İçeriğe atla

Yelizaveta

Elizaveta
Rusya imparatoriçesi
Hüküm süresi6 Aralık 1741 – 5 Ocak 1762
Taç giymesi6 Mart 1742
Önce gelenVI. İvan
Sonra gelenIII. Petro
Doğum29 Aralık 1709(1709-12-29)
Kolomenskoye, Moskova
Ölüm5 Ocak 1762 (52 yaşında)
Sankt-Peterburg
Defin3 Şubat 1762
Petro ve Pavel Katedrali
Eş(ler)iAlexey Razumovsky
HanedanRomanov Hanedanı
BabasıI. Petro
AnnesiI. Katerina
DiniRus Ortodoks
İmza

Yelizaveta Petrovna (Elizaveta Petrovna (RusçaЕлизавета (Елисавет) Петровна); 29 Aralık 1709 - 5 Ocak 1762), 1741 yılından 1762 yılında kadar hüküm sürmüş, Elizabeth Yelisavet olarak da bilinen Rusya imparatoriçesidir. Avusturya Veraset Savaşı (1740-1748) ve Yedi Yıl Savaşları (1756-1763) sırasında imparatorluğu yönetmiştir. Hükümdarlığı sırasında bir kişinin dahi idam edilmemesiyle, büyük inşaat projeleriyle ve güçlü Prusya karşıtlığıyla bilinir.[1]

İmparatoriçenin 1762 yılında ölümünün sonrasında, on altı milyon km²'den daha geniş bir alana yayılmış Rus orduları Halefi Çar Peter III tarafından geri çağrılmıştır. Aylar süren Berlin Kuşatması onun ölmesiyle son bulmuştur.

İç politikada, devlete hizmet sürelerinin kısaltılması soyluların yerel yönetimde hakimiyet kazanmasının önünü açtı. Lomonosov'un Moskova Üniversitesini ve Shuvalov'un Sankt Peterburg Güzel Sanatlar Akademisini kurmalarını teşvik etti. Aynı zamanda, özellikle Peterhoff ve Tsarskoye Selo ile en sevdiği mimar Bartolomeo Rastrelli'yi destekleyerek görkemli barok projelere büyük miktarda para harcadı. Sankt-Peterburg'daki Kış Sarayı ve Smolny Katedrali onun saltanatının baş anıtları olarak görülür.[1]

Elizabeth'in çocukken (1710) yapılmış resmi, Peterhoff Sarayı.

Çariçe olmadan önceki yaşamı

Peter ve Katerina'nın hayatta kalan ikinci kızı olan Elizabeth, Moskova yakınlarındaki Kolomenskoye'de doğdu. Annesi ve babası evlenmeden önce doğmuş olduğu için ileriki yaşamında siyasi muhalifleri tarafından gayrimeşrulukla suçlandı. Peter ve Katerina'nın on iki çocuğu (beş oğlan ve yedi kız) vardı. Bunlardan sadece Anna ve Elizabeth hayatta kalabildi. Anna, Kral Charles XII'ın yeğeniyle nişanlandı ve 23 Aralık 1721 tarihinde çarla evlenince çariçe ilan edildi.

1741 Saray İsyanı

Peter'ın kuzeni, Peter'ın ölümü sonrasında naiplik iddia ederek destek toplamaya başladı. Ancak Anna daha hızlı davranarak yüksek vergileri ve ekonomik sorunları düzelteceğini vadederek imparatoriçeliği ele geçirdi. Taç giyme töreninde suikast ihtimaline karşın özel tedbirler alarak törene katılmıştır.

Otuz üç yaşına geldiğinde, çok az bilgisi olan, siyasette hiçbir deneyimi bulunmayan ve doğal olarak sessiz ve rahatına düşkün olan Elizabeth; varlığının en kritik dönemlerinden birinde büyük bir imparatorluğun başında kendini buldu.

O dönemde nüfuz sahibi olan Heinrich Ostermann, Burkhard von Munnich ve Carl Gustav Lowenwolde gibi Alman danışmanların desteğini alarak, 25 Nisan 1742 tarihinde, Dormition Katedralinde kendini Rusya imparatoriçesi olarak taçlandırdı.

Kaynakça

  1. ^ a b Antonov 2006, s. 105.

