İçeriğe atla

Yemen Sosyalist Partisi

Yemen Sosyalist Partisi
الحزب الإشتراكي اليمني‎
KısaltmaYSP
Genel başkanAbdulrahem El-Sakkaf
Kuruluş tarihi1978[1]
MerkezAden, Yemen
İdeolojiArap sosyalizmi
Demokratik sosyalizm
Marksizm
Siyasi pozisyonSol
Uluslararası üyelikİlerici İttifak
Sosyalist Enternasyonal
Temsilciler Meclisi
8 / 301
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Yemen

Yemen Sosyalist Partisi (Arapçaالحزب الإشتراكي اليمني el-Hizbul İştiraki el-Yemeni, YSP), Yemen'de sosyalist bir siyasi partidir. 1978 yılında kurulan parti Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin halefi olup 1990 yılında Yemen'in birleşmesine kadar Güney Yemen'de iktidar olmuştur. Başlangıçta Marksist-Leninist olan parti, günümüzde demokratik sosyalist muhalefet partisidir.[2][3]

Tarih

Parti, hem Güney hem de Kuzey Yemen'deki bir dizi Yemenli devrimci grubun birleşme sürecini takiben 1978'de Abdul Fattah İsmail tarafından kuruldu. YSP'nin özü Birleşik Siyasi Ulusal Cephe Örgütü'nden geldi - kendisi de üç partinin, yani İşgal Altındaki Güney Yemen Ulusal Kurtuluş Cephesi (NLF), Demokratik Popüler Birlik Partisi (Marksist) ve Halk Öncü Partisi'nin birleşmesinin bir sonucudur. (sol kanat Baasçı bir parti) ve Kuzey Yemen'deki Yemen Popüler Birlik Partisi'nden - kendisi de beş sol örgütün, yani Yemen Devrimci Demokratik Partisi, Kuzey Yemen'deki Halk Öncü Partisi'nin birleşmesinin sonucudur. Yemen Devrimci Direnişçiler Örgütü, Halk Demokratik Birliği ve İşçi Partisi. Ülkedeki tek yasal parti olan parti, Aralık 1978'deki parlamento seçimlerinde 111 sandalyenin tamamını kazandı.[]

İktidarda, YSP iç bölünmelerle kuşatılmıştı. 1980'de İsmail, Güney Yemen Devlet Başkanı olarak, İsmail'in Sovyet yanlısı solculuğuna kıyasla daha ılımlı ve uzlaşmacı bir lider olan Ali Nasir Muhammed ile değiştirildi. Güney Yemen'in Arap komşuları ve Batı ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştı. İki fraksiyon arasındaki çatışma 1986 yılında Güney Yemen İç Savaşı'na yol açtı, bu da Abdul Fattah İsmail'in ölümüne yol açtı, ancak müttefiki Ali Salem el Beidh partinin kontrolünü ele geçirirken, daha ılımlı Haydar Ebu Bekir al-Attas cumhurbaşkanı oldu. El-Beidh ve el-Attas, 1994 iç savaşına kadar yeniden birleşmiş Yemen hükûmetinde görev alacaktı. Parlamento seçimleri Ekim 1986'da yapıldı ve YSP tek yasal parti olarak kalsa da bağımsız adayların 111 sandalyenin 40'ını kazanarak, diğer 71'i YSP kazanarak seçimlere katılmalarına izin verildi. Yemen'deki birçok karışıklıktan ve sivil çekişmeden, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden ve uluslararası sosyalizmin krizinden kurtulan YSP, Yemen'de birliğin sağlanmasında ve Mayıs 1990'da Yemen Cumhuriyeti'nde çok partili demokrasinin kurulmasında etkili oldu. 1993 yılında birleşik Yemen'de yapılan ilk parlamento seçimlerinde YSP 301 sandalyenin 56'sını kazanarak Genel Halk Kongresi (GPC) ve El Islah'ın ardından üçüncü oldu. Üç parti daha sonra bir koalisyon hükûmeti kurdu.[]

