaki yalnızca dört gezegenimsi bulutsudan biri olan Messier 76, en soluk Messier cisimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Tarantula Bulutsusu</span>

Tarantula Bulutsusu, Büyük Macellan Bulutu içerisindeki bir H II bölgesidir. İlk başta bir yıldız olarak kayıtlara geçmiş olan 30 Doradus, 1751 yılında Nicolas Louis de Lacaille tarafından bulutsu olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Peçe Bulutsusu</span>

Peçe Bulutsusu, Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan geniş ve nisbî olarak zayıf olan bir süpernova kalıntısı.

<span class="mw-page-title-main">Karina Bulutsusu</span>

Karina Bulutsusu, çevresindeki açık yıldız kümesiyle birlikte büyük ve parlak bir bulutsu. Eta Carinae ve HD 93129A, Samanyolu içindeki en büyük kütleli ve parlak yıldızlardır. Bulutsu, Karina takımyıldızı yönünde Dünya'dan yaklaşık olarak 6.500 ilâ 10.000 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır ve çoklu O-tipi yıldızlar içerir.

<span class="mw-page-title-main">Orion Bulutsusu</span> Avcı takımyıldızı bölgesinde, Avcı Kuşağının güneyinde yer alan dağınık bir bulutsu

Orion Bulutsusu, Samanyolu içerisinde Avcı takımyıldızı bölgesinde, Avcı Kuşağı'nın güneyinde yer alan dağınık bir bulutsudur. En parlak bulutsulardan olan Orion yaklaşık 24 ışık yılı çapındadır ve gece çıplak gözle görülebilir. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesidir ve yaklaşık olarak 1.270 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Atarcası</span>

Yengeç Atarcası, nispeten genç bir nötron yıldızıdır. Bu yıldız, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenen SN 1054 süpernovasının kalıntısı olan Yengeç Bulutsusu'nun merkezinde yer alır. 1968 yılında keşfedilen atarca, bir süpernova kalıntısıyla ilişkilendirilmiş ilk yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Atarca rüzgarı bulutsusu</span> atarca tarafından üretilen rüzgarlarla güçlendirilmiş süpernova kalıntısı kabuğunun içinde bulunan bir bulutsu

Atarca rüzgarı bulutsusu, bazen merkezindeki bir atarca tarafından üretilen rüzgarlarla güçlendirilmiş süpernova kalıntısı (SNR) kabuğunun içinde bulunan bir bulutsu türüdür. Yunanca "πλήρης", "pleres", yani "tamamlamak" anlamına gelen kelimeden türetilen pleryon olarak da adlandırılır. Bu bulutsular, 1976 yılında süpernova kalıntılarının içinde radyo dalga boylarında artışlar gösteren bir sınıf olarak önerildi. O zamandan beri bunların, kızılötesi, optik, milimetre, X-ışını ve gama ışını kaynakları olduğu bulunmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.