İçeriğe atla

Yemen İç Savaşı

Yemen İç Savaşı (1994) ile karıştırılmamalıdır.
Yemen İç Savaşı

Eylül 2022 itibarıyla Yemen'deki askerî durumu gösteren harita:
  Yüksek Devrim Konseyi/Yüksek Siyasi Konsey (Husiler) yönetimindeki bölgeler
  el-Hadi önderliğindeki hükûmet yönetimindeki bölgeler
  Güney Geçiş Konseyi yönetimindeki bölgeler
  Arap Yarımadası el-Kaidesi yönetimindeki bölgeler
  Irak ve Şam İslam Devleti yönetimindeki bölgeler
Tarih16 Eylül 2014-günümüz
(10 yıl, 1 ay, 1 hafta)
Bölge
 Yemen
DurumDevam ediyor
Taraflar

Yemen Yemen (Devrimciler Komitesi)

Hizbullah[1] (iddia)
Destekleyen:
İran İran[2] (iddia)
Çin Çin (Silah Desteği)[3]
Kuzey Kore Kuzey Kore (iddia[] )
Eritre Eritre[4] (iddia)

Rusya Rusya[5]

Yemen Yemen (Hadi hükümeti)

  • Yemen Güvenlik Güçleri (Abd Rabbuh Mansur al-Hadi destekli)
  • Aşiret savaşçıları (Abd Rabbuh Mansur al-Hadi destekli)
  • Halk Komiteleri

Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti Güney Hareketi
Güney Geçiş Konseyi
Koalisyon:

Destekleyen:

Arap Yarımadası el-Kaidesi

  • Ensar eş-Şeriat

Destekleyen:
Eş-Şebab[16]

Irak ve Şam İslam Devleti Irak ve Şam İslam Devleti[17][18][19]

Yemen İç Savaşı, 2015 yılının Mart ayından beri ülkedeki pek çok grup arasında devam eden çatışmalardır.

Makale serilerinden
Yemen Krizi
Yemenli askerler
Ana konular
Arka plan

Başlangıç

Arap Baharı sonrası devrilen eski cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih, Şii Ensarullah Hareketine destek vermeye başlamıştır.[21] Yemen'de bir türlü sağlanamayan istikrar sonucu bir hükûmet krizi oluşmuştur ve Husilerin başkent San'a'yı ele geçirerek, yönetimi devralmasıyla sonuçlanmıştır.

