Yellowstone Irmağı

Yellowstone Irmağı
Yellowstone Irmağı'nın Yellowstone Büyük Kanyonu'nda yaptığı Yellowstone Şelaleleleri

Genel bilgiler
Kaynak	Güney Kolu ile Kuzey Kolu'nun Absaroka Dağlarında birleşme noktası 43°59′18″K 109°55′45″B
Ağız	Missouri Nehri. Buford, Kuzey Dakota yakını 7°58′42″K 103°58′56″B
Uzunluk	1114 kmm
Debi	350 m3/s (Sidney-Montana)

Yellowstone Irmağı (İngilizce: Yellowstone River) ABD'deki Missouri Nehri'nın bir kolu olan ve uzunluğu 1114 km olan akarsu.

Irmağın güzergahı

Bu ırmak Wyoming eyaletinin kuzeybatısında ve bu eyalete bağlı Park Kontluk (County)'nin güneybatısında bulunan ve Kuzey Amerika'yı doğu batı şu havzalarına ayıran Kıtasal Bölünme Hattı'nın bir parçası olan Rocky Dağları'nın ikincil bir sıradağı olan Absaroka Sıra Dağları'ndan doğmaktadır. Önce "Kuzey Kolu (North Fork)" ve "Güney Kolu (South Fork)" olarak akışa başlar. Daha büyük olan Kuzey Kolu Younts Peak (rakımı 3 705 m) doruğu yakınlarında çıkar. Güney Kolu kaynağı ise Thorofore Dağı'nın güney yamaclarındadır. Bu iki akarsu kolunun birleşme noktası Yellowstone Irmağı'nın başlangıç mevki olarak kabul edilir.

Yellowstone Irmağı başlangıcındand sonra kuzeye akıp Yellowstone Millî Parkı arazisine girer. Burada önce Yellowstone Gölü'nü besler ve bu gölden çıktıktan sonra yukarı ve aşağı Yellowstone şelalaleri olarak büyük yüksekliklerden dusup akarak Yellowstone Grand Kanyonu'nun başlangıcına katılır. Bu kanyonu geçtikten sonra ırmak Büyük Kanyonun bir parçası olan Black Kanyon içinde akar. Sonra dağlık ve kayalık bir araziye girerek doğudan kayalık "Absaroka Sıra Dağları" ve batıdan "Gallatin Sıra Dağları" tarafından "Paradise Vadisi" adı verilen bir vadiden kuzey yönüne yöneltilir. Irmak dağlık arazilerden Livingston, Montana kenti yakınlarında ayrılır ve akış yönünü önce doğuya sonra kuzey-doğuya çevirir. Kuzey "Büyük Ovalar (Great Plains)" arazisinde Billings, Montana kentinin doğusunda büyük bir kolu olan Bighorn Irmağı bu nehre katılır. Biraz daha aktıktan sonra Miles City, Montana kenti yakınlarında Tongue Irmağı ve daha sonra doğu Montana'da Powder Irmağı kolları bu ırmağa katılırlar. "Sakakawea Gölü"'un üstünden Burford, Kuzey Dakota kenti yakınında Missouri Nehri'ne katılır. Bu katılma noktasında Yelowstone Irmağı'nın ortalama debisi 350 m ³/s iken Missouri Nehri'nin ortalama debisi 280 m ³/s olmaktadır.

Yellowstone Irmağı'nın yukarı taraflarında, Yellowstone Ulusal Parkı içinde ve Montana'da dağlık arazilerde ırmakta tatlı su balıkçılığı (özellikle bir sinek (fly) gibi yapma yem kullanarak oltayla balıkçılık) çok popülerdir.

Yellowstone Irmağı suları Montana'da "Büyük Ovalar (Great Plains)" arazisinde 1860'tan itibaren çok kurak olan bu arazileri sulamak için çok intansif şekilde kullanılmaktadır. Yellowstone Irmağı'nda su kullanma haklarının eyaletler (Wyoming, Montana ve Kuzey Dakota eyaletleri) arasında bölüşülmesi 1950'de varılan bir anlaşmaya göre yapılmaktaydı. Ama bu haklar üzerinde anlaşmazlık çıkmış ve bu anlaşmazlık üzerinde davalar ABD alt mahkemelerinden geçerek 2010'da ABD Yüce Mahkemesi'ne getirilmiş ve Montana eyaleti bu davaları kaybetmiştir.

Resimler

Yelowstone Parki icinde Yellowstone nehrinde Yukari Yellowstone Şelalesi (Foto:1895)
Yellowstone Irmagi Black Kanyonu Gardiner, Montana yakinlarinda
Bir bottan bir sinek (fly) gibi yapma yem kullanarak oltayla balıkçılık
Yellowstone Irmağı uydudan

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Yellowstone Irmağı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Po, İtalya'nın en büyük, Avrupa'nın da sayılı büyük nehirlerinden biri. 652 km uzunluğundadır. Kolları ile birlikte sahip olduğu su toplama alanı, İsviçre'nin bir kısmını da içine alan 71,000 km²lik bir havzadır. Po'nun en mühim kolları Batı Alplerinde Mont Blanc ve Monviso Dağları eteklerinden doğanlarıdır. Bunlardan sonra nehir Po Ovasında kuzeyden gelen Casale, Ticino, Mincio, Adda, Oglio; güneyden gelen Tonaro, Trebbia, Secchina, Panaro gibi ırmaklarla birleşerek ovayı batı-doğu doğrultusunda boydan boya kestikten sonra, Venedik'in 60 km kadar güneyindeki Mesola'da Adriyatik Denizine ulaşır. Nehrin ağzından Piacenza ve Cremona şehirlerine kadar olan 260 km'lik kısım ulaşıma elverişlidir.

