İçeriğe atla

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması
Yemen Krizi ve Terörizmle Savaş

30 Ağustos 2016 itibarıyla Yemen'deki askerî durumu gösteren harita:
  Yüksek Devrim Konseyi/Yüksek Siyasi Konsey (Husiler) yönetimindeki bölgeler
  el-Hadi önderliğindeki hükûmet yönetimindeki bölgeler
  Arap Yarımadası el-Kaidesi yönetimindeki bölgeler
  Irak ve Şam İslam Devleti yönetimindeki bölgeler
Tarih1998-günümüz
Bölge
Sonuç

Çatışmalar büyüdü ve diğer ülkelerin de askerî müdahalelerinin olduğu bir iç savaşa dönüştü

  • Arap Yarımadası el-Kaidesi, 31 Mart 2011'de Yemen'deki el-Kaide Emirliği'ni ilan etti
  • Aralık 2014'te çatışmalara dahil olan Irak ve Şam İslam Devleti, her iki tarafa karşı silahlı mücadeleye başladı[2]
Coğrafi
Değişiklikler
Arap Yarımadası el-Kaidesi, Abyan, El-Beyda, Ma'rib, Şebve ve Lahic illerindeki bazı noktaları kontrolü altında tutmaktadır
Taraflar

Arap Yarımadası el-Kaidesi


Ensar eş-Şeriat
Yemen el-Kaide Emirliği (2011 sonrası)

Destekleyenler:

Eş-Şebab[1]

 Irak ve Şam İslam Devleti[2] (2014'ten itibaren)

  • San'a Eyaleti
  • Aden-Abyan Eyaleti

Yemen Yemen hükûmeti



Destekleyenler:

Komutanlar ve liderler
Nasır el-Vuheyşi (ölü)
Kasım er-Rimi
Said Ali eş-Şihri (ölü)
Halid Batarfi
İbrahim el-Asiri
Nasır bin Ali el-Ansi (ölü)
Anwar al-Awlaki (ölü)
Osman el-Hamdi (ölü)
İbrahim er-Rubeyş (ölü)
Haris en-Nazari (ölü)
İbrahim el-Kusi
Irak ve Şam İslam Devleti Ebu Bekir el-BağdadiYemen Abdurabbu Mansur el-Hadi
Yemen Muhammed Basendva
Yemen Muhammed Nasır Ahmed Ali
Yemen Salih el-Ahmer
Yemen Ali Abdullah Salih
(1998-2012)
Yemen Ali Muhammed Mücaver
(2007-2011)
Yemen Abdülkadir Becemal
(2001-2007)
Güçler
Arap Yarımadası el-Kaidesi:
100-600 (2010-2011)[5][6][7][8][9]
~1.000 (2012-2014)[10][11][12][13]
~4.000 (2015)[14]
Eş-Şebab: 500[15]
 Irak ve Şam İslam Devleti: Birkaç yüz[2][16] Yemen: 20.000[17]
Danışman ve özel kuvvetler:
Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri: 1.500[18]
Kayıplar
En az 25 ölü (2010)
En az 279 ölü (2011)
En az 48 ölü (Ocak-Mart 2012)
En az 318 ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında)[19]
429 ölü (Mayıs 2012'den beri)[20]
Toplam ölü: 1.099+
Bilinmiyor

En az 96 ölü (2010)
En az 290 ölü (2011)
En az 248 ölü (Ocak-Mart 2012)
En az 54 ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında)[19]
En az 78 ölü (Mayıs 2012'den beri)[20]
Toplam ölü: 886+


Amerika Birleşik Devletleri: USS Cole saldırısında 17 denizci öldü, 39'u yaralandı

Suudi Arabistan: 2 sınır muhafızı öldürüldü[21]
39 sivil ölü (2010)
85 sivil ölü (2011)
3 sivil ölü Ocak-Mart 2012)
En az 35 sivil ölü (Nisan 2012 ile 2. Levder Muharebesi arasında)
En az 26 yedek er ile 34 sivil ölü (Mayıs 2012'den beri)[20]
Toplam ölü: 2.207+[19][22][23][24][25][26][26][27][28]

Yemen'deki el-Kaide ayaklanması, el-Kaide'ye bağlı olarak faaliyet gösteren Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin, Yemen'deki hükûmetine karşı ayaklanması ve taraflar arasında yaşanan silahlı çatışmalar. 1998 yılında başlaya ayaklanmaya Aralık 2014'te üçüncü bir taraf olarak Irak ve Şam İslam Devleti de dahil oldu. Mart 2015'te ise çatışmalar büyüyerek iç savaşa dönüştü.