Çatışmalar

Husiler, kısa sürede Taiz gibi büyük güney kentlerini ele geçirmeye başlamıştır.[22] Yemen Ordusu dağılmıştır. Husiler ikinci büyük kent olan Aden'i kuşatmıştır.[23] Bunun üzerine Suudi Arabistan öncülüğünde koalisyon oluşturulmuştur. Koalisyon güçlerinin bombardımanları Husilerin ilerleyişini durdurmuştur.[24] Ne var ki, bu durum Husileri geriletmeye de yetmemiştir. Öte yandan Arap Yarımadası el-Kaidesi ve diğer radikal gruplar ülkenin doğu bölgelerini ele geçirmeye başlamışlardır. Çatışmalar devam etmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "Report: Hezbollah operatives fighting alongside Shiite rebels in Yemen". Ynet News. 9 Nisan 2015. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  2. ^ "Iranian support seen crucial for Yemen's Houthis". Reuters. 15 Aralık 2014. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015. 
  3. ^ "China adds voice to call for Yemen ceasefire". Reuters India. 7 Nisan 2016. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  4. ^ "Houthi rise in Yemen raises alarm in Horn of Africa". World Bulletin. 12 Ocak 2015. 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  5. ^ "Putin's Latest Moves: The Military Alliance Among Iran, Hezbollah And Russia In Syria Could Spread To Yemen". International Business Times. 25 Eylül 2015. 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015. Moscow is now supporting the Tehran-backed Houthi rebels who are fighting forces loyal to the U.S.-supported exiled president. 
  6. ^ "Saudi Arabia Begins Air Assault in Yemen". The New York Times. 25 Mart 2015. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015. 
  7. ^ Felicia Schwartz, Hakim Almasmari and Asa Fitch (26 Mart 2015). "Saudi Arabia Launches Military Operations in Yemen". WSJ. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  8. ^ a b c d e f g h "Egypt, Jordan, Sudan and Pakistan ready for ground offensive in Yemen: report". the globe and mail. 26 Mart 2015. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2015. 
  9. ^ "Saudi Arabia launches airstrikes in Yemen". CNN. 26 Mart 2015. 26 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015. 
  10. ^ "Senegal to send 2,100 troops to join Saudi-led alliance". Reuters. 4 Mayıs 2015. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  11. ^ Hussain, Tom (17 Nisan 2015). "Pakistan agrees to send ships to block arms shipments to Yemen rebels". McClatchy Newspapers. 7 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  12. ^ "SOMALIA: Somalia finally pledges support to Saudi-led coalition in Yemen – Raxanreeb Online". RBC Radio. 7 Nisan 2015. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  13. ^ "EXCLUSIVE: MoD confirms Britain is arming Saudi Arabia in Yemen conflict". RT. 19 Haziran 2015. 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015. 
  14. ^ Millis, Joe (7 Mayıs 2015). "US drone strike in Yemen 'kills al Qaeda man behind Paris Charlie Hebdo and Jewish shop attacks'". International Business Times. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015. 
  15. ^ Whitlock, Craig (17 Mart 2015). "Pentagon loses track of $500 million in weapons, equipment given to Yemen". The Washington Post. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  16. ^ Plaut, Martin (17 Ocak 2010). "Somalia and Yemen 'swapping militants'". BBC News. 2 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2010. 
  17. ^ "ISIS gaining ground in Yemen, competing with al Qaeda". CNNdate=21 January 2015. 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2015. 
  18. ^ "Yemeni implosion pushes southern Sunnis into arms of al-Qaida and Isis". The Guardiandate=22 March 2015. 8 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  19. ^ "ISIS claim responsibility for devastating suicide bomb attack in Yemen". Daily Mail. 20 Mart 2015. 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  20. ^ "Gale Cengage Product Failure". galegroup.com. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  21. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  22. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  23. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şebve (il)</span> Yemenin ili

Şebve, Yemen'in 22 ilinden birisidir. Şebve ili ülkenin güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Atak şehridir. İlin yüzölçümü 47,728 km2, 2011 yılı resmi nüfusu 668,000 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ez-Zabadani Muharebesi (2015)</span>

Zabadani Muharebesi, Suriye İç Savaşı'nda Lübnan sınırındaki Zabadani kasabasındaki çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de Husi Darbesi</span>

Yemen'de Husi Darbesi, 2014 yılının Eylül ayında başlayan çatışmalar sonrasında, 2015 yılının Ocak ayında başkent Sana'a'da hükûmetin ve cumhurbaşkanının istifa etmek zorunda kalmasıyla sonuçlanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Husiler</span> Yemende faaliyet gösteren İran destekli Şii silahlı örgüt

Husiler ya da resmî adıyla Ensarullah, Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi gruptur. Grup, ismini kurucusu Hüseyin Bedreddin el-Husi'den almıştır. İlk kez 2004 yılında silahlı ayaklanma başlatmışlardır. 2004 yılından beri İran tarafından malî ve askerî destek almaktadır. 2015 yılında gerçekleştirdikleri mücadele ile San'a ve parlamentoyu ele geçirmişlerdir. Grubun sloganı, "Allah büyüktür! İsrail'e ölüm, Amerika'ya ölüm, siyonizme lanet, İslam'a zafer!"dir. Bu slogan, Husi bayraklarında yer alır. Örgütün 7.000-30.000 arası silahlı militanı, 450.000 kadar sivil destekçisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları</span>