<span class="mw-page-title-main">Dicle</span> Türkiyeden Iraka akan ırmak

Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.

Simav Çayı, kaynağını Simav yakınlarındaki Şaphane Dağları'ndan alır. Susurluk ovası'nda kuzeye yönelir ve en son Karacabey'den geçerek Marmara Denizi'ne dökülür. Marmara Denizine dökülen en büyük ırmaktır. Antik adı 'Makestos'dur.

Mississippi Nehri, Kuzey Amerika'nın en uzun nehridir. Çok büyük bir kısmı ABD (%98.5) ve birazı da Kanada sınırları içinde akar. Kolları olan Missouri ve Jefferson nehirleriyle birlikte toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulur ve bu haliyle Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en büyük 4. nehridir.

Yellowstone Ulusal Parkı, ABD'nin Idaho, Montana ve Wyoming eyaletlerinde yer alan millî parkı. 1 Mart 1872'de Devlet Başkanı Ulysses S. Grant'ın imzasıyla ABD'nin ve dünyanın ilk ulusal parkı olmuştur.

Glacier Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletler'in Montana eyaletinin batısında bulunan Kalispell şehri yakınında 41.101 km² yüzölçümünü kapsayan ve Kanada'nın Alberta ve Britanya Kolumbiyası eyaletleri ile uluslararası devlet sınırlarından güneye uzanan 11 Ekim 1910'da kurulmuş olan ve ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu bakir, insan eli girip bozulmamış çevre sistemi, "Kuzey Amerika Kıtası'nın Çevre Sistemi'nin Tacı" adı verilen ve koruma altında bulunan 41.000 km²'lik bir arazi bölgesinin içinde çok çekici bir dikkat merkezini oluşturmaktadır.

Rieti ili, orta İtalya'da Lazio bölgesine yer alan bir il. Merkezi Rieti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Little Bighorn Nehri</span>

Little Bighorn Nehri, Amerika Birleşik Devletleri'nde Wyoming ile Montana eyaletlerinde Bighorn Nehrinin 222 km uzunluğundaki kolu.

Olympic Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Washington eyaletinde, Seattle şehri yakınlarında bulunan, Olympic Yarımadası'nın 3.734 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

Mount Rainier Ulusal Parkı kuzey-batı Amerika Birleşik Devletleri'nde, Washington eyaletinde, Tacoma şehri yakınlarında bulunan, Mount Rainer Dağı ve etrafında 956,6 km² yüzölçümü kaplayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

Zion Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri güneybatısında bulunan Utah eyaletinde, Springfield, Utah şehri yakınlarında bulunan, 593,26 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

Kings Canyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinde Fresno şehrinin doğusundaki güney Sierra Nevada dağlarında bulunan, 1869,25 km² yüzölçümünü kapsayan, 4 Mart 1940'ta kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park Sekoya Ulusal Parkı'nın kuzeyinde olup iki ulusal park birbiriyle ortak sınırları vardır. Bu nedenle ABD Ulusal Park Hizmeti bu iki ulusal park için tek birleşik idare uygulamaktadır.

Shenandoah Nehri ABD'de bulunan Potomac Irmağı'nin kollarından biri olup uzunluğu 89,5 km'dir. Virginia ve Batı Virginia eyaletlerinde bulunan ve her ikisinin de uzunluğu 160 km kadar olan iki ana kolu bulunmaktadır. Shenandoah Nehri Potomac Nehri'nin ana koludur. Shenoandoah Nehri ve altkolları merkezi ve aşağı Shenandoah Vadisi'nin(en) ve kuzeydoğu Virginia ve Batı Virginia'nın doğusundaki tava sapı gibi "Eastern Panhandle" arazilerinde bulunan Blue Ridge Dağları'nın batı tarafında olan Apalaş Dağları'ndski Page Vadisi'nin sularını bu havzalardan taşımaktadırlar. Nehrin debisi Harper's Ferry'de Potomac Irmağı'na katilmadan once ortalama olarak 60 m³/saniye oldugu bildirilmektedir.

Kolorado Platosu, ABD'nin güney-doğusunda coğrafik ve jeolojik niteliklere göre belirlenmiş çok büyük bir bölgedir. Tüm yüzölçümü 337.000 km² olup Utah, Arizona, New Mexico ve Kolorado eyaletlerine yayılmıştır.

Jackson Hole ABD'nin kuzey-batısında Wyoming eyaletinde Teton Sıradağları masifi eteklerinde bulunan ve içinden Snake Irmağı geçen bir vadidir. Grand Teton Ulusal Parkı tarafından çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolima Nehri</span>

Kolima, havzası Yakutistan, Çukotka Özerk Okrugu ve Rusya'nın Magadan Oblastı bölümlerini kapsayan kuzeydoğu Sibirya'da bir nehirdir. Kolima' nın adı dır.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km², yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

Kol, daha büyük bir nehre veya göle akan bir akarsudur. Bir kol doğrudan bir denize veya okyanusa akmaz. Kollar ve ana akım nehirleri, yüzey ve yeraltı sularının çevresindeki drenaj havzasına boşalarak suyu okyanusa doğru yönlendirir.

Yılan Irmağı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Pasifik Kuzeybatı bölgesinde bulunan büyük bir ırmaktır. 1.735 kilometre uzunluğuyla Kuzey Amerika'nın en uzun onuncu ırmağıdır. Aynı zamanda Columbia Nehri'nin en büyük kolu olan nehir, Wyoming'in batısında doğar, güney Idaho boyunca akar ve Washington'ın doğusunda Columbia Nehri'ne katılır. Havzası altı eyaleti kapsamaktadır.

Ponoy Rusya'da Kola Yarımadası'nda bir ırmaktır. 426 km uzunluğundadır. Havzasının alanı 15.500 km² kadardır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.