Bibliyografya

  • Antonov, Boris (2006). Russian Tsars. Saint Petersburg: Ivan Fiorodov Art Publishers. ISBN 5-93893-109-6. 
Önce gelen:
VI. İvan

Rusya imparatoriçesi

6 Aralık 1741–5 Ocak 1762
Sonra gelen:
III. Petro

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg</span> Rusyanın federal şehirlerinden biri

Sankt-Peterburg (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Pyotr İlyiç Çaykovski</span>

Pyotr İlyiç Çaykovski, Romantik Dönem Rus klasik müzik bestecisidir. Senfoni, opera, bale, enstrümantal ve oda müziği ile şarkı gibi birçok tarzda eser vermiştir. Günümüz klasik müzik repertuvarında yer alan en popüler konser ve gösteri müziklerini yazmıştır. Bunların arasında Kuğu Gölü, Uyuyan Güzel, Fındıkkıran bale müzikleri, 1812 Uvertürü, 1. Piyano Konçertosu, son üç senfonisi ve Yevgeni Onegin opera müziği sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">I. Petro</span> Rus hükümdar (1672-1725; imparator 1721-1725)

Büyük Petro, I. Petro veya Pyotr Alekseyeviç, Rusya Çarlığı'nı 7 Mayıs 1682'den 1696'ya kadar üvey ağabeyi V. İvan ile birlikte, daha sonra 1696'dan 1725'te ölümüne kadar Rus İmparatorluğu'nu yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Katerina</span>

Çariçe I. Katerina, 1724 ile 1727 yılları arasındaki Rusya imparatoriçesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Potyomkin</span>

Grigori Aleksandroviç Potyomkin (13 Eylül 1739 –5 Ekim 1791 Rusya'nın 18. yüzyıldaki yayılmacı siyasetinin mimarlarından biri olan bir Rus generali, devlet adamı ve Çariçe II. Katerina'nın sevgilisidir. Hayatını Çariçe II. Katerina'yla birlikte Osmanlı Devleti'ni parçalayarak Rusya'nın egemenliği altında başkenti İstanbul'da bulunan yeni bir Bizans İmparatorluğu kurma hayaline adamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">II. Nikolay</span> son Rus İmparatorluğu hükümdarı (1868-1918; çar 1894-1917)

II. Nikolay ya da Nikolay Aleksandroviç Romanov, Romanov hanedanına mensup tüm Rusya imparatoru, Polonya çarı ve Finlandiya büyük prensi, Albay (1892); buna ek olarak, İngiliz Filo Amirali ve İngiliz Ordusu Saha Mareşali idi. Saltanatı sırasında Rus İmparatorluğu, dünyanın önde gelen büyük güçlerinden biriydi ancak ekonomik ve askeri çöküşe geçti. Sovyet tarihçiler tarafından verdiği kararlar sebebiyle askeri yenilgilere ve milyonlarca insanın ölümüne yol açan zayıf ve beceriksiz bir lider olduğu ifade edildi. Batılı tarihçiler ise genel anlamda II. Nikolay'ı Sovyet sistemiyle eşdeğer gördü. Aleksey Tolstoy "Çar'ın rejimi hakkında birçok kötü şey vardı, ama otokrasiyi miras aldı, eylemleri şimdi perspektifte ve Sovyetler tarafından işlenen korkunç suçlarla karşılaştırıldığında görülüyor." ifadelerini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Bryullov</span> Rus ressam (1799-1852)

Karl Pavloviç Bryullov uluslararası ün kazanan ilk Rus ressamdı. Rus neoklasisizm ve romantizmindeki öncü kişi olarak görülmekte ve arkadaşları tarafları tarafından "Büyük Karl" olarak çağırılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">III. Petro (Rusya)</span>

III. Petro veya Petro Feodoroviç, tam adı Karl Peter Ulrich,, 5 Ocak 1762'den 9 Temmuz 1762'ye değin Rusya imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Grigoryeviç Orlov</span>

Aleksey Grigoryeviç Orlov Rus generali ve soylu bir Rus ailesi olan Orlov ailesinin üyesi. Rusya imparatoriçesi II. Katerina'nın gözde komutanlarından biri olan Aleksey Orlov Çeşme Deniz Savaşı'nda Rus donanmasının komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Nikolayeviç</span> I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovnanın 6. çocuğu

Grandük Nikolay Nikolayeviç, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 6. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Tuna cephesinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Bartolomeo Rastrelli</span>