İran-Suudi Arabistan vekâlet savaşları, İran ve Suudi Arabistan arasındaki gerginlikler ile üçüncül ülkelerin sınırları içerisinde devam eden vekâlet savaşları bütünü ve bölgesel nüfuz mücadelesidir. İran ve Suudi Arabistan Suriye, Yemen ve Irak'taki iç savaşlar başta olmak üzere Orta Doğu, Afrika, Orta Asya ve Güney Asya'da kendilerine yakın taraflara destek vermiştir. Bu durum jeopolitik, ekonomi ve mezhep olmak üzere birçok alanda süren bir soğuk savaş olarak tarif edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'deki el-Kaide ayaklanması</span> Vikimedya liste maddesi

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin, Yemen'deki hükûmetine karşı ayaklanması ve taraflar arasında yaşanan silahlı çatışmalar. 1998 yılında başlaya ayaklanmaya Aralık 2014'te üçüncü bir taraf olarak Irak ve Şam İslam Devleti de dahil oldu. Mart 2015'te ise çatışmalar büyüyerek iç savaşa dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar</span> Suriye iç savaşındaki hükümet ve halkın çatışmaları

Suriye İç Savaşı'ndaki isyancılar arasındaki çatışmalar, Suriye İç Savaşı'nda hükûmete karşı silahlı savaş veren isyancı gruplar arasındaki çatışmaları ifade eder. Özgür Suriye Ordusu ile müttefikleri, el-Kaide'ye bağlı gruplar ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti'nin başını çektiği bu gruplar, Ocak 2013 başlarından itibaren birbirleriyle çatışmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Taarruzu (2014)</span>

Lazkiye Taarruzu, Suriye İç Savaşı sırasında, çeşitli muhalif grupların, Suriye hükûmeti kontrolündeki Lazkiye ilinde, 21 Mart 2014'te başlattığı taarruz. Muhalifler, taarruzun ilk safhalarında Türkiye sınırındaki Keseb kasabası ile çevresindeki bazı yerleşim birimlerinin kontrolünü ele alsa da, Suriye hükûmeti ile müttefiklerinin karşı saldırıları sonrasında geri çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">2015 Yemen askerî müdahalesi</span>

2015 Yemen askerî müdahalesi, 2015 yılında Suudi Arabistan öncülüğünde dokuz Arap ve Afrika ülkesinden oluşan askerî koalisyonun Yemen'e müdahalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed bin Selman</span> Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı

Muhammed bin Selman Âl-i Suud, halk arasında MBS olarak bilinen, Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı olan bir politikacıdır. Aynı zamanda Ekonomik ve Kalkınma İşleri ve Siyasi ve Güvenlik İşleri konseylerinin başkanı olarak görev yapmaktadır. Başbakan olarak atanmadan önce 2015'ten 2022'ye kadar savunma bakanı olarak görev yaptı. Muhammed bin Selman, babasının hükûmetini kontrol ediyor ve Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı olarak kabul ediliyor.

Yemen ablukası, 2015 yılında Suudi Arabistan'ın Yemen'e müdahalesi sırasında havadan, karadan ve denizden başlatılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri de bu ablukaya 2016 yılının Ekim ayında dahil olmuştur. Husiler'in 2017'nin sonlarına doğru Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'ı hedef alan füze saldırıları sonrası daha da ölümcül hâle getirilmiştir. Abluka sonrası Yemen halkı ileri derecede açlık çekmeye başlamıştır. Bunun sonucunda Yemen kıtlığı başlamıştır. Birleşmiş Milletler'de yapılan görüşmelerde bu kıtlık "dünyanın en ölümcül kıtlığı" olarak anılmıştır. Bu abluka sadece kıtlıkla sonuçlanmadı, aynı zamanda abluka sonrası kolera salgını da çıktı ve Dünya Sağlık Örgütü, Yemen'de koleraya yakalanan insanların sayısının 500.000'i bulduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de kıtlık (2016-günümüz)</span> Kıtlık