1994 iç savaşının ardından partinin altyapısına ve kaynaklarına GPC hükûmeti tarafından el konuldu ve kadroları ve üyeleri düzenli olarak haksız tutuklamalara ve işkenceye maruz kaldı. 1997 parlamento seçimlerini boykot etti ve herhangi bir potansiyel aday 31 milletvekilinin desteğini gerektirdiğinden, 1999 başkanlık seçimleri için aday gösteremedi. 2002'de Ortak Toplantı Partileri muhalefet ittifakını oluşturan beş partiden biriydi, 2003 milletvekili seçimlerine geri döndü, halk oylarının yalnızca % 3,8'ini aldı ve sekiz sandalye kazandı.[]

Ortak Toplantı Partileri, Faysal Bin Şamlan'ı 2006 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday gösterdi. Ancak, GPC'den görevdeki Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih tarafından mağlup edildi.[]

Kaynakça

  1. ^ Frank Tachau (1994) Political parties of the Middle East and North Africa, Greenwood Press, p638
  2. ^ Victoria Clark (2010) Yemen: Dancing on the Heads of Snakes, Yale University Press
  3. ^ Political Program of Yemeni Socialist Party Sahafa, 21 July 2010, 18 March 2013 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">MPLA</span> Angolayı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi parti

MPLA, Angola'yı 1975 yılındaki bağımsızlığından sonra yöneten siyasi partidir. 1961-1975 yılları arasında bağımsızlık için Portekiz ile savaşmış, 1975-2002 yılları arasında ise çıkan iç savaşta UNITA ve FNLA ile savaşmış ve zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Yemen</span> Eski bir sosyalist devlet

Yemen Halk Cumhuriyeti (1967-1970), sonra Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti (1970-1990), 1967-1990 arasında bugünkü Yemen'in güneyinde var olmuş sosyalist devlet. 22 Mayıs 1990'da Kuzey Yemen'le birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">2011 Fas parlamento seçimleri</span>

2011 Fas parlamento seçimleri; 25 Kasım 2011 tarihinde 32.725.847 nüfuslu Fas'ta 13 vilayette ve 48 altbölgede gerçekleştirilen seçimde, 395 milletvekili Meclis'e girmeye hak kazanmıştır. İçişleri bakanlığı %45.4 oranında sandık başına oy vermeye giden seçmen olduğunu yayınlamıştır. Fas'ta yaklaşık 13,5 milyon oyveren bulunmakta olup bu seçimlerde oy verme oranı 2007 seçimlerinin (%37) üstünde, 2002 seçimlerinin (%52) altında gerçekleşmiştir. İç işleri bakanı katılımın güney bölgelerde daha yüksek olduğunu açıklamıştır.

Halkın İradesi Partisi Suriye'de bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen Demokratik Cumhuriyeti</span>

Yemen Demokratik Cumhuriyeti, 21 Mayıs 1994 yılında kurulan kısa ömürlü Sosyalist devlettir. Ülkede tek parti vardı oda Yemen Sosyalist Partisi'ydi. Devletin kurucuları Ali Salim el-Beidh ve Başbakan Haydar Ebu Bekir el-Attas'tır. Ülkenin başkentti ise Aden'dir. Yemen Demokratik Cumhuriyeti birkaç devlet dışında tanınmadı. Bunların arasında Küba, Kuzey Kore ve Suudi Arabistan'dır. Devlet kısa bir süre içinde yıkıldı. Zira devlet iç savaş sırasında kuruldu. Ancak iç savaş Sosyalistler İçin iyiye gitmedi ve savaşı milliyetçiler kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Lubço Georgievski</span> 3. Kuzey Makedonya başbakanı

Lubço Georgievski Makedon yazar ve siyasetçi. 1998-2002 yılları arasında Makedonya başbakanı olarak görev yaptı.