Kaynakça

  1. ^ Plaut, Martin (17 Ocak 2010). "Somalia and Yemen 'swapping militants'" (İngilizce). BBC News. 2 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  2. ^ a b c "ISIS gaining ground in Yemen, competing with al Qaeda". CNNdate=21 January 2015 (İngilizce). 22 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  3. ^ "Violent Clashes between Al-Maraqeshah and Gunmen of Mobility in Abyan- Yemen Post English Newspaper Online" (İngilizce). 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  4. ^ a b Kirkpatrick, David D.; Fahim, Kareem (2 Nisan 2015). "Saudi Leaders Have High Hopes for Yemen Airstrikes, but Houthi Attacks Continue". The New York Times (İngilizce). 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016. 
  5. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2010" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 18 Ağustos 2011. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  6. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2011" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 31 Temmuz 2012. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  7. ^ Gerges, Fawaz A. (1 Temmuz 2010). "The al Qaeda-Yemen connection and the West's policy dilemmas" (İngilizce). Aspenia Online. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  8. ^ "Yemen: The Next Front Line Against al Qaeda" (İngilizce). CBS News. 30 Ekim 2010. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  9. ^ Varisco, Daniel Martin (8 Kasım 2010). "Yemen is not a terrorist factory" (İngilizce). CNN. 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  10. ^ Cruickshank, Paul (20 Nisan 2012). "Brennan on bin Laden raid, and "dangerous" Yemen" (İngilizce). CNN. 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  11. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2012" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. 30 Mayıs 2013. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  12. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2013" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2014. 26 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  13. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2014" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2015. 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  14. ^ Foreign Terrorist Organizations"Country Reports on Terrorism 2015" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı Terörizmle Mücadele Bürosu. Nisan 2016. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  15. ^ Muaad Al-Maqtari (22 Mart 2012). "Conflicting reports on Al-Shabab fighters entering Yemen" (İngilizce). yementimes.com. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  16. ^ David Von Drehle (26 Şubat 2015). "What Comes After the War on ISIS". TIME.com (İngilizce). 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  17. ^ "U.S. escalates clandestine war in Yemen" (İngilizce). LATimes.com. 16 Mayıs 2012. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  18. ^ "The U.S. deploys more troops in Yemen" (İngilizce). yemenpost.net. 18 Haziran 2013. 20 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  19. ^ a b c "AQAP and Suspected AQAP Attacks in Yemen Tracker 2010, 2011, and 2012" (İngilizce). Critical Threats. 21 Mayıs 2012. 2 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  20. ^ a b c "US hails Yemen's Qaeda offensive" (İngilizce). Agence France Presse. 16 Haziran 2012. 28 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  21. ^ "Topic Galleries" (İngilizce). chicagotribune.com. []
  22. ^ "Bomb kills 3 children in Yemen - defence ministry" (İngilizce). Trust.org. 15 Nisan 2012. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  23. ^ "Yemen air strike kills six militants, government says" (İngilizce). Trust.org. 18 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  24. ^ "Yemen army kills 13 Islamists in south" (İngilizce). Trust.org. 19 Nisan 2012. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  25. ^ "Yemen air strikes kill 13 Qaeda-linked militants" (İngilizce). Trust.org. 22 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  26. ^ a b "Over 50 al-Qaeda militants killed in two-day clashes" (İngilizce). Yemen News Agency (SABA). 25 Nisan 2012. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  27. ^ "Yemen air strikes foil Saudi hostage release: negotiator". Reuters (İngilizce). Associated Press. 25 Nisan 2012. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 
  28. ^ "12 militants killed in Yemen battle, official says" (İngilizce). Trust.org via AP. 30 Nisan 2012. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

Bir dizi ulusal hükûmet ve iki uluslararası kuruluş, terörist olarak tanımladıkları örgütlerin listelerini oluşturmuştur. Aşağıdaki tanımlanmış terörist örgütleri listesi, mevcut ve eski ulusal hükûmetler ve hükûmetler arası kuruluşlar tarafından terörist olarak tanımlanan örgütleri listeler. Bu tür tanımlamaların genellikle örgütlerin faaliyetleri üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Terörist olarak tanımlanan birçok örgüt, terörizmi amaçlarına ulaşmak için askeri bir taktik olarak kullanmayı reddetmiştir ve terörizmin yasal tanımı konusunda uluslararası bir fikir birliği yoktur. Bazı örgütlerin birden fazla kanadı veya bileşeni vardır ve bunlardan biri veya birkaçı terörist olarak tanımlanırken diğerleri değildir.