Francesco Bartolomeo Rastrelli, Rus vatandaşlığına geçmiş İtalyan mimar. Geç Barok Mimarisi stilinde son derece tanınmış eserler vermiş bir mimar olup en önde gelen eserleri Sankt-Peterburg'ta yer alan Kışlık Sarayı ve Tsarskoye Selo'da yer alan Catherine Sarayı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Romanov Hanedanı</span> 1613-1917 yılları arasında Rusyanın hükümdar kraliyet ailesi

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Fyodor</span>

I. Fyodor (Teodor) İvanoviç veya Fyodor I. İoanoviç ; 31 Mayıs 1557 – 16 veya 17 Ocak 1598), Zangoç Fyodor olarak da anılan, 1584–1598 yılları arasında hüküm sürmüş, Rurik hanedanına mensup son Rus çarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anna İvanovna</span> Rus hükümdar (1693-1740; çariçe 1730-1740)

Anna İvanovna, 1730 ile 1740 yılları arasındaki Rusya imparatoriçesi. Genellikle Anna ya da Anne olarak bilinir. II. Petro'nun ölümü üzerine tahta geçti. Onun devrinde Ruslar Karadeniz'e inme maksadıyla İran'la dostluk teyit edilerek Petro devrinde alınan yerleri geri verdi. 1736'da müttefiki Avusturya ile Osmanlı'ya savaş açtılar. Ancak Avusturya siyasi destek vermekle yetinerek savaşın 1739'da kadar uzamasına sebep oldu. Bu esnada Ruslar 1735'te Kırım'a girmiş, Oçakov, Prepko (1736-37) ve Azak Kalesi'ni zapt ederek kazanımlarını 1739 Belgrad Antlaşması ile onaylatarak Karadeniz'e inmede esaslı bir evreye adım atmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Gagarin</span> Rus ressam, tümgeneral ve yönetici

Prens Grigori Grigoryeviç Gagarin, Rus ressam, tümgeneral ve yönetici idi.

<span class="mw-page-title-main">Anna Petrovna</span> Rus soylu (1708-1728)

Rusya Büyük Düşesi Anna Petrovna,, Rusya'nın imparatoru I. Petro ve eşi İmparatoriçe I. Katerina'nın ikinci kızıydı. 1724 senesinde Holstein-Gottorp dükü Karl Friedrich ile evlendi. Louis Caravaque, 1725 senesinde tuval üzerine yağlı boya resmini yapmıştır. Küçük kız kardeşi İmparatoriçe I. Elizaveta, 1741 ve 1762 yılları arasında hüküm sürdü. Yeğeninin saltanatında potansiyel bir mirasçı iken, siyasi sebeplerden dolayı hiçbir zaman tahta çıkmadı. Ancak oğlu Petro, Elizaveta'nın yerine geçerek 1762'de İmparator olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Orlov</span>

Kont Grigori Grigoryeviç Orlov (1734-1783), muhtemelen Rusya'nın İmparatoriçesi Büyük Catherine'in sevgilisiydi. Rusya'nın o zamanki lideri Catherine'in kocası Peter III'ü deviren darbeyi yönetti ve Catherine'nin imparatoriçe olmasını sağladı. Birkaç yıl boyunca neredeyse onunla birlikte hüküm sürüyordu, ancak tekrarlanan sadakatsizlikleri ve Catherine'in diğer danışmanlarının düşmanlığı iktidardan düşmesine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Anthony Ulrich (Brunswick dükü)</span>

Anthony Ulrich, Alman prens ve subay. Brunswick-Lüneburg düküydü. Brunswick-Wolfenbüttel dükü II. Ferdinand Albert ve Brunswick-Wolfenbüttel prensesi Antoinette'nin oğluydu. 1739'da V. İvan'ın torunu Anna Leopoldovna ile evlendi. 1740 yılında oğlu VI. İvan Rusya çarı oldu. 1741'de bir saray darbesiyle İvan tahttan indirildi. Geri kalan yıllarını hapiste geçirdi. 1762'de II. Katerina Anthony'ye çocuklarını bırakmak şartıyla Rusya'yı terk etme izni verdi. Anthony ise reddetti. 1774'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Anna Leopoldovna</span>

Anna Leopoldovna, Mecklenburg-Schwerin dükü Karl Leopold ve V. İvan'ın kızı Yekaterina İvanovna'nın kızıdır. 1739'da Anthony Ulrich ile evlendi. 1740'tan 1741'e kadar oğlu VI. İvan'ın naipliğini yapmıştır. 1746'da lohusa ateşinden öldü.