Yehoiakim (Yeni Ahit)
Yehoiakim (İbranice: יְהוֹיָקִים; Grekçe: Ἰωακείμ, Iōākeím), Hristiyan geleneğine göre, Hanne'nin kocası ve İsa'nın annesi Meryem'in ise babası olan Yahudi aziz.
Hristiyanlıkta
İnanışa göre, Hanne Beytüllahim'de doğmuştur ve Nasıralı Yehoiakim ile evlenmiştir. Yakup İncili'nde, Yehoiakim yoksullara yardım eden zengin ve dindar biri olarak geçer. Geleneksel inanışa göre Meryem'in ebeveynleri Hanne ve Yehoiakim önce Celile'de yaşamış ve ardından Yeruşalim'e yerleşmişlerdir.[1]
Çiftin çocuksuzluğu ilahi hoşnutsuzluğun bir işareti olarak yorumlandığından, Yehoiakim'in tapınakta kurban kesmesi yasaklanmıştı. Bu yüzden çöle gitmiş ve kefaret olarak 40 gün oruç tutmuştu. Sonuç olarak melekler gelip Hanne ve Yehoiakim'e bir çocuk müjdelediler.[2]
Doğu Ortodoks Kilisesi ve Yunan Katolikler, 9 Eylül'ü Yehoiakim'i anma günü olarak kabul etmiştir.
İslam'da (İmran, Arapça: عمران)
Kur'an'ın 3. suresi olan Al-i İmran, adını İmran'dan alır. Kur'an'a göre İmran, Meryem'in babasıdır.
Kur'an'da bahsi geçen ayetler
- Şüphesiz, Allah, Adem’i, Nûh’u, İbrahim ailesini (soyunu) ve İmran ailesini (soyunu) birbirinden gelmiş birer nesil olarak seçip âlemlere üstün kıldı. (3: 33-34)
- Hani, İmran’ın karısı, “Rabbim! Karnımdaki çocuğu sırf sana hizmet etmek üzere adadım. Benden kabul et. (3, 35)
- Onu doğurunca, “Rabbim!” dedi, “Onu kız doğurdum.” -Oysa Allah onun ne doğurduğunu daha iyi bilir-7 “Erkek, kız gibi değildir. Ona Meryem adını verdim.” (3, 36)
- Allah, bir de iffetini sapasağlam koruyan ve bizim de kendisine ruhumuzdan üflediğimiz, Rabbinin kelimelerini ve kitaplarını doğrulayan İmran kızı Meryem’i de örnek gösterdi. (66, 12)
Tartışmalı konular
Meryem'in aile yapısı (babası, kardeşleri) konusunda İslam ve Hristiyan kaynakları arasında açıkça bir çelişki bulunmaktadır. Hristiyan yazarlara göre Meryem'den Al-i İmran olarak ve Harun'un kızkardeşi olarak bahsedilmesi Musa ve Harun'un kızkardeşleri olan Miriam ile İsa'nın annesi karıştırılmış olduğu şeklinde yorumlanmıştır.[3] Meryemlerin isim benzerliğinden başka, zaman ve mekân bakımından bir yakınlıkları söz konusu değildir.
İslâm alimlerinin buna izahı ise Meryem'in Harun'un soyundan geldiği[4] ve soyuna atıfta bulunmak için "kız kardeş" denildiğidir. Soya atıf için "kardeş" denildiği ihtimalini güçlendirmek için şu hadis öne sürülebilir:
Safiyye, bazı kadınların kendisine "Yahudi kızı Yahudi!" dediklerini şikâyet edince Peygamber şöyle buyurmuştu: "Sen niçin onlara: "Oh ya, Harun babam, Mûsâ amcam, Muhammed eşim oluyor, daha ne isterim!" deseydin ya!"[5]
Buradaki "amca" ve "baba" Musa ve Harun'un soyundan geldiğine atfetmişlerdir, bunun yanında alimlerin Meryem'in Harun bir hadisten yola çıkarak adında bir kardeşi olduğunu da söylerler.[6]
İmran konusunda ise âlimler iki İmran olduğu görüşünü benimserler, bu iki şahsın soy kaydı tefsirlerde yer almaktadır.[7] Muhammed Hamidullah ise imreetü İmrân - امْرَاَتُ عِمْرٰنَ kelimesi "İmrân'ın soyundan gelen kadın" anlamındadır ve burada İmrân bir şahıs adından çok kabile adı olarak anılmaktadır.[8]
Ayrıca bakınız
- Miryam, Meryem
- Al-i İmran, Meryem Suresi
- Musa, Harun
Kaynakça
- ^ "Souvay, Charles. "St. Joachim." The Catholic Encyclopedia. Vol. 8. New York: Robert Appleton Company, 1910. 3 May 2013". Newadvent.org. 1 Ekim 1910. 18 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2013.
- ^ ""Saint Joachim", World Meeting of Families, 2015". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020.
- ^ Luka 1:5
- ^ [Tirmizî, Menâkıb 63; Hâkim, el-Müstedrek, 4/31.]
- ^ [Muslim, Âdâb, Bab 1, Hadis no: 9, 2135; Tirmizî, Tefsir 19. sûre, Bab 20, Hadis no: 31 Musned, IV, 252.]
- ^ Zemahşerî, 1/185; Kurtubî, 4/63
- ^ Lesaint Coran, s. 54, 307; ayrıca bk. Arnaldez, s. 33-34