<span class="mw-page-title-main">Terörizmle Savaş</span>

Terörizmle Savaş, kısa kullanımıyla Terörle Savaş veya Terörizmle Küresel Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki farklı hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırıları sonrasında Amerika Birleşik Devletleri'nin öncülüğünde başlatılan uluslararası bir askerî kampanyadır. NATO üyesi olan tüm ülkeler ve üye olmayan bazı ülkelerin katıldığı kampanya, el-Kaide'nin başını çektiği çeşitli silahlı gruplara yönelik açılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">PKK'yi terör örgütü kabul eden ülke ve kuruluşlar</span> PKKyı terör eylemlerinde bulunan bir silahlı örgüt olarak tanımlayan ülke ve kuruluşlar

Kürdistan İşçi Partisi veya Kürtçe ismi olan Partiya Karkerên Kurdistanê 'nin kısaltmasıyla PKK; Avrupa Birliği, NATO gibi uluslararası kuruluşlar ve bazı devletler tarafından terör örgütü olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eş-Şebab</span> Somali merkezli İslamcı terör örgütü

Hareket eş-Şebab el-Mücahidin veya kısaca eş-Şebab, Somali'de Federal Geçiş Hükûmeti'ni ortadan kaldırmak için savaşan bir silahlı örgüt. 2011 yılı itibarıyla ülkenin güneyinin çoğunu kontrol etmektedir. Bu bölgelerde sıkı bir şeriat uyguladığı bildirilmektedir. Mayıs 2011 itibarıyla gücü 14,426 militan olarak tahmin edilmektedir. Örgütün şu anki lideri Ahmed Ömer'dir.

<span class="mw-page-title-main">El-Griba sinagogu saldırısı</span>

El-Griba sinagogu saldırısı, Tunus'taki El-Griba Sinagogu'na Niser bin Muhammad Nasar Navar tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">El-Nusra Cephesi</span> Suriye İç Savaşında yer alan silahlı cihatçı Selefi örgüt

El-Nusra Cephesi, silahlı cihatçı Selefi örgüt. Amacı Suriye'de Beşşar Esad hükûmetini devirerek bölgede bir İslam devleti kurmaktır. Birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmıştır. 23 Ocak 2012'de İnternet'te yayınlanan bir videoyla kurulduğu duyuruldu. Nisan 2013'te el-Kaide'ye bağlılığını açıkladıysa da 28 Temmuz 2016 tarihinde el-Kaide'den ayrıldığını bildirerek yeni isimlerinin Şam Fethi Cephesi olarak değiştirdiğini açıkladı.

Terörizmle Mücadele Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York eyaletindeki West Point'teki Amerika Birleşik Devletleri Kara Harp Okulu'nda (USMA) bulunan; terörizm, terörizmle mücadele, iç güvenlik ve iç çatışma alanlarında eğitim, araştırma ve politika analizi sağlayan kurum. 2003 yılında özel sermaye ile kurulan kurum, günümüzde USMA'in Sosya Bilimler Birimine bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Moro İsyanı</span>

Moro İsyanı, Filipinler'in Mindanao bölgesinde Müslüman Morolar ile Filipinler Ordusu arasındaki çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan İslami Hareketi</span> Özbekistanda şeriata dayalı bir İslam devleti kurmayı amaçlayan örgüt

Özbekistan İslami Hareketi, ÖİH, Özbekistan'da şeriata dayalı bir İslam devleti kurmak amacıyla 1998 yılında kurulan radikal İslamcı bir silahlı örgüttür. 1999 yılının yazında, Özbekistan İslami Hareketi militanları Kırgızistan'da Özbek kökenlilerinin yoğun olduğu Batken ilini işgal etti. Bu, örgütün kurulduktan sonra bilinen ilk doğrulanabilir eylemi oldu. Temmuz ayında başlayan Batken çatışmaları Eylül sonuna kadar sürdü ve sonunda tüm militanlar Batken'den çıkarıldı. Örgüt, daha sonraki yıllarda kendisini El Kaide ve Taliban'ın müttefiki olarak tanımlamış olup 2015 yılının ortalarında Irak ve Şam İslam Devleti'ne biat etmiştir. Özbekistan İslamî Hareketi, ABD, Birleşik Krallık, Rusya, Kanada ve Avustralya tarafından terör örgütü ilan edilmiştir.