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Afrika ve Orta Doğu'dan 9 ülkenin koalisyon oluşturup Yemen'e müdahale etmesinden sonra Yemen ablukası yapılmış ve 2016 yılı itibarıyla kıtlık başlamıştır. Yemen nüfusunun 17 milyonunun risk altında olduğu tahmin edilmektedir. Kıtlık sonucu 3,3 milyondan fazla çocuk, hamile kadın ve lohusalık döneminde olan kadın malnütrisyon tehlikesi yaşamaktadır. Kıtlığın en etkili olduğu bölge Husiler'in elinde tuttuğu El-Hudeyde ilinin merkezi olan El-Hudeyde liman şehridir. Norveç Mülteci Konseyi, Yemen'deki kıtlığın "devasa boyutlara" ulaşacağının düşünüldüğünü açıklamıştır. Bunlarla birlikte, kıtlık süresince günde 5 bin vakanın görüldüğü kolera salgını başlamıştır. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğündeki koalisyonun Yemen'in altyapısını hedef alması sonucu salgın ile mücadele edilememiş ve aynı zamanda bu saldırılar salgının yayılmasını kolaylaştırmıştır. UNICEF, koalisyonun Yemen'deki su altyapısını bilinçli şekilde hedef aldığını açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Devrim Komitesi (Yemen)</span>

Devrim Komitesi, Devrim Konseyi veya Yüksek Devrim Komitesi, Yemen'de faaliyet gösteren Zeydi bir grup olan Husiler tarafından Yemen İç Savaşı yıllarında kurulmuş geçici hükûmettir. Komitenin meşruiyeti başta Birleşmiş Milletler, Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Yemen içinden bazı gruplar tarafından da kabul görmemiştir. Komitenin başkanlığını Muhammed el-Husi yapmıştır. 15 Ağustos 2016'da Devrim Komitesinin yetkilerinin bir kısmı Yüksek Siyasi Konseye devredilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Reşad el-Uleymi</span> Yemenli siyasetçi

Reşad Muhammed el-Uleymi d. 15 Ocak 1954), 7 Nisan 2022'den beri Cumhurbaşkanlığı Liderlik Konseyi başkanı olarak görev yapan Yemenli bir politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Rusya-Suudi Arabistan ilişkileri Rusya Federasyonu ile Suudi Arabistan Krallığı arasındaki ikili ilişkidir. İki ülke, iki petrol süper gücü olarak anılıyorlar ve dünya ham petrol üretiminin yaklaşık dörtte birini karşılıyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Yemen cumhurbaşkanı</span> Yemen devlet başkanı

Yemen Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Yemen devlet başkanıdır. Yemen Anayasası'na göre, cumhurbaşkanı aynı zamanda Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanı ve Yemen Hükûmeti yürütme erkinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yemen devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Yemen devlet başkanları listesi, 1918 yılında Yemen Mütevekkilî Krallığı kurulmasından günümüze kadar olan devlet başkanlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bedreddin el-Husi</span> Yemenli siyasetçi ve alim

Bedreddin el-Husi Yemenli siyasetçi ve Zeydi alimi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmelik el-Husi</span>

Abdülmelik Bedruldin el-Husi veya Ebu Cibril, esas olarak Zeydi Müslümanlar'dan oluşan devrimci bir hareket olan Husi hareketi'nin lideri olarak görev yapan Yemenli bir politikacı ve dini liderdir. Kardeşleri Yahya ve Abdülkerim'in yanı sıra merhum kardeşleri Hüseyin, İbrahim ve Abdülhalik de grubun liderleridir. Abdülmelik Husi, Husiler'in Yemen'in kuzeyindeki Saada'yı Husiler'in ele geçirmesiyle başlayan Yemen İç Savaşı'nın önde gelen isimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Siyasi Konsey</span> Husi yürütme organı

Yüksek Siyasi Konsey, Yemen'i yönetmek üzere Husi hareketi ve Genel Halk Kongresi (GHK) tarafından oluşturulan ve büyük ölçüde tanınmayan bir yürütme organıdır. 28 Temmuz 2016'da kurulan ve dokuz üyeden oluşan başkanlık konseyinin başkanlığını 19 Nisan 2018'de bir insansız hava aracı saldırısı sonucu hayatını kaybedene kadar Salih Ali es-Sammad, başkan yardımcılığını ise Kasım Labozah yürütmüştür. Konseyin yönettiği bölge, 1990 yılında Güney Yemen ile birleşen eski Kuzey Yemen'in büyük bir kısmını kapsamaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.