Demokratik Bütünleşme Birliği Kuzey Makedonya'daki en büyük Arnavut siyasi partisi ve ülkenin üçüncü büyük siyasi partisidir. Ülkede Ulusal Kurtuluş Ordusu (NLA) ile Makedon Güvenlik Kuvvetleri arasında 2001 yılında gerçekleşen ihtilaftan hemen sonra parti kuruldu. NLA lideri Ali Ahmeti parti başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birlik Partisi (Suriye)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Arap Sosyalist Birlik Partisi (ASB) Suriye'de Nasırcı bir siyasi partidir. ASB, Safvan el-Kudsi tarafından yönetilmektedir. Parti, orijinal ASB'den ayrıldıktan sonra 1973'te kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Genel Halk Kongresi (Yemen)</span> Yemende bir siyasi parti

Genel Halk Kongresi (GHK; Al-Mo'tamar Ash-Sha'abiy Al-'Aam) Yemen'de bir siyasi partidir. Partiye milliyetçi bir çizgi hakimdir ve resmi ideolojisi, Arap birliğini amaçlayan bir Arap milliyetçiliğidir. Yemen İç Savaşı sırasında, partinin kurucusu ve lideri Ali Abdullah Salih öldürülürken, GHK çatışmada farklı tarafları destekleyen üç gruba bölündü.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sosyalist İttihatçı Parti</span> Suriyede bir siyasi parti

Demokratik Sosyalist İttihatçı Partisi Suriye'de bulunan bir siyasi partidir. 1974'te Sosyalist İttihatçı Parti'den koparak kuruldu 1988 yılının Aralık ayı sonunda, hükûmetin sosyalist ve Arap milliyetçisi yönelimini destekleyen ve Baas Partisi'nin liderliğini kabul eden ve yasal olarak lisanslı partilerin üye olduğu Ulusal İlerici Cephe'ye katıldı. Demokratik Sosyalist İttihatçı Parti, kuruluşundan 9 Mart 2001'deki ölümüne kadar Genel Sekreter Ahmed el-Esad tarafından yönetildi. El-Esad, 1974'te Sosyalist İttihatçı Genel Sekreter Fayiz İsmail tarafından ihraç edilene kadar Sosyalist İttihatçı Parti'nin Siyasi Bürosunun bir üyesiydi.

Sosyalist İşbirliği Partisi Mart 1954'te Suriye'nin Şam şehrinde kurulmuş bir siyasi partiydi; ideolojisi İslamcılık ve sosyalizmdi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi</span> Yemende bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Yemen'deki bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi</span> Yemende bir siyasi parti

Ulusal Arap Sosyalist Baas Partisi - Yemen Bölgesi Yemen'de bir siyasi partidir. Parti, Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Yemen bölgesel örgütüdür. Partinin Yemen'deki sekreteri Dr. Kasım Selim Said'dir. Abdulvahid Havaş sekreter yardımcısı olarak görev yapıyor. Parti, Al-Ehyaa Al-'Arabi gazetesini yayınlıyor.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu maddede, Yemen'de resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler listelenmektedir. Yemen, Genel Halk Kongresi'nin (GHK) iktidara sahip olduğu baskın parti devletidir.

Arap Milliyetçi Hareketi - Arap Milliyetçileri Hareketi ve Harakiyyin olarak da bilinir - Arap dünyasının çoğunda, özellikle Filistin hareketi içinde etkili olan pan-Arap milliyetçi bir örgüttü. 1952 yılında Corc Habaş tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ali Nasır Muhammed</span>

Ali Nasir Muhammed Al-Husani, 1980 ve 1986 yılları arasında Yemen Sosyalist Partisi Genel Sekreteri olarak görev yapmış Güney Yemen'in eski başbakanı. Güney Yemen'in iki kez cumhurbaşkanı ve bir kez başbakan oldu. 2 Ağustos 1971'den 14 Şubat 1985'e kadar başbakan ve 26 Haziran 1978'den Salim Rubai Ali'yi devirip idam ettikten sonra 27 Aralık 1978'e kadar Başkanlık Konseyi başkanı olarak görev yaptı.

Seçim ittifakı, yalnızca seçimlere katılmak için var olan bir siyasi parti veya bireyler birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Salem el Beidh</span>

Ali Salem al-Beidh, Güney Yemen'de Yemen Sosyalist Partisi (YSP) Genel Sekreteri ve 1990'daki birleşmenin ardından Yemen Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görev yapmış Yemenli bir siyasetçidir. 1993'te birleşme hükûmetinden ayrılarak 1994'te Yemen'de iç savaşa yol açmış ve ardından Umman'a sürgüne gitmiştir. Al Hirak olarak bilinen Güney bağımsızlık hareketinin lideridir.