Most Wanted Terrorists, Federal Soruşturma Bürosu tarafından oluşturulan ve Amerika Birleşik Devletleri bölge mahkemeleri büyük jürileri tarafından terörizmle ilgili suçlardan ötürü hakkında soruşturma başlatılan kişilerin yer aldığı liste.

Rohan Gunaratna, Sri Lanka asıllı Singapurlu akademisyen, gazeteci ve yazar. Terörizm ve uluslararası güvenlik konularında çalışmalarda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide Kürt Taburları</span>

El-Kaide Kürt Taburları, Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde, el-Kaide'ye bağlı bir şekilde faaliyet gösteren silahlı Kürt-cihatçı Selefi örgüt. Mart 2007'de kurulmuş olup, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Kanada hükûmeti tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip el-Kaidesi</span> İslamcı terör örgütü

Mağrip el-Kaidesi, ‎el-Kaide'ye bağlı olarak Mağrip'te faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi grup.

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası el-Kaidesi</span> Terör örgütü

Arap Yarımadası el-Kaidesi, el-Kaide'ye bağlı olarak, başlıca Suudi Arabistan ve Yemen olmak üzere Arap Yarımadası'nda faaliyet gösteren yasa dışı silahlı cihatçı Selefi örgüt.

İslam Cemaati, Mısır'da faaliyet gösteren silahlı Sünni İslamcı örgüt ve harekettir. Bazı ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nasır el-Vuheyşi</span>

Nasır Abdulkerim Abdullah el-Vuheyşi, diğer bilinen adlarıyla Ebu Beşir veya Ebu Beşir el-Yemeni, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin kurucusu ve ilk lideri olan Yemenli İslamcı.

Kasım Muhammed Mehdi er-Rimi, tanınan diğer adlarıyla Ebu Hüreyre veya Ebu Hüreyre el-Sanai, silahlı İslamcı örgüt Arap Yarımadası el-Kaidesi'nin lideri olan Yemenli İslamcı.

<span class="mw-page-title-main">Ensaru'l İslam</span> Irak merkezli olan cihatçı Selefi silahlı örgütt

Kürdistan'da Ensaru'l İslam, veya Ensaru'l İslam veya Kürt Talibanı Irak merkezli, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt cihatçı Selefi ve silahlı bir örgüttür. Şeriat kanunlarına göre bir İslam devleti kurmak, Kürtleri korumak ve haklarını elde etmek ve korumak için kuruldular. Ebu Abdullah eş-Şafii'nin liderliğini yaptığı Cundu'l Şam ile Kürdistan İslami Hareketi'nden ayrılan Fatih Krekar liderliğindeki bir grup tarafından Krekar'ın liderliğinde Eylül 2001'de, Irak Kürdistanı'nda yer alan Hemrin Dağları'nda kuruldu. 2003 Irak askerî müdahalesi sırasında, koalisyon güçleri ile Peşmerge'ye karşı savaştı. Koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından da Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi hükûmetleriyle savaşmaya devam etti. 29 Ağustos 2014'te, örgütün 50 lideri ve üyesi tarafından yapılan açıklamayla örgütün feshedilerek Irak ve Şam İslam Devleti'ne tâbi olduğu ifade edildi. Ancak örgüt içindeki görece daha küçük bir grup, bu birleşmeyi kabul etmeyerek Ensaru'l İslam'ın bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceğini bilirdi.

Azerbaycan'da terörle mücadele, Azerbaycan'ın beyan ettiği önceliklerden biridir. Terörist olarak yasaklanan uluslararası örgütler arasında El Kaide, El-Nusra Cephesi, Azerbaycan Cemaati, Hizb ut-Tahrir, Uluslararası İslam Tugayı, DEAŞ, Ceyşullah ve PKK yer alıyor. Küresel Terörizm Veritabanına göre, 2000'den 2015'e kadar Azerbaycan'da terör saldırılarında yedi kişi öldü ve 20'den fazla kişi yaralandı.