İçeriğe atla

Yemame Muharebesi

Kontrol Edilmiş
Yemame Muharebesi

Yemame Muharebesi'nde ölen Müslüman askerlerin mezarlığı
TarihAralık 632
Bölge
Yemame bölgesi (günümüzde Suudi Arabistan)
Sonuç Raşidun Halifeliği zaferi
Taraflar
Raşidun HalifeliğiBenu Hanife ve Müseylime takipçileri
Komutanlar ve liderler
Ebû Bekir
Halid bin Velid
Şürahbîl bin Hasene
Zayd ibn al-Khattab (ölü)
Ebû Dücâne (ölü)
İkrime bin Ebû Cehil (ölü)
Al-Bara' ibn Malik
Saf ibn Sayyad (kayıp)
Muhakim		Müseylime (ölü)
Güçler
13.000 50.000-100.000
Kayıplar

1.200-2.000

600-700 (erken İslam kaynakları)		 20.000-30.000

Yemame Muharebesi, Aralık 632'de Yemame bölgesindeki (günümüzde Suudi Arabistan'da) Raşidun Halifeliği içinde çıkan isyana karşı yapılan Ridde Savaşları'nın bir parçası olarak, Ebû Bekir ve kendi kendini peygamber ilan eden Müseylime güçleri arasında gerçekleşmiştir.

Arka planı

İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra birçok Arap kabilesi Medine Devleti'ne isyan etmiştir. Halife Ebû Bekir isyancılarla başa çıkmak için 11 kolordu örgütlemiştir. Ebû Bekir, İkrime'yi kolordulardan birinin komutanı olarak atamıştır. İkrime'nin emirleri, Yemame'de Müseylime'nin güçlerini karşılamak ancak onunla savaşa karışmamaktı. İkrime'nin, sayıca çok daha fazla olan düşmana saldırmak için yeterli gücü yoktu. Halid ibn el-Velid, diğer küçük mürtedlerle uğraştıktan sonra Müseylime'ye karşı çıkan güçlerin komutanlığına seçilmişti. Ebû Bekir'in İkrime'ye bu görevi vermekteki niyeti Müseylime'yi Yemame'ye bağlamaktı. Ufukta İkrime varken Müseylime bir saldırı beklentisi içinde kalacak ve dolayısıyla üssünden ayrılamayacaktı. Böylece Halid, Yemame'nin müdahalesi olmadan Kuzey-Orta Arabistan'daki isyancılarla rahatça mücadele edebilecekti. İkrime, kolordu ile ilerleyerek Yemame bölgesinde bir yerde kamp kurdu.

Kampının yeri bilinmemektedir. Halife'nin talimatlarını beklerken Beni Hanife'nin güçlerini buradan gözlem altında tuttu ve İkrime'nin varlığı, Müseylime'yi Yemame'de tutmak için istenen etkiyi yarattı.

İkrime, Tulayha'nın Halid tarafından mağlup edildiğine dair haberler alınca savaş için sabırsızlanmaya başladı. İkrime'nin duyduğu bir sonraki gelişme Şürahbîl bin Hasene'nin kendisine katılmak için yürüdüğü oldu. Şürahbîl'e de Halife tarafından İkrime'yi takip etmesi ve daha sonraki talimatları beklemesi emriyle bir birlik verilmişti. Birkaç gün sonra Şürahbîl onun yanında olacaktı. Ardından Halid'in, kraliçe lider Selma'nın güçlerini nasıl bozguna uğrattığına dair haberler geldi. İkrime daha fazla bekleyemedi ve birliklerini harekete geçirdi. Bu, 632 Ekim ayının sonunda (Hicrî 11 Recep ayının sonu) meydana geldi. Müseylime'ye yenildi. Ebû Bekir'e bir mektup yazdı ve ona yaptıklarını tam olarak anlattı. Ebû Bekir, İkrime'nin aceleciliği ve kendisine verilen emirlere itaatsizlik etmesi karşısında hem üzüldü hem de öfkelendi. Ebû Bekir, Arfaja'ya yardım etmek için Mahra'ya yürümesini ve ardından Muhacir'e yardım etmek için Yemen'e gitmesini emretti. Şürahbîl Yemame bölgesinde kaldı. Ebû Bekir, İkrime hatasına düşmediğinden emin olmak için ona şöyle yazdı: "Olduğun yerde kal ve gelecek talimatları bekle."

Halife, Halid'i çağırttı ve ona Müseylime'nin Yemame'deki güçlerini yok etme görevini verdi. Halid, kendi büyük kolordusuna ek olarak Şürahbîl'in kolordusunu da komutası altında tutacaktı. Halid, eski birliklerinin onu beklediği Buta'ya gitti. Bu arada Halife, Halid ibn el-Velid'in komutasına girmesi için Şürahbîl'e mektup yazdı. Halid'in gelişinden birkaç gün önce Şürahbîl de İkrime ile aynı hataya düştü; ilerledi ve Müseylime ile çatıştı ama mağlup oldu. Halid, Müseylime'nin 40.000 kişilik bir orduyla Akraba ovasında kamp kurduğu haberini aldı. İkrime ve Şürahbîl'e karşı kazandıkları iki zafer, kendilerine olan güvenlerini artırmış ve Müseylime çevresinde bir yenilmezlik havası yaratmıştı.[1]

Müslümanların ikinci saldırısı

Halid'in emriyle Müslümanlar ilerledi. Tüm cephe boyunca bir dizi saldırı başlattılar. En korkunç çatışma, insan kanının bir dere halinde vadiye aktığı bir derede meydana geldi.

Savaş dengede kaldı. Çatışmanın ilk dönemi sona erdiğinde savaşçılar dinlenmek üzere ayrıldılar.

Savaşın bir sonraki aşaması -Müslümanların ikinci saldırısı olarak bilinen- efsanelerle doludur, ancak yalnızca efsanelerden mürted kuvvetin büyük ölçüde dağıldığını belirleyebiliriz.

Muharebenin son aşaması

Müseylime'nin ordusunun yalnızca dörtte biri savaş halinde kaldı ve bu kısım duvarlarla çevrili bahçeye doğru koşarken Muhakim (sağ kanadın komutanı) küçük bir artçı ile geri çekilmeyi korudu. Kısa süre sonra Müslümanlar, aralarında Müseylime'nin de bulunduğu 7.000'den biraz fazla isyancının sığındığı duvarlarla çevrili bahçeye ulaştı. İsyancılar kapıyı kapatmıştı. Müslümanlar bahçeye girip savaşçıları öldürme telaşındaydı.

Kısa süre sonra Müslüman bir asker el-Bara' ibn Malik, oradaki muhafızları öldürerek kapıyı açabilmek için arkadaşlarından duvara tırmanmasına izin vermelerini istedi. Asker bahçeye atlayıp kapıyı açtı. Müslümanlar bahçeye girdiler ve Yemama Savaşı'nın son aşaması başlamıştı.

Ölüm Bahçesi

Müslümanlar bahçeye akın ederken isyancılar geri çekildi. Çatışma daha da vahşileşti. Müseylime hâlâ savaşıyordu; pes etmeye hiç niyeti yoktu. Cephe ona yaklaştıkça çatışmaya katıldı. Savaşın son aşaması artık doruğa ulaştı. Müslüman ordusu her yerde isyancılara baskı yaptı. Müseylime, Vahşi bin Harb'in (Uhud Muharebesi'nde Muhammed'in amcası Hamza'yı öldüren aynı adam) hedefi haline geldi. Hamza bin Abdülmuttalib'i öldürmek için kullandığı ciritin aynısını fırlattı ve Müseylime'nin karnına vurdu; Bir sonraki anda Ebû Dücâne Müseylime'nin kafasını kesti. Müseylime'nin ölüm haberi güçlerinin bozguna uğramasına neden oldu. Savaşın bu son aşamasının gerçekleştiği bahçe, içindeki yaklaşık 7.000 isyancının öldürülmesi nedeniyle "Ölüm Bahçesi" olarak anılmıştır.

Sonrası

Raşidun Halifeliği içindeki isyan bastırılmış ve zafer Ebû Bekir'in olmuştur. Medine halkı bu savaşla hem üzüntüyü hem de sevinci yaşamıştır. Müseylime'nin yarattığı kaosun sona ermesinden memnunlardı ama her evden bir şehitte de onları çok üzmüştür.[2]

Etkisi

Muharebe, Ebû Bekir'i Kur'an'ın derlemesini tamamlamaya motive etmede önemli bir rol oynamıştır. Muhammed'in yaşamı boyunca, yazılı Kur'an'ın birçok bölümü, özel mülkiyet olarak muhafaza edilerek sahabeleri arasında dağıtılmıştı. Ancak Yemame'da yaklaşık 360 Kur'an hâfızı ölmüştür. Sonuç olarak, gelecekteki halefi Ömer'in ısrarı üzerine Ebû Bekir, Kuran'ın hayatta kalan tüm parçalarının (papirüs, palmiye ağacı vb.) tek bir nüsha halinde toplanmasını ve geri kalanların yakılmasını emretmiştir.[3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ The Sword of Allah: Khalid bin al-Waleed, His Life and Campaigns. 
  2. ^ Yilmaz, Omer (2015). The Age of Bliss: Khalid ibn Al-Walid. Clifton, NJ: Tughra Books. s. 54. ISBN 978-1-59784-379-9. 
  3. ^ Usmani, Mohammad Taqi; Abdur Rehman, Rafiq (editor); Siddiqui, Mohammed Swaleh (translator) (2000). An approach to the Quranic sciences. Birmingham: Darul Ish'at. pp. 191–6.
  4. ^ Hasan, Sayyid Siddiq; Nadwi, Abul Hasan Ali; Kidwai, A.R. (translator) (2000). The collection of the Qur'an. Karachi: Qur'anic Arabic Foundation. pp. 34–5.
  5. ^ Buyukcelebi, Ismail (2003). Living in the Shade of Islam. s. 109. ISBN 9781932099218. 

24°08′54″N 47°18′18″E / 24.1483°K 47.3050°D / 24.1483; 47.3050

İlgili Araştırma Makaleleri

7. yüzyıl, 601'den 700'e kadar sürmüş olan yüzyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Bekir</span> İslam Devletinin ilk halifesi, sahabe

Ebû Bekir ya da tam adıyla Ebû Bekir Abdullah bin Ebî Kuhâfe Osmân bin Âmir el-Kureşî et-Teymî, İslam peygamberi Muhammed'in sahâbesi ve Dört Halife'nin ilki. Muhammed sonrası Müslüman toplumda 632-634 arası liderlik ve yöneticilik yapması, bu sebeple Muhammed'in halefi olması kendisine ilk halife unvanını kazandırmıştır.

İlk Müslümanlar, İslam'ı ilk kabul eden sahabelerdir.

Firaz Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Mezopotamya Irak'ta Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'a karşı yapmış olduğu son muharebedir. Halid'in ordusu 15.000 kişiyi içeriyordu. Buna karşın Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Hristiyan Araplar'dan kurulu birleşik güç orduları Halid'in ordusundan birkaç kat fazlaydı. Bazı kaynaklara göre onlar on kat fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Osman</span> İslam Devletinin üçüncü halifesi, sahabe

Osman bin Affan, Hulefâ-yi Râşidîn'den üçüncüsü, İslam peygamberi Muhammed'in cennetle müjdelenmiş sahâbelerinden birisidir. 644 yılından 656'daki öldürülmesine kadar, 12 yıl boyunca halifelik yapmıştır; Hulefâ-yi Râşidîn'den en uzun süre halifelik yapan odur. Şiâ'da halifeliği kabul edilmeyen sahâbedendir; zira Şîa inancına göre hüküm sürmesi gereken ilk halife Ali'dir. Sünni inanca göre Ali ve Osman arasında ayrım yapılmaz. Ümeyyeoğullarından (Emeviler) olan Osman'ın künyesi İslam peygamberi Muhammed'in kızı Rukiyye'den olan oğluna nispetle Ebu Abdullah'tır. Bunun dışında Ebu Leyla olarak anıldığı da olurdu.

<span class="mw-page-title-main">Râşidîn Halifeliği</span> Kurulan ilk İslam halifeliği (632–661)

Râşidîn Halifeliği, İslâm peygamberi Muhammed'in halefi olan ilk halifeliktir. Muhammed'in MS 632'deki vefatından sonra ilk dört ardışık halifesi (halef) tarafından yönetildi. Bu halifeler, Sünni İslam'da topluca Râşidîn ya da "Doğru Yolda olan" halifeler olarak bilinirler. Bu terim Şîa'da kullanılmaz, çünkü Şii Müslümanlar ilk üç halifenin yönetimini meşru görmez.

<span class="mw-page-title-main">Ridde Savaşları</span>

Ridde Savaşları, Muhammed'in ölümü sonrasında kitlesel dinden dönme (irtidad) olayları üzerine, ilk halife Ebu Bekir tarafından 632-633 yıllarında yapılan askerî harekât ve savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Ubeyde bin Cerrâh</span> Sahabe, komutan

Ebu Ubeyde bin Cerrāh, İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden ve cennetle müjdelenmiş on sahabeden biridir. İslam tarihinde yeri önemlidir ve Ömer'in halifeliğinde ordu komutanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zincirler Muharebesi</span>

Zincirler Muharebesi, Müslüman Arap kumandanı Halid bin Velid'in Kuveyt'te bulunan Kâzımiyye bölgesinde, Sasani İmparatorluğu'na karşı yapmış olduğu ilk muharebedir. Ebu Bekir'den gelen bu emirle, İslamiyet'in Arap Yarımadasının dışına taşınması ve kurulan İslam Devletinin sınırlarının genişletilmesi hedeflenmiştir. Savaşı Müslüman ordusu kazanmış ve İslam Orduları Kuveyt'i fethederek Irak yönünde ilerlemeye başlamışlardır.

Bu liste İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerini alfabetik olarak göstermektedir. Sahabe, Muhammed'i hayatında en az bir defa görmüş kişilerdir. Sayılarının 124.000 civarında olduğu sanılmaktadır. İlk sahabe eşi Hatice, son ölen sahabe Ebu Tufeyl Âmir bin Vâsile el-Leysî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Müseylime</span> din kurucusu

Müseylime bin Habib veya Mesleme, 7. yüzyılda Arabistan'da peygamberliğini ilan etmiş dini liderdir. Müseylime, İslam'a göre sahte peygamber olarak tanımlanır ve bazı Müslüman kaynaklarda "büyük yalancı" manasına gelen el-Kezzâb (اَلْكَذَّابُ) adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 637 yılında Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği arasında gerçekleşen askeri çatışmanın bir parçasıdır. Çatışma, Ebu Ubeyde bin Cerrah komutası altındaki Râşidîn ordusunun Kasım 636'da Kudüs'ü kuşatmasıyla başladı. Patrik Sophronius, altı ay sonra yalnızca Râşidîn halifesine teslim olmak şartıyla teslimiyeti kabul etti. 637 yılının Nisan ayında Halife Ömer, şehrin teslimini almak için Kudüs'e şahsen gitti. Patrik de Ömer'e teslim oldu.

<span class="mw-page-title-main">Busra Muharebesi</span>

Busra Muharebesi, Suriye'de 634 yılında Râşidîn Halifeliği ile Bizans İmparatorluğu arasında Busra'nın mülkiyeti için gerçekleşen muharebedir. Bizans vassal devleti Gassani krallığının başkenti olan şehir, İslam kuvvetleri tarafından ele geçirilen ilk önemli şehirdir. Kuşatma Haziran ve Temmuz 634 arasında sürmüştür.

Ebû Yezîd (Ebü’s-Sımt) Şürahbîl b. es-Sımt b. el-Esved el-Kindî eş-Şâmî genellikle İbnü's-Simṭ olarak anılır, 636'da Kadisiye Muharebesi'nde Sasani Perslerine karşı Müslüman ordusunda bir Kindite komutanıydı ve daha sonra Muâviye bin Ebu Süfyan'ın Suriye valiliği (639–661) ve halifelik (661–680) dönemlerinin yakın çevresinin Humus merkezli bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Utbe bin Gazvân</span> Müslüman general ve sahabe

Ebû Abdillâh Utbe b. Gazvân b. Câbir el-Mâzinî, İslam peygamberi Muhammed'in tanınmış bir sahabesidir. İslam'a geçen yedinci kişidir. Habeşistan'a yapılan hicrete katıldı, ancak Medine'ye ikinci hicreti yapmadan önce Mekke'de Muhammed'in yanında kalmak için geri döndü. Bedir (624), Uhud (625), Hendek (627) ve Yememe muharebeleri de dahil olmak üzere birçok çatışmada savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (634)</span>

Şam kuşatması, 21 Ağustos'tan 19 Eylül 634'e kadar sürmüş ve şehir Râşidîn Halifeliği'nin eline geçmiştir. Şam, Müslümanların Levant'ı fethinde Bizans İmparatorluğu'nun elinden çıkan ilk büyük şehirdir.

İkrime bin Ebu Cehil Amr bin Hişam, Babası Ebu Cehil ile birlikte İslam peygamberi Muhammed'in önde gelen muhaliflerinden birisiydi. Daha sonrasında Müslüman oldu; Ridde savaşlarında ve Suriye'nin fethinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık yaptı. Muhtemelen Bizans kuvvetleriyle yapılan Ecnadeyn Muharebesi'nde öldü.

Bu sayfada 632 yılında kurulan Râşidîn Halifeliği'nde 632'den 640'a kadar